Browsing by Author "Koroniak, Henryk. Promotor"
Now showing 1 - 14 of 14
Results Per Page
Sort Options
Item Addukty chiralnych amin drugorzędowych z 1,1,3,3,3-pentafluoropropenem oraz heksafluoropropenem – synteza i zastosowanie w reakcjach fluorowania(2012-10-03T07:55:10Z) Bilska, Monika; Koroniak, Henryk. PromotorSzerokie spektrum aktywności biologicznej, a także zaskakujące właściwości związków fluoro-organicznych wzbudzają zainteresowanie tą dziedziną chemii wśród wielu grup badawczych na całym świecie. Atom fluoru, a także wiązanie C-F wykazują odmienne właściwości elektronowe w porównaniu z atomem wodoru oraz wiązaniem C-H, które w zdecydowany sposób wpływają na właściwości cząsteczek organicznych. W środowisku naturalnym istnieje niewiele pochodnych fluoroorganicznych, a ich szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach życia, pociąga za sobą potrzebę opracowywania nowych bardziej skutecznych i selektywnych metod ich otrzymywania. Jedną z takich metod jest reakcja dehydroksyfluorowania, czyli substytucja nukleofilowa grupy hydroksylowej w cząsteczkach alkoholi atomem fluoru. Synteza nowych związków o właściwościach fluorujących, z grupy α-fluoroamin, w reakcji chiralnych drugorzędowych amin alifatycznych i cyklicznych z 1,1,3,3,3-pentafluoropropenem oraz heksafluoropropenem, a także badanie ich skuteczności i selektywności w reakcjach dehydroksyfluorowania prostych alkoholi oraz pochodnych węglowodanów jest tematyką niniejszej rozprawy doktorskiej. W pracy zaprezentowano badania nad regio- oraz stereoselektywnością reakcji dehydroksyfluoro-wania trzeciorzędowych alkoholi – pochodnych di-O-izopropylidenoheksofuranozy z wykorzysta-niem DAST oraz PFPDEA (odczynnika z grupy α-fluoroamin). Rozpatrując strukturę otrzymanych fluorowanych pochodnych ustalono konfigurację D-gluko na atomie węgla C-3 pierścienia heksofuranozy. W kolejnym etapie pracy zsyntetyzowano nowe czynniki fluorujące w reakcji 1,1,3,3,3-pentafluoropropenu oraz heksafluoropropenu z chiralnymi drugorzędowymi aminami alifatycznymi dostępnymi handlowo oraz z chiralnymi drugorzędowymi aminami cyklicznymi otrzymanymi z L-proliny. Nowe czynniki o właściwościach fluorujących testowano w reakcjach z mieszaninami racemicznymi prostych alkoholi drugorzędowych. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, iż nowootrzymane odczynniki z grupy α-fluoroamin są efektywnymi czynnikami o właściwościach fluorujących, o porównywalnej skuteczności do już znanych z literatury odczynników należących do tej samej grupy. Jednocześnie ustalono, iż centrum chiralne w cząsteczce reagenta fluorującego nie miało znaczącego wpływu na stereochemię reakcji dehydroksyfluorowania, gdyż otrzymane fluorki były mieszaninami racemicznymi. W pracy podjęto również badania nad regio- oraz stereoselektywnością reakcji dehydroksyfluoro-wania wcześniej otrzymanych mieszanin diastereoizomerów alkoholi z zastosowaniem jako czynników fluorujących nowych związków, a także porównano ich skuteczność na podstawie reakcji fluorowania tych samych mieszanin alkoholi z DAST, odczynnikiem Ishikawy oraz PFPDEA. Na podstawie uzyskanych wyników wywnioskowano, iż na przebieg reakcji fluorowania wpływ ma przede wszystkim struktura substratu.Item Glikozylacje typu self-promoted z zastosowaniem trichloroacetoimidanów glikozylu: synteza N-glikozydów(2023) Mała, Patrycja; Koroniak, Henryk. Promotor; Pedersen, Christian Marcus. PromotorN-glikozydy stanowią jedną z głównych klas pochodnych węglowodanów o szczególnym znaczeniu. W naturze związki te są szeroko rozpowszechnione w postaci N-glikokoniugatów, które odgrywają kluczową rolę w wielu procesach biologicznych. Oprócz produktów naturalnych z wiązaniem N-glikozydowym, znane są także liczne N-glikozydy syntetyczne. Tego typu związki znalazły szerokie zastosowanie w obszarach biologii chemicznej oraz chemii medycznej. Opracowano wiele metod otrzymywania glikokoniugatów, niemniej jednak synteza N-glikozydów wciąż stanowi wyzwanie pod kątem wydajności reakcji, a przede wszystkim chemo- oraz stereoselektywności. Ponadto, większość opublikowanych metod wymaga użycia dodatków, takich jak katalizatory i promotory. W niniejszej rozprawie przedstawiono nową strategię syntetyczną prowadzącą do otrzymania N-glikozydów posiadających ugrupowanie amidowe, sulfonamidowe oraz karbaminianowe. Zaprojektowana ścieżka syntezy obejmuje reakcję N-glikozylacji, która stanowiła główny przedmiot prowadzonych prac badawczych oraz koncepcję ortogonalnych grup ochronnych. Istotnie, opracowane N-glikozylacje są przykładem reakcji typu self-promoted, tj. zachodzących bez konieczności zastosowania dodatków. Co więcej, zaproponowane podejście pozwala na otrzymanie wybranych N-glikozydów z dobrą wydajnością oraz wysoką stereoselektywnością.Item Innowacyjne metody pozyskiwania nadtlenków organicznych do nienasyconych żywic poliestrowych celem weryfikacji dostępnych informacji i optymalizacji procesu produkcyjnego(2022) Długosz, Renata; Koroniak, Henryk. PromotorPraca polegała na wykorzystaniu innowacyjnych metod pozyskiwania nadtlenków organicznych do nienasyconych żywic poliestrowych i optymalizacji procesu produkcyjnego. W pierwszym etapie prac wykonano analizę kryterialną potencjalnych stabilizatorów użytych w procesie wytwarzania nadtlenków metyloetyloetyloketonu. Do tego celu wykorzystano alternatywne, powszechnie dostępne surowce, których użycie miało być korzystniejsze pod względem ekonomicznym, ekologicznym i technologicznym. Głównym zadaniem mojej pracy było badanie możliwości przeprowadzenia wszystkich etapów procesu produkcji nadtlenków metyloetyloketonu z wykorzystaniem wytypowanych surowców (stabilizatorów), a następnie optymalizacja sprawdzonej ścieżki syntezy w celu maksymalnego przereagowania substratów. Po otrzymaniu roztworów nadtlenku metyloetyloketonu przeprowadzono weryfikację warunków reakcji. Wykorzystano do tego celu istniejącą technologię otrzymywania nadtlenków metyloetyloketonu. Dobrano optymalne parametry reakcji takie jak: czas, temperaturę oraz ilości substancji pomocniczych stosowanych w technologii. Przeprowadzono również optymalizację reakcji chemicznej pod kątem stechiometrii i przeprowadzono kilka syntez z wykorzystaniem mniejszego nadmiaru nadtlenku wodoru. Podjęto również próbę przeprowadzenia syntez bez użycia katalizatora jak i próbę zamiany użytego katalizatora na żywicę jonowymienną. Syntezy prowadzono w małej skali z wykorzystaniem stacji do syntez, która umożliwiła automatyczne prowadzenie syntez z ograniczonym nadzorem. Ponadto dokonano porównania otrzymanych produktów z produktem dotychczas wytwarzanym w instalacji w firmie Oxytop Sp. z o.o. W tym celu wykonano analizy laboratoryjne nowo otrzymanych i już dostępnych inicjatorów z wykorzystaniem metod chromatograficznych. Celem pracy było nie tylko uzyskanie właściwej charakterystyki utwardzania, ale również stabilności produktu w czasie. Wykonano również testy stabilności w temperaturze +40stC i -25stC bo to stabilność wyrobu w czasie w głównej mierze decyduje o podjęciu dalszych badań nad wyrobem. Na zakończenie cyklu badań nawiązano współpracę z kilkoma firmami, które do tej pory wykorzystywały produkty spółki Oxytop, w celu wykonania testów i badań aplikacyjnych. Pozwoliło to na rzeczywistą ocenę działania nowo powstałego inicjatora nadtlenkowego.Item Przegrupowanie Claisena fluorowanych eterów allilowo-winylowych i jego zastosowanie w syntezie organicznej(2014-06-18) Marciniak, Bartosz; Koroniak, Henryk. Promotor; Rapp, Magdalena. PromotorRozprawa dotyczy wyników badań prowadzonych nad przegrupowaniem Claisena fluorowanych eterów allilowo-winylowych, które pozwala otrzymać α-trifluorometylo-γ,δ-nienasycone związki karbonylowe. Produkty przegrupowania zostały następnie zastosowane w syntezie organicznej. W głównej części pracy przedstawiono metodę otrzymywania eterów allilowo-winylowych zawierających podstawniki fluorowe. Jest ona oparta o reakcję typu one-pot polegającą na addycji typu Michaela alkoholanu allilowego do fluorowanej olefiny, a następnie eliminacji jonu fluorkowego. Otrzymane w ten sposób etery, w zależności od budowy (np. zawady sterycznej) ulegały, bądź nie, przegrupowaniu Claisena. Dodatkowo, w trakcie badań opracowano metodologię halofluorowania olefin z użyciem adduktu 1,1,3,3,3-pentafluoropropenu i dietyloaminy, jako źródła jonów F-. Została ona zastosowana to reakcji na modelowych olefinach alifatycznych, cyklicznych i aromatycznych (reakcje zachodziły z dobrymi wydajnościami i wysoką regio- i stereoselektywnością) oraz, docelowo, na produktach przegrupowania Claisena.Item Przegrupowanie Eschenmoser’a-Claisen’a jako metoda otrzymywania α-trifluorometylowych pochodnych kwasów karboksylowych(2011-10-13T11:56:01Z) Tomas-Szwaczyk, Magdalena; Koroniak, Henryk. PromotorSynteza α-trifluorometylowych pochodnych kwasów karboksylowych jest ważnym zagadnieniem w chemii fluoroorganicznej. Reakcja fluorowanych i niefluorowanych alkoholi allilowych z adduktem dietyloaminy z 1,1,3,3,3-pentafluoropropenu (PFPDEA) w obecności zasady prowadzi do powstawania fluorowanych pochodnych amidu w wyniku [3,3]-sigmatropowego przegrupowania typu Eschenmoser’a-Claisen’a. Zastosowanie PFPDEA z alkoholami allilowymi może być metodą pozwalającą na otrzymania α-trifluorometylowych γ, δ-nienasyconych pochodnych amidowych w reakcji typu ”one pot”. Przegrupowanie Eschenmoser’a-Claisen’a przebiega przez dwa etapy: pierwszy to utworzenie produktów pośrednich (fluoroalkoksyenamina) w wyniku reakcji między alkoholem i PFPDEA. Powstała fluoroalkoksyenamina (FAEA) ulega przegrupowaniu w wyniku którego otrzymuje się fluorowaną pochodną amidową. Wyniki uzyskane z obliczenia DFT metodą B3LYP/6-31G dla modelu reagentów, stanów przejściowych i produktów przegrupowania Eschenmoser’a-Claisen’a. pozwoliły na zaproponowanie mechanizmu tych reakcji.Item Stereoselektywność reakcji elektrocyklizacji fluorowanych pochodnych olefin(2013-02-12) Siodła, Tomasz; Koroniak, Henryk. PromotorCelem pracy było zbadanie procesów elektrocyklicznych (przede wszystkim w aspekcie ich stereoselektywności i możliwości stereokontroli) wykorzystując oprócz danych eksperymentalnych obliczenia kwantowo-mechaniczne metodami DFT. Rozważając zarówno regułę zachowania symetrii orbitali Woodwarda-Hoffmanna jak i efekt skrętoselektywności, jesteśmy w stanie kontrolować stereoselektywność procesu elektrocyklizacji, który zachodzić może w sposób stereospecyficzny, a układ taki może posłużyć w przyszłości np. jako układ modelowy przy projektowaniu nanorotorów. Opisano układy 4π-elektronowe (fluorowane pochodne 1,3-dimetylo-5-propenylouracylu) oraz 6π-elektronowe (9,10-bis(pentafluoropropenylo)fenantren) ulegające elektrocyklizacji, w których wpływ na skrętoselektywność mają podstawniki „fluorowe” (zarówno elektronodonorowe np. -F jak i elektronoakceptorowe np. -CF3). Efekt skrętoselektywności jest wówczas bardzo wyraźny i może w sposób znaczący wpłynąć na stereoselektywność reakcji elektrocyklizacji. Wyjaśniono obserwowaną stereoselektywność w badanych reakcjach izomeryzacji elektrocyklicznej, wskazując na jej zależność zarówno od skrętoselektywności jak i od: równowagi konformacyjnej substratów, ich parametrów geometrycznych (symetrii), różnic w siłach oscylatorów oraz od możliwości konkurencyjnej, równoległej izomeryzacji rodnikowej.Item Synteza i reaktywność trifluorometylowanych azyrydyn oraz β-laktamów zawierających grupę fosfonianową(2021) Skibińska, Monika; Koroniak, Henryk. Promotor; Crousse, Benoit. Promotor; Cytlak, Tomasz. PromotorAzyrydyny i β-laktamy są cennymi związkami aza-heterocyklicznymi, odgrywającymi znaczącą rolę w różnych dziedzinach nauki i medycyny ze względu na ich specyficzne właściwości biologiczne i chemiczne. Uważane są za świetne bloki budulcowe i półprodukty stosowane w syntezie organicznej bardziej złożonych związków. Ponadto wprowadzenie podstawnika fluorowanego do struktury cząsteczki organicznej często prowadzi do głębokich modyfikacji jej właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych. Dodatkowo, włączenie ugrupowania fosfonianowego do związku aza-heterocyklicznego prowadzi do otrzymania interesujących aminofosfonianów, które są bardziej stabilne w warunkach fizjologicznych niż dobrze znane biologicznie aktywne fosforany. Z tego powodu celem moich badań było opracowanie syntezy i poddanie ocenie reaktywności szeregu nowych trifluorometylowanych i fosfonowanych azyrydyn i β-laktamów.Item Synteza i właściwosci fluorowanych pochodnych aminokwasów(2023) Salamon-Krokosz, Katarzyna Anna; Koroniak, Henryk. Promotor; Koroniak-Szejn, Katarzyna. Promotor pomocniczyW ostatnich czasach wiele uwagi poświęca się syntezie analogów aminokwasów, które posiadają zróżnicowane grupy, będące izosterami wiązania peptydowego. Takie związki chemiczne są powszechnie stosowane w chemii leków ze względu na lepszą stabilność oraz często lepsze właściwości farmakokinetyczne w porównaniu do naturalnych peptydów. W pracy doktorskiej skupiono się na grupie fluorowinylowej jako mimetyka wiązania peptydowego. Jednym z głównych celów byłą synteza pochodnych aminokwasów, zawierających wiązania fluorowinylowe. Zaplanowana ścieżka syntezy bazowała na modyfikacji L,α-aminokwasów, które w kilku etapach przekształcono w N-Boc aminoaldehydy. Otrzymane pochodne aminokwasów poddano reakcji Hornera-Wadswortha-Emmonsa (HWE) i był to ostatni etap zaplanowanej syntezy, który umożliwił wprowadzenie ugrupowania fluorowinylowego do struktury pochodnych aminokwasów. Otrzymane liniowe, fluorowinylowe pochodne aminokwasów mogą w określonych warunkach cyklizować do laktamów, tworząc przy tym kryształy, których strukturę można było określić przy użyciu badań X-Ray. W ramach pracy wykorzystano także obliczenia DFT, które pozwoliły ustalić najbardziej prawdopodobny mechanizm cyklizacji. Recently, much attention has been paid to the synthesis of amino acid analogues that have various groups that are isosteres of the peptide bond. Such chemical compounds are widely used in drug chemistry due to their better stability and often better pharmacokinetic properties compared to natural peptides. The doctoral thesis focused on the fluorovinyl group as a peptide bond mimetic. One of the main goals was the synthesis of amino acid derivatives containing fluorovinyl bonds. The planned synthesis path was based on the modification of L,α-amino acids, which were transformed into N-Boc aminoaldehydes in several stages. The obtained amino acid derivatives were subjected to the Horner-Wadsworth-Emmons (HWE) reaction and this was the last stage of the planned synthesis, which enabled the introduction of a fluorovinyl moiety into the structure of the amino acid derivatives. The obtained linear fluorovinyl derivatives of amino acids can cyclize to lactams under certain conditions, creating crystals whose structure could be determined using X-Ray studies. The work also used DFT calculations, which allowed to determine the most probable cyclization mechanism.Item Synteza i właściwości oksiranowych pochodnych estrów kwasów fosfonowych(2016) Margas-Musielak, Klaudia; Koroniak, Henryk. Promotor; Rapp, Magdalena. PromotorNa przestrzeni ostatnich lat fosfoniany, zawierające odporne na hydrolizę wiązanie P–C, które czyni je odpornymi na enzymy z grupy fosfataz, zyskały dużą popularność, głównie z powodu ich właściwości antybakteryjnych, przeciwwirusowych oraz przeciwnowotworowych. Wprowadzenie atomu fluoru do związku aktywnego biologicznie zmienia jego reaktywność, dlatego zabieg ten jest często stosowany w syntezie leków. Atom fluoru nie bierze bezpośredniego udziału w procesie inhibicji, ale wpływa na właściwości cząsteczki, m.in. geometrię cząsteczki, kwasowość, czy tworzenie wiązań wodorowych. Połączenie pierścienia oksiranowego, atomu fluoru oraz reszty fosfonianowej w jednej cząsteczce może skutkować otrzymaniem bloków budulcowych użytecznych w dalszej syntezie organicznej. Co więcej, w wyniku szeregu reakcji otwierania pierścienia oksiranowego możliwe jest uzyskanie kolejnych interesujących pochodnych, np. aminofosfonianów. Pierwsza część pracy zawiera przykłady aktywnych biologicznie pochodnych fosfonianowych. Zaprezentowano również znane strategie syntezy oksiranofosfonianów. Następnie, opisano zmiany we właściwościach spowodowane obecnością atomu fluoru oraz metody fluorowania związków organicznych. W kolejnej części przedstawiono wyniki badań własnych, a także część eksperymentalną. Pracę zamyka atlas widm nowo otrzymanych związków oraz spis literatury.Item Synteza i właściwości α,α-difluorowanych pochodnych estrów kwasów fosfonowych(2016) Szewczyk, Marta Zuzanna; Koroniak, Henryk. Promotor; Rapp, Magdalena. PromotorGłówny cel pracy to badania nad syntezą i strukturą pochodnych α,α-difluoro–β–aminofosfonianowych. Rozprawa doktorska została podzielona na trzy rozdziały. W rodziale I dokonano syntetycznego podsumowania, dotychczas znanych z doniesień literaturowych, metod syntezy pochodnych gem–difluorometylenofosfonianów. Przedstawiono zastosowanie tytułowych związków jako molekuł o właściwościach inhibicyjnych oraz naświetlono wpływ obecności grupy difluorometylenofosfonianowej na właściwości nowo syntetyzowanych związków. Rozdział II niniejszej pracy dedykowany jest analizie i dyskusji otrzymanych wyników. W tym rozdziale uwaga została skupiona między innymi na eksperymentalnym poszukiwaniu skutecznych metod fluorowania i otrzymywania amin. Co więcej, w rozdziale II uwagę skupiono na zastosowaniu otrzymanych pochodnych α,α-difluoro–β–aminofosfonianowych w kierunku syntezy gem–difluorowanych fosfonianowych analogów dipeptydów. W Rozdziale II dokonano również charakterystyki spektralnej (1H, 13C, 19F, 31P NMR, MS) oraz określenia struktury otrzymanych związków. W tej części znajdują się również wnioski podsumowujące otrzymane wyniki. Ostatni rozdział III poświęcony jest części eksperymentalnej rozprawy doktorskiej. Pracę doktorską kończy spis bibliograficzny oraz spis dotychczasowych dokonań autora pracy przestawionych w postaci publikacji, referatów oraz wystąpień.Item Synteza i zastosowanie nowych fluorowanych oraz niefluorowanych monosacharydów – bloków budulcowych do syntezy podjednostek kwasu hialuronowego(2017) Tomaszewska, Joanna; Koroniak, Henryk. Promotor; Koroniak-Szejn, Katarzyna. PromotorSyntetycznie dostępne węglowodany cieszą się obecnie dużym zainteresowaniem w rozwoju nowych układów dostarczania leków, jak również inhibitorach enzymów. Synteza podjednostek kwasu hialuronowego (HA) (Rysunek 1) i ich dalsze wykorzystanie może przyczynić się do budowy złożonych struktur, które mogą potencjalnie działać jako leki lub platformy dostarczania leków. Znaczna liczba badań wykazała, że praktycznie wszystkie ludzkie guzy nabłonkowe otoczone są tkanką łączną wzbogaconą w hialuronian, który ma powinowactwo do receptorów CD44 i RHAMM. HA, jako polimer naturalnie występujący w ludzkim organizmie, może odgrywać ważną rolę w systemach dostarczania leków. Jego właściwości tj. nietoksyczność i biodegradowalność sprawiają, że cząsteczka ta może tworzyć koniugaty z lekami. Głównym celem zaprezentowanych badań była synteza modyfikowanych monosacharydów jako bloków budulcowych do syntezy podjednostek kwasu hialuronowego. Podczas wykonywania tej pracy zsyntetyzowano dwa rodzaje związków: sacharydy z fluorowanym łańcuchem alifatycznym o różnej długości i pierścieniem 1,2,3-triazolowym oraz fluorowane sacharydy z ugrupowaniami fosfonianowymi lub amidem kwasu fosforowego. Wprowadzone modyfikacje mogłyby umożliwić cząsteczce przenikanie przez błony komórkowe i dotarcie do komórek docelowych zwiększając biokompatybilność systemów dostarczania leków. W pracy przedstawiono literaturowy opis poruszanych zagadnień, wyniki badań własnych, a także część eksperymentalną wraz z atlasem widm wybranych nowo otrzymanych związków oraz spis literatury.Item Synteza α-(difluorometylo)styrenu i badania jego reaktywności w warunkach polimeryzacji rodnikowej(2018) Wolska, Joanna; Koroniak, Henryk. Promotor; Walkowiak-Kulikowska, Justyna. PromotorRozprawa doktorska zawiera wyniki badań, których celem była synteza α-(difluorometylo)-styrenu (DFMST), sprawdzenie jego reaktywności w warunkach polimeryzacji rodnikowej, otrzymanie materiałów fluoropolimerowych na jego bazie oraz badania zarówno struktury, możliwości modyfikacji, jak i wpływu grupy –CF2H na właściwości polimerów. Uzyskane wyniki wpisują się w światowe trendy poszukiwania monomerów i syntez innowacyjnych materiałów fluoro-polimerowych. W pierwszym etapie badań opracowano metodę otrzymania DFMST w gramowej skali. Dostępność DFMST umożliwiła przeprowadzenie reakcji konwencjonalnych kopolimeryzacji rodnikowych ze styrenem (ST), w wyniku których otrzymano fluorowane kopolimery aromatyczne. Ważnym aspektem badań było scharakteryzowanie właściwości fizykochemicznych fluoropolimerów. Przeprowadzono również reakcje sulfonowania wybranych fluoropolimerów. W ostatnim etapie przeprowadzono serię reakcji kontrolowanej kopolimeryzacji rodnikowej z przeniesieniem atomu jodu (ITP) DFMST i ST. Wykazano, że badane kopolimeryzacje ITP DFMST i ST zachodziły w sposób kontrolowany, co umożliwiło syntezę polimerów o zdefiniowanych ciężarach cząsteczkowych. Otrzymane polimery ze względu na ciekawe właściwości termiczne oraz powierzchniowe mogą pretendować do bycia fluoropolimerami jonoprzewodzącymi, które mogłyby zostać wykorzystane w produkcji membran w ogniwach paliwowych.Item α- i β- fluorowane aminofosfoniany – synteza oraz właściwości(2014-06-18) Kaźmierczak, Marcin; Koroniak, Henryk. PromotorChemia fluorowanych aminofosfonianów jest stosunkowo nowym obszarem badań, intensywnie rozwijanym na przestrzeni ostatnich trzech dekad. Unikatowe właściwości fluorowanych aminofosfonianów spowodowały, iż wiele z tych związków wykazuje aktywności przeciwnowotworowe, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, owadobójcze czy przeciwgrzybicze. Także ich pochodne ‒ fluorowane kwasy aminofosfonowe znalazły zastosowanie jako inhibitory wielu enzymów. Celem niniejszej pracy było opracowanie metod syntezy oraz określenie struktury nowych fluorowanych aminofosfonianów. W toku badań otrzymano serię β-fluoro-α-aminofosfonianów. Związki te zsyntetyzowano w wyniku nukleofilowego fluorowania serii β-amino-α-hydroksyfosfonianów, stosując dietyloaminotrifluorek siarki (DAST) jako odczynnik fluorujący. W ramach badań opracowano również stereoselektywną metodę syntezy (E)-α-fluorowinylofosfonianów z wykorzystaniem reakcji Hornera-Wadswortha-Emmonsa. Pochodne te posłużyły jako substraty w syntezie serii α-fluoro-γ-aminofosfonianów. Otrzymane β-fluoro-α-aminofosfoniany oraz α-fluoro-γ-aminofosfoniany poszerzają grupę dotychczas znanych w literaturze analogów fluorowanych aminofosfonianów. Pochodne te stanowią użyteczne bloki budulcowe w syntezie cząsteczek o potencjalnej aktywności biologicznej.Item α-Hydroksyfosfonianowe pochodne węglowodanów oraz aminokwasów – synteza i właściwości(2019) Kaczmarek, Patrycja; Koroniak, Henryk. Promotor; Rapp, Magdalena. Promotor pomocniczyPrzedstawiona rozprawa doktorska zawiera wyniki badań własnych, których celem była syntezy α hydroksyfosfonianowych pochodnych węglowodanów i aminokwasów, oraz zbadanie wpływu grup obecnych w cząsteczce na przebieg reakcji deoksyfluorowania. Zaobserwowano, że kierunek reakcji fluorowania nukleofilowego dla pochodnych aminokwasów zależał przede wszystkim od wspomagania anchimerycznego grup sąsiadujących oraz rodzaju zastosowanego odczynnika fluorującego. Reakcje prowadziły do produktów będących wynikiem zmniejszenia lub zwiększenia pierścienia heterocyklicznego, a także produktów będących wynikiem udziału grupy ochronnej w reakcji. Dla zachodzących transformacji zaproponowano odpowiednie mechanizmy reakcji. Reakcje pochodnych pentofuranozy o konfiguracji L ido- / D glukozy z odczynnikiem DAST prowadzą do otrzymania α fluoroalkilofosfonianów według mechanizmu SN2. Wykazano również, że pochodne heksofuranozy o konfiguracji D allo / D glukozy są niereaktywne w reakcji z DAST. W badaniach przeprowadzono również reakcje α hydroksyfosfonianowych pochodnych proliny i N,O izopropylidenoseryny (blokowanych grupami N Cbz i N Boc) z TsNH2 w obecności K2CO3 prowadząc do otrzymania pochodnych α (N tosyloamido)fosfonianów. Wykazano, że transformacja grupy hydroksylowej przebiega zgodnie z mechanizmem retro Abramova, a następnie przez iminowy związek pośredni i addycję HP(O)(OEt)2.