α-Hydroksyfosfonianowe pochodne węglowodanów oraz aminokwasów – synteza i właściwości

Abstract

Przedstawiona rozprawa doktorska zawiera wyniki badań własnych, których celem była syntezy α hydroksyfosfonianowych pochodnych węglowodanów i aminokwasów, oraz zbadanie wpływu grup obecnych w cząsteczce na przebieg reakcji deoksyfluorowania. Zaobserwowano, że kierunek reakcji fluorowania nukleofilowego dla pochodnych aminokwasów zależał przede wszystkim od wspomagania anchimerycznego grup sąsiadujących oraz rodzaju zastosowanego odczynnika fluorującego. Reakcje prowadziły do produktów będących wynikiem zmniejszenia lub zwiększenia pierścienia heterocyklicznego, a także produktów będących wynikiem udziału grupy ochronnej w reakcji. Dla zachodzących transformacji zaproponowano odpowiednie mechanizmy reakcji. Reakcje pochodnych pentofuranozy o konfiguracji L ido- / D glukozy z odczynnikiem DAST prowadzą do otrzymania α fluoroalkilofosfonianów według mechanizmu SN2. Wykazano również, że pochodne heksofuranozy o konfiguracji D allo / D glukozy są niereaktywne w reakcji z DAST. W badaniach przeprowadzono również reakcje α hydroksyfosfonianowych pochodnych proliny i N,O izopropylidenoseryny (blokowanych grupami N Cbz i N Boc) z TsNH2 w obecności K2CO3 prowadząc do otrzymania pochodnych α (N tosyloamido)fosfonianów. Wykazano, że transformacja grupy hydroksylowej przebiega zgodnie z mechanizmem retro Abramova, a następnie przez iminowy związek pośredni i addycję HP(O)(OEt)2.

This doctoral dissertation contains results of the research. The main goal was to synthesize some carbohydrates and amino acids derivatives of α hydroxyphosphonates, and examining the effects of adjacent groups on the course of deoxyfluorination reactions using DAST, DeoxoFluor or PyFluor reagents. During this study it was observed that the direction of the deoxyfluorination reaction in amino acid derivatives depends on anchimeric assistance and the type of fluorinating reagent. The reaction products were obtained by ring enlargement or contraction and as a result of the participation of N protecting groups throughout reactions. For the observed transformations, appropriate mechanisms have been proposed. Furthermore, deoxyfluorination of α hydroxyphosphonates derived from pentofuranose which have configuration L ido- / D glucose gave α fluorophosphonates according to the SN2 reaction, while the reaction with hexofuranose derivatives failed. α Hydroxyphosphonate derivatives of proline and N,O isopropylideneserine (with N Cbz and N Boc protecting groups) were also used in reactions with TsNH2 in the presence of K2CO3 towards obtaining α aminophosphonate derivatives. It has been shown that the transformation of the hydroxyl group proceeds according to the retro Abramov mechanism, followed by the imine intermediate and the addition of diethyl phosphite formed during the reaction.