Różnorodność flory założonych w średniowieczu wsi Pojezierza Lubuskiego na tle współczesnej struktury krajobrazu

Loading...
Thumbnail Image

Date

2018

Editor

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Title alternative

Diversity of flora of mediaeval villages of Pojezierze Lubuskie district on the background of contemporary landscape structure

Abstract

Głównym celem niniejszej pracy było przedstawienie zróżnicowania flory obszarów osadniczych na tle współczesnej struktury krajobrazu kulturowego. Badaniom poddano 30 wsi Pojezierza Lubuskiego reprezentujących jeden typ morfogenetyczny – owalnicę o średniowiecznej dacie lokacji i zróżnicowanym stopniu transformacji. We wsiach wydzielono w sumie 224 kompleksy przestrzenno-użytkowe, w obrębie, których spisywano spontanicznie występującą florę naczyniową. Flora badanych obszarów liczyła 784 taksony, siedlisk wsi 630 a otoczenia 702. Wsie położone w krajobrazie leśno-łąkowym, odwrotnie do położonych w krajobrazie polnym, charakteryzowały się średnio bogatszym florystycznie otoczeniem niż siedliskiem wsi. Wśród 13 analizowanych zmiennych środowiskowych istotność statystyczną wykazały: udział procentowy elementów naturalnych krajobrazu i lasów, wskaźnik równomierności Shannona, długość pasów zadrzewień, wielkość wsi oraz liczba wyróżnionych kompleksów. Wsie o strukturze przekształconej charakteryzowały się istotnie wyższym udziałem archeofitów we florze siedliska wsi. Zasadniczym czynnikiem wpływającym na strukturę florystyczną i geograficzno-historyczną analizowanych pól był sposób użytkowania. Z kolei pola przyzagrodowe od wielkoobszarowych różniły się stopniem wykształcenia ugrupowań chwastów zgodnie z klasyfikacją syntaksonomiczną. Odnotowano wpływ antropopresji na różnorodność badanych kompleksów. Wśród gatunków obcych archeofity odpowiadały głównie za homogenizację flory a kenofity za jej różnicowanie. Najwyższy stopień homogenizacji przez archeofity odnotowano w kompleksach pól uprawnych.
The main aim of this study was to determine the diversity of flora on the basis of actual structure of cultural landscape. The study involved 30 medieval, oval shape villages with different degree of preservation. In villages 224 spatial complexes were distinguished in which spontaneous flora was recorded. In total in the studied villages were recorded 784 taxa of vascular plants. In the center of villages 630 taxa were found and in the surroundings – 702. Villages located in the forest-meadows dominated landscape, contrary to the villages situated in arable field landscape, were characterized by richer flora. Among 13 analyzed environmental variables statistically significant were: percent of natural elements of landscape and forests, Shannon evenness index, length of hedges, village size and number of distinguished complexes. Villages with transformed spatial structure had significantly higher share of archaeophytes. The main factor affecting the floristic patterns of fields was the way of usage. The size of fields (small fields adjoined to built-up area versus large monocultures) affected the degree of development of communities. The impact of anthropogenic disturbances on floristic β-diversity of complexes was detected. Archaeophytes contributed mainly to biotic homogenization whereas an opposite effect was detected for kenophytes – they were responsible for differentiation. The strongest homogenization through archaeophytes was noted in the complexes of arable fields.

Description

Wydział Biologii

Sponsor

Keywords

flora ruderalna, krajobraz kulturowy, struktura przestrzenna wsi, owalnica, przekształcenia krajobrazu, ruderal flora, cultural landscape, village spatial structure, oval village, landscape transformations, flora segetalna, segetal flora

Citation

Seria

ISBN

ISSN

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego