Rozpad wewnętrznych ram dzieła filmowego. Techniki deziluzyjne w kinie współczesnym
Loading...
Date
2021
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
Disintegration of the internal framework of the film work. Disillusive techniques in contemporary cinema
Abstract
Trzonem rozważań rozprawy jest teza jakoby film, jako medium, nie zmierzał wcale – jak dotąd myślano – do stworzenia iluzji rzeczywistości, mimetycznej repliki. Zamiast tego jego fundamentalnym dążeniem jest kierunek przeciwny, a więc wyzbycie się swej fotograficznej natury na rzecz narzędzi kreacyjnych, podkreślających odrębność kina jako sztuki autonomicznej, posiadającej własne środki wyrazu. Iluzja, której oddanie w sztukach plastycznych świadczyło o maestrii warsztatu i autorskiej obróbce tworzywa, w filmie jest dana w punkcie wyjścia. Nie może zatem inicjować jakiegokolwiek rozwoju. Iluzoryczne schematy narracyjne kreują fałszywe wrażenie przedstawiania obiektywnego wycinka rzeczywistości, podczas gdy współczesna publiczność jest na tyle świadoma i wrażliwa, że symulowana referencyjność już jej nie przekonuje. Autorefleksyjne zabiegi w filmie pozwalają przekroczyć ramę ekranu i zbliżyć się do odbiorcy, a więc przywrócić status kina (utracony poniekąd także przez rygor akademickiej teorii filmoznawczej) jako doświadczenia, z którym się obcuje – emocjonalnie, intelektualnie i somatycznie. Udowodnienie powyższych tez przeprowadzone jest formie skonstruowania katalogu konkretnych zabiegów, mających zaznaczyć samoświadomość dzieła, którymi posługuje się kino ostatnich czterech dekad w celu zakwestionowania tradycyjnych zasad komunikacji na linii autor – dzieło – odbiorca.
The core of the considerations in the dissertation is the thesis that film, as a medium, does not aim – as was previously thought – to create an illusion of reality. Instead, its main aspiration is the opposite – to give up its photographic nature in favor of creative tools emphasizing the distinctiveness of cinema as an autonomous art. In visual arts, the ability to convey illusion testified to the mastery of the workshop and the original processing of the material. In film, where illusion is given at the starting point, it cannot initiate any development. Illusory narrative patterns create a false impression of presenting an objective fragment of reality, while the contemporary audience is sensitive to such extent that a simulated referentiality no longer convinces them. Self-reflexive treatments enable film to cross the frame of the screen and get closer to the viewer, thus restoring the status of cinema (that has been altered in a way also by the rigor of academic film theory) as an experience with which one communicates – emotionally, intellectually and somatically. Proving these theses is carried out in the form of constructing a catalog of specific measures aimed at marking the self-awareness of particular films. These stylistic devices are used by the cinema of the last four decades to question the traditional principles of the author – work – recipient communication.
The core of the considerations in the dissertation is the thesis that film, as a medium, does not aim – as was previously thought – to create an illusion of reality. Instead, its main aspiration is the opposite – to give up its photographic nature in favor of creative tools emphasizing the distinctiveness of cinema as an autonomous art. In visual arts, the ability to convey illusion testified to the mastery of the workshop and the original processing of the material. In film, where illusion is given at the starting point, it cannot initiate any development. Illusory narrative patterns create a false impression of presenting an objective fragment of reality, while the contemporary audience is sensitive to such extent that a simulated referentiality no longer convinces them. Self-reflexive treatments enable film to cross the frame of the screen and get closer to the viewer, thus restoring the status of cinema (that has been altered in a way also by the rigor of academic film theory) as an experience with which one communicates – emotionally, intellectually and somatically. Proving these theses is carried out in the form of constructing a catalog of specific measures aimed at marking the self-awareness of particular films. These stylistic devices are used by the cinema of the last four decades to question the traditional principles of the author – work – recipient communication.
Description
Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej
Sponsor
Keywords
deziluzja, kino współczesne, autorefleksyjność, teoria kina, disillusion, contemporary cinema, self-reflexivity, film theory