Twierdzące zaimki nieokreślone: analiza morfoskładniowa

Loading...
Thumbnail Image

Date

2022

Editor

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Title alternative

Assertive indefinite pronouns: a morphosyntactic analysis

Abstract

Niniejsza rozprawa doktorska przedstawia morfoskładniową analizę twierdzących zaimków nieokreślonych (np. coś i ktoś). Według przedstawionej analizy afiksy używane do tworzenia trzech typów twierdzących zaimków nieokreślonych stanowią leksykalną realizację uniwersalnej hierarchii cech gramatycznych. Badanie porównawcze przeprowadzone dla potrzeb tej rozprawy pokazuje, że twierdzące zaimki nieokreślone mogą być podzielone na zaimki, które nie mają indywidualnego odniesienia (non-specific), zaimki, które mają konkretne indywidualne ale nieznane dla mówiącego odniesienie (specific unknown) i takie, których odniesienie jest znane mówiącemu (specific known). Te trzy rodzaje zaimków nieokreślonych mogą być fonologicznie wyrażone za pomocą jednej serii form (np. w języku polskim), dwóch (np. w języku gruzińskim) lub nawet trzech (np. w języku rosyjskim). Na podstawie tych obserwacji można argumentować, że istnieją trzy funkcjonalnie różne typy twierdzących afiksów nieokreślonych, pomiędzy którymi może występować synkretyzm (fonologiczna identyczność). Stwierdzone w badaniu porównawczym formy synkretyzmu afiksów nieokreślonych pozwalają na ustalenie ich paradygmatu. Kolejność form w tym paradygmacie ujawnia różne formy synkretyzmu z wyjątkiem wzoru ABA. Oznacza to, że twierdzące afiksy nieokreślone stanowią kolejną kategorię gramatyczną, która jest zgodna z generalizacją *ABA (Bobaljik 2007, 2012). Odkryte formy fonologicznej identyczność trzech typów twierdzących afiksów nieokreślonych, a także brak synkretyzmu typu ABA, wskazują na istnienie uniwersalnej składniowej hierarchii cech gramatycznych odpowiadającej tym afiksom. Zanalizowane typy afiksów nieokreślonych (non-specific, specific unknown i specific known) są formowane składniowo w konkretnej kolejności poprzez konstruowanie proponowanej hierarchii w sposób kumulatywny. W ten sposób strukturalnie mniejsze afiksy są składniowo zawarte w strukturze bardziej złożonych form, a każdy typ afiksu zawiera inną liczbę cech gramatycznych opartą na proponowanej hierarchii. Przedstawiona składniowa reprezentacja struktury twierdzących afiksów nieokreślonych pozwala nam na wyjaśnienie zaobserwowanych form synkretyzmu przy założeniach teorii składni znanej jako nanoskładnia (Starke 2009, 2011). Najważniejsze elementy tej teorii to Superset Principle, Elsewhere Principle i frazowa leksykalizacja struktury składniowej. Zaobserwowane formy synkretyzmu powstają, gdy jedna forma fonologiczna realizuje więcej niż jedną strukturę gramatyczną (Superset Principle). Struktury, które mogą być wyrażone za pomocą jednej formy fonologicznej, muszą jednocześnie odpowiadać przyległym elementom w paradygmacie (Elsewhere Principle), co wyklucza powstanie synkretyzmu typu ABA. W rozprawie argumentuję, że forma synkretyzmu widoczna w paradygmacie twierdzących afiksów nieokreślonych w danym języku zależy od liczby form fonologicznych, które leksykalizują zaproponowaną hierarchię cech gramatycznych.
This dissertation argues that indefinite markers used to form the non-specific, specific unknown and specific known types of assertive indefinite pronouns lexically realize a cross-linguistically universal hierarchy of syntactic heads. As revealed by a cross-linguistic comparative study, assertive indefinite pronouns can be divided into non-specific, specific unknown and specific known on the basis of their functional semantics. The same analysis of data also demonstrates that in a given language, these three functional types can be expressed by one (as in English), two (as in Georgian) or as many as three different indefinite pronoun series (as in Russian). These facts are taken as evidence for indefinite pronoun, and in consequence also indefinite marker, syncretism. The paradigm of the non-specific, specific unknown and specific known indefinite marker types established on the basis of the collected data reveals clear patterns of syncretism. Additionally, the paradigm demonstrates assertive indefinite pronouns to be another domain that conforms with the *ABA generalization (Bobaljik 2007, 2012) since the ABA pattern remains unattested. As argued, syncretism between the three types of indefinite markers and the lack of the ABA pattern indicate the existence of an underlying hierarchy composed of three layers of syntactic features. The elements of the hierarchy are merged in a cumulative way (stacked), which means that the particular indefinite marker types emerge from the hierarchy in a sequence as the structure grows. In other words, non-specific, specific unknown and specific known indefinite markers are syntactically contained within one another since they realize three different subsets of the indefinite hierarchy. The proposed representation allows us to explain the cross-linguistically attested patterns of syncretism through the application of the methodological principles of nanosyntax (Starke 2009, 2011) such as the Superset Principle, the Elsewhere Principle and phrasal spellout. The observed forms of syncretism arise when a single phonological exponent spells out multiple layers (constituents) of the indefinite hierarchy, as permitted under the Superset Principle. At the same time, the absence of the ABA pattern is explained through the Elsewhere Principle, which guarantees that syncretism may target only adjacent layers of the hierarchy. Thus, each of the attested patterns of syncretism can be shown to stem from a different number of phonological exponents that are used to lexicalize the indefinite hierarchy in a given language. As a result, the analysis shows that assertive indefinite pronouns constitute another domain of grammar in which syncretism and the *ABA generalization reveal the complex internal syntactic structure.

Description

Wydział Anglistyki

Sponsor

Keywords

składnia, syntax, morfologia, morphology, nanoskładnia, nanosyntax, zaimki nieokreślone, ndefinite pronouns

Citation

ISBN

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego