Interpretacja teologiczna problemu społecznego porozumienia w historii politycznej Polski lat 1980-1989
| dc.contributor.advisor | Bortkiewicz, Paweł. Promotor | |
| dc.contributor.author | Stelmach, Dawid | |
| dc.date.accessioned | 2014-11-19T10:30:26Z | |
| dc.date.available | 2014-11-19T10:30:26Z | |
| dc.date.issued | 2014-11-19 | |
| dc.description | Wydział Teologiczny | pl_PL |
| dc.description.abstract | Praca doktorska ma przedstawić problem porozumienia społecznego w Polsce w latach 1980-1989, w kontekście przemian społeczno-politycznych. Był to czas znaczących zmian w sytuacji politycznej Polski. Pod wpływem wewnętrznych napięć społecznych rosły oczekiwania Polaków na konkretne zmiany w dziedzinie polityki. Ówczesna władza komunistyczna, której gwarantem stabilności było komunistyczne zaplecze w Związku Radzieckim, była zainteresowana utrzymaniem status quo. Lata osiemdziesiąte XX wieku W Polsce były czasem zapaści ekonomicznej, doświadczeniem marazmu na skutek zdławienia wielkiego ruchu narodowego Solidarności. Wielu ludzi w tamtym czasie zmagało się dylematami moralnymi- zostać w kraju za cenę przetrąconej kariery czy może wyjechać za granicę porzucając swoją ojczyznę? Ci, którzy zostawali, często byli przymuszani do podjęcia współpracy z komunistycznym reżimem za cenę przeżycia, uniknięcia więzienia, utrzymania pracy, możliwości rozwoju czy też świętego spokoju. Czas lat osiemdziesiątych nie był jednoznacznym podziałem na dobrych opozycjonistów z obozu Solidarności i złych komunistów związanych z partią PZPR. Był to czas nieustannych dylematów moralnych i prób odnalezienia siebie i prób w miarę normalnego funkcjonowania w zastanej rzeczywistości za Żelazną Kurtyną. W skomplikowanej rzeczywistości schyłkowego komunizmu wyjątkową role odgrywał Kościół katolicki w Polsce. Był miejscem i przestrzenią doświadczenia wolności i poznania prawdy. Gdy nagle zapadł stan wojenny wtedy w Kościele wielu opozycjonistów znajdowało pociechę duchową i materialną. Jednocześnie dzięki wsparciu hierarchii Kościoła uniknięto rozlewu krwi na skutek brutalnych aresztowań i niszczenia Solidarności. Gdy następowały przemiany polityczno-społeczne na przełomie lat 1988-1989, wtedy Kościół wspierał te rozmowy, aby przekazanie władzy od komunistów w ręce nowych władz, dokonało się bez rozlewu krwi i zamieszek. Te wydarzenia pokazują, że przemiany społeczno-polityczne w Polsce w latach 1980-1989 dokonały się w duchu porozumienia społecznego. Pojawiło się ogólne przyzwolenie na zmiany. Jednak z perspektywy teologicznej porozumienie jest stanem niewystarczającym, niekompletnym. Porozumienie jest stanem, który powinien prowadzić czegoś głębszego, do pojednania. To pojednanie jest tym stanem, który wieńczyłby przemiany w Polsce w latach 1980-1989. Niestety obecny stan jest bliższy porozumieniu. Nastąpiło przekazanie władzy. Zabrakło jednak przyznania się do zła, nazwania zła po imieniu, przeproszenia za popełnione zło i podjęcia próby zadośćuczynienia. Jako lekarstwo na ciągle bolącą przeszłość częściej proponuje się amnezję, czyli zwykłe zapomnienie, niż anamnezę czyli przypomnienie. Pozostaje mieć nadzieje, ze następne pokolenia Polaków wolne od osobistych obciążeń i uwikłań we współpracę z komunistycznym reżimem, będą w stanie podjąć się dokończenia tego procesu pojednania. Studium składa się z trzech rozdziałów podzielonych na podrozdziały. Pierwszy z rozdziałów został poświęcony przedstawieniu kontekstu politycznego i społecznego Polski lat osiemdziesiątych. Ukazano, jak wyglądał system władzy w Polsce, jaka była sytuacja społeczna i jak kształtowały się nastroje Polaków. Wskazano na aberrację antropologiczną spowodowaną usilnym forsowaniem materialistycznego modelu człowieka przez władzę komunistyczną. Na koniec przedstawiono efekty oddziaływania komunizmu w Polsce w przeddzień zmian. Skupiono się na ukazaniu destabilizacji politycznej, skłócenia i rozdarcia wewnątrznarodowego. Następny rozdział zawiera przedstawienie trudności na drogach porozumienia i pojednania. Skupiono się na ukazaniu problemów, jakie utrudniają porozumienie i pojednanie. Od powierzchowności spojrzeń na uczynione zło, poprzez zafałszowanie istoty miłosierdzia – przez mylenie miłosierdzia z amnezją, czynienie z miłosierdzia taniej łaski. Wskazano na banalizację zła i brak odpowiedzialności za nie. Drugi rozdział konkluduje zjawisko deprawacji sumień, jako pogrobowe dziedzictwo komunizmu. Ostatni rozdział odnosi się do ambiwalentnego charakteru porozumienia społecznego. Ukazana jest rola kompromisu, jako stopnia na drodze ku zawarciu porozumienia, warunki zawarcia autentycznego konsensusu. Następnie przedstawiono różnice pomiędzy porozumieniem a pojednaniem i wskazano warunki pojednania, jako dopełnienia porozumienia. | pl_PL |
| dc.description.abstract | The aim of this PhD thesis is to show the problem of social agreement in Poland in 1980-1989 in the context of social-political transformations. It was the time of major changes in the political situation of Poland. Under the influence of inner social tenssions the expectations of Polish people for meaningful changes in politics were growing. Contemporary communism authorities, whose stability guarantee was communist backup in the Soviet Union, were interested in maintaining the staus quo. In Poland, 1980s were the period of economic collapse and experiencing the marasmus as a result of a crush of great national movement Solidarity. Those days a lot of people had to fight their moral dilemmas: to stay in the country with prospects of ruined career, or go abroad leaving their homeland. Those, who decided to stay, were often made to collaborate with communist regime for the price of survival, avoiding prison or being employed, abilities of growth or piece and quiet. The time of 1980s was not unambiguous division between good oppositionists from Solidarity and bad communists related with PUWP. That was the time of endless moral dilemmas, attempts to find themselves and endeavour of relatively normal life in that inherited reality behind the Iron Curtain. In such a complicated reality of late communism the exceptional role was played by Roman Catholic Church in Poland. It was the place and space of experiencing freedom and learning the truth. When suddenly the martial law was declared, it was church where a lot of oppositionists could find some spiritual and material consolation. At the same time while Solidarity and their supporters were being arrested and destroyed, major bloodbath was averted as a result of church support and activity. During the political-social transformations at the turn of 1988-1989, church supported those discussions so as to devolve the power to new leadership without bloodshed or riots. Those events show that socio-political transformation in Poland in 1980-1989 underwent in an emulous manner of social agreement. General consent of changes occured. Unfortunately, from the perspective of teological meaning an agreement is an inadequate state, it is incomplete. An agreement should lead to something deeper, to conciliation. It would have crowned the transformations in Poland in 1980-1989. Unfortunately, present state is closer to an agreement. However the change of power happened, the evil was not called by its true name, there was no apology for wickedness or even an intention of compensation. As a treatment for aching past - amnesia is served only (that is to forget actually), not anamnesis which is remaining or recalling. It is just the hope left now that next generations of Polish people, free from personal strain or involvement in collaboration with communistic regime will be able to finish this process of reconciliation. This analysis consists of three chapters divided into subchapters. First of them shows political and social context of Poland in 1980s. There is a presentation of the system of power in Poland those days, the social situation and how opinions of Polish people were shaping. An anthropological aberration was pointed which was caused by really forcing material model of human by communist authorities. At the end there were presented effects of communism interactions in Poland at the eve of the changes. It was focused on showing political destabilisation , clashes and innernational split. The second chapter contains difficulties in consensus and reconciliation. The problems are shown encumbered them. From superficial outlook on evil done, through falsification of essence of mercy or confusion mercy with amnesia, doing cheap clemency from mercy. Banalisation of evil and lack of responsibility for that was presented. The third and last chapter is applicable to ambivalent character of the social agreement. There are the role of compromise as a step forward to an accord and conditions of a real consensus. Then the reader can find not only differences between an accord and reconciliation, but also conditions of reconciliation as an complement of an accord. | pl_PL |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/10593/12160 | |
| dc.language.iso | pl | pl_PL |
| dc.subject | Porozumienie społeczne | pl_PL |
| dc.subject | Social agreement | pl_PL |
| dc.subject | Pojednanie | pl_PL |
| dc.subject | Reconciliation | pl_PL |
| dc.subject | Solidarność | pl_PL |
| dc.subject | Solidarity | pl_PL |
| dc.subject | Kompromis | pl_PL |
| dc.subject | Compromise | pl_PL |
| dc.subject | 1989 | pl_PL |
| dc.title | Interpretacja teologiczna problemu społecznego porozumienia w historii politycznej Polski lat 1980-1989 | pl_PL |
| dc.title.alternative | Teological interpretation of social communication in political history of Poland in 1980-1989 | pl_PL |
| dc.type | Dysertacja | pl_PL |