Żywotne zakłócenie. Skandal i przemiany kultury prawomocnej w Polsce 1989-2019
Loading...
Date
2021
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
Vital Disruption. Scandal and the Transformation of Legitimate Culture in Poland after 1989
Abstract
Przedmiotem rozprawy jest analiza przekształceń dwóch kultur prawomocnych w Polsce po 1989 roku: liberalno-demokratycznej i prawicowo-nacjonalistycznej (ze szczególnym uwzględnieniem tej drugiej). Ich przekształcenia są efektem reakcji na skandal – który definiuję jako zakłócenie kultury prawomocnej (pojęcie Pierre’a Bourdieu) i tożsamości prawomocnej (pojęcie Manuela Castellsa). Miarą siły skandalu czynię taktyki obronne – neutralizacje i odwety (retorsje) – które kultura prawomocna stosuje, by utrzymać status quo. Do opisanych działań obronnych kultury prawomocnej należą: (1) deprecjonowanie, czyli obniżanie rangi i wartości dzieła/ idei; (2) ustanawianie kanonicznej interpretacji (kontrolowanie znaczeń); (3) subwersja narracyjna (przechwytywanie pojęć ze słownika przeciwnika i zmiana ich znaczeń); (4) tworzenie paradoksalnych utożsamień; (5) budowanie oficjalnej kontrnarracji; (6) kontrolowanie instytucji kultury (wymiana lub powoływanie kadry kierowniczej); (7) cenzura represyjna lub cenzura ekonomiczna; (8) wywieranie presji i groźby przemocy; (9) ustanawianie nowego paragrafu karnego lub zmiana prawa. Z pomocą tych narzędzi kultury dominujące dążą do osiągnięcia „monopolu na prawomocność”. W pracy analizuję skandale, które zakłóciły trzy najważniejsze sfery prawomocności: religię, historię, naturę. Ich neutralizacje posłużyły kulturze prawomocnej do wzmocnienia jej dominacji.
This dissertation is an analysis of the transformations of two legitimate cultures in Poland after 1989: the liberal-democratic one and the right-wing-nationalist one (with particular emphasis on the latter). Their transformations are the result of reactions to scandal – which I define as a disruption to legitimate culture (Pierre Bourdieu’s notion) and legitimate identity (Manuel Castells’ notion). I measure the potency of the scandal by the defensive tactics – neutralizations and retaliations – that legitimate culture employs to maintain the status quo. The defensive actions of legitimate culture described include (1) deprecation, i.e., lowering the rank and value of a work or idea; (2) establishing a canonical interpretation (controlling meanings); (3) narrative subversion (intercepting terms from the opponent’s vocabulary and changing their meanings); (4) creating paradoxical identifications; (5) building an official counter-narrative; (6) controlling cultural institutions (replacing or appointing executives); (7) repressive or economic censorship; (8) exerting pressure and threats of violence; (9) establishing a new criminal statute or changing the law. With the help of these tools, dominant cultures seek to achieve a “monopoly on legitimacy.” In this paper, I analyze the scandals that have disrupted the three most important spheres of legitimacy: religion, history, and nature. Their neutralizations have served the legitimate culture to reinforce its dominance.
This dissertation is an analysis of the transformations of two legitimate cultures in Poland after 1989: the liberal-democratic one and the right-wing-nationalist one (with particular emphasis on the latter). Their transformations are the result of reactions to scandal – which I define as a disruption to legitimate culture (Pierre Bourdieu’s notion) and legitimate identity (Manuel Castells’ notion). I measure the potency of the scandal by the defensive tactics – neutralizations and retaliations – that legitimate culture employs to maintain the status quo. The defensive actions of legitimate culture described include (1) deprecation, i.e., lowering the rank and value of a work or idea; (2) establishing a canonical interpretation (controlling meanings); (3) narrative subversion (intercepting terms from the opponent’s vocabulary and changing their meanings); (4) creating paradoxical identifications; (5) building an official counter-narrative; (6) controlling cultural institutions (replacing or appointing executives); (7) repressive or economic censorship; (8) exerting pressure and threats of violence; (9) establishing a new criminal statute or changing the law. With the help of these tools, dominant cultures seek to achieve a “monopoly on legitimacy.” In this paper, I analyze the scandals that have disrupted the three most important spheres of legitimacy: religion, history, and nature. Their neutralizations have served the legitimate culture to reinforce its dominance.
Description
Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej
Sponsor
Keywords
skandal, kultura prawomocna, tożsamość prawomocna, wolność sztuki, taktyki obronne, scandal, legitimate culture, legitimate identity, freedom of art, defensive tactics