Repository logo

Communities in AMUR

Select a community to browse its collections.

Now showing 1 - 33 of 33

Recent Submissions

Item
Wpływ warunków termodynamicznych na strukturę i właściwości optyczne półprzewodników organicznych
(2025) Ratajczyk, Paulina; Katrusiak, Andrzej. Promotor; Sobczak, Szymon. Promotor pomocniczy
Rozprawa obejmuje cykl czterech artykułów przedstawiających wyniki badań sześciu wybranych półprzewodników organicznych: polimeru PTB7 oraz małocząsteczkowych pochodnych diimidu perylenowego (PDI) różniących się podstawnikami w pozycji imidowej. Analizy strukturalne, przeprowadzone metodą dyfrakcji rentgenowskiej, skorelowałam z pomiarami spektroskopowymi UV-Vis-NIR i fotoluminescencji, co umożliwiło identyfikację i szczegółową charakterystykę szeregu nowych polimorfów. Wyniki badań wykazały, że wzrost ciśnienia lub temperatury prowadzi do istotnych zmian w odległościach π–π pomiędzy rdzeniami aromatycznymi, konformacji cząsteczek oraz sposobie ich agregacji. Modyfikacje te wpływają na przerwę energetyczną pasm i właściwości luminescencyjne analizowanych materiałów. Otrzymane wyniki dostarczają nowych informacji na temat zachowania półprzewodników organicznych pod wpływem wysokiego ciśnienia i zmian temperatury i wskazują na możliwości świadomego dostosowywania ich właściwości optycznych poprzez kontrolowane modyfikacje strukturalne. The dissertation comprises a series of four articles presenting the results of studies on six selected organic semiconductors: the polymer PTB7 and small-molecule perylene diimide (PDI) derivatives with different substituents at the imide position. I correlated the structural analyses, conducted using X-ray diffraction, with UV-Vis-NIR and photoluminescence spectroscopy measurements, which enabled the identification and detailed characterization of several new polymorphs. The results revealed that variations in pressure or temperature induce significant changes in π–π stacking distances between aromatic cores, the conformation of the molecules, and their aggregation behavior. These structural modifications directly influence the band gap energy and the luminescent properties of the investigated materials. The obtained results provide new insights into the behavior of organic semiconductors under high pressure and variable temperature and indicate the possibility of tuning their optical properties through controlled structural modifications.
Item
Wpływ struktury pochodnych kwasu 1,3,5-benzenotrikarboksylowego udekorowanych aminokwasami na tworzenie agregatów supramolekularnych
(2025) Perlitius, Filip; Stefankiewicz, Artur R. Promotor
Przedstawiona rozprawa opisuje syntezę i charakterystykę serii nowych pochodnych kwasu 1,3,5-benzenotrikarboksylowego sfunkcjonalizowanych aminokwasami. Przeanalizowano jak zmiany strukturalne w obrębie różnych pozycji tych cząstek takich jak grupa estrowa, łańcuch boczny aminokwasu, chiralność czy podstawienie w pozycji α wpływa na typ i właściwości otrzymanych struktur. Rozprawa została podzielona na cztery rozdziały, opisujące podstawy teoretyczne badań oraz przeprowadzone eksperymenty. Rozdział I, zawiera przegląd najważniejszych aspektów literaturowych dotyczących realizowanej tematyki badań. Rozdział II opisuje projektowanie i syntezę czterech pochodnych bazujących na rdzeniu 1,3,5-benzenotrikarboksyamidu (BTA) udekorowanych estrami aminokwasów w celu wykazania wpływu zawady sterycznej łańcuchów bocznych aminokwasów oraz grup estrowych na agregacje pochodnych BTA w ciele stałym oraz w roztworze. Rozdział III koncentruje się na formowaniu oktameycznych kapsuł stabilizowanych wiązaniami wodorowymi bazujących na rdzeniu (BTA), sfunkcjonalizowanym aminokwasami posiadającymi odblokowane C-końce. W rozdziale IV uwaga została skierowana na wpływ czynników strukturalnych tj. chiralność, łańcuch boczny aminokwasu i atom wodoru w pozycji α na formowanie agregatów zarówno w ciele stałym, jak i w roztworze oraz właściwości fizykochemiczne otrzymanych pochodnych. The dissertation presents the synthesis and characterization of a series of new derivatives of benzene-1,3,5-tricarboxylic acid functionalized with amino acids. It analyses how structural modifications, such as the ester group, amino acid side chain, chirality, and substitution at the α-position, influence the type and properties of the resulting structures. The thesis is divided into four chapters covering theoretical background and experimental studies. Chapter I provides a review of key literature relevant to the research. Chapter II describes the design and synthesis of four derivatives based on the 1,3,5-benzenetricarboxamide (BTA) core decorated with amino acid esters, aiming to assess the effect of steric hindrance from amino acid side chains and ester groups on BTA aggregation in the solid state and in solution. Chapter III focuses on the formation of octameric capsules stabilized by hydrogen bonds, derived from BTA cores functionalized with amino acids possessing unblocked C-termini. Chapter IV addresses the influence of structural factors such as chirality, amino acid side chain, and the hydrogen atom at the α-position on the aggregation process in both solid state and solution, as well as on the physicochemical properties of the obtained derivatives.
Item
Otrzymywanie i charakterystyka formulacji kosmetycznych zawierających inkorporowane substancje z grupy laktonów seskwiterpenowych do nanocząstek lipidowych
(2025) Skoczeń, Aleksandra; Nowak, Izabela. Promotor
W ramach pracy badawczej opracowano nanocząstki lipidowe jako nośniki dla substancji aktywnych z grupy laktonów seskwiterpenowych – kostunolidu i laktonu dehydrokostusowego. Celem badań było zwiększenie przenikania tych związków przez skórę, poprawa ich stabilności oraz kontrola uwalniania. Otrzymane nanocząstki poddano analizie właściwości fizykochemicznych i biologicznych, określono efektywność enkapsulacji, stabilność układów oraz profil uwalniania substancji. Następnie włączono je do nowych formulacji kosmetycznych i porównano z preparatami zawierającymi te same związki w formie nieenkapsulowanej. Wyniki badań przenikania przezskórnego wykazały, że zastosowanie nanocząstek lipidowych znacząco zwiększa transport substancji aktywnych i umożliwia ich stopniowe uwalnianie w miejscu docelowym. Badania aplikacyjne potwierdziły dobrą tolerancję opracowanych preparatów oraz ich korzystny wpływ na parametry skóry. Uzyskane rezultaty dowodzą, że nanocząstki lipidowe stanowią skuteczny i stabilny system dostarczania laktonów seskwiterpenowych w preparatach kosmetycznych i leczniczych. In this research work, lipid nanoparticles were developed as carriers for active compounds from the group of sesquiterpene lactones – costunolide and dehydrocostus lactone. The aim of the study was to enhance the skin penetration of these compounds, improve their stability, and control their release. The obtained nanoparticles were characterized in terms of their physicochemical and biological properties, encapsulation efficiency, system stability, and release profile. They were then incorporated into new cosmetic formulations and compared with preparations containing the same compounds in a non-encapsulated form. The results of the transdermal penetration studies demonstrated that the use of lipid nanoparticles significantly increased the transport of active substances and enabled their gradual release at the target site. Application tests confirmed good skin tolerance of the developed formulations and their beneficial effect on skin parameters. The obtained results indicate that lipid nanoparticles represent an effective and stable delivery system for sesquiterpene lactones in cosmetic and therapeutic formulations.
Item
Oszacowania rozgrywanych liczb Ramseya
(2025) Adamski, Grzegorz; Bednarska-Bzdęga, Małgorzata. Promotor
Praca skupia się na oszacowaniach rozgrywanych liczb Ramseya. Dowodzimy m.in., że jeśli graf G nie jest dwudzielny, a H jest spójny, to rozgrywana liczba Ramseya dla pary (G, H) wynosi co najmniej (fi+1)v(H)+e(H)−2fi+1, gdzie fi jest złotą liczbą. Znajdujemy też dokładne wartości dla gry czworokąt vs. ścieżka. Ponadto prezentujemy metodę (pół)potencjału, która pozwala znajdować oszacowania rozgrywanych liczb Ramseya i dowodzimy, że jest ona uniwersalna. Pokazujemy też, że wiele ze znanych dowodów dotyczących rozgrywanych liczb Ramseya da się wyrazić w języku tej metody. The work focuses on estimates of online Ramsey numbers. We prove, among other things, that if a graph G is not bipartite and H is connected, then the online Ramsey number for the pair (G, H) is at least (phi+1)v(H)+e(H)−2phi+1, where phi is the golden ratio. We also determine the exact values for the game between a quadrilateral and a path. Furthermore, we present the (semi-)potential method, which allows for estimating online Ramsey numbers, and we prove that it is universal. We also show that many of the known proofs concerning online Ramsey numbers can be expressed in the language of this method.
Item
Integracja społeczności lokalnej w polityce energetyki rozproszonej. Droga do efektywności
(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2025-10-01) Kwiatkiewicz, Piotr; Laskowski, Marek
Monografia przedstawia znaczenie społeczności lokalnych w procesie transformacji energetycznej opartej na modelu energetyki rozproszonej. Autorzy ukazują, że decentralizacja produkcji energii – poprzez mikrogenerację, prosumeryzm i lokalne sieci – wymaga nie tylko technologii, lecz przede wszystkim aktywnego udziału mieszkańców. W publikacji analizowane są mechanizmy współpracy między obywatelami, administracją publiczną i podmiotami gospodarczymi, podkreślając rolę partycypacji, edukacji oraz budowania zaufania. Praca wskazuje, że efektywność systemów rozproszonych zależy od integracji interesariuszy, odpowiednich ram instytucjonalnych oraz koordynacji działań na poziomie lokalnym. Autorzy stosują podejścia: instytucjonalizm historyczny, analizę systemową i porównawczą, aby wyjaśnić, w jaki sposób lokalne wspólnoty mogą współtworzyć politykę energetyczną i zwiększać skuteczność projektów. Monografia pokazuje, że integracja społeczna jest warunkiem trwałej, demokratycznej i odpornej transformacji energetycznej. The monograph examines the role of local communities in the energy transition based on distributed energy systems. The authors demonstrate that decentralised energy – through microgeneration, prosumer activity and local networks – requires not only modern technologies but, above all, active civic engagement. The book analyses mechanisms of cooperation between residents, public administration and economic actors, emphasising participation, education and trust-building. It argues that the effectiveness of distributed energy depends on stakeholder integration, suitable institutional frameworks and coordinated local action. Using historical institutionalism, system analysis and comparative methods, the authors explain how communities can co-shape energy policies and improve project outcomes. The monograph shows that social integration is a key condition for a sustainable, democratic and resilient energy transformation.
Item
Heroina w półmroku. Szaleństwo i nienormatywność w operach Krzysztofa Pendereckiego
(Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych UAM, 2023) Libert, René
Prezentowaną monografię można odczytywać co najmniej na dwa sposoby. Z jednej strony jest to wnikliwe i wieloaspektowe studium szaleństwa rozumianego najogólniej jako zespół silnych zaburzeń zachowania i zdeterminowanego przez płeć, z drugiej strony natomiast to praca mu-zykologiczna poświęcona twórczości operowej, której tematyka koncentruje się na trzech ope-rach Krzysztofa Pendereckiego, rozpatrywanych głównie z perspektywy pogłębionej analizy psychologicznej jej bohaterek. Warto podkreślić oryginalny i nowatorski, wpisujący się poniekąd w nurt gender studies, sposób ujęcia tematu. Książkę tę można umieścić we współczesnym nur-cie badań spod znaku tzw. nowej muzykologii, czyli – najogólniej rzecz ujmując – spojrzenia na muzykę przez pryzmat jej roli i funkcji w kulturze naszych czasów. Ta wielowątkowa praca o charakterze interdyscyplinarnym wnosi znaczący wkład do badań nad operą drugiej połowy minionego stulecia.
Item
Negotiating the Unfamiliar: Translation of Lafcadio Hearn's Some Chinese Ghosts in Early Twentieth-Century Poland
(2025) Wieczorkiewicz, Aleksandra
This article provides a comparative reading of Lafcadio Hearn's Some Chinese Ghosts (1887) and Bajki chińskie (1913), its Polish translation by L. M. Brzozowska, in the light of transnationalism, translation, and transfer studies. It focuses on the rendering of cultural realities (foreignisation/domestication) and negotiating the unfamiliar aspects of the original in translation for young audiences, asking about children's literature translators’ visibility as intermediaries between cultures and the cultural mediation of English. It also discusses how Eastern cultures were represented in the source and target texts and reflects on whether Chinese tales – arriving in Polish via English – might have been an attempt to create an alternative canon to the torrent of Western children's literature.
Item
Book Lists Between Ideologies: Power Games and Canon Changes in Children’s Translated Literature in Poland (1929–1951)
(2025) Czernow, Anna; Wieczorkiewicz, Aleksandra
Itamar Even-Zohar argues that when new literary models emerge, it is translation that often becomes the means of expanding the literary repertoire, especially in those periods in the history of literature when turning points and moments of crisis occur. This paper addresses two such turning points in the Polish culture: the regaining of independence (1918) and the proclamation of the Polish People's Republic (1945). Juvenile literature of the interwar period was subjected to various ideologizing strategies, the most notable of which was the official one expressed in The List of Books Recommended for School Libraries (1929). After WWII, when the communist ideology was proclaimed, the authorities created another list, namely The Inventory of Books to be Immediately Withdrawn (1951)-the secret document disclosed only afterthe year 2000. Our paper aims to compare these two lists to examine how the collision of ideologies shaped children's translated literature in Poland: which languages dominated the translations; which titles were to be withdrawn after 1951 and which were retained; what reasons may have been underlying the censors' decisions and what impact they had on the canon of juvenile literature; what was the rhetoric of justifications and how to interpret the lists with regard to the canonization techniques. Our research is premised on Pierre Bourdieu's argument about the interdependence between literature and the field of political power.
Item
Porębowicz dzisiaj
(Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2025) Łuczak, Barbara
Monografia zbiorowa Porębowicz dzisiaj zawiera artykuły poświęcone postaci i dziełu Edwarda Porębowicza (1862-1937), historyka literatury, literaturoznawcy, tłumacza i pisarza. Prace zebrane w tomie rzucają światło na różne etapy jego naukowej i akademickiej drogi. Pokazują wszechstronność i rozmach jego działalności, rolę, jaką odegrał w debacie naukowej swoich czasów, i nowoczesność stosowanych przez niego metod krytycznoliterackich, a także wyjaśniają specyfikę jego odczytań tekstów francuskich, włoskich, hiszpańskich, angielskich, katalońskich. The collaborative book Porębowicz dzisiaj contains articles devoted to the figure and work of Edward Porębowicz (1862-1937), a literary historian, critic, translator, and writer. The articles collected in this volume shed light on the various stages of his scientific and academic path. They show the breadth of his activity, the role he played in the scholarly debate of his time and the modernity of the critical literary methods he developed in his readings of French, Italian, Spanish, English and Catalan texts.
Item
Medycyna obozowa w KL Stutthof
(2025) Okoniewska, Katarzyna; Jankowiak, Stanisław. Promotor
Tematem niniejszej rozprawy doktorskiej jest medycyna obozowa w obozie koncentracyjnym Stutthof – dziedzina dość odrębna, mająca jednak ogromny wpływ na życie więźniów obozów koncentracyjnych. Temat ten nie był dotychczas tak szeroko i szczegółowo opisany. Główną bazą źródłową była dokumentacja archiwalna Muzeum Stutthof, m.in. listy transportowe, akta osobowe, akty zgonów, korespondencja dotycząca zaopatrzenia szpitala w leki, sprzęt medyczny, materiały opatrunkowe i żywność, a także rozkazy komendanta, statystyki szpitalne i księga chorych. Dzięki nim wyłonił się obraz działań niemieckich lekarzy i sanitariuszy w KL Stutthof. Obóz został założony 2 września 1939 r. na zalesionym terenie w pobliżu wsi Stutthof (Sztutowo), która była częścią Wolnego Miasta Gdańska. Teren obozu był otoczony ze wszystkich stron bagnami, a prócz tego porośnięty gęstym lasem sosnowym, co skutecznie maskowało obiekt. Szpitalem kierował lekarz naczelny, który odpowiadał za warunki sanitarne i zdrowotne. Podlegał mu cały personel szpitala w placówce macierzystej i w podobozach. Lekarze SS byli odpowiedzialni za podpisywanie aktów zgonu, leczenie więźniów zdolnych do pracy i eliminowanie chorych. Ich obecność była również obowiązkowa przy wymierzaniu kar i przy egzekucjach. Opiekę medyczną nad chorymi sprawowali sanitariusze, którzy nie mieli wykształcenia medycznego - brali oni udział przede wszystkim w selekcjach i zabijaniu pacjentów. Szpital podzielony był na dwa oddziały: jeden dla załogi SS i drugi dla więźniów. W sekcji SS dbano o zdrowie członków i dokładano wszelkich starań, aby uratować życie każdego rannego. W przypadku szpitala więźniarskiego było inaczej, ponieważ jego głównym celem był udział w eksterminacji więźniów, a nie poprawa ich zdrowia lub zmniejszenie śmiertelności. Wobec pacjentów stosowano przemoc fizyczną i psychiczną, dlatego woleli oni iść do pracy, niż zgłosić się do szpitala pomimo wysokiej gorączki, bólu brzucha lub poważnej choroby skóry. Celem szpitala i lekarzy było także odizolowanie osób z chorobami zakaźnymi, aby zapobiec epidemiom, które mogłyby zagrozić zdrowiu załogi SS lub okolicznej niemieckiej ludności cywilnej. Szpital był miejscem, z którego pacjentów kierowano na śmiertelny zastrzyk fenolu lub do komory gazowej. Sytuacja poprawiła się w drugiej połowie 1943 r. dzięki działaniom polskich lekarzy, którzy byli również więźniami i od tego momentu stanowili większość personelu medycznego. Starali się oni zapewnić opiekę chorym, opracowali własne metody leczenia różnych chorób i oferowali wsparcie każdemu, kto tego potrzebował. Głównym problemem dla wszystkich więźniów był głód. Racje żywnościowe dla ciężko pracujących ludzi były niewystarczające do podtrzymania podstawowych funkcji organizmu i były tak obliczone, że przetrwanie w obozie było możliwe tylko przez ok. trzy miesiące. Dla większości więźniów maksymalna wartość odżywcza wynosiła 1300 kalorii. Wyjątkiem byli więźniowie żydowscy, dla których ilość ta została zmniejszona do mniej niż 1000 kalorii. Głód i choroba głodowa skłaniały osadzonych do kradzieży jedzenia, a to jedynie przynosiło im dodatkowe kłopoty, ponieważ każda próba zdobycia pożywienia była karana przez załogę obozu. Kary obejmowały redukcję racji żywnościowych lub całkowite pozbawienie pokarmu, co często skutkowało śmiercią. Niedożywienie poważnie osłabiało organizm i prowadziło wielu więźniów do powolnej i bolesnej śmierci. Choroby dodatkowo przyczyniały się do osłabienia więźniów. Epidemie tyfusu wybuchały w obozie kilkakrotnie – po raz pierwszy na początku 1940 r., a następnie regularnie powracały - pod postacią tyfusu plamistego, brzusznego lub paratyfusu. Podstawowym środkiem zaradczym było odwszawianie, ale z czasem stało się ono niewystarczające. Od 1942 r. w walce z chorobą zaczęto stosować szczepienia, które wcześniej były testowane na osadzonych celem sprawdzenia jakości preparatu. W kwietniu 1943 r. epidemia tyfusu rozprzestrzeniła się nawet w sąsiedniej wsi Stegnie – zarządzono wówczas kwarantannę i wydano rozkaz zobowiązujący wszystkich do przestrzegania higieny osobistej, zachowania czystości w latrynach i niezezwalający na picie nieprzegotowanej wody. Epidemia ta pozostawiła po sobie trwały ślad w pamięci więźniów, głównie ze względu na liczbę insektów, która opanowała obóz. Ostatnia epidemia wybuchła jesienią 1944 r. i trwała do końca działalności obozu – odbierała życie podczas ewakuacji, a także tym, którzy czekali na wyzwolenie w obozie. Trudną sytuację osadzonych pogarszał fakt, że w placówce najprawdopodobniej przeprowadzano eksperymenty pseudomedyczne, m.in. sterylizację, doświadczenia z flegmoną i różne zabiegi chirurgiczne. Służyły one potrzebom niemieckiej armii i lekarzy SS, którzy dzięki nim zdobyli wiedzę i praktykę medyczną. Wielu więźniów zmarło wskutek zabiegów, a ci, którzy przeżyli, byli okaleczeni do końca życia. Obóz koncentracyjny Stutthof został wyzwolony 9 maja 1945 r. Liczbę ofiar szacuje się na ok. 65 000, z czego ok. 28 000 to Żydzi. The subject of this doctoral dissertation is camp medicine in the Stutthof concentration camp – a rather separate field that had a huge impact on the lives of the camp’s inmates. This subject has not been so widely and so extensively studied before. The main source base for my doctoral dissertation was the archive documentation of the Stutthof Museum. This included: transport lists, personal files, death certificates, correspondence concerning the hospital's supply of medicines, medical equipment, dressing materials and food, orders of the commandant, hospital statistics and the book of diseases. Thanks to these sources, a picture of the activities of the German doctors and orderlies in the Stutthof concentration camp emerged, as well as the extreme situations the prisoners found themselves in. Stutthof concentration camp was established by Nazi Germany on 2 September 1939 in a wooded area near the village of Stutthof (Sztutowo), which was a part of Free City of Gdańsk. The camp area was surrounded on all sides by swamps and covered with a dense pine forest, which effectively camouflaged the facility. The hospital was headed by a chief physician, who was responsible for sanitary and health conditions. The entire hospital staff was subordinate to him, including those in the sub-camps of the main facility. SS doctors were responsible for signing death certificates, treating inmates who were able to work and eliminating inmates who were terminally ill. Their presence was also compulsory for punishments and executions. Medical care was provided by orderlies who had no medical education, they took part in selections and killing of patients. The hospital was divided into two wards: one for the SS and the other for prisoner patients. In the SS section members’ health was carefully maintained and every effort was made to save life of each injured person. In the case of the prisoners’ hospital everything was different, because its main purpose was to participate in the extermination of inmates rather than to improve their health or reduce mortality among the sick. Physical and psychological violence was used against patients, so they often preferred to stay in the camp rather than go to the hospital - they went to work despite high fever, stomach ache or serious skin disease. The goal of both – the hospital and the doctors – was to isolate those suffering from infectious disease to prevent epidemics that could endanger the SS crew or the surrounding German civilian population. The hospital was a place from which patients were sent for a lethal injection of phenol or to the gas chamber. The situation improved in the second half of 1943 due to the activities of Polish doctors who were also prisoners and who from that point made up the majority of the medical staff. They tried to provide care for the sick, developed their own methods for treating various illnesses and offered support to anyone in need. The main problem for all prisoners was hunger. Food rations for hard working people were insufficient to sustain basic bodily functions and they were calculated in such way that survival in the camp was possible for only three months. For most prisoners the maximum nutritional value was 1300 calories. The exception was Jewish prisoners, for whom this amount was reduced to less than 1000 calories. Hunger and starvation disease led prisoners to steal food, which only brought further trouble, as any attempt to obtain extra food was punishable by the camp crew. These punishments included ration reductions or complete deprivation of food, which often resulted in death. Malnutrition severly weakened the body and led many prisoners to a slow and painful death. Diseases further contributed to the weakening of prisoners. Typhus epidemics broke out in the camp several times – for the first time in early 1940 and then regularly returned for various reasons in the form of epidemic typhus, typhoid fever or paratyphoid fever. The primary countermeasure was delosuing, but over time it became insufficient. Since 1942 SS staff had started to use injections against typhus on themselves, which were previously tested on inmates to check the quality of the preparations. In April 1943, the typhoid epidemic spread to the neighbouring village of Stegna - a quarantine was then introduced and an order issued requiring everyone to keep personal hygiene, latrines clean and not to drink unboiled water. This epidemic has left an indelible mark on the memory of the prisoners, mainly due to the number of insects that took over the camp. The last epidemic broke out in the fall of 1944 and had lasted until the end of the camp's activities - took lives during the evacuation and subsequently among those who waited for liberation in the camp. The prisoners’ difficult situation had been made worse by the fact that medical experiments such as: sterilization, experiences in phlegmon and various surgical procedures were probable carried out at the facility. They served the needs of the German army and SS doctors, who gained medical knowledge and practice thanks to them. Many prisoners died as a result of the procedures, those who survived were mutilated for the rest of their lives. Stutthof concentration camp was the last camp liberated by the Allies, on 9 May 1945. It is estimated that 110 000 people had been deported to the camp in the course of its existence. About 65 000 prisoners died there as a result of starvation, epidemics, extreme labour conditions, brutal evacuations, and a lack of medical attention. 28 000 of those who died were Jews.