Slavia Graeco-Romana. Na pograniczu tekstu i obrazu – o iluminacjach rękopisów staropołudniowosłowiańskich (XII-XIV w.)

Loading...
Thumbnail Image

Date

2013-04-24

Editor

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Title alternative

Slavia Graeco-Romana. Between image and text: on the illuminations of old manuscripts from southern Slavic lands (twelfth-fourteenth centuries)

Abstract

„Slavia Graeco-Romana” jest perspektywą badawczą, której centrum stanowi sztuka, ze względu na swoje rozmiary, ograniczona w dysertacji do iluminacji rękopisów (z XII-XIV w., głagolickich i łacińskich). Zagadnienie to dotychczas nie było kompleksowo badane, być może ze względu na brak metodologicznego pomysłu na całościowe ujęcie problemu. Stworzenie kategorii badawczej umożliwiającej pełną analizę tekstów dawnych (korzystając z interdyscyplinarnej metodologii) jako symbiozy scriptura et pictura otwartej na dialog z „nowym”, „obcym” pozwala dostrzec wieloaspektowe zależności sztuki obszaru odpowiadającego współcześnie Chorwacji, Serbii, Bośni i Hercegowinie. W założeniu „Slavia Graeco-Romana” odnosi się do kategorii pogranicza sztuk, lecz jest otwarta na szeroki uzus polityczny, religijny, historyczny, etnograficzny i polityczny. Pojęcie „Slavia Graeco-Romana” definiuje wieloaspektowe artystyczne, religijne, polityczne i kulturowe zależności oddziałujące w ciągu wieków na sztukę Słowian Południowych z dwóch impulsów tworzonych przez kryterium wyznania (Katolicyzm-Prawosławie), lecz tylko w części przez nie determinowanych. Impulsy, które uczyniły ze sztuki element unifikujący Bałkany z oikumene świata wyobrażonego Chrześcijaństwa podkreślały również starożytność tradycji, w ramach której sztuka ta funkcjonowała (i której ramy tworzyła). Sztuka zajmowała także równorzędne wobec obu wspomnianych (religijnych) biegunów miejsce, z racji bycia ich syntezą (ikonograficzną, neutralną). Podkreślała również geograficzny fakt, sytuujący Bałkany w newralgicznym punkcie powszechnych dziejów sztuki tworzonych przez etniczną triadę Słowian, Greków i Rzymian (oraz ich politycznych i kulturowych spadkobierców).
„Slavia Graeco-Romana” is a research perspective, whose center is the art – because of its magnitude – narrowed to illuminated decoration (from XII-XIV century, glagolitic and latin). Since it wasn’t exam in a more complex way – perhaps because of lack of ideas and methodological formula – it seems that the creation of concept allowing for full analyze of old texts (using an interdisciplinary methodology) as symbiosis scriptura et pictura which is open to dialogue with “new”, “alien” will allow to see multiple dependencies which the art of Croatia, Serbia, Bosnia and Herzegovina area was subject. In assumption “Slavia Graeco-Romana” relates to the border art, but is open to use in the political, religious, historical, ethnographic and sociological context. The „Slavia Graeco-Romana” term define the multifaceted artistic, religious, political, and cultural relationships affecting on South Slavs art throughout history by impulses from the two poles formed by the criterion of confessions (Catholicism - Orthodoxy), but in part determined by them. Impulses that make the art form of integration Balkans with oikumene of imaginary world of Christianity also emphasize the antiquity of the tradition, in which art functioned (and whose framework created). Art occupied also an equivalent position to the two poles (religious), whose synthesis was (iconographic, neutral). It also accentuates the geographical factor which situates Balkan at a critical point of universal history of art and ethnic triad formed by the world of the Slavs, Greeks and Romans (and their political and cultural heirs).

Description

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej: Instytut Filologii Słowiańskiej

Sponsor

Keywords

Iluminacje, Illuminations, Intermedialność, Intermedialism, Slavia Graeco-Romana, Slavia Graeco-Romana, Rękopisy, Manuscripts

Citation

Seria

ISBN

ISSN

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego