Multimedialne gry edukacyjne w nauczaniu wczesnoszkolnym

Abstract

Dysertacja doktorska pt.: Multimedialne gry edukacyjne w nauczaniu wczesnoszkolnym składa się z trzech głównych części: teoretycznej, metodologicznej i empirycznej. Część teoretyczna pracy obejmuje 5 rozdziałów. Rozdział pierwszy zatytułowany Teoretyczne ujęcie paradygmatów w naukach pedagogicznych jest analizą znaczenia tego pojęcia w naukach humanistycznych i ścisłych w ujęciu Thomasa Kuhna, a także rekonstrukcją różnych paradygmatów funkcjonujących w dydaktyce, takich jak: paradygmat behawiorystyczny, humanistyczny, konstruktywistyczny czy emancypacyjno-krytyczny. Rozdział ten jest próbą usytuowania multimedialnych gier edukacyjnych na tle poszczególnych paradygmatów. Rozdział drugi, Zabawy i gry w życiu dziecka, zawiera analizę znaczenia i roli zabaw oraz gier tradycyjnych w życiu człowieka, a szczególnie dziecka. W tym celu opisano różne koncepcje zabaw począwszy od ujęcia Johana Huzingi, Rogera Cailloisa, a także zaprezentowano zabawy i gry w kontekście pedagogiki jako dyscypliny naukowej. W tym ujęciu została dokonana analiza zmieniających się funkcji i roli zabaw w poszczególnych latach życia dziecka, szczególnie w okresie przedszkolnym i szkolnym oraz przedstawiono różne klasyfikacje zabaw i gier. W końcowej części rozdziału podjęto próbę omówienia ewolucji tradycyjnych form zabaw i gier, które obecnie zostały przeniesione w świat nowych technologii. W trzecim rozdziale pracy pt.: Gry multimedialne w ujęciu teoretycznym skupiono się głównie na omówieniu rozwoju gier komputerowych i wybranych ich klasyfikacjach, w tym szczególnie na grach edukacyjnych, wyjaśnieniu i próbie sformułowania własnej definicji tego pojęcia. Rozdział czwarty – Multimedialne gry edukacyjne w kontekście potrzeb rozwojowych dziecka w młodszym wieku szkolnym – i rozdział piąty – Nauczyciel w szkole tradycyjnej i szkole XXI wieku – związane są z analizą podmiotów procesu kształcenia, a mianowicie: nauczyciela i ucznia. Rozdział czwarty pracy obejmuje zatem szczegółowy opis potrzeb rozwojowych dziecka w edukacji wczesnoszkolnej, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju fizyczno-motorycznego, psychiczno-umysłowego, społecznego i emocjonalnego w kontekście zastosowania multimedialnych gier edukacyjnych. Tam też zostały wskazane tradycyjne style uczenia się uczniów oraz style, które zaczęły się rozwijać wraz z powstaniem i upowszechnianiem nowych mediów. W rozdziale piątym skoncentrowano się na opisie roli nauczyciela i jego autorytecie, kwalifikacjach i kompetencjach, a także na stylach pracy, które mają ogromne znaczenie w procesie edukacji. Rozdział ten obejmuje także analizę założeń programu kształcenia realizowanego przez uczniów w młodszym wieku szkolnym w ujęciu jakościowym wraz z określeniem miejsca zabaw i gier, w tym gier multimedialnych, w polskiej podstawie programowej. Rozdział zamyka próba usytuowania multimedialnych gier edukacyjnych w poszczególnych składowych procesu kształcenia, takich jak: wartości, cele kształcenia, zasady, treści, formy organizacyjne, metody kształcenia i środki dydaktyczne. W części metodologicznej pracy zostały sformułowane główne cele i problemy, badawcze, które zakładały w badaniach eksperymentalnych określenie poziomu wiadomości i umiejętności uczniów edukacji wczesnoszkolnej, którzy w procesie kształcenia korzystają z multimedialnych gier edukacyjnych, a także zdiagnozowanie poprzez zastosowanie techniki ankiety stopnia wykorzystania multimedialnych gier edukacyjnych przez nauczycieli w nauczaniu wczesnoszkolnym. Badania metodą sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem techniki wywiadu pozwoliły na zebranie opinii dotyczących zastosowania multimedialnych gier edukacyjnych na I etapie edukacji. Badaniami zostali objęci uczniowie, nauczyciele, dyrektorzy szkół publicznych oraz rodzice uczniów edukacji wczesnoszkolnej. Rozdział ten zawiera zatem opis procedury przeprowadzanych badań zarówno eksperymentalnych, jak też badań z zastosowaniem metody sondażu diagnostycznego. Trzecia część pracy obejmuje analizę wyników badań własnych, w tym głównie eksperymentu pedagogicznego prowadzonego w klasach trzecich jednej z poznańskich szkół podstawowych oraz analizę badań sondażowych prowadzonych wśród poznańskich uczniów I etapu edukacji, nauczycieli, dyrektorów i rodziców uczniów edukacji wczesnoszkolnej. Przeprowadzone badania empiryczne stanowiły próbę określenia wpływu multimedialnych gier edukacyjnych na wzrost wiadomości i umiejętności uczniów oraz pozyskanie opinii podmiotów procesu kształcenia i wychowania na temat zastosowania multimedialnych gier w edukacji. The resulting Educational multimedia games in early school education Ph.D. dissertation consists of three main parts: theoretical, methodological and empirical.pt. The theoretical part of the work consists of five chapters. The First Chapter – The Theoretical Understanding of Paradigms in Pedagogy – is an analysis of the meaning of this concept in the humanities and sciences in Thomas Kuhn’s perspective and the reconstruction of various paradigms in teaching, such as the behavioural, humanistic, constructivist, or emancipatory-critical paradigm. This chapter attempts to locate multimedia educational games against the background of individual paradigms. Chapter Two – Fun and games in the child’s life – includes an analysis of the importance and role of amusement and traditional games in human life, especially when it concerns children. For this purpose, various concepts of amusements have been described, starting with Johan Huizinga, Roger Caillois, and presenting amusement and games in the context of pedagogy as a scientific discipline. An analysis of the changing functions and roles of play in the various years of the child’s life, especially during pre-school and school periods, as well as different classifications of amusement and games were analyzed. At the end of the chapter, an attempt was made to discuss the evolution of traditional forms of amusement and games that have now moved into the world of new technologies. The Third Chapter – Multimedia games in theoretical sense – was focused mainly on discussing the development of computer games and their selected classifications, especially in educational games, explaining and attempting to formulate their own definition of this concept. Chapter Four – Multimedia educational games in the context of developmental needs of a child at a early school age – and Chapter Five – Teacher in a traditional school and the school of the 21st century – are related to the analysis of the subjects of the learning process, namely: teacher and student. The fourth chapter deals with a detailed description of the child’s developmental needs in early school education, with particular focus on physical, motor, mental, social and emotional development in the context of the use of multimedia educational games. The traditional styles of pupils’ learning and styles that began to develop with the uprising were also identified and dissemination of new media. Chapter Five focuses on describing the role of the teacher and his authority, qualifications and competences, and on the work styles that are of great importance in the education process. This chapter also includes an analysis of the assumptions of the educational program implemented by the younger school pupils in qualitative terms, with defined amusement/leisure areas and games (including multimedia games) in the Polish curriculum core. The chapter is summarized by an attempt at positioning multimedia educational games in particular components of the educational process, such as: values, learning objectives, principles, content, organizational forms, learning methods and teaching resources. In the methodological part of the study, the main objectives and problems of the research were set out in the experimental research to determine the level of knowledge and skills of the youngest students who use multimedia educational games in the education process and to diagnose by means of questionnaire the use of multimedia educational games by teachers in early school education. The research method of diagnostic survey using interview techniques made it possible to gather opinions on the use of multimedia educational games on the first stage of education. The study included the students, teachers, principals and parents of the youngest public school students. This chapter contains a description of the procedures used both for experimental and diagnostic surveys. The third part of the work includes the analysis of own research results, mainly the pedagogical experiment conducted in the third classes of one of the primary schools in Poznań and the analysis of the survey conducted among youngest students, their parents, teachers and principals in Poznań. Empirical studies have tried to determine the effect of multimedia educational games on the growth of the knowledge and skills of students as well as obtaining the views of the people directly involved in educational and upbringing proccess on the use of multimedia educational games.