Rodzinny habitus w twórczości Zofii Rogoszówny

Abstract

Rodzinny habitus w twórczości Zofii Rogoszówny Obraz domu i rodziny, najczęściej wywodzącej się ze środowiska ziemiańskiego, zajmuje ważne miejsce w twórczości Zofii Rogoszówny. W powieści Dziecinny dwór (1907) pisarka, wykorzystując wspomnienia ze swego dzieciństwa, nakreśliła obraz odchodzącej już do przeszłości kultury ziemiańskiej. Środowisko rodzinne ukazane w jej utworach zwykle daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, a habitus ukształtowany w pierwszych latach życia mieści w sobie zbiór fundamentalnych wartości, które pozwalają mierzyć się ze światem. Zgodnie z teorią Pierre’a Bourdieu świat zewnętrzny, zwłaszcza system edukacji uzależnionej od państw zaborczych, stanowi przestrzeń przemocy symbolicznej. Dom pozostaje ostoją ładu moralnego i politycznego, a rodzice mentorami łagodzącymi przemocowe oddziaływanie systemów zewnętrznych. Rogoszówna zdecydowanie zrywa z sielankowym wyobrażeniem dzieciństwa, ukazując je jako etap trudny, bo nieuchronnie powiązany z kształtowaniem nowego habitusu, w którym narzucone wartości nakładają się na prymarny porządek ukształtowany w środowisku rodzinnym.

Family habitus in the works of Zofia Rogoszówna The image of home and family occupies an important place in Zofia Rogoszówna's work. In her novel Dziecinny Dwór (1907), the writer draws on her childhood memories and presents a picture of a landed class culture that is now a thing of the past. The family described in her works usually gives the child a sense of security. The habitus (understood as a set of values), formed in the first years of a child's life, allows the protagonists to face the world. According to Pierre Bourdieu's theory, the external world, especially an education system dependent on partitioner states, constitutes a space of symbolic violence. The home remains a refuge of moral and political order, and parents are mentors who mitigate the violent impact of external systems. Rogoszówna decisively breaks with the idyllic image of childhood, portraying it as a difficult stage, as it is inevitably linked to the shaping of a new habitus, in which imposed values overlap with the primordial order formed in the family environment.