Tematyka bezosobowości w prozie Clarice Lispector
Loading...
Date
2019
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
The question of impersonality in Clarice Lispector
Abstract
Rozprawa poświęcona jest tematyce bezosobowości w twórczości prozatorskiej brazylijskiej pisarki Clarice Lispector (1920-1977). Aparat pojęciowy wykorzystany w analizie tekstów zbudowany został w oparciu o teorie dotyczące „dyspozytywu osoby” rozumianego jako zachodni paradygmat podmiotowości oraz postulat odrzucenia kategorii osoby na rzecz bezosobowości obecne w pracach dwóch współczesnych włoskich filozofów, Giorgio Agambena i Roberta Esposito. Przedmiotem badań stały się obrazy stanów depersonalizacji obecne w tekstach brazylijskiej pisarki reprezentujących różne gatunki prozy (nowelę, opowiadanie, „kronikę”). W rozprawie przedstawiono analizę tych obrazów oraz ich odczytanie skupione na niesionych przez nie sensach ontologicznych i etycznych. Wykorzystując Foucaultowską kategorię ujarzmiania (assujettissement), a także nawiązując do wybranych elementów filozoficznej krytyki biopolityki oraz do tradycji mistycyzmu i mesjanizmu żydowskiego, w pracy ukazano wpisaną w pisarstwo Lispector wizję klinczu pomiędzy osobowością i bezosobowością, który na poziomie indywidualnym przezwyciężony może zostać w doświadczeniu szczególnego rodzaju mistycznej ekstazy. Na poziomie zbiorowości nadzieja na jego przezwyciężenie wiąże się natomiast z wpisującą się w tradycję mesjanizmu ideą zbawienia.
The dissertation deals with the literary fiction by the Brazilian author Clarice Lispector (1920-1977). The conceptual framework of the analysis is based on the theories by two modern Italian philosophers, Giorgio Agamben and Roberto Esposito, concerning the “dispositif of the person”, understood as the Western paradigm of subjectivity, and the postulate of rejection of the category of “person” in favour of impersonality. The object of study is constituted by the images of depersonalisation found in different texts by Lispector representing such genres as novella, short story and “chronicle”. The dissertation discusses these images, as well as their ontological and ethical implications. Using the Foucault’s category of ‘subjection’ (assujettissement) and referring to the philosophical critique of biopolitics, as well as to the tradition of Jewish mysticism and messianism, our analysis tries to reveal what we consider one of the central Lispector’s conceptions: the vision of a deadlock between personality and impersonality. At the individual level it can be overcome by means of a particular kind of mystical ecstasy, while at the collective, political level, the uncertain hope to overcome this deadlock is connected to the idea of redemption, central for the tradition of messianism.
The dissertation deals with the literary fiction by the Brazilian author Clarice Lispector (1920-1977). The conceptual framework of the analysis is based on the theories by two modern Italian philosophers, Giorgio Agamben and Roberto Esposito, concerning the “dispositif of the person”, understood as the Western paradigm of subjectivity, and the postulate of rejection of the category of “person” in favour of impersonality. The object of study is constituted by the images of depersonalisation found in different texts by Lispector representing such genres as novella, short story and “chronicle”. The dissertation discusses these images, as well as their ontological and ethical implications. Using the Foucault’s category of ‘subjection’ (assujettissement) and referring to the philosophical critique of biopolitics, as well as to the tradition of Jewish mysticism and messianism, our analysis tries to reveal what we consider one of the central Lispector’s conceptions: the vision of a deadlock between personality and impersonality. At the individual level it can be overcome by means of a particular kind of mystical ecstasy, while at the collective, political level, the uncertain hope to overcome this deadlock is connected to the idea of redemption, central for the tradition of messianism.
Description
Wydział Neofilologii
Sponsor
Keywords
Clarice Lispector, bezosobowość, impersonality, proza brazylijska XX wieku, 20th century’s Brazilian fiction, Roberto Esposito, Giorgio Agamben