Filozofia a nauka i literatura w ponowoczesności. Kilka uwag
Loading...
Date
1998
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Aureus
Title alternative
Abstract
Podstawowe pytanie, jakie chciałbym zadać w tym miejscu, brzmiałoby tak: jakie mogą być konsekwencje ponowoczesnego zawirowania dla statusu filozofii w dzisiejszej kulturze? Czy myślenie ponowoczesne wnosi nowe pytania do drążącego filozofię zagadnienia, w jakiej mierze, jeśli w ogóle, filozof jest naukowcem, a w jakiej, jeśli w ogóle, poetą? Otóż wydaje się, że relacje (ponowoczesna) filozofia/nauka/literatura są radykalnie nowe, i to nie tylko dlatego, że na naszych oczach zmienia się miejsce filozofii w kulturze; zmienia się również miejsce nauki w kulturze, a co za tym idzie, radykalnemu przeformułowaniu ulega cała kultura. Paradoksalnie, oddalając się od modelu nauki, a zbliżając się do modelu literatury, filozofia ponowoczesna ma szansę stać się - już się gdzieniegdzie staje - moralistyką. Takim moralistą może być Jacques Derrida z ostatnich prac, późny Michel Foucault z rozległego projektu "historii seksualności" i "estetyki egzystencji", jest nim wreszcie z pewnością Zygmunt Bauman z niedawnych rozważań o "etyce ponowoczesnej". Odwrót od nauki, od myślenia epistemologicznego w filozofii czy „prawodawczego” w etyce, paradoksalnie, otwiera przed częścią filozofii zupełnie nieznane dotąd możliwości, sprowadzając ją, przynajmniej potencjalnie, bliżej jednostki i bliżej wspólnoty. Filozofia sama zdecyduje o tym, jakie weźmie na siebie zobowiązania w obliczu swoich minionych przygód z nowoczesnością. Jeśli w dyskusjach tych zostanie przekroczona masa krytyczna, może dojść do przesilenia, jeżeli natomiast do tego nie dojdzie, być może to, co dzisiaj nazywamy filozofią ponowoczesną - po prostu - filozofią być przestanie.
Description
Sponsor
Keywords
filozofia a nauka, filozofia ponowoczesna, ponowoczesność, postmodernizm, filozofia a literatura, granica gatunków, status filozofa, status filozofii, Richard Rorty, neopragmatyzm, filozofia francuska, Zygmunt Bauman, Michel Foucault, etyka ponowoczesna, etyka jako estetyka
Citation
Principia. Pisma koncepcyjne z filozofii i socjologii teoretycznej, tom xxi-xxii, Kraków 1998, ss. 159-176