Napięcia tożsamościowe, tematyczne i formalne w dziele Yasminy Khadry

Abstract

Celem pracy jest opisanie całego dotychczasowego dorobku pisarskiego Yasminy Khadry (pseudonim literacki Mohammeda Moulessehoula) oraz zbadanie, w jaki sposób rozliczne napięcia tożsamościowe, tematyczne i formalne wpływają na jego utwory. Podstawowa hipoteza zakłada, że niepewna sytuacja kulturowa i społeczna autora, Algierczyka piszącego po francusku i byłego żołnierza poświęcającego się pisarstwu, jest źródłem owych twórczych napięć przejawiających się na różnych poziomach dzieł Khadry. Ze względu na zaangażowanie pisarza we współczesną historię Algierii (udział w wojnie domowej w latach 90-tych), projekt dotyczy również pamięci historycznej Algierczyków, traumy wojny domowej oraz licznych debat na temat rzekomych zbrodni popełnionych przez armię, której Khadra był członkiem. W tym sensie w mojej pracy umieszczam Khadrę na tle całej generacji pisarzy tzw. drugiej wojny algierskiej. Jest to dobry punkt wyjścia do podjęcia w przyszłości dalszych badań nad literackimi obrazami traumy wojny domowej w Algierii.

Aim of this study is to describe the current output writer Yasmina Khadry (pen name of Mohammed Moulessehoul) and to examine how the identity, thematic and formal tensions influence on his works. The basic hypothesis is that uncertain cultural and social author’s position, French language writer and a former Algerian soldier is the source of those creative tensions, manifested at different levels of Khadra’s works. Due to the writer's involvement in the recent history of Algeria (participation in the civil war in the 90's), the project also relates to the historical memory of Algerians, the trauma of civil war and the many debates on the alleged crimes committed by the army. In this sense, in my work I put Khadra on the background of a whole generation of writers the second Algerian War. This is a good starting point to take in the future further research on literary works about the civil war in Algeria.

Le but de ma thèse est de decrire l’oeuvre de Yasmina Khadra (pseudonyme littéraire de Mohammed Moulessehoul) et d’analyser l’influence de menues tensions identitaires, thématiques et formelles sur ses textes. L’hypothèse de base suppose que la position sociale et culturelle incertaine de l’auteur (un Algérien qui écrit en français et un ancien officier devenu écrivain) est à la source des tensions qui se manifestent sur plusieurs niveaux de son oeuvre. Compte tenu de l’engagement de l’écrivain dans l’histoire contemporaine de l’Algérie (participation à la guerre civile des années 1990), le projet concerne aussi la mémoire collective des Algériens, le traumatisme de la guerre civile et les débats sur l’implication de l’armée dans les crimes contre la population. Dans ce sens-là, l’oeuvre de Yasmina Khadra est vue dans la perspective des auteurs de la « deuxième guerre d’Algérie ». D’où la possibilité de poursuivre les recherches sur les images de la guerre civile dans la littérature algérienne.