"Elementa Pverilis Institutionis" (Kraków 1692) – przyczynek do historii elementarzy polskich
Loading...
Date
2016
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
Title alternative
"Elementa Pverilis Institutionis" (Cracow 1692) – A contribution to the history of Polish primers
Abstract
Artykuł zawiera opis unikatowego polsko-łacińskiego podręcznika
elementarnego
Elementa Pverilis Institutionis
(Kraków: Albrecht Górecki, 1692) ze
zbiorów Rosyjskiego Państwowego Archiwum Akt Dawnych w Moskwie. Wydanie z 1692 roku zapoczątkowało linię elementarzy, która przetrwała do XX stulecia
(ok. 44 edycji). Dwujęzyczność wszystkich wydań, lakoniczność części elementarzo
wej i rozbudowana część zawierająca teksty o treści religijnej stanowią cechy specyficzne danej linii. Porównanie wersji pierwotnej z późniejszymi edycjami podręcznika
(Kraków 1713, 1736, 1796 i Poczajów s.a.) świadczy o wielokrotnym redagowaniu elementarza i o rozszerzeniu jego treści religijnej (nowe modlitwy i katechizm w formie
pytań i odpowiedzi). Do ewentualnych wzorców, do których sięgali wydawcy jego
wersji z 1692 roku, zalicza się dwujęzyczny podręcznik
Elementaria institutio Latini
sermonis,et pietatis Christianae
(Kraków: Maciej Wirzbięta, 1575).
The article contains a description of a not recorded in the bibliography Polish-Latin elementary textbook Elementa Pverilis Institutionis (Cracow: Albrecht Górecki, 1692) from Russian State Archives of Ancient Documents (Moscow, Russia). The given edition marked the beginning of a line of primers, which survived until the twentieth century (ca. 44 editions). The specific features of the given line is bilingualism of all editions, laconic grammar part and extended part containing the religious texts. A comparison of the original version with subsequent editions of the primer (Cracow 1713, 1736, 1796 and Pochaiv s.a.) indicates multiple editing of the manual and enlargement of its religious content (new prayers and a catechism in the questions and answers form). An assumption is made that bilingual primer Elementaria institutio Latini sermonis, et pietatis Christianae (Cracow: Maciej Wirzbięta, 1575) could serve as a sample for Elementa 1692.
The article contains a description of a not recorded in the bibliography Polish-Latin elementary textbook Elementa Pverilis Institutionis (Cracow: Albrecht Górecki, 1692) from Russian State Archives of Ancient Documents (Moscow, Russia). The given edition marked the beginning of a line of primers, which survived until the twentieth century (ca. 44 editions). The specific features of the given line is bilingualism of all editions, laconic grammar part and extended part containing the religious texts. A comparison of the original version with subsequent editions of the primer (Cracow 1713, 1736, 1796 and Pochaiv s.a.) indicates multiple editing of the manual and enlargement of its religious content (new prayers and a catechism in the questions and answers form). An assumption is made that bilingual primer Elementaria institutio Latini sermonis, et pietatis Christianae (Cracow: Maciej Wirzbięta, 1575) could serve as a sample for Elementa 1692.
Description
Sponsor
Keywords
Elementa Pverilis Institutionis (Cracow 1692), historia elementarzy polskich, history of Polish primers, teksty religijne w elementarzach, religious texts in primers, podręczniki Macieja Wirzbięty, Maciej Wirzbięta’ primers
Citation
Biblioteka, 2016, nr 20 (29), s. 71-80.
Seria
ISBN
ISSN
0551-6579