Bohemistyka, 2012, nr 2
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Życie po wybuchu. Refleksy transformacji w czeskiej dramaturgii po 1989 roku(Komisja Slawistyczna PAN, Oddział w Poznaniu, IFS UAM, Wydawnictwo PRO, 2012) Firlej, AgataNiniejszy esej poświęcony jest analizie czeskich, teatralnych refleksji na temat rzeczywistości po transformacji politycznej. Przegląd wybranych sztuk, powstałych w latach 1994-2006, zawiera krótkie literaturoznawcze opracowania tekstów M. Bambuška, L. Baláka i J. Topola, dopełnione uwagami na temat dzieł D. Drábka i M. Urbana. Skatalogowano powtarzające się w sztukach wymienionych autorów motywy: czekania na barbarzyńców, poczucia epistemologicznego i społecznego chaosu, neotrybalizmu i spustoszenia w dziedzinie międzyludzkiej komunikacji (kryzys języka). Pomocną kategorią, wywodzącą się z amerykańskiej socjologii, jest backlash: stan po wybuchu. Backlash jest stanem psychologicznym (również w sensie psycho- logii społecznej), który skłania do podejmowania decyzji nieracjonalnych i niebezpiecznych, służących wyłącznie zniesieniu poczucia niepewności i tęsknoty. Ten stan obserwują i komentują wymienieni autorzy sztuk teatralnych.Item O użyciu symboliki poetyckiej w czeskiej poezji międzywojennej. Spragnione lato (Žíznivé léto) i Pozdrowienie słońcu (Pozdravení slunci) Jana Zahradníčka(Komisja Slawistyczna PAN, Oddział w Poznaniu, IFS UAM, Wydawnictwo PRO, 2012) WIENDL, JanTeza artykułu opiera się na problemie realizacji związków funkcjonalnych między szerszymi ramami poetyckiego widzenia świata a węższym, normatywnym punktem widzenia, który jest ograniczony wyraźnie zdefiniowanym, ideologicznie określonym modelem świata. Autor opiera swoją refleksję na analizie przestrzeni, czasu i tematu człowieka w poetyckich tomikach Jana Zahradníčka Žíznivé léto (1935) a Pozdravení slunci (1937). Z analizy wynika, że zamiast mówić o wzajemnie uwarunkowanym oddziaływaniu tych dwu poziomów rzeczywistości, lepiej byłoby powiedzieć o dialektycznym zderzeniu fragmentów, z których każdy reprezentuje w tekście literackim część swojej wewnętrznej rzeczywistości; chodzi o zderzenie prawdy poezji z prawdą ideologii. Tekst literacki w tym sensie staje się zupełnie nową formą rzeczywistości. Poeta, motywowany doświadczeniem swobody twórczej z jednej strony oraz dobrowolnym przyjęciem pewnych zewnętrznych, ideologicznych punktów widzenia ze strony drugiej, wkłada, z większym lub mniejszym powodzeniem, fragmenty poszczególnych, różnorodnych warstw rzeczywistości we wzajemne relacje i umacnia w ten sposób dominujący wpływ estetycznego oddziaływania wyrażonego w ten sposób spojrzenia na świat. Tak tworzy się artystyczny obraz, który otwiera człowieka na świat rozumiany jako jedność w różnorodności.Item K jednomu inspiračnímu zdroji poezie Jana Skácela(Komisja Slawistyczna PAN, Oddział w Poznaniu, IFS UAM, Wydawnictwo PRO, 2012) MALÝ, RadekAutor studie zkoumá vztah mezi poezií rakouského expresionisty Georga Trakla (1887–1914) a českého básníka Jana Skácela (1922–1989). Traklovo dílo v překladech Bohuslava Reynka ovlivnilo vývoj moderní české poezie ve třicátých letech dvacátého století, především u Františka Halase a dalších básníků. Ozvěny Traklovy poezie však můžeme zaznamenat také v šedesátých letech u básníka Zbyňka Hejdy, Jana Skácela a prostřednictvím nových překladů Traklových básní Ludvíka Kundery. Tyto překlady jsou spojeny se Skácelovým zájmem o Traklovo dílo, jenž vrcholí v jeho sbírce Metličky (1969).Item Diaspora i emigracja: wymiary egzystencji. Listy z wygnania Egona Hostovskiego(Komisja Slawistyczna PAN, Oddział w Poznaniu, IFS UAM, Wydawnictwo PRO, 2012) Car, AnnaW niniejszym artykule analizuję pierwszy napisany na emigracji utwór czeskiego pisarza pochodzenia żydowskiego, Egona Hostovskiego zatytułowany Listy z wygna- nia. Wychodząc od koncepcji amerykańskiego badacza Nico Israela, który w swojej pracy Outlandish: writing between exil and diaspora, dokonał rozróżnienia między kategoriami diaspory i emigracji, pragnę pokazać, iż Hostovský w Listach z wygnania wykorzystuje zarówno dykcję emigracyjną, jak diasporalną, polegającą na wewnętrz- nym doświadczeniu „losu żydowskiego”. Istotna jest tu dla mnie również obecna w utworze Hostovskiego formuła gatunkowa listu, w oparciu o którą wprowadzam przejęty od Martina Bubera kontekst dialogu.