Communities in AMUR
Select a community to browse its collections.
Recent Submissions
Sprzedane. Polskie i żydowskie narracje o prostytucji kobiet z ziem polskich od początku XX wieku do roku 1939
(2024) Gluba, Aleksandra; Degler, Joanna. Promotor; Gluba, Aleksandra
Celem mojej pracy jest analiza literackiego motywu prostytucji i handlu kobietami w literaturze polskiej i żydowskiej oparta o badania porównawcze fikcjonalnych i niefikcjonalnych utworów literatury polskiej i jidysz w kontekście historycznym, społecznym oraz w świetle dyskursów: feministycznego, antysemickiego oraz studiów genderowych. W centrum moich rozważań stawiam marginalizowane i instrumentalizowane bohaterki literackie zaangażowane w prostytucję Rozbieżności, które prócz kwestii językowych dzieliły obie, rozwijające się tuż obok siebie literatury (polską i jidyszową), można zidentyfikować także na gruncie analizy dyskursu. W ten sposób krystalizuje się główna teza mojej pracy, mówiąca o tym, że literatura jidysz i literatura polska podejmują nacechowany ideologicznie i
angażujący społecznie temat prostytucji, włączając się do kolektywnej, toczącej się wśród obu grup etnicznych i narodowych dyskusji na najważniejsze tematy i wyzwania związane z nowoczesnością – poczynając od emancypacji kobiet i ich edukacji, poprzez migracje ludności, urbanizację i industrializację, bezrobocie, modernizacja życia społecznego. Tak, jak skomplikowane były wówczas stosunki polsko-żydowskie, a tym samym – relacje obu literatur, tak splątane i uwikłane w owe zależności są narracje o prostytucji i handlu kobietami. Odwołując się również do judeochrześcijańskiej tradycji religijnej, nie unikam także wskazywania podobieństw oraz wpływu opierających się o zakorzenione i podkreślane w kulturze żydowskiej i chrześcijańskiej dychotomie pomiędzy światem kobiet a światem mężczyzn.
The aim of my work is to analyze the literary motif of prostitution and trafficking in women in Polish and Jewish literature based on comparative research of fictional and non-fictional works of Polish and Yiddish literature in the historical and social context and in the light of feminist, anti- Semitic and gender studies discourses. I place marginalized and instrumentalized literary heroines involved in prostitution at the center of my considerations. The differences that, apart from linguistic issues, divided the two literatures (Polish and Yiddish), which developed right next to each other, can also be identified on the basis of discourse analysis. In this way, the main thesis of my work is crystallized, stating that Yiddish and Polish literature take up the ideologically charged and socially engaging topic of prostitution, joining the collective discussion among both ethnic and national groups on the most important topics and challenges related to modernity – starting with the emancipation of women and their education, through population migration, urbanization and industrialization, unemployment, and the modernization of social life. Just as complicated were the Polish-Jewish relations at that time, and thus the relations of both literatures, so tangled and entangled are the narratives about prostitution and trafficking in women.
Referring also to the Judeo-Christian religious tradition, I do not avoid pointing out the similarities and influences based on the dichotomies between the world of women and the world of men, rooted and emphasized in Jewish and Christian culture.
Intermedialność Jane Austen. Filmowe i Telewizyjne Adaptacje Dumy i uprzedzenia
(2024) Fiłonowicz, Adrianna Marta; Kozłowski, Krzysztof. Promotor
Rozprawa poświęcona jest zagadnieniu adaptacji filmowych i telewizyjnych prozy Jane Austen, ze szczególnym uwzględnieniem Dumy i uprzedzenia. Autorka, odwołując się do koncepcji recepcji produktywnej i estetyki filmu (Wernera Faulsticha) oraz seryjności wielokrotnej adaptacji filmowej (Alicji Helman), by dokonać analizy porównawczej kolejnych ogniw łańcucha adaptacyjnego powieści Austen. Praca składa się z czterech części. Pierwsza z nich ma charakter teoretyczny i wprowadza podstawowe pojęcia oraz metody badawcze. Druga część jest poświęcona analizie komparatystycznej adaptacji Dumy i uprzedzenia z lat 1938-1967, natomiast trzecia część stanowi kontynuację badań, uwzględniając realizacje filmowe z lat 1980-2005. Ostatni rozdział pracy pełni funkcję syntezy dotychczasowych rozważań, na przykładzie motywu epistolarnego ukazując różnice pomiędzy tendencjami produkcyjnymi poszczególnych adaptacji filmowych i telewizyjnych.
The dissertation is dedicated to the issue of film and television adaptations of Jane Austen's prose, with a particular focus on Pride and Prejudice. The author draws on Werner Faulstich's concepts of productive reception and film aesthetics, as well as Alicja Helman's theory of seriality in multiple film adaptations, to conduct a comparative analysis of successive links in the adaptive chain of Austen's novel. The work is divided into four parts. The first part is theoretical in nature, introducing basic concepts and research methods. The second part is devoted to a comparative analysis of the Pride and Prejudice adaptations from 1938 to 1967, while the third part continues this research by examining film productions from 1980 to 2005. The final chapter serves as a synthesis of the previous discussions, using the epistolary motif to highlight differences in production tendencies across various film and television adaptations
Tradycja świętowacławska i husycka w czeskim dyskursie tożsamościowym pierwszej połowy XX wieku
(2024) Pešina, Jan; Gawarecka, Anna. Promotor; Łazarz, Radosław. Promotor
W centrum uwagi pracy znalazły się dwie rozbieżne tradycje historyczne o rodowodzie religijnym, które w trakcie formowania nowoczesnego narodu czeskiego zostały napełnione nową treścią znaczeniową. Tradycje te rozpatrujemy w ujęciu przedmiotowym (dziedzictwo) oraz podmiotowym (pamięć). Główną część materiału badawczego stanowią teksty publicystyczne, zwłaszcza publicystyka pozaprasowa (broszury, teksty popularyzatorskie, publikacje jubileuszowe). Reprezentacje literackie i artystyczne pełnią funkcję kontekstualną, niezbędną dla usytuowania omawianej problematyki na szerszym tle kulturowym. Badany okres charakteryzuje się znaczną dynamiką dziejową, co pociągnęło za sobą kilkukrotne przewartościowanie katalogu istotnych tradycji tożsamościotwórczych. Wspólnym mianownikiem zmieniającego się przekazu pozostawała jednak nacjonalizacja pamięci. Fakt ten w znacznym stopniu zniwelował historyczną rozbieżność omawianych tradycji. W tej perspektywie można wyróżnić kilka wspólnych, istotnych funkcji, które tradycje te pełniły w czeskim dyskursie tożsamościowym, choć nie występowały w badanym okresie w równym natężeniu, a mianowicie: funkcję integracyjną, emancypacyjną oraz legitymizacyjną. Ważna wydaje się także funkcja reprezentacyjna, skierowana na zewnątrz wspólnoty narodowej, której zadaniem było wskazanie i podkreślenie czeskiego udziału w ogólnoeuropejskim rozwoju kulturowym i cywilizacyjnym.
The focus of this dissertation is on two divergent historical traditions of religious origin, which were filled with new semantic content during the formation of the modern Czech nation. We consider these traditions from an object (heritage) and subject (memory) perspective. The main part of the research material consists of journalistic texts, especially non-press journalism (brochures, popularisation texts, anniversary publications). Literary and artistic representations perform a contextual function, which is necessary to situate the subject matter in question against a broader cultural background. The period under study is characterised by considerable historical dynamics, which entailed a re-evaluation of the catalogue of important identity-forming traditions several times. The common denominator of the changing message, however, remained the nationalisation of memory. This fact has to a large extent erased the historical divergence of the traditions in question. From this perspective, it is possible to distinguish several common, important functions that they performed in the Czech identity discourse, although they did not occur with equal intensity in the period under study: integrative, emancipatory and legitimising. The representational function, directed towards the outside of the national community, also seems to have been important, with the task of indicating and emphasising the Czech participation in the pan-European cultural and civilisational development.
Jana Bułhaka droga do „fotografii ojczystej” – idea i realizacja projektu (1912-1950)
(2024) Jakutovič, Sabina; Julkowska, Violetta. Promotor
Rozprawa doktorska pt. Jana Bułhaka droga do „fotografii ojczystej” – idea i realizacja projektu (1912-1950) rozpoczyna się od wstępu, który wyjaśnia podstawowe założenia badawcze i interpretacyjne, wymienia rodzaj zastosowanych źródeł historycznych oraz prezentuje pojęcia kluczowe („fotografia ojczysta”) oraz strukturę pracy. Rozdział pierwszy to biograficzny portret fotografa Jana Bułhaka (1876-1950). Rozdział drugi ukazuje rozwój techniki fotograficznej Jana Bułhaka na tle zmian zachodzących w historii fotografii europejskiej. Rozdział przedstawia Bułhaka jako praktyka i teoretyka fotografii i odnosi się do kolejnych jego prac z zakresu estetyki i techniki fotografii oraz fotografii krajoznawczej. W części o historii fotografii i technik fotograficznych autorka dokonuje analizy i interpretacji wybranych fragmentów prac Bułhaka oraz konfrontuje te ujęcia z opracowaniami teoretyków fotografii, wyjaśnia pojęcie „fotografii ojczystej” Bułhaka i definiuje je jako połączenie dokumentu i warsztatu piktorialisty. Rozdział trzeci otwiera reprezentację fotograficzną i dokumentacyjną przedwojennego krajobrazu kulturowego Wilna i Wileńszczyzny oraz innych miast i regionów Rzeczpospolitej, które prezentowane są w serii albumów Bułhaka. Rozdział czwarty poświęcony został dokumentacji zniszczeń i strat wojennych, która rozpoczyna się od unikalnej dokumentacji obrazującej zniszczenia miasta powstałe w wyniku działań wojennych, które Bułhak z synem wykonali po zajęciu Wilna przez Armię Czerwoną. Innym zagadnieniem jest udział Bułhaka w projekcie dokumentacji powojennego krajobrazu Polskich Ziem Północnych i Zachodnich, będący ukoronowaniem aktywności zawodowej fotografa.
The doctoral dissertation entitled Jan Bułhak’s Path to “Native Photography” – the Idea and Implementation of the Project (1912-1950) begins with the Introduction that explains the basic research and interpretation assumptions, lists the type of used historical sources and presents key concepts (“native photography”) and the structure of the work. The First Chapter presents a biographical portrait of the photographer Jan Bułhak (1876-1950). The Second Chapter shows the development of Jan Bułhak’s photographic technique against the background of changes taking place in the history of European photography. The chapter presents Bułhak as a practitioner and theoretician of photography and refers to his subsequent works in the field of aesthetics and techniques of photography and landscape photography. The part presents Bułhak’s theoretical contribution to the reflections on the history of Polish photography. The author explains Bułhak’s concept of “native photography” and defines it as a combination of documentary and pictorialism workshop. The Third Chapter reveals photographic and documentary representation of the pre-war cultural landscape of Vilnius and the Vilnius Region, as well as in the cities and regions of Poland, which are presented in the series of Bułhak’s albums. The Fourth Chapter is devoted to the documentation of war damage and losses, which begins with unique photographic documentation illustrating the destructions of the city as a result of the war, which Bułhak and his son made after the occupation of Vilnius by the Red Army. Another issue presented in detail by the author is Bułhak’s participation in the project of documentation of the post-war landscape of the Polish Northern and Western Lands, which was the crowning of the photographer’s professional activity.
Przyroda wokół szkoły i przedszkola – raport wstępny z badań pilotażowych obejmujących przedszkola i szkoły podstawowe w Poznaniu
(2024-11-22) Kozłowska, Agnieszka; Michalak, Renata
W przedstawionym badaniu wykazano, że poznańskie szkoły i przedszkola są bardzo zróżnicowane pod względem struktury i wyposażenia swoich terenów do celów edukacyjnych. Niektóre szkoły mają zagospodarowane i przemyślane ogrody dla realizacji celów dydaktycznych. Badani respondenci zauważają potrzebę takich działań, planują ww. działania lub są w trakcie ich realizacji. Przyszkolne tereny najczęściej wykorzystują nauczyciele klas I-III i przedmiotów przyrodniczych; potencjał tej przestrzeni choć rzadziej, jest wykorzystywany także na zajęcia związanych ze sztuką. Większość szkół (ponad 80%) ma w odległości kilkuset metrów kompleksy przyrodnicze, które mogą stanowić dodatkową przestrzeń edukacyjną. Niestety mniej niż połowa korzysta z nich w celach dydaktycznych.
W odniesieniu do przedszkoli raport pokazuje, że niektóre mają wspaniale zagospodarowany teren, stwarzający wiele możliwości do prowadzenia atrakcyjnych zajęć edukacyjnych,podczas gdy inne taki ogród mają w sferze planów lub marzeń. Przedszkolne ogrody wykorzystywane są cały rok, o wiele częściej niż ogrody przy placówkach szkolnych. Większość przedszkoli (prawie 80%) ma w odległości kilkuset metrów kompleksy przyrodnicze, które mogą stanowić dodatkową przestrzeń edukacyjną. 70% respondentów - dyrektorów przedszkoli deklaruje, że przedszkola korzystają z nich do celów dydaktycznych.
Dane empiryczne wskazują celowość podjęcia bardziej szczegółowych i pogłębionych badań potencjału przyszkolnych terenów oraz barier w korzystaniu z nich przez nauczycieli różnych przedmiotów szkolnych. a także potwierdzają zasadność podjęcia dokładniejszych badań potencjału edukacyjnego przedszkolnych ogrodów w powiązaniu z potrzebami i przekonaniami nauczycieli edukacji przedszkolnej.
Nierówności społeczne w edukacji. Przypadek nauczycielek matematyki w Izraelu
(2024) Noriany, Orli; Banaszak, Sławomir. Promotor
Rzoprawa bada, w jaki sposób społeczne postrzeganie i przekonania na temat płci wpływają na zachowania nauczycieli, sugerując, że te zróżnicowane pod względem płci postrzeganie może albo podtrzymywać, albo kwestionować nierówności edukacyjne. Autorka koncentruje się na nauczycielkach matematyki w Izraelu, badając, czy ich przekonania na temat umiejętności uczniów w matematyce odzwierciedlają uprzedzenia społeczne i w jaki sposób te postawy wpływają na osiągnięcia uczniów. Badania pokazują, że uprzedzenia dotyczące płci w edukacji są głęboko zakorzenione i wpływają na ścieżki akademickie i zawodowe uczniów. Uprzedzenia te mają długofalowe skutki wykraczające poza klasę, ponieważ wybory uczniów w szkole średniej i dążenia naukowe są uwarunkowane ich doświadczeniami i oczekiwaniami w szkole podstawowej. Rozwiązanie tego problemu wymaga wieloaspektowego podejścia, w tym szkolenia nauczycieli w zakresie identyfikowania swoich uprzedzeń, rewizji programów nauczania i tworzenia bardziej inkluzywnego i wspierającego środowiska edukacyjnego. Kształcenie na rzecz równych szans oznacza umożliwienie zarówno uczniom, jak i uczennicom rozwijania ich pełnego potencjału, bez ograniczających stereotypów.
The thesis "Social Inequalities in Education: The Case of Math Women Teachers in Israel" examines how social perceptions and beliefs about gender influence teachers' behaviours, suggesting that these gendered perceptions can either maintain or challenge educational inequalities. The study focuses on female math teachers in Israel, exploring whether their beliefs about students' abilities in mathematics reflect societal biases and how these attitudes impact student achievement. The research concludes that gender biases in education are profoundly ingrained and affect students' academic and career paths. These biases have long-term effects beyond the classroom, as students' choices in high school and scholarly pursuits are influenced by their experiences and expectations in primary school. Addressing this issue requires a multifaceted approach, including training educators to identify their biases, revising curricula, and creating a more inclusive and supportive educational environment. Educating for equal opportunities means allowing both male and female students to develop their full potential, free from limiting stereotypes.
Status prawny działalności pszczelarskiej
(2024) Różański, Krzysztof; Budzinowski, Roman. Promotor
Cel pracy stanowi określenie statusu prawnego działalności pszczelarskiej i udzielenie odpowiedzi pytanie: czy ochrona i wsparcie tej działalności przez prawodawcę są wystarczające?
Realizacja tak określonego celu, uzasadniała przyjęcie trzech następujących założeń wyjściowych: a) działalność pszczelarska z perspektywy agrobiologicznej stanowi jeden z rodzajów działalności rolniczej i chociażby z tego względu powinna być traktowana przez ustawodawcę w sposób uprzywilejowany; b) ze względu na swoisty charakter działalności pszczelarskiej oraz funkcje jakie pełni ona dla gospodarki (w tym przede wszystkim rolnictwa) i środowiska, działalność ta powinna być w szczególny sposób chroniona oraz wspierana przez ustawodawcę; c) realizacja celu pracy wymaga przeanalizowania prawodawstwa unijnego, wybranych państw członkowskich UE oraz ustawodawstwa krajowego.
W pracy została sformułowana następująca hipoteza badawcza: działalność pszczelarska stanowi jeden z rodzajów działalności rolniczej, która jest wprawdzie w coraz większym stopniu chroniona i wspierana przez prawodawcę, aczkolwiek zarówno stopień jej ochrony jak i wsparcia jest wciąż niewystarczający. Przeprowadzone w dysertacji rozważania potwierdziły trafność postawionej hipotezy badawczej.
The aim of the work is to determine the legal status of apicultural activity and to answer the question: is the protection and support of this activity by the legislator sufficient?
The realisation of such a defined objective justified the adoption of the following three initial assumptions: a) the apicultural activity, from the agrobiological perspective, is one of the types of agricultural activity and, at least for this reason, should be treated by the legislator in a privileged way; b) due to the specific nature of the activity of apicultural activity and the functions it provides for the economy (including, above all, agriculture) and the environment, this activity should be specifically protected and supported by the legislator; c) the realisation of the objective of the work requires the analysis of the legislation of the EU, selected EU Member States and national legislation. The following research hypothesis was formulated in the dissertation: the apicultural activity is one of the agricultural activities which, although it is increasingly protected and supported by the legislator, both the degree of its protection and support is still insufficient.
The considerations carried out in the dissertation confirmed the accuracy of the research hypothesis.
Ochrona prawa do prywatności w polskim procesie karnym, w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
(2024) Dobrzańska, Sara; Gerecka-Żołyńska, Anna. Promotor
Niniejsza rozprawa poświęcona jest problematyce ochrony prawa do prywatności w polskim procesie karnym, w świetle orzecznictwa dwóch europejskich sądów: Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W pracy badaniu poddano kształt podstawowych instytucji procesu karnego, które pozostają w ścisłym związku ze sferą prywatną jednostek, przez pryzmat standardu europejskiego, zdekodowanego w oparciu o orzecznictwo ETPC i TSUE. Podjęte rozważania dowodzą, że obecny kształt normatywny regulacji karnoprocesowej, w części, nie pozostaje zgodny z europejskimi standardami dopuszczalności ograniczenia analizowanego prawa jednostki. Drugim, ze zidentyfikowanych źródeł naruszeń prawa do prywatności w procesie karnym, jest wadliwa praktyka organów stosujących prawo. Niedoskonałym, choć cennym narzędziem do konwalidowania aktualnego stanu rzeczy, wydaje się być upowszechnienie znajomości orzecznictwa sądów europejskich, zarówno wśród organów tworzących jak i stosujących prawo a przede wszystkim uwzględnianie a nie ignorowanie wskazań z niego płynących.
This dissertation addresses the issue of the protection of the right to privacy in Polish criminal process, in the light of the case law of two European courts: the European Court of Human Rights and the Court of Justice of the European Union. The dissertation examines the shape of the fundamental institutions of the criminal process, which are closely related to the private sphere of individuals, through the prism of the European standard, decoded based on the case law of the ECHR and the CJEU. The considerations undertaken prove that the current normative shape of criminal procedural regulation is, partially, not consistent with European standards of admissibility of limiting the analyzed individual right. The second identified source of violations of the right to privacy in criminal proceedings is the faulty practice of law enforcement authorities. An imperfect, although valuable tool for validating the current state of affairs seems to be the dissemination of knowledge of the case law of European courts, both among the bodies creating and applying the law and, above all, the taking into account and not ignoring the indications coming from it.
Ceramika świadectwem kontaktów ponadregionalnych. Miejsce dolin Wardaru i Strumy w sieci powiązań kulturowych Macedonii Centralnej w późnej epoce brązu
(2024) Bahyrycz, Cezary; Czebreszuk, Janusz. Promotor
Niniejsza praca doktorska skupia się na badaniach nad ceramiką naczyniową z późnej epoki brązu w regionie Macedonii Centralnej, koncentrując się na jej roli jako świadectwa kontaktów ponadregionalnych. Praca jest wynikiem analizy dostępnych materiałów z badań terenowych, wykopaliskowych, kwerend literaturowych z różnych regionów, oraz analiz przestrzennych. Macedonia Centralna, leżąca na styku Bałkanów i Egei, była strefą peryferyjną lub marginalną w systemie światowym epoki brązu, co miało wpływ na rozwój jej kultury materialnej, a widoczne jest zwłaszcza w najbardziej powszechnie występującym materiale archeologicznym – fragmentach naczyń ceramicznych. Praca ukazuje, w jaki sposób ceramika może dostarczyć informacji o kontaktach kulturowych między tymi regionami. W rozprawie przeanalizowane zostały trzy kategorie naczyń ceramicznych: ceramika mykeńska, malowana matową farbą oraz nacinana i inkrustowana. Badania obejmują materiały ze stanowisk archeologicznych zlokalizowanych w dolinach Wardaru i Strumy, które były ważnymi szlakami komunikacyjnymi i miejscami interakcji kulturowych w późnej epoce brązu w tej górzystej części południowo-wschodnich Bałkanów. Te doliny rzeczne, ze względu na swoje strategiczne położenie, prawdopodobnie pełniły rolę korytarzy wymiany kulturowej, czyniąc je kluczowymi obszarami do badania w kontekście kontaktów ponadregionalnych. W pracy omówione są kwestie chronologii i organizacji osadnictwa w późnej epoce brązu. Mimo wpływów z południowego świata mykeńskiego, osady zachowały swoje lokalne tradycje, co znajduje odzwierciedlenie w unikalnym charakterze ich produkcji ceramicznej. Metodyka pracy opiera się na tradycyjnych technikach badawczych, takich jak analiza techno-stylistyczna ceramiki, uzupełniając ją analizami przestrzennymi. Próbę badawczą stanowiły naczynia i fragmenty zgromadzone w zbiorach między innymi: Muzeum Brytyjskiego w Londynie, Muzeum Archeologicznego w Salonikach, Uniwersytetu Arystotelesa w Salonikach, Regionalnego Historycznego Muzeum w Błagojewgradzie. Wzięto pod uwagę fragmenty zebrane zarówno podczas jednych z pierwszych działań badawczych w regionie – podczas I wojny światowej i latach 20. XX wieku, jak również nowsze materiały gromadzone w trakcie postępów prac systematycznych badań powierzchniowych w Grecji i Bułgarii. Dodatkowo, jako uzupełnienie informacji płynących z analiz ceramicznych – zastosowano serię analiz przestrzennych, wykonanych dla obszaru południowo-wschodnich Bałkanów, z zastosowaniem narzędzi systemu informacji geograficznej – GIS. Pozwoliło to na lepsze zrozumienie funkcji osad w przestrzeni w kontekście kontaktów kulturowych. Praca zawiera analizę rozwoju wytwórczości ceramicznej w Macedonii Centralnej, w tym wpływów północnych i południowych. Poddane badaniu zostało jak lokalna ceramika była kształtowana przez te wpływy, jednocześnie zachowując swoje unikalne cechy. Wyróżnione kategorie naczyń ceramicznych odgrywały kluczową rolę w analizie kontaktów kulturowych, pokazując, jak lokalne społeczności integrowały wpływy zewnętrzne w swojej produkcji. Ukazano, które regiony w sieci powiązań Macedonii Centralnej były kluczowe z punktu widzenia interakcji interregionalnych. Pod koniec późnej epoki brązu, w regionie północnej Egei, nie odnotowano znaczących przerw w osadnictwie, co sugeruje stabilny rozwój kultury materialnej, mimo zewnętrznych wpływów. W Macedonii Centralnej nie zarejestrowano obecności zinstytucjonalizowanych centrów politycznych, co odróżnia ten region od bardziej zaawansowanych cywilizacyjnie obszarów Grecji południowej. Dalsze badania, w tym bardziej zaawansowane analizy chemiczne i petrograficzne, mogłyby dostarczyć dodatkowych informacji i pogłębić zrozumienie dynamiki kulturowej w tej części świata. Praca podkreśla również znaczenie badań nad rytuałami pogrzebowymi, które w Macedonii Centralnej są wciąż słabo zbadane. Brak formalnych praktyk pogrzebowych odróżnia ten region od sąsiednich obszarów, w których rytuały pogrzebowe były bardziej rozwinięte. Dalsze badania nad tym aspektem mogą dostarczyć nowych informacji o społecznych i kulturowych strukturach regionu. Na zakończenie przedstawiono perspektywę na przyszłość, sugerując, że włączenie nowoczesnych technik analitycznych, takich jak analiza chemiczna i petrograficzna, mogłoby znacznie wzbogacić zrozumienie ceramiki z Macedonii Centralnej i jej roli w ponadregionalnych kontaktach kulturowych.
This doctoral dissertation focuses on the study of pottery from the Late Bronze Age in the Central Macedonia region, emphasizing its role as evidence of interregional interactions. The research is the result of analyzing available materials from fieldwork surveys, excavations, literature queries from various regions, and digital spatial analyses. Central Macedonia, located at the intersection of the Balkans and the Aegean, was a peripheral or marginal zone in the world-system theory of the Bronze Age, which influenced the development of its material culture. This influence is particularly visible in the most commonly found archaeological material—fragments of ceramic vessels. The dissertation demonstrates how ceramics can provide information about cultural contacts between these regions. The study analyzes three categories of ceramic vessels: Mycenaean pottery, matt-painted pottery, and incised and encrusted pottery. The research includes materials from archaeological sites located in the Vardar and Struma valleys, which were important communication routes and sites of cultural interactions during the Late Bronze Age in this mountainous part of the southeastern Balkans. These river valleys, due to their strategic location, likely served as corridors for cultural exchange, making them key areas for studying interregional contacts. The dissertation discusses issues of chronology and settlement organization during the Late Bronze Age. Despite influences from the southern Mycenaean world, the settlements retained their local traditions, which is reflected in the unique character of their ceramic production. The methodology of the work is based on traditional research techniques, such as techno-stylistic analysis of ceramics, complemented by spatial analyses. The research sample consists of vessels and fragments collected in the collections of institutions such as the British Museum in London, the Archaeological Museum of Thessaloniki, Aristotle University of Thessaloniki, and the Regional Historical Museum in Blagoevgrad. The study takes into account fragments collected during some of the earliest research activities in the region—during World War I and the 1920s, as well as more recent materials gathered during systematic surface surveys in Greece and Bulgaria. Additionally, to complement the information derived from ceramic analyses, a series of spatial analyses was conducted for the southeastern Balkans using Geographic Information System (GIS) tools. This allowed for a better understanding of the function of settlements in the spatial context of cultural contacts. The dissertation includes an analysis of the development of ceramic production in Central Macedonia, including northern and southern influences. The research examines how local ceramics were shaped by these influences while maintaining their unique characteristics. The highlighted categories of ceramic vessels played a crucial role in analyzing cultural contacts, showing how local communities integrated external influences into their production. The study identifies which regions in the Central Macedonia network were key from the perspective of interregional interactions. By the end of the Late Bronze Age, no significant breaks in settlement continuity were recorded in the northern Aegean region, suggesting a stable development of material culture despite external influences. In Central Macedonia, no institutionalized political centers were recorded, distinguishing this region from the more advanced southern Greek areas. Further research, including more advanced chemical and petrographic analyses, could provide additional information and deepen the understanding of cultural dynamics in this part of the world. The dissertation also highlights the importance of studies on burial rituals, which in Central Macedonia are still poorly understood. The lack of formal burial practices distinguishes this region from neighboring areas, where burial rituals were more developed. Further research on this aspect may provide new information on the social and cultural structures of the region. Finally, the dissertation presents a future perspective, suggesting that the inclusion of modern analytical techniques, such as chemical and petrographic analysis, could significantly enhance the understanding of Central Macedonian ceramics and their role in interregional cultural contacts.
Wydział Archeologii
Ustanowienie zastawu umownego na prawach udziałowych nieinkorporowanych w papierach wartościowych materialnych
(2024) Wojech, Tomasz; Sokołowski, Tomasz. Promotor
Rozprawa stanowi opracowanie z zakresu prawa rzeczowego zagadnienia ustanowienia w drodze umowy zastawu na prawach udziałowych nieinkorporowanych w tradycyjnych (materialnych) papierach wartościowych. Praktyczne wykorzystanie zastawu na prawach względnych w postaci praw udziałowych jest duże, ponieważ spółki są strukturami służącymi prowadzeniu działalności gospodarczej, a prawa udziałowe w tych spółkach są nośnikami wartości rynkowej, stanowiąc ważne zabezpieczenie dla wierzycieli. Charakter prawny umowy o ustanowienie zastawu na prawach udziałowych niepowiązanych z papierami wartościowymi materialnymi nie był dotychczas przedmiotem odrębnego opracowania. Zagadnienie ma doniosłe znaczenie na gruncie teorii prawa, rozważań dogmatycznych i praktyki obrotu gospodarczego. W pracy szczegółowo przedstawiono: uzasadnienie wyboru tematu i jego praktyczne znaczenie, uwagi terminologiczne w zakresie kluczowych pojęć, scharakteryzowano cechy przedmiotu obciążenia i cechy umowy o ustanowienia zastawu na prawach udziałowych niepowiązanych z nośnikiem materialnym, zakres czynności dodatkowych (tzw. konstytutywnych czynności następczych względem zgodnych oświadczeń woli), a nadto przedstawiono wnioski pracy. Praca stanowi również wkład w rozwój teorii prawa rzeczowego, w szczególności w zakresie pojęć charakterystycznych dla obrotu prawami oderwanymi od nośników materialnych.
The dissertation is a study in the field of property law of the issue of contractual establishing a pledge of share rights which are not embodied in traditional (material) securities. The practical use of pledge on relative rights in the form of share rights is wide, because companies are structures for conducting business, and share rights in these companies are market value carriers, providing important collaterals for creditors. The legal nature of the pledge agreement on share rights which are not embodied in material securities has not yet been the subject of a separate study. The issue is important in terms of legal theory, dogmatic considerations and business practice. The dissertation presents in details: the justification for the choice of the topic and its practical significance, terminological remarks on key concepts, characterization of the features of the subject of the encumbrance and the features of the contract on the establishment of a pledge on share rights unrelated to the material medium, the scope of additional actions (the so-called constitutive actions subsequent to the consensual declarations of intent), and, moreover, the basic conclusions of the dissertation. The dissertation is also a contribution to the development of the theory of property law, particularly regarding the transactions of rights which are not embodied in traditional securities.