Polityka dynastyczna Piastów od X do połowy XII wieku w kontekście środkowoeuropejskim. Studium genealogiczno-porównawcze

Title alternative

Dynastic Policy of the Piasts from the 10th to the Mid-12th Century in the Context of Central Europe. A Genealogical and Comparative Study

Abstract

W pracy przeanalizowano małżeństwa zawarte przez członków dynastii Piastów, zarówno mężczyzn, jak i kobiet, od początków państwowości aż do wejścia w życie ustawy sukcesyjnej księcia Bolesława III Krzywoustego w 1138 roku. Małżeństwa dynastyczne były jednym z kluczowych narzędzi międzynarodowej polityki średniowiecznej Europy. Miały szczególne znaczenie zarówno dla stabilności politycznej, jak i dla wzmocnienia władzy i wpływów danego rodu. Często służyły jako środek do umocnienia sojuszy między różnymi państwami i dynastiami. Praca jest podzielona na trzy główne części. Pierwsza część obejmuje przegląd źródeł użytecznych do badań nad genealogią Piastów, uzupełniony o przegląd literatury na ten temat. Oprócz badań nad pierwszą polską dynastią, w tej części przedstawiono również stan badań nad genealogią czeskich Przemyślidów, węgierskich Arpadów, ruskich Rurykowiczów i niemieckich rodów. Druga część pracy poświęcona jest studium genealogiczno-politycznemu, w którym omawiane są poszczególne małżeństwa zawarte przez dynastię Piastów. Wbrew dominującemu trendowi w historiografii, małżeństwa te nie są omawiane chronologicznie, lecz według podziału terytorialnego. Najpierw przybliżono hipotetycznie istniejące małżeństwa zawarte przed panowaniem księcia Mieszka I. Następnie analizowane są małżeństwa zawarte z poszczególnymi dynastiami: Przemyślidów, Arpadów, skandynawskich władców, Rurykowiczów oraz z członkami niemieckich rodów książęcych i hrabiowskich. Na końcu przedstawiono hipotezy dotyczące małżeństw zawartych przez Piastów, o których nie mamy pewnych informacji. W przypadku każdego Piasta i Piastówny najpierw uwzględniono dane genealogiczne o danej osobie, starając się określić daty życia i filiacji. To samo dotyczyło małżonka lub małżonki. Następnie analizowano okoliczności polityczne, które przyczyniły się do zawarcia danego mariażu. W ostatnim rozdziale przeprowadzono analizę porównawczą i statystyczną. Zwrócono uwagę na imiona pierwszych Piastów, próbując odpowiedzieć na pytanie, skąd dane imię zostało przyjęte przez dynastię i które imiona przetrwały oraz były częściej nadawane w późniejszych czasach. Ponadto analizowano długość życia, liczbę potomków oraz uwzględniono kierunek polityki dynastycznej prowadzonej przez danego Piasta. Całą pracę zamyka zakończenie, będące próbą podsumowania wszystkich ustaleń zawartych w pracy doktorskiej, oraz spis tabel i bibliografia podzielona na źródła i literaturę. This dissertation analyzes the marriages contracted by members of the Piast dynasty, both men and women, from the beginnings of statehood until the enactment of the succession law by Duke Bolesław III Wrymouth in 1138. Dynastic marriages were one of the key tools of international politics in medieval Europe. They were of particular importance both for political stability and for strengthening the power and influence of a given lineage. They often served as a means to solidify alliances between different states and dynasties. The dissertation is divided into three main parts. The first part comprises an overview of sources useful for studying the genealogy of the Piasts, supplemented by a review of the literature on this topic. In addition to research on the first Polish dynasty, this section also presents the state of research on the genealogy of the Czech Přemyslids, the Hungarian Árpáds, the Russian Rurikids, and German noble families. The second part of the dissertation is dedicated to a genealogical-political study in which the individual marriages contracted by the Piast dynasty are discussed. Contrary to the prevailing trend in historiography, these marriages are not discussed chronologically but according to territorial division. First, the hypothetically existing marriages contracted before the reign of Duke Mieszko I are introduced. Subsequently, the marriages contracted with various dynasties: the Přemyslids, Árpáds, Scandinavian rulers, Rurikids, and members of German princely and comital families are analyzed. Finally, hypotheses concerning marriages contracted by the Piasts, for which we do not have certain information, are presented. For each Piast and Piast princess, genealogical data about the person was first considered, with an effort to determine life dates and filiations. The same applies to the spouse. Subsequently, the political circumstances that contributed to the conclusion of the given alliance supported by the marriage were analyzed. In the last chapter, a comparative and statistical analysis was conducted. Attention was paid to the names of the first Piasts, attempting to answer the question of where a given name was adopted by the dynasty and which names survived and were more frequently given in later times. Furthermore, the lifespan, number of offspring, and the direction of the dynastic policy pursued by the given Piast were analyzed. The entire dissertation concludes with a summary of all the findings contained in the doctoral dissertation, followed by a list of tables and a bibliography divided into sources and literature.

Description

Wydział Historii

Sponsor

Keywords

Piastowie, dynastia, małżeństwa, polityka dynastyczna, Piasts, dynasty, marriages, dynastic policy

Citation

Seria

ISBN

ISSN

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego