Kwantyfikacja wybranych świadczeń ekosystemów na poziomie lokalnym. Przykład gminy Krajenka

Abstract

W pracy podjęto problem kwantyfikacji świadczeń ekosystemów (ŚE) w skali lokalnej. Podstawowym obszarem badań była gmina Krajenka. Studia dotyczyły dwóch świadczeń zaopatrujących (produkcja biomasy drzewnej w lasach i płodów rolnych w agroekosystemach) oraz dwóch zaliczanych do grupy świadczeń kulturowych, a związanych z rekreacją i wypoczynkiem na terenach otwartych oraz doświadczaniem piękna przyrody (wrażenia estetyczne). Głównym celem pracy było przeprowadzenie kwantyfikacji ŚE na poziomie lokalnym. W pracy wykorzystano metodę kartograficzną, metody Systemów Informacji Geograficznej (GIS), metodę ankietową, metodę cen rynkowych (z zastosowaniem jednego z modeli InVEST), metodę wyceny warunkowej, metodę kosztów podróży, metodę bonitacji ilościowej i jakościowej oraz metody statystyczne. Wynikami pracy są: 1) rozpoznanie przestrzennego zróżnicowania podaży ŚE na obszarze badań; 2) ocenienie wpływu wybranych cech, przekonań i preferencji mieszkańców na wyniki kwantyfikacji ŚE; 3) ocenienie wpływu stopnia generalizacji danych przestrzennych na wyniki kwantyfikacji; 4) procedury w zakresie kwantyfikacji wybranych ŚE z uwzględnieniem oceny wpływu stopnia generalizacji danych wejściowych na uzyskane wyniki; 5) określenie przydatności wybranych map do badania przestrzennego zróżnicowania ŚE. Efektem praktycznym badań są przesłanki, które mogą wspierać decydentów w procesie kształtowania lokalnej polityki ochrony środowiska, a także w planowaniu przestrzennym.

The study undertakes the problem of quantification of ecosystem services (ES) at a local scale. The basic area of research was the Krajenka Municipality. The research concerned two types of provisioning services (production of wood biomass in forests and crops in agroecosystems), and two types included in the group of cultural services connected with relaxation and recreation in open areas and experiencing the beauty of nature (aesthetic impressions). The main aim of the study was to quantify the considered ES at a local level. The following research methods were used: cartographic, geoinformation (GIS), questionnaire surveys, market price (using one of the InVEST models), contingent valuation, travel costs, quantitative and qualitative point valuation and statistics. The following results were obtained: 1) identification of spatial differentiation of the supply of ES in the research area, 2) assessment of the influence of selected features and preferences of inhabitants on the results of quantification of ES, 3) assessment of the influence of the degree of spatial data generalization on the quantification results, 4) development of quantification procedures of selected ES, taking into account the assessment of influence of the input data generalization on the results obtained, 5) testing the usefulness of selected maps for spatial analysis of differentiation of the supply of ES. The practical effect of the study are premises which may support decision makers in the process of shaping the local environmental policy, also in spatial planning.