Przekład niemieckich przymiotników złożonych na język polski na podstawie powieści Elfriede Jelinek
Loading...
Date
2023
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
Translation of German compound adjectives into Polish on the example of Elfriede Jelineks novels
Übersetzung von deutschen zusammengesetzten Adjektiven ins Polnische anhand der Romane von Elfriede Jelinek
Übersetzung von deutschen zusammengesetzten Adjektiven ins Polnische anhand der Romane von Elfriede Jelinek
Abstract
W niniejszej rozprawie podjęto temat przekładu niemieckich przymiotników złożonych na język polski w literaturze. Przymiotniki złożone stanowią niezwykle produktywną formację słowotwórczą w języku niemieckim, w języku polskim natomiast forma ta nie pojawia się równie często. Takie różnice językowe mogą prowadzić do trudności w przekładzie, zwłaszcza w utworach literackich, w których forma pełni ważne funkcje estetyczne. Główne pytanie badawcze postawione w pracy dotyczy związku zmiany form morfologicznych użytymi w przekładzie z przesunięciami tłumaczeniowymi. Materiał badawczy obejmuje 6 powieści Elfriede Jelinek: „Die Liebhaberinnen”, „wir sind lockvögel baby!”, „Die Ausgesperrten”, „Lust”, „Die Kinder der Toten” oraz „Gier”. W opisie i analizie materiału wykorzystano założenia morfologii i gramatyki konstrukcyjnej, aby określić przesunięcia między oryginałem a przekładem. Przedstawiono regularności w przekładzie i wskazano na struktury, które stanowią dobre ekwiwalenty niemieckich złożeń. We wnioskach określono, do jakich przesunięć może prowadzić użycie poszczególnych form w tekście docelowym. Stwierdzono także, że w procesie tłumaczenia obrano dominantę leksykalną. Istnieją jednak formy kompensacyjne, które adekwatnie mogą oddawać informacje stylistyczne i estetyczne oryginału.
This thesis deals with the translation of German compound adjectives into Polish in literature. Compound adjectives are an extremely productive word formation in German, while in Polish this form does not appear as often. Such linguistic differences can lead to difficulties in translation, especially in literary works in which the formal level has important aesthetic functions. The main research question posed in the study concerns the relationship between the change of morphological forms used in translation and translation shifts. The research material includes 6 novels by Elfriede Jelinek: "Die Liebhaberinnen", "wir sind lockvögel baby!", "Die Ausgesperrten", "Lust", "Die Kinder der Toten" and "Gier". In describing and analyzing the material, the principals of Construction Morphology and Grammar were used to identify shifts between the original and the translation. Regularities in the translation were depicted and the structures that are good equivalents of German compounds were pointed out. In the conclusion, it was determined what shifts the use of particular forms in the target text can lead to. It was also found that lexical dominant was chosen in the translation process. However, there are compensatory forms that can adequately reflect the stylistic and aesthetic information of the original.
Diese Arbeit widmet sich der Übersetzung von deutschen Adjektivkomposita in der polnischen Literatur. Adjektivkomposita sind im Deutschen eine sehr produktive Wortbildungsform, während im Polnischen diese Form nicht so oft auftritt. Solche Sprachunterschiede können zu Schwierigkeiten beim Übersetzen führen, vor allem in literarischen Werken, in denen die formale Ebene wichtige ästhetische Funktionen hat. Die Hauptforschungsfrage der Arbeit betrifft den Zusammenhang zwischen der Formveränderung im Zieltext und Übersetzungsverschiebungen. Das Untersuchungsmaterial umfasst 6 Romane von Elfriede Jelinek: "Die Liebhaberinnen", "Wir sind lockvögel baby!", "Die Ausgesperrten", "Lust", "Die Kinder der Toten" und "Gier". Bei der Beschreibung und Analyse des Materials wurden die Ansätze der Konstruktionsmorphologie und -grammatik verwendet, um Verschiebungen zwischen dem Original und der Übersetzung zu bestimmen. Es wurden Regelmäßigkeiten beim Übersetzen dargestellt sowie es wurde auf die Strukturen verwiesen, die gute Äquivalente zu deutschen Komposita bilden. In den Schlussfolgerungen wurden die Verschiebungen genannt, zu denen die Verwendung bestimmter Formen im Zieltext führen kann. Es wurde festgestellt, dass im Übersetzungsprozess lexikalische Dominanz gewählt wurde. Es gibt aber Kompensationsmaßnahmen, die stilistische und ästhetische Informationen des Originals gut wiedergeben.
Description
Wydział Neofilologii
Sponsor
Keywords
przekład literacki, literary translation, literarische Übersetzung, przymiotniki złożone, Elfriede Jelinek, słowotwórstwo kontrastywne, forma w przekładzie, compound adjectives, contrastive word formation, form in translation, Adjektivkomposita, kontrastive Wortbildung, Form in Übersetzung