Nazwiska nowych obywateli poznańskich na podstawie ksiąg przyjęć do prawa miejskiego (1575-1793). Studium onomastyczno-socjologiczne
Loading...
Date
2011-05-04T06:43:47Z
Authors
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
Surnames of the new Poznań’s city dwellers from the Register of new burghers of Poznań (1575-1793). The onomastic-sociological studies
Abstract
Praca doktorska jest monografią dotyczącą polskich nazwisk historycznych; składa się z 2 integralnych części: syntetycznej i analitycznej - słownika nazwisk wraz z motywacją, etymologią i lokalizacją w historycznym źródle. Materiał został wyekscerpowany z ksiąg przyjęć do prawa miejskiego Poznania z okresu od XVI do XVIII w. Księgi dokumentujące przyjęcie do ius civile i poświadczające dostęp do obywatelstwa występowały powszechnie na rozległym terytorium „starej” Europy, gdzie dominował powszechny model urbanizacji na prawie niemieckim.
Zasadnicza część pracy - słownik nazwisk i innych elementów identyfikujących - zawiera ponad 5 500 haseł. Głównym celem było ukazanie, że proces formowania nazwisk obywateli poznańskich ewoluował przez trzy stulecia. Dlatego w rozprawie zostały wydzielone i omówione podstawowe grupy motywacyjne. Wyodrębniono antroponimy derywowane od innych nazw własnych, apelatywów i nazwisk genetycznie obcych, niemotywowanych na gruncie polskim.
Każdy obywatel posługiwał się dwuelementowym systemem identyfikacji: imieniem i nazwiskiem. Nazwisko mogło zostać utworzone z imienia (Bartholomew David), miejsca zamieszkania (Albert Żniński), nazwy wykonywanej profesji (Paul Pistor=Piekarz), zawodu ojca, stopnia pokrewieństwa lub formy skróconej. Bardzo często ludzie określani byli także przez pryzmat ich fizycznych lub psychicznych cech (np. Mathew Pielucha).
This PhD thesis is the monograph about Polish historical surnames; consists 2 integral parts: synthetic and analytic - a dictionary of surnames with motivation, etymology and localization in the historical sources. I brought out my material from registers of admission to burgership in Poznań from the 16th to 18th century. The registers, documenting the acquisition of the ius civile and admission to citizenship occurring in a wide territory of the “old” Europe, in the area where the model of urbanization based on the German law was widespread. The essential part of the work - a glossary of surnames and other identifying elements of the inhabitants - contains over 5 500 entries. The main target was to show that the process of surname formation of the inhabitants of Poznań increased from three centuries. Therefore basic motivational groups of native names were separated and discussed in the thesis: anthroponomical names derived from other proper nouns, appellatives and foreign surnames unmotivated on Polish ground. Every men used two-element identification system: name and surname. The surnames could rise from first name (Bartholomew David), the name of residence (Albert Żniński), profession (Paul Pistor=Baker), father’s profession, degree of relationship or abbreviational name. Very often people were also defined by their physical or personal traits (e.g. Mathew Napkin).
This PhD thesis is the monograph about Polish historical surnames; consists 2 integral parts: synthetic and analytic - a dictionary of surnames with motivation, etymology and localization in the historical sources. I brought out my material from registers of admission to burgership in Poznań from the 16th to 18th century. The registers, documenting the acquisition of the ius civile and admission to citizenship occurring in a wide territory of the “old” Europe, in the area where the model of urbanization based on the German law was widespread. The essential part of the work - a glossary of surnames and other identifying elements of the inhabitants - contains over 5 500 entries. The main target was to show that the process of surname formation of the inhabitants of Poznań increased from three centuries. Therefore basic motivational groups of native names were separated and discussed in the thesis: anthroponomical names derived from other proper nouns, appellatives and foreign surnames unmotivated on Polish ground. Every men used two-element identification system: name and surname. The surnames could rise from first name (Bartholomew David), the name of residence (Albert Żniński), profession (Paul Pistor=Baker), father’s profession, degree of relationship or abbreviational name. Very often people were also defined by their physical or personal traits (e.g. Mathew Napkin).
Description
Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej: Instytut Filologii Polskiej
Sponsor
Keywords
Językoznawstwo, Linguistics, Onomastyka, Onomastics, Historyczna antroponimia, Historical anthroponymy, Nazwiska, Surnames, Akta Miasta Poznania, Poznań