Społeczności neolityczne w dorzeczu Parsęty. Studium archeologiczno-paleoekologiczne
Loading...
Date
2018
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
Neolithic societies in the basin of Parsęta. Archaeological and paleoecological study
Abstract
Tematem przedstawionej pracy jest osadnictwo społeczności neolitycznych zamieszkujących dorzecze Parsęty na tle warunków środowiska przyrodniczego oraz rola Parsęty i jej dorzecza w przemianach kulturowych neolitu Pomorza. Zakres chronologiczny pracy obejmuje okres od około 4800 BC do 1700 BC. Podstawę źródłową niniejszego opracowania stanowią 622 stanowiska archeologiczne. W większości są to materiały pozyskane w trakcie badań powierzchniowych realizowanych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski uzupełnione materiałami zabytkowymi z prac wykopaliskowych i sondaży archeologicznych. W dorzeczu Parsęty najliczniej reprezentowana jest kultura pucharów lejkowatych, ale rozpoznano także pozostałości osadnictwa społeczności cyklu wstęgowego, kultury amfor kulistych oraz kultury ceramiki sznurowej. Ogół stanowisk pozwolił na wyróżnienie sześciu głównych skupisk osadniczych. Największe znaczenie dla społeczności neolitycznych miała bliskość cieków wodnych. O ile Parsęta stanowi główną oś dorzecza, to osadnictwo skupiało się przede wszystkim wzdłuż dolin rzek będących jej dopływami pierwszego rzędu. Uwagę zwraca również strategiczne rozmieszczenie skupisk osadniczych w obrębie dorzecza. Zebrany materiał pozwala wnioskować o krzyżowaniu się w dorzeczu Parsęty szlaków o przebiegu południkowym (doliną Parsęty lub Chocieli i Radwi) oraz równoleżnikowym (prowadzącego Pradoliną Pomorską). O takim charakterze dorzecza świadczą skupienia osadnictwa w strategicznych miejscach (środkowy bieg Parsęty, strefa ujścia Radwi, strefa wododziału) oraz silne zróżnicowanie stanowisk neolitycznych pod względem typologicznym,
chronologicznym i kulturowym.
The subject of the presented work is the settlement of Neolithic societies inhabiting the Parsęta basin against the background of the conditions of the natural environment and the role of Parsęta and its basin in the cultural transformations of the Neolithic Pomerania. The chronological scope of the work covers the period from about 4800 BC to around 1700 BC. The basis for this study are 622 archaeological sites. For the most part, these are materials obtained during surface surveys carried out as part of the Polish Archaeological Record supplemented with historical materials from excavations and archaeological surveys. In the basin of Parsęta the settlement of the Funnelbeaker culture is the most numerous, but also was recognized the settlement of the community of Linear Pottery culture, the Globular Amphora culture and Corded Ware culture. The total archaeological sites allowed to distinguish six concentrations of settlement. The proximity of watercourses was of the greatest importance for neolithic communities. While Parsęta is the main axis, but the settlement mainly focused along the valleys of the rivers that are its first tributaries. Attention is also drawn to the strategic distribution of settlement centers within the river basin. The collected material allows to conclude that the Parsęta basin crosses the meridional route (leading the Parsęta or Chociela and Radew valleys) and the latitudinal (leading the Pomeranian Glacial Valley ). This type of basin is confirmed by the concentrations of settlements in strategic places (the middle course of Parsęta, the zone of the mouth of the Radew River, the watershed zone) and the strong diversification of Neolithic sites in typological, chronological and cultural terms.
The subject of the presented work is the settlement of Neolithic societies inhabiting the Parsęta basin against the background of the conditions of the natural environment and the role of Parsęta and its basin in the cultural transformations of the Neolithic Pomerania. The chronological scope of the work covers the period from about 4800 BC to around 1700 BC. The basis for this study are 622 archaeological sites. For the most part, these are materials obtained during surface surveys carried out as part of the Polish Archaeological Record supplemented with historical materials from excavations and archaeological surveys. In the basin of Parsęta the settlement of the Funnelbeaker culture is the most numerous, but also was recognized the settlement of the community of Linear Pottery culture, the Globular Amphora culture and Corded Ware culture. The total archaeological sites allowed to distinguish six concentrations of settlement. The proximity of watercourses was of the greatest importance for neolithic communities. While Parsęta is the main axis, but the settlement mainly focused along the valleys of the rivers that are its first tributaries. Attention is also drawn to the strategic distribution of settlement centers within the river basin. The collected material allows to conclude that the Parsęta basin crosses the meridional route (leading the Parsęta or Chociela and Radew valleys) and the latitudinal (leading the Pomeranian Glacial Valley ). This type of basin is confirmed by the concentrations of settlements in strategic places (the middle course of Parsęta, the zone of the mouth of the Radew River, the watershed zone) and the strong diversification of Neolithic sites in typological, chronological and cultural terms.
Description
Wydział Historyczny
Sponsor
Keywords
neolit, neolithic, osadnictwo, settlement, Parsęta, Parsęta, Pomorze, Pomerania