Browsing by Author "Tittenbrun, Jacek"
Now showing 1 - 12 of 12
Results Per Page
Sort Options
Item Dyskusja nad Historią myśli socjologicznej Jerzego Szackiego(Wydział Prawa i Administracji UAM, 1984) Kozyr-Kowalski, Stanisław; Ziółkowski, Janusz; Ziółkowski, Marek; Tittenbrun, Jacek; Heymann, Jerzy; Sieradzki, Maciej; Grygier, MirosławaItem Niektóre zagadnienia teorii systemu społecznego Talcotta Parsonsa. Próba krytyki z pozycji materializmu historycznego(Wydział Prawa i Administracji UAM, 1980) Tittenbrun, JacekLe sociologue américain Talcott Parsons est le représentant principal du fonctionnalisme structural qui se caractérise par l'approche des problèmes dans les catégories du système. La même conception de la réalité vue dans les catégories du système caractérise également la théorie marxiste. Une telle remarque justifie la confrontation entre le système social de T. Parsons et les principes du matérialisme historique. La confrontation en question est la sujet de cet article. Son auteur aboutit à la conclusion concernant la pensée du sociologue américain: celle-ci embrasse deux conceptions différentes du système social. Il effectue l'analyse critique de l'une d'elles, nommée dans le texte "la conception d'interaction". Il commence par la présentation des conditions historiques qui caractérisent la naissance de cette problematique dans les sciences sociales. L'auteur passe ensuite à la conception de Parsons. Elle est basée sur l'analyse du rapport d'interaction entre les deux individus. Par conséquent elle ne peut pas renfermer l'ensemble des rapports humains ne se limitant pas aux rapports directs mais comprenant aussi les rapports ultra-personnels. C'est à cause de cela, qu'en examinant la société globale Parsons est obligé de chercher la solution idéaliste. Le sociologue américain l'aperçoit dans la sphère des valeurs et des normes. Dans son analyse de la nature et de la gènèse des valeurs il manque de liaison avec l'être social. L'auteur de cet article retrouve l'origine d'une telle approche scientifique dans la façon de concevoir la culture par l'antropologie. En s'opposant à la théorie de Parsons l'auteur termine son article par la représentation de la conception marxiste des liens sociaux.Item Przedsiębiorstwo publiczne w ujęciu teorii praw własnościowych(Wydział Prawa i Administracji UAM, 1996) Tittenbrun, JacekOn the basis of its main theoretical premise: that the form of ownership makes a difference for economic performance because its imposes a system of ownership-specific incentives, the property rights theory argues that the fundamental difference in ownership rights between the public and private sectors lies in the inability of a public owner to sell his share of public ownership, and, consequently, the relationship between one person's wealth and his activities is much weaker under public ownership. As a consequence, the incentive of any individual public owner to monitor the behaviour of decision makers in public enterprises is weaker as compared with the incentive in private firms. The dissipation of value through slack attention and other job-related perks is therefore a characteristic phenomenon in the public sector. In addition, efficiency incentives for public enterprise managers are bound to be feeble due to the difficulty in linking their compensation to financial performance. However, there is little evidence to suggest a correlation between share prices and performance of companies. The argument of the property rights theory bases on the role of the capital market. In a number of highly successful, advanced market economies (such as Japan or Germany), however, both the stock market and the mechanism of hostile takeovers play a relatively minor role as instruments of monitoring the managers by shareholders. These models of market economy are not far from the model of efficient bureaucratic control exercised by the state. More broadly, it might be argued that separation of ownership from control (and management) is just as advanced in largely privately owned corporations as in public enterprises.Item SOCJOLOGIA GOSPODARKI A SOCJOLOGIA EKONOMICZNA(Wydział Prawa i Administracji UAM,, 2010) Tittenbrun, JacekArtykuł zawiera próbę sprecyzowania zakresu dwóch tytułowych terminów łączonych przez krajowych badaczy z pojęciem economic sociology. W proponowanym ujęciu socjologia gospodarki zajmowałaby się tworzeniem socjologicznej teorii gospodarki, włączając w to oddziaływanie na strukturę ekonomiczną ze strony pozagospodarczych dziedzin życia społecznego, natomiast socjologia ekonomiczna – badaniem wpływu struktury ekonomicznej na pozostałe sfery życia społecznego. Jak wiele niebezpieczeństw czyha na socjologa decydującego się pójść tą ostatnią drogą świadczy przykład dwóch teorii znanych autorów rozpatrywanych w artykule. Chodzi o teorię wymiany George’a Homansa oraz poglądy Gary Beckera, które – przy wszystkich dzielących je różnicach – stanowią ilustrację podejścia, które sam Beker określał jako imperializm ekonomiczny: zawłaszczanie przez ekonomię domen wykraczających poza przypisane jej pole zainteresowania Przypominając i trawestując poczynione przez przedwojennego wybitnego polskiego metodologa Leona Petrażyckiego rozróżnienie, moglibyśmy mówić w tym przypadku o „teoriach skaczących” (w odróżnieniu od konceptów „kulawych”: zbyt wąskich wobec swego odniesienia przedmiotowego).Item Teoria wolnodostępnej własności(Wydział Prawa i Administracji UAM, 1996) Tittenbrun, JacekThe property rights school advances as an argument the pros and cons of various forms of ownership the thepry of open accès property. According to the theory, a great disadvantage of common property is that it encourages its owners to exercise their ownership rights in ways that ignore the effects of their actions on others. However, its argument that a resource will be used inefficiently if acces is free is deficient since it fails to identify the real underlying cause of the "common pool" problem, which is not the form of ownership but the indivisibility of the saurce of supply On the other hand, the argument fails to distinguish between situations in which a resource is used for personal purposes only and those in which it is used for the purposes of obtaining income. It is only when the resource is udes for producing goods from which profit can be extracted that there exists an incentive to over-exploit the resource. From the theoretical point of view, the property rights theory errs in viewing exclusivity as the necessary feature of private ownership. For the private ownership to exist, it is sufficient that benefits are privately appropriated. It follows that the theory of free access property really applies competitive, individual, private ownership.Item Teoria wymiany społecznej George'a C. Homansa(Wydział Prawa i Administracji UAM, 1981) Tittenbrun, JacekLe présent article contient l'analyse critique d'une théorie sociologique contemporaine en vogue, c'est-à-dire de la théorie d'échanges sociaux de G. C. Romans. L'auteur prouve le caractère tautologique des idées et des thèses principales de la théorie d'échanges. A son avis cette conception est un exemple de „la sociologie vulgaire" donit le raisonnement et les constatations ne dépassent pas le cadre du bon sens. Cette conception ne prend pas en considération des notions historiques. La théorie d'échanges sociaux a pris pour point de départ et pour l'unité de base de son analyse le rapport d'interaction entre les individus. C'est à cause de cela qu'elle ne peult pas présenter des phénomènes et des procédés macro-sociaux d'une façon adéquate, elle ne peut pas devenir la thèse scientifique de la société en sens général.Item Wybory 1991 — Diagnoza życia społecznego i politycznego w Polsce(Wydział Prawa i Administracji UAM, 1992) Łączkowska, Maria; Piwowarski, Władysław; Tittenbrun, Jacek; Ziółkowski, MarekItem WŁASNOŚĆ I INTERESY. PRYWATYZACJA W POLSCE W UJĘCIU SOCJOLOGII GOSPODARKI(Wydział Prawa i Administracji UAM, 1999) Tittenbrun, JacekThe Author focuses on sociological contents of privatisation processes in enterprises with special respect to their implications for social condition of main social groups (classes) participating in these processes. The analysis of these economic and social problems is referred to the theory of property (first of all - of stocks’ property. Then discussing different ways of enterprises’ privatisation the Author indicates certain negative effects - as for instance realising extraordinary gains by owners of companies after having artificially reduced the price of evaluated means of production as taken over from privatised enterprises. The Author describes also material condition of the employees in newly created companies, their influence on management, property relationship in such a firm as well as, finally, opinions of the employees on their new situation: so, these employees are, in the same time, joint owners of a firm.Item Własność siły roboczej w socjalistycznym sposobie produkcji — społeczna czy prywatna?(Wydział Prawa i Administracji UAM, 1982) Tittenbrun, JacekModern economists and sociologists seldom present their ideas in terms of labor force. This category however, has an important function in Marxist- -Leninist theory of historical and modern socio-economic structures. On the other hand, none of the classics ever provided an unambiguous solution of the question of labor ownership in a socialist society. Theoreticians of the present day are viewing this question in aspect of the directly social work vs. labor force as a commodity problem. According to Marx teachings a possibility of labor sale by owners is a specific feature of private ownership. In the opinion of many Marxists labor is not considered to be a commodity under socialist conditions. Yet the proof of this thesis is not quite convincing. Moreover, the idea advocating the directly social character of work in a modern socialist society is relevant neither to facts of present economic reality, nor to the Marxist sense of this concept. The socialisit law of division of goods according to work does not eliminate the possibility of labor exchange in the socialist economy. Generally the ideas negating a private character of labor in the socialist system of production are ignoring or underestimating the conaitioning of the socialist system of ownership by means of resource structure, social division of labor and of the exchange of goods and money. The author declares a new approach to the interpretation of concepts of collective, personal and private ownership of labor. Labor has a character of personal ownership when it is used for providing for personal needs. When it is satisfying the needs of others not through the exchange of goods it has a character of social ownership, whereas being on sale it functions as an object of private ownership. According to the above classification the ownership of labor has a private character in the socialst mode of production. This idea follows the teachings of Lenin which assumed a future complete collectivization of labor in classless communist society, lt also facilitates the examination of a process of transformation of the private ownership of socialist labor force into the ownership of collective character.Item Własność we współczesnej myśli marksistowskiej(Wydział Prawa i Administracji UAM, 1984) Tittenbrun, JacekThe article is a critical study of property concepts present in modern Marxist Literature. Subjection of the present day Marxist theory of property to legal thought is one of the reasons of its weakness. Treating property as a legal relation is one of the extreme manifestations of this interdependence. Immanent features of legal notions render them useless in a study of economic property relations. Legal and subjectively idealistic contents are often included in a notion. of possession understood by many authors as a main indicator of property. For Marx, possession was a specific type of property based on a dorect contact with an object of property. Approach to property as to disposal blurs a distinction between labor relations and property relations and leads to many cognitive and ideological deceptions. Other popular definition of property as apropriation is either of tautological character or reduces property to production and labor. The most accurate concept of property, in the author's opinion, is handled as u s i n g (profiting). Creating solid grounds for empirical examination of property, the concept opens an avenue to solve anothern dillemma of modern economy: whether to treat property as a self- contained and basic labor relation or approach it as a whole of production relations.Item Własność — zawłaszczanie czy korzystanie?(Wydział Prawa i Administracji UAM, 1988) Tittenbrun, JacekOne of basic weaknesses of a great part of conceptions of property formulated in the writings is the inability to define specific economic contents of property. Among others, such is the case of defining property as "appropriation". Those definitions are burdened with "idem per idem" error or they reduce property to the productive labour process. An example of logical and theoretical difficulties resulting from defining property as "appropriation" is the conception of a Soviet economist, J. Kronrod. In another group of definitions appropriation appears as a synonym of "use", which in the author's opinion is the fullest expression of property in the economic sense. However, the use of a different term makes the said synonymity hard to notice. The conception of property defined as "use" may also include the analysis of relationships of junction between means of production and labour, treated by some authors as "definiens" of property. However, in such a case it is necessary to clear the category of junction between means of production and labour of formal- -legal and vague formulations, typical for most of current conceptions.Item WŁASNOŚCIOWA TEORIA ZRÓŻNICOWANIA SPOŁECZNEGO(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Tittenbrun, JacekArtykuł zmierza do przedstawienia pełnej mapy zróżnicowania społecznego, tzn. obejmującej zarówno strukturę gospodarczej, jak i pozaekonomicznej sfery społeczeństwa jako całości. Czyniąc to ustalenie punktem wyjścia, można zdefiniować klasy jako grupy ludzi różniące się miejscem w strukturze własności środków gospodarowania i siły roboczej. Zachowując zasadę formalnej elegancji, teoria czyni podstawą wyróżniania członów zróżnicowania społecznego w sferze pozaekonomicznej także stosunki własności, tyle że nieekomicznej. Do innowacji terminologiczno-pojęciowych wnoszonych przez prezentowaną w artykule teorię należą w szczególności pojęcie megaklasy jako całości agregujących jednostki wyróżniane na niższym szczeblu badawczym, pojęcie quasi-klasy jako odnoszące się do osób w rodzaju gospodyń domowych, dotąd nie włączanych do struktury klasowej, podobnie nie umiejscawianej w tej strukturze lumpenklasy, czyli osób funkcjonujących w tzw. szarej strefie (inaczej zwanej gospodarką nieformalną albo marginesem społecznym). Innowację teoretyczną stanowi również zaproponowane przez autora pojęcie stanów społecznych jako opartych na stosunkach własności pozaekonomicznej oraz, co się z tym łączy, pojęcia klaso-stanów i stano-klas.