Communities in AMUR
Select a community to browse its collections.
Recent Submissions
Prawa użytkowników na jednolitym rynku cyfrowym. Handbook
(Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2025) Klafkowska-Waśniowska, Katarzyna; Malaga, Miłosz; Nestoruk, Igor B.
Celem publikacji jest wyjaśnienie oraz poddanie krytycznej analizie zagadnień związanych z prawną pozycją użytkowników oraz samymi prawami użytkowników na jednolitym rynku cyfrowym.
W ostatnich latach katalog unijnych rozporządzeń, dyrektyw, jak również dokumentów typu soft law, obejmujących swoim zakresem różnorodną problematykę jednolitego rynku cyfrowego, powiększył się w sposób znaczący.
Użytkownicy, czyli odbiorcy usług, konsumenci, użytkownicy biznesowi oraz końcowi, pozostają w rezultacie w samym centrum ram regulacyjnych dla jednolitego rynku cyfrowego. Stąd też publikację rozpoczyna omówienie samej koncepcji, a także rozwoju tych ram regulacyjnych, aby w dalszej kolejności główną uwagę poświęcić analizie takim zagadnieniom jak wzmocnienie ochrony praw podstawowych użytkowników w obszarze moderacji treści na tle przepisów DSA czy mapowanie korzyści dla konsumentów również na gruncie przepisów DSA, prywatno- oraz publicznoprawne narzędza egzekwowania przepisów DSA i DMA. W tym ostatnim obszarze można obserwować dopiero wstępną fazę kształtowania się ram dla nadzoru, egzekwowania czy monitorowania, co pozwala jednocześnie prześledzić przykłady synergii oraz różnic w podejściu, które unijny prawodawca przyjął w obu rozporządzeniach. Jako kluczowe jawią się tutaj następujące pytania: Czego w zasadzie użytkownik może oczekiwać na polu stosowania instrumentów public enforcement? Kiedy indywidualne roszczenia oraz skargi powinny stanowić realnie dostępną opcję ochrony interesów użytkowników?
The purpose of this handbook is to explain and critically analyse the position of users and rights of users in the digital single market.
In the recent four years the body of regulations and directives addressing the digital single market has grown substantially. Users' rights are for example specifically addressed in the Data Act, and the logie of identifying and sustaining users' rights is already present in the GDPR. Out of this complex body of the regulatory instruments we chose to focus on the Digital Services Act and Digital Markets Act.
Users, understood as service recipients, consumers, business and end-users, are thus in focus of the regulatory framework for Digital Single Market. In this handbook we firstly discuss the concept and evolution of the regulatory framework for the Digital Single Market (chapter I) and then move on to separately analyse three key problems: (1) enhancing the protection of fundamenta! rights of users in the area of content moderation under the DSA; (2) mapping consumer benefits under the DSA; and (3) the scope of rights granted upon digital markets participants by the Digital Markets Act.
The last chapter is therefore dedicated to the issue of public and private enforcement of the DSA and the DMA. Here, we observe how the enforcement framework is still in the development phase and we underline key synergies and differences in the approach taken in the DSA and the DMA. The ultimate ąuestion is whether it is elear what the user may expect from the public enforcement, and when should the individual claims and complaints be the viable option.
Włoski model konstytucjonalizacji wolności i praw ekonomicznych i społecznych
(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Kamińska, Agnieszka Gloria
Konstytucja Republiki włoskiej z 27 grudnia 1947 r. unormowała problematykę praw i wolności obywateli w art. 13–54 swego tekstu, ujętych jako Część I Konstytucji. Wyeksponowanie unormowań odnoszących się do statusu jednostki w państwie, polegające na ich ulokowaniu bezpośrednio po „Zasadach podstawowych”, a przed regulacjami Części II „Ustrój polityczny”, dotyczącymi struktury systemu i zasad funkcjonowania organów państwa było świadomą decyzją włoskiego ustrojodawcy. W perspektywie historycznej oznaczało zerwanie z tradycją autorytarno-faszystowską Włoch międzywojennych i prymatem państwa przed jednostką. W perspektywie jurydycznej oznaczało ustabilizowanie prawnego statusu jednostki oraz zagwarantowanie jej wzmocnionej, bo konstytucyjnej, ochrony przyznanych praw i gwarantowanych wolności konstytucyjnych. Przepisy dotyczące praw i obowiązków obywateli konstytucja włoska ujęta w cztery grupy z odniesieniem – odpowiednio – do a) stosunków obywatelskich (art. 13–28, odpowiadających nieco później wyróżnionemu typowi wolności i praw osobistych), b) stosunków moralno-społecznych (art. 29–34, odpowiadających typowi praw społecznych), c) stosunków gospodarczych (art. 29–47, dotyczących sfery ekonomicznej, d) stosunków politycznych (art. 48–54, normujących wolności i prawa polityczne). Stosując metody analizy prawno-dogmatycznej, a także odwołując się do analizy systemowej i ustaleń historyczno-ustrojowych autorka wskazuje na precedensowe usytuowanie ujętych w osobny segment regulacji konstytucyjnej unormowań statusu obywatela, wyprzedzający typowe dla wcześniejszych konstytucji (i traktowane priorytetowo regulacje odnoszone do struktury, wzajemnych relacji i funkcjonowania organów państwowych). Jednocześnie odwołując się do ustaleń prawno-porównawczych zwraca uwagę na brak stosowania kategorii pojęciowej „wolności jednostki” oraz na niewystępowanie w tekście konstytucji włoskiej zwerbalizowanej dystynkcji między „prawami (wolnościami) człowieka” a „wolnościami obywatela”
The Constitution of the Italian Republic of December 27, 1947, in Articles 13–54, which constitute Part I of the Constitution, addresses the issue of citizens’ rights and freedoms. The prominence given to the provisions relating to the individual’s status within the state, positioned immediately after the “Fundamental Principles” and before the regulations of Part II, titled “Political Organization,” which deal with the structure of the system and the principles governing the functioning of state organs, was a deliberate decision by the Italian framers of the constitution. The provisions concerning the rights and duties of citizens are grouped by the Italian Constitution into four categories, corresponding to: a) civil relations (Articles 13–28, which align with what would later be identified as personal rights and freedoms), b) moral and social relations (Articles 29–34, which correspond to social rights), c) economic relations (Articles 29–47, concerning the economic sphere), and d) political relations (Articles 48–54, which regulate political rights and freedoms). Through the application of legal and dogmatic analysis, and drawing on systemic and historical-constitutional findings, the author highlights the precedent-setting positioning of the provisions concerning the citizen’s status within a distinct segment of constitutional regulation, placed ahead of what typically takes priority in earlier constitutions-namely, the provisions dealing with the structure, mutual relations, and functioning of state bodies. Moreover, referencing comparative law studies, the author underscores the absence of the conceptual category of “individual freedoms” and the lack of a clear distinction in the text of the Italian Constitution between “human rights (freedoms)” and “citizens’ freedoms.”
To nie jest Sejm dla debiutantów? Posłowie debiutanci w polskim Sejmie w XXI wieku: uwarunkowania i skala zjawiska
(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Lewandowski, Arkadiusz; Pieniężny, Dawid
W artykule przedstawiono definicję oraz ramę teoretyczną zjawiska posłów, którzy po raz pierwszy otrzymali miejsce w Sejmie. Dzięki wykorzystaniu metody desk research, przedstawiono dane statystyczne dotyczące „posłów debiutantów” polskiego Sejmu w XXI wieku. Celem badania jest określenie skali zjawiska posłów debiutantów oraz zidentyfikowanie uwarunkowań, które na nią wpływają. Przedmiotem badania są zatem posłowie debiutanci w polskim Sejmie w XXI wieku. Pierwszym analizowanym czynnikiem jest efekt wyniku wyborów i pytanie badawcze: czy wyższa liczba debiutantów skorelowana jest z sytuacją alternacji władzy po wyborach? Drugim analizowanym czynnikiem jest wynik największych partii w postępujących po sobie wyborach. W tym przypadku pytanie badawcze brzmi: czy zmiana (znacząca) wyniku ugrupowania (ugrupowań), które dotychczas dominowały w Sejmie, ma wpływ na liczbę debiutantów? Trzecią kwestią jest z kolei obecność partii nowych i pytanie: jaki wpływ na skalę zjawiska debiutantów mają partie nowe pojawiające się na polskiej scenie partyjnej?
The article presents the definition and theoretical framework of the phenomenon of MPs who received a seat in the Sejm for the first time. Thanks to the desk research method, statistical data on the following are presented “rookie MPs” of the Polish Sejm in the 21st century. The aim of the study is to determine the scale of the phenomenon of MPs debaters and to identify the conditions that influence it. The subject is therefore the rookie MPs in the Polish Sejm in the 21st century. The first factor analysed is the effect of the election result and the research question: is the higher number of debutant MPs correlated with the situation of alternation of power after the elections? The second factor analysed is the outcome of the largest parties in progressive elections. In this case, the research question is: does a (significant) change in the outcome of the group(s) that have so far dominated in the Sejm has an impact on the number of newcomers? The third issue is, in turn the presence of new parties and the question: what impact on the scale of the phenomenon of debutantes have new parties appearing on the
Polish party scene?
Posiedzenia Rady Bezpieczeństwa Narodowego w praktyce politycznej Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Wicherek, Damian
Celem artykułu była analiza korzystania przez poszczególnych Prezydentów RP z kompetencji zwołania posiedzeń Rady Bezpieczeństwa Narodowego. W opracowaniu zwrócono uwagę na sytuacje polityczne, które towarzyszyły posiedzeniom tego gremium, a punktem wyjścia do niniejszych rozważań były przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. W związku z tym skupiono się na okresie prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego, Lecha Kaczyńskiego, Bronisława Komorowskiego oraz Andrzeja Dudy. W przypadku prezydenta A. Dudy analiza objęła lata 2016-2023, czyli okres od zwołania przez prezydenta pierwszego posiedzenia rady w marcu 2016 r. do grudnia 2023 r. kiedy prezydent zwołał pierwsze posiedzenie rady po październikowych wyborach parlamentarnych w wyniku których doszło do zmiany składu Rady Bezpieczeństwa Narodowego.
The purpose of the article was to analyze the use by individual Presidents of the Republic of Poland of the power to convene meetings of the National Security Council. The study pays attention to the political situations that accompanied the meetings of this body, and the starting point for these consid erations was the provisions of the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997.In this regard, the focus was on the presidency of Aleksander Kwaśniewski, Lech Kaczyński, Bronisław Komorowski and Andrzej Duda.
Politics Turned Into a Playground Drama: Infantilisation of the Elec- tion Campaign for the Polish Parliament (2023) Due to Mediatisation
(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Mateja, Magdalena
This article examines the phenomenon of infantilisation in the 2023 Polish parliamentary election campaign. Infantilisation is a consequence of the mediatisation of politics, a process that has transformed electoral competition into a spectacle, while aligning political communication with mass media logic. The introductory section outlines the electoral context, during which politicians deliberately incited conflicts to provoke strong emotions, thereby encouraging the media to engage with and amplify these issues through simplified and conventionalised narratives. The second section delves into the theoretical foundations of infantilisation. It identifies several mechanisms contributing to this trend, including mediatisation, which has reshaped political operations and communication by reducing them to simplistic, emotionally charged messages. The third section addresses the methodological framework, detailing the use of discourse and narrative analysis to analyse media coverage of political conflicts. The author’s findings demonstrate how different media outlets constructed narratives surrounding the provoked conflicts.
Niniejszy artykuł analizuje zjawisko infantylizacji w kampanii wyborczej do polskiego parlamentu w 2023 roku. Infantylizacja jest konsekwencją mediatyzacji polityki, procesu, który przekształcił rywalizację wyborczą w spektakl, jednocześnie dostosowując komunikację polityczną do logiki mediów masowych. Część wprowadzająca artykułu nakreśla kontekst wyborczy, podczas którego politycy celowo wzniecali konflikty, aby wywołać silne emocje, zachęcając tym samym media do angażowania się i wzmacniania tych postaw za pomocą uproszczonych i skonwencjonalizowanych narracji. Druga część tekstu odnosi się do teoretycznych podstawy infantylizacji. Identyfikuje kilka mechanizmów przyczyniających się do tego zjawiska, w tym mediatyzację, która przekształciła działania polityczne i komunikację, redukując je do uproszczonych, emocjonalnie naładowanych komunikatów. W trzeciej części omówiono ramy metodologiczne, szczegółowo opisując wykorzystanie analizy dyskursu i narracji do analizy medialnych relacji z konfliktów politycznych. Ustalenia autorki pokazują, w jaki sposób różne media konstruowały narracje na temat prowokowanych konfliktów.
The Narration of Threats and Struggle Against Crises in the Parliamentary Elections Campaign in Poland in 2023 – the Perspective of Social Media
(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Sobera, Waldemar
The aim of this article is to analyze the narration of threats and struggles against crises in parliamentary election campaign ads in the parliamentary elections in Poland in 2023 in the context of narration based on crisis issues affecting both Poland and the whole world in recent years. The research method used was content analysis enriched with frame analysis. The research aimed to answer the following research questions: Were political parties eager to exploit the issue of the migration crisis during the election campaign? How were the government’s actions to overcome crises presented? What was the individual parties perception of the greatest threats to Poland and its citizens? What narrative was used in the context of the migration crisis? The conducted analysis of electoral ads showed that security issues did not constitute dominant themes during the electoral campaign in 2023. The most prevalent threat depicted in the ads was the migration crisis – both in ads of the ruling party and opposition parties. The campaign style primarily used negative campaigning, pointing out the government’s mistakes (the visa scandal), as well as the opposition’s excessive deference regarding the issue of accepting refugees with the use of frames of conflict and enemy.
Celem artykułu jest przeanalizowanie narracji o zagrożeniach i walki z kryzysami w spotach wyborczych w wyborach do parlamentu w Polsce w 2023 roku, w kontekście narracji bazującej na kwestiach kryzysów, które doświadczyły Polskę i świat w ostatnich latach. Metodą użytą do badań była analiza zawartości wzbogacona o analizę ramową, Badania miały na celu znalezienie odpowiedzi na pytania badawcze: Czy temat kryzysu migracyjnego był chętnie wykorzystywany przez partie polityczne w czasie kampanii wyborczej? Jak przedstawiano działania rządu w celu przezwyciężenia kryzysów? W czym partie dostrzegały największe zagrożenie dla Polski i jej obywateli? Jaką narrację stosowano w kontekście kryzysu migracyjnego? Analiza spotów wyborczych pokazała, że kwestie bezpieczeństwa nie były dominującymi tematami w czasie kampanii wyborczej w 2023 roku. Najpopularniejszym zagrożeniem ukazywanym w spotach był kryzys migracyjny – zarówno w spotach partii rządzącej, jak i partii opozycyjnych. Stosowano głównie styl kampanii negatywnej, wskazując na błędy rządu (afera wizowa), jak i zbyt dużą ustępliwość opozycji w kwestii przyjmowania uchodźców, posługując się przy tym ramami konfliktu i wroga.
„Jak nie będzie z zimy lata, tak nie będzie z Niemca brata”. Niemcy jako figura służąca prezentowaniu opozycji w Wiadomościach TVP
(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Piechocki, Marcin
Celem artykułu było zbadanie zabiegów polegających na wykorzystaniu w Wiadomościach TVP niemieckiej tematyki jako punktu odniesienia do omawiania tematyki krajowej. Prowadzone wcześniej badania, choć dotyczyły innych zagadnień, ujawniły taki zabieg w głównym programie informacyjnym nadawcy publicznego, stąd pomysł na badanie poświęcone wyłącznie jemu.
The purpose of the article was to investigate the use of German-related subjects in Wiadomości TVP as a basis for discussing domestic issues. Earlier studies identified such practices within the broadcaster’s main news program, even though they addressed different topics, leading to the development of this focused research.
The Evolution of the European Union’s Cybersecurity Culture in the Context of Selected Political and Economic Changes
(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Górka, Marek; Kamola-Cieślik, Małgorzata
The purpose of the article is to attempt to characterize the concept of the EU’s cybersecurity culture, based on key aspects of modern digitization, such as data protection, prevention of disinformation and responsible use of new technologies, which is relevant to the European and global digital security policy. The research methodology employed includes document analysis and qualitative methods. The article analyzes strategic documents from 2013, 2017, and 2020, which introduced new regulations, such as the NIS2 Directive, aimed at improving resilience to cyber threats and enhancing international cooperation. The study highlights the importance of building a culture of cybersecurity, education and responsible use of new technologies, and analyzes the effectiveness of the EU’s response to rapidly changing digital threats. Modern Europe, based on democratic values and innovation, guards the security of its citizens in the online space, but on the other hand seeks to maintain a leadership position in the global digital economy.
Celem artykułu jest próba scharakteryzowania koncepcji kultury cyberbezpieczeństwa UE w oparciu o kluczowe aspekty współczesnej cyfryzacji, takie jak ochrona danych, przeciwdziałanie dezinformacji oraz odpowiedzialne korzystanie z nowych technologii, co ma istotne znaczenie dla europejskiej i globalnej polityki bezpieczeństwa cyfrowego. W ramach zastosowanej metodologii badawczej przeprowadzono analizę dokumentów oraz zastosowano metody jakościowe. Artykuł analizuje dokumenty strategiczne z lat 2013, 2017 i 2020, które wprowadziły nowe regulacje, takie jak dyrektywa NIS2, mające na celu poprawę odporności na zagrożenia cybernetyczne oraz wzmocnienie współpracy międzynarodowej. Badanie podkreśla znaczenie budowania kultury cyberbezpieczeństwa, edukacji oraz odpowiedzialnego korzystania z nowych technologii, a także analizuje skuteczność reakcji UE na szybko zmieniające się zagrożenia cyfrowe. Współczesna Europa, oparta na wartościach demokratycznych i innowacjach, chroni bezpieczeństwo swoich obywateli w przestrzeni online, jednocześnie dążąc do utrzymania pozycji lidera w globalnej gospodarce cyfrowej.
Edukacja obywatelska w Polsce. Rozważania na tle przedmiotu historia i teraźniejszość
(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Rachwał, Marcin
Przedmiot badań obejmuje edukację obywatelską w Polsce na przykładzie wprowadzonego w 2022 r. (do szkół ponadpodstawowych) przedmiotu historia i teraźniejszość. Celem głównym artykułu było ustalenie treści nauczania edukacji obywatelskiej zgodnie z podstawą programową badanych zajęć edukacyjnych. Jaki zakres przedmiotowy powinien być realizowany podczas formalnej edukacji obywatelskiej, a jaki został zaplanowany podstawą programową przedmiotu historia i teraźniejszość? Tak sformułowany problem badawczy zdeterminował tok prowadzonych badań naukowych, strukturę artykułu i zastosowane metody badawcze, spośród których podstawowe znaczenie miały: metoda analizy i krytyki piśmiennictwa (źródeł), metoda badania dokumentów, metoda komparatystyczna, podejście instytucjonalno-prawne, metoda systemowa (formalną edukację obywatelską ujęto w szerszym kontekście funkcjonowania systemu społecznego). W efekcie przeprowadzonych badań ustalono, iż autorzy publikacji poświęconych zagadnieniu edukacji obywatelskiej zalecają, aby obejmowała ona treści nauczania mieszczące się przede wszystkim w obszarze nauk społecznych z wiodącą rolą nauki o polityce i administracji (historia – szczególnie współczesna – powinna stanowić tło dla edukacji obywatelskiej, a nie jej główny wymiar). Tymczasem przedmiot historia i teraźniejszość jest osadzony w perspektywie historycznej, uwzględniając głównie komponent wiedzy z historii świata i Polski od roku 1945 do drugiej dekady XXI w.
The subject of the research covers civic education in Poland on the example of the subject History and the present introduced in 2022 (to secondary schools). The main aim of the article was to determine the content of teaching civic education in accordance with the core curriculum of the educational activities studied. What subject scope should be implemented during formal civic education and what was planned in the core curriculum of the subject History and the present? The research problem formulated in this way determined the course of the conducted scientific research, the structure of the article and the research methods used, among which the following were of primary importance: the method of analysis and criticism of literature (sources), the method of examining documents, the comparative method, the institutional and legal approach, the systemic method (formal civic education was included in the broader context of the functioning of the social system). As a result of the conducted research, it was established that the authors of publications devoted to the issue of civic education recommend that it should include teaching content that falls primarily within the area of social sciences with the leading role of political and administrative science (history – especially contemporary history – should be the background for civic education, not its main dimension). Meanwhile, the subject History and the present is set in a historical perspective, taking into account mainly the component of knowledge from the history of the world and Poland from 1945 to the second decade of the 21st century.
European Heritage Label (EHL) in Lights of Internal Historical Policy in Poland
(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Gierat-Bieroń, Bożena; Gajda, Kinga Anna
In the framework of the EU European Heritage Label (EHL) programme, six EHLs were granted to Polish institutions from 2014 to 2019.1 The EHL programme regulations oblige EHL operators to promote through their work with the label a European historical narrative, however in Poland EHL operators often have to work on bringing back, or refreshing, memory about the sites. In some cases, they are focused on reviewing regional perspectives (Polish-German and Polish-Lithuanian) which were ignored during communism. Deriving from the assumption that the concept of cultural heritage is used at the national, subnational and pan-national levels (Haftsein, 2012, p. 501) and that heritage is a “process of negotiating values” (Smith, 2016, p. 30 ), it is important to ask the following questions: 1) Do Polish EHLs initiate a discussion about the Europeanisation of heritage? 2) To what extent EHLs in Poland are subject to the process of Europeanisation and to what extent are they a subject of the state’s historical policy and national discourse?
W ramach unijnego programu Znaku Dziedzictwa Europejskiego (ZDE) w latach 2014–2019 polskim instytucjom przyznano sześć Znaków Dziedzictwa Europejskiego. Postanowienia programu ZDE zobowiązują operatorów ZDE do promowania europejskiej narracji historycznej poprzez pracę ze Znakiem, jednak w Polsce operatorzy ZDE często muszą działać na rzecz przywracania lub ożywiania pamięci o miejscach, zgodnie z aktualnym programem polityki kulturalnej państwa, np. polityki historycznej, co często nosi znamiona narracji stricte narodowej. Opierając się na założeniu, że pojęcie dziedzictwa kulturowego implikuje ochronę miejsc i obszarów chronionych na poziomie krajowym, subnarodowym i ogólnokrajowym (Haftsein, 2012, s. 501) oraz że dziedzictwo jest „procesem negocjowania wartości” (Smith, 2016, s. 30), artykuł stawia następujące pytania badawcze: 1) Czy polskie ZDE inicjują dyskusję na temat europeizacji dziedzictwa? 2) W jakim stopniu dziedzictwo europejskie w Polsce podlega procesowi europeizacji, a w jakim jest przedmiotem polityki historycznej państwa i dyskursu narodowego?