Zastosowanie teorii kolektywów myślowych i stylów myślowych Ludwika Flecka do badania zmian kulturowych
| dc.contributor.advisor | Rotengruber, Przemysław. Promotor | |
| dc.contributor.author | Dersley, Stephen | |
| dc.date.accessioned | 2023-11-29T10:34:35Z | |
| dc.date.available | 2023-11-29T10:34:35Z | |
| dc.date.issued | 2023 | |
| dc.description | Wydział Antropologii i Kulturoznawstwa | |
| dc.description.abstract | Praca ma na celu ukazanie, że teoria kolektywów myślowych i stylów myślowych Ludwika Flecka może posłużyć do wyjaśnienia aspektów zmiany kulturowej, które umykają alternatywnym teoriom i modelom. Rozprawa krytykuje teorie jednoznacznie determinujące zmiany kulturowe (np. ekonomiczny determinizm Marksa, nacisk Kuhna na czynniki percepcyjno-epistemiczne jako wyzwalacze rewolucji naukowych, oraz koncepcję Foucaulta na temat praktyk niedyskursywnych vs dyskursywnych). Praca odtwarza teorię Flecka, skupiając się na interaktywnej kognicji i komunikacji między społecznościami naukowymi, oraz opracowuje metodologię jej zastosowania do szerszych transformacji kulturowych. Badanie proponuje modyfikacje teorii Flecka, takie jak włączenie koncepcji produkcji kulturowej Bourdieu oraz różnicujących praktyk artykulacji Laclau i Mouffe, aby rozwiązać jej ograniczenia. Rozprawa stosuje teorię Flecka do następujących transformacji kulturowych: wyłonienia się filozofii jako praktyki kulturowej w antycznych Atenach; przywłaszczenia i adaptacji filozofii ateńskiej w późnej Republice Rzymskiej; Heglowskiego ujęcia paidei jako wczesnej formy Bildung; wyłonienia się fakultetu filozofii na uniwersytecie niemieckim; jak również wielowymiarowych konfliktów w ramach europejskiego oświecenia. The thesis aims to show how Ludwik Fleck’s theory of thought collectives and thought styles can be applied to shed light on aspects of cultural change that elude alternative theories and models. The thesis critiques singular determinant theories of cultural change (e.g. Marx's economic determinism, Kuhn's emphasis on perceptual-epistemic factors as triggers of scientific revolutions, and Foucault's conception of non-discursive vs. discursive practices. The thesis reconstructs Fleck’s theory, focusing on interactive cognition and communication between scientific communities, and develops a methodology for its application to broader cultural transformations. The thesis proposes modifications to Fleck’s theory, such as incorporating Bourdieu’s concept of cultural production and Laclau and Mouffe’s differential articulatory practices to address its limitations.The thesis applies Fleck’s theory to the following cultural transformations: the emergence of philosophy as a cultural practice in ancient Athens; the appropriation and adaptation of Athenian philosophy in the late Roman Republic; Hegel’s treatment of paideia as an earlier form of Bildung; the rise of the philosophy faculty in the German University; and the multidimensional conflicts of the European Enlightenment. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/10593/27502 | |
| dc.language.iso | en | |
| dc.subject | Ludwik Fleck | |
| dc.subject | kolektywy myślowe | |
| dc.subject | style myślowe | |
| dc.subject | epistemologia porównawcza | |
| dc.subject | analiza dyskursu | |
| dc.subject | thought collectives | |
| dc.subject | thought styles | |
| dc.subject | comparative epistemology | |
| dc.subject | discourse analysis | |
| dc.title | Zastosowanie teorii kolektywów myślowych i stylów myślowych Ludwika Flecka do badania zmian kulturowych | |
| dc.title.alternative | Applying Ludwik Fleck's theory of thought collectives and thought styles to the study of cultural change | |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis |