Doktoraty (WHis)
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Doktoraty (WHis) by Author "Forycki, Maciej. Promotor"
Now showing 1 - 2 of 2
Results Per Page
Sort Options
Item Peryferie absolutyzmu? Kształtowanie władzy intendentów Kanady w czasach Ludwika XIV (do roku 1700)(2022) Bzdawka, Marcin; Forycki, Maciej. PromotorW drugiej połowie XVII wieku administrację francuskich prowincji zdominowali nowi urzędnicy: intendenci. Pojawili się oni we wszystkich regionach Francji, a także – od 1663 roku – w jej amerykańskiej kolonii, Nowej Francji (Kanadzie). Postrzegani przez historyków jako narzędzie ścisłej kontroli prowincji przez Ludwika XIV, posiadali szerokie kompetencje w sprawach wymiaru sprawiedliwości, finansów i porządku publicznego. Celem prezentowanej rozprawy jest ukazanie ewolucji roli tego królewskiego emisariusza działającego w szczególnych, kolonialnych uwarunkowaniach – od chwili osadzenia intendentów w Kanadzie do 1700 roku. W tym celu przeanalizowano korespondencję wymienianą między dworem, a jego kanadyjskimi wysłannikami i zbadano powierzone im kompetencje i zadania, ich charakter i kształtowanie w czasie. Wyniki tego badania, ustalenie pewnej specyfiki sprawowania władzy nad Kanadą (oddalenie od metropolii, niespotykane w Europie relacje społeczne i ekonomiczne, współistnienie kolonistów z rdzennymi mieszkańcami) pozwalają skonstatować istnienie w siatce urzędniczej Króla-Słońce funkcji intendenta sui generis: intendenta Nowej Francji. Ponadto, ustalenia dotyczące efektywności nadzoru nad Kanadą sprawowanego przez króla, jego ministrów, jak i przez samych intendentów, podważają lansowaną niegdyś w historiografii tezę o kolonii amerykańskiej, jako terenie, gdzie władza króla absolutnego nie jest skrępowana dawnymi instytucjami i historycznymi uwarunkowaniami. Przeciwnie, Kanada okazuje się nie tylko geograficznie leżeć na peryferiach władzy deklarowanej jako absolutna.Item Protektorat polski przy Stolicy Apostolskiej (1503-1589)(2022) Hirsch, Michał; Forycki, Maciej. PromotorProtektorat narodowy był formą reprezentowania politycznych interesów władców przy papieżu przez tzw. kardynałów-protektorów z Kurii rzymskiej, opłacanych przez głowy państw. Za początki funkcjonowania tego urzędu uznaje się przełom XV i XVI w., kiedy większość europejskich monarchów opłacało wybranych purpuratów. Pierwsi kardynałowie pozyskiwani przez polskich królów pojawili się za czasów Jana Olbrachta i Aleksandra Jagiellończyka. Wówczas dyplomacja polska utrzymywała kontakt z kilkoma purpuratami, lecz dopiero były legat na Węgrzech i w Polsce Pietro Isvalies (1505-1513) został pierwszym źródłowo potwierdzonym protektorem Polski. Jego następcą został kolejny exlegat w krajach jagiellońskich Achilles de Grassi (1513-1523). W przypadku dwóch pierwszych protektorów polski władca postawił na znanych sobie purpuratów, byłych wysłanników papieskich, którzy sprzyjali królestwu i byli obeznani z jego sprawami. Przy kolejnych wyborach król Zygmunta stawiał na wpływowych kardynałów należących do najbliższych współpracowników papieża: Lorenzo Pucciego (1523-1531), którego zastąpił później jego bratanek Antonio Pucci (1531-1545). Następnym protektorem został mianowany wnuk papieża Pawła III, kardynał Alessandro Farnese, który przez kolejne 44 lata sprawował pieczę nad polskimi sprawami w Stolicy Apostolskiej. Za czasów jego protektoratu upowszechnił się zwyczaj powoływania tzw. wiceprotektorów, którzy zastępowali go w pełnieniu obowiązków. W czasie protektoratu Farnesego było ich pięciu: Francesco Sfondrati (1545-1550), Bernardino Maffei (1550-1553), Giacomo Puteo (1553-1563) oraz Giacomo Savelli (1562-1587) oraz Enrico Caetani (1588-1589).