Pojęcia imperium i imperializm w nauce o stosunkach międzynarodowych
| dc.contributor.author | Gałganek, Andrzej | |
| dc.date.accessioned | 2013-08-19T12:25:49Z | |
| dc.date.available | 2013-08-19T12:25:49Z | |
| dc.date.issued | 2013 | |
| dc.description.abstract | Wbrew pozorom trudno przeprowadzić jednoznaczny rozdział pomiędzy „międzynarodowością” i „imperialnością”. Z jednej strony, z punktu widzenia normatywnej teorii polityki międzynarodowej przekraczanie tej linii wydaje się prowadzić od legitymizacji stosunków międzynarodowych (międzynarodowość) do jej braku (imperialność) i od normalności do wyjątkowości. Z drugiej strony, z historycznego punktu widzenia imperium jest wszechobecną formą uczestnictwa w międzynarodowości świata społecznego. Jedną ze „świętych” zasad w dyskursie o nowożytnym systemie międzynarodowym wydaje się być zakaz imperium. W ostatnich dwudziestu latach pojęcia „imperium” i „imperializm” wróciły do języka analizy stosunków międzynarodowych. Dokonuje się swoista rehabilitacja pojęcia imperium jako jednostki analizy i imperializmu jako praktyki stosunków międzynarodowych. Artykuł przedstawia rozumienie pojęć imperium i imperializm w nauce o stosunkach międzynarodowych i historii stosunków międzynarodowych. Autor omawia często pomijane w nauce o stosunkach międzynarodowych idee i praktyki podzielane przez imperia oraz wpływ jaki zamorskie imperia wywarły na Europę i jej kulturę. Istotnym problemem omawianym przez Autora jest wyjaśnienie braku szczególnego zainteresowania imperializmem w głównych nurtach badawczych w nauce o stosunkach międzynarodowych. Autor przedstawia zatem istotę rozumienia problemu imperializmu w nurtach teoretyzowania o stosunkach międzynarodowych inspirowanych marksowską krytyką kapitalizmu poczynając od W. Lenina i K. Kautskiego przez E.Wood, A. Gunder Franka, I. Wallersteina na M. Hardt, A. Negri oraz teoretykach nowego imperializmu kończąc. W końcowej części artykułu Autor uzasadnia tezę, że sto lat refleksji teoretycznej nad imperium i imperializmem, w której istotne miejsce zajmują także badania prowadzone w drugiej połowie XX w. w formie teorii zależności i analizy systemów-światów, zatoczyło koło powracając na pocz. XXI w. do problemu przemocy i siły w ramach kapitalistycznych stosunków społecznych. Ostatnie wydarzenia w stosunkach międzynarodowych ukazują kłopotliwe związki między ideałem umów społecznych, szczególnie w sferze ekonomicznej a stosowaniem siły militarnej w stosunkach międzynarodowych. | pl_PL |
| dc.description.abstract | Contrary to appearances, it is difficult to make a straightforward distinction between „internationalism” and „imperiality”. On the one hand, from the point of view of a normative theory of international politics, crossing this line seems to lead from legitimization of international relations (internationalism) to a lack of it (imperiality), and from normality to uniqueness. On the other hand, from a historical point of view, the empire is a ubiquitous form of participation in the internationalism of the social world. One of the „sacred” rules in the discourse on the modern international system seems to be the prohibition of the empire. During the last twenty years the notions „empire” and „imperialism” have returned to the language of analysis of international relations. One can observe a specific rehabilitation of the notion of empire as a unit of analysis and imperialism as an international relation practice. The article presents the understanding of the notions „empire” and „imperialism” in the studies of international relations and the history of international relations. The author discusses often ignored in the international relations studies ideas and practices shared by empires and the influence that the overseas empires exerted on Europe and its culture. A significant problem discussed by the author is the explanation of a lack of particular interest in imperialism in the main research streams in studies of international relations. Therefore, the author presents the essence of understanding of the problem of imperialism in the streams of theorizing in international relations inspired by Marxist critique of capitalism, starting with W. Lenin and K. Kautsky, through E. Wood, A. Gunder Franka, I. Wallerstein, and finishing with M. Hardt, A. Negri and theorists of new imperialism. In the last part of the article the author motivates his thesis that one hundred years of theoretical reflection over the empire and imperialism, in which a significant place is taken by research carried out in the 2nd half of the 20st century in the form of dependency theory and analysis of world-systems, has taken a roundabout way, returning at the beginning of the 21st century to the problem of violence and strength within the capitalist social relations. Recent events in international relations have shown troublesome relations between the ideal of social agreements, especially in the economic sphere, and using military force in international relations. | pl_PL |
| dc.identifier.citation | Przegląd Strategiczny, 2013, nr 1, s. 79-108. | pl_PL |
| dc.identifier.issn | 2084-6991 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/10593/7575 | |
| dc.language.iso | pl | pl_PL |
| dc.publisher | Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu | pl_PL |
| dc.subject | Imperium | pl_PL |
| dc.subject | Empire | pl_PL |
| dc.subject | Imperializm | pl_PL |
| dc.subject | Imperialism | pl_PL |
| dc.subject | Stosunki międzynarodowe | pl_PL |
| dc.subject | International Relations | pl_PL |
| dc.title | Pojęcia imperium i imperializm w nauce o stosunkach międzynarodowych | pl_PL |
| dc.title.alternative | Concepts of empire and imperialism in International Relations | pl_PL |
| dc.type | Artykuł | pl_PL |