Warsztat diagnostyczny doradcy zawodowego

Abstract

Książka „Warsztat diagnostyczny doradcy zawodowego” adresowana jest do doradców zawodowych, wychowawców, nauczycieli oraz wszystkich osób, które chcą towarzyszyć uczniom w procesie planowania kariery edukacyjnej i zawodowej. Celem opracowania jest wzmacnianie kompetencji doradczych w obszarze związanym z diagnostyką. Cel ten nie jest jednak realizowany wyłącznie poprzez zaproponowanie konkretnych ćwiczeń, zadań czy narzędzi. Główną intencją jest uruchomienie refleksji, jak doradcy i nauczyciele mogą profesjonalnie wzmacniać i rozwijać swoje kompetencje diagnostyczne. Kluczowym pytaniem jest tu kwestia, jakiej wiedzy potrzebuje uczeń, aby refleksyjnie zaplanować własną ścieżkę edukacyjną i zawodową oraz jakich informacji potrzebuje nauczyciel i doradca, aby mądrze towarzyszyć uczniowi w tych poszukiwaniach. Praca składa się z czterech części. W pierwszej zaprezentowane zostały wybrane teoretyczne zagadnienia dotyczące diagnozy i jej znaczenia w całym procesie doradczym. Omówione zostały rodzaje diagnoz oraz kluczowe cele diagnostyczne w procesie projektowania karier edukacyjnych i zawodowych. Cele te dotyczą zarówno perspektywy edukacyjnej, perspektywy rynku pracy, jak i problemów sytuacyjnych klienta oraz specyfiki procesu doradczego. Część druga to analiza najważniejszych kwalifikacji i kompetencji diagnostycznych doradcy zawodowego. Omówione zostały także błędy diagnostyczne wynikające zarówno z postawy doradcy, jak i z procesu pozyskiwania i analizowania danych pochodzących z różnych źródeł. Część trzecia zawiera propozycje modeli, schematów diagnostycznych. Przedstawione zostały w niej także podstawowe informacje na temat elementów poddawanych rozpoznaniu diagnostycznego. Ostatnia część książki ma charakter metodyczny. Zaprezentowane zostały w nim te narzędzia diagnostyczne, które nie wymagają specjalnych kwalifikacji lub uprawnień. Czytelnik może zapoznać się z możliwościami wykorzystania w procesie diagnostycznym takich technik i narzędzi jak: ankieta, check-lista, techniki projekcyjne, techniki plastyczne, Q-sort, analiza SWOT, praca na metaforach oraz portfolio.The book „Warsztat diagnostyczny doradcy zawodowego” (eng. „Diagnostic Workshop of a Career Counsellor”) is addressed to career counsellors, tutors, teachers and other people who want to accompany students on the process of education and professional career planning. The aim of the study is to enhance counselling competencies in a diagnostics-related field. However, it is not accomplished only by proposing specific exercises, tasks or tools. The main intention is to trigger reflection on how counsellors and teachers can enhance and develop their diagnostic competencies professionally. The crucial question is what kind of knowledge students need to plan their education and professional path reflectively and what kind of information teachers and counsellors need to accompany students wisely in their quest. The book consists of four parts. The first one presents selected theoretical issues concerning diagnosis and its importance in the whole counselling process. The types of diagnoses and crucial diagnostic aims in the process of education and professional career planning are discussed. These aims concern education perspective, labour market perspective as well as clients situational problems and the specificity of the counselling process. The second part is the analysis of the most important diagnostic competencies and qualifications of a career counsellor. Moreover, the diagnostic errors were discussed, those resulting from counsellor’s attitude as well as those from the process of acquiring and analyzing the data coming from various sources. The third part comprises the proposals of models and diagnostic schemas. It also presents basic information on elements subjected to diagnostic reconnaissance. The last part of the book is of methodological nature and there were presented those diagnostic tools that do not require special qualifications or rights. The readers can make themselves acquainted with the possibilities of using such techniques and tools in the diagnostic process as survey, checklist, projection techniques, vivid techniques, Q-sort, SWOT analysis, work on metaphors and portfolio.