Przegląd Politologiczny, 2019, nr 1
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Artur Lipiński, Prawica na polskiej scenie politycznej w latach 1989—2011. Historia, organizacja, tożsamość, Warszawa 2016, ss. 446.(Wydawnictwo Naukowe WNPiD, 2019) Bojarowicz, TomaszItem Assumptions and implementation of the policy of Polish government in the field of the development of shipbuilding industry in Poland in the context of the situation on the shipyard market in the world(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2019) Kamola-Cieślik, MałgorzataIn 2015, Polish government announced the reconstruction of the shipbuilding industry, involving among others the companies established after the collapse of the shipyard in Szczecin in this process consisting in the construction of big modern ships. The aim of the article is to present the assumptions and realization of the policy of Polish government in the scope of the development of shipbuilding industry in Poland after the year 2015. Particular attention was paid to government’s decision aiming at the realization of shipbuilding industry development program in the context of the situation on global shipbuilding market. The attempts were undertaken to answer the following questions: What are the assumptions of the policy of Polish government in the context of the development of Polish shipbuilding industry after the year 2015?; What is the scope of realization of the assumptions of Polish governmental program addressed to the shipbuilding industry in the years 2016-2018? Is current policy of the government going to influence the establishment of a powerful center for the construction of ships within the premises of the former Szczecin shipyard? While aiming at finding the answers to research questions formulated in this way, the decision method was applied for the analysis of decisions made by the Council of Ministers concerning the implementation of the “Batory” program. The institutional and legal method was used while presenting the establishment of institutional conditions of the environment of maritime economy. In turn, thanks to the comparative method it was presented to what extent the assumptions of the governmental program concerning the development of the shipbuilding industry were realized in the years 2016-2018. Basing on the conducted research it should be stated that the establishing of a powerful center for the construction of big ships within the premises of the former Szczecin shipyard may constitute a difficult task due to insufficient experience of MSR Gryfia in the construction of such specialized vessels as passenger and freight ferries. Another issue consists in the shortage of qualified staff, damaged infrastructure of former Szczecin shipyard which requires additional funds, not specified source of funding of the “Batory” program as well as the crisis in global shipbuilding industry from the year 2016, strictly connected with reduced number of orders.Item "We are hope, you are the eternal khan.” Authoritarian regimes and protest opportunities in Central Asia(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2019) Shukuralieva, NartsissThe aim of this text is to analyze the political determinants deciding the functioning of the opposition and contentious practices in undemocratic regimes of Central Asia. The analysis is based on five countries with varying degrees of authoritarianism and allows us to trace the relations between the political context and protest activities, which in the different forms depending on the local structure of power, have taken place in all five of the countries in the region. The example of Central Asian countries supports the ideas about the patterns of protest being dependent on the type of political regime. Moreover, one may observe the growing role of Internet activism in informing and mobilizing public opinion, encouraging the expression of opinion, collecting various resources, provoking support, and building a network of relations within the civil society. Finally, the research shows that the more repressive the regime is, the smaller the opportunity for using traditional forms of protest, and in extreme cases contestation is limited to the Internet.Item Policing Protest in the Austerity-driven Slovenia(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2019) Rak, JoannaThis article aims to evaluate protest policing in the austerity-driven Slovenia and verify the analytical effectiveness of a tool for measuring protest policing. Therefore, the paper critically discusses and modifies Donatella della Porta and Herbert Reiter’s theoretical framework consisting of the escalated force and negotiated management antinomic ideal types, and then applies it to examine the Slovenian case. The research draws on a qualitative method of sources analysis based on a conceptual qualitative content analysis to solve the problems of what was the Slovenian model of protest policing in times of austerity? And why did it have a particular shape? The study diagnoses Slovenia as having the negotiated management mode of protest policing with the elements of the escalated force model. This mode stems from the organizational dynamics of the Slovenian National Police which typifies with the dialectic of decentralization and hierarchical submission in police units, the effectively used possibilities to coordinate the different groups operating within protesting crowds, and certainty about the purposes of the intervention.Item Communication tools with residents in Polish municipalities with cohabitation (term of office 2014-2018)(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2019) Sidor, Monika; Kuć-Czajkowska, Katarzyna; Wasil, JustynaThe paper describes the tools for communication with residents used by municipalities. The basis for paper preparation was qualitative (extended interviews) and quantitative (a question chosen from a questionnaire) research conducted within a selected group of municipalities with cohabitation during the term of office between 2014 and 2018. The aim of the paper is to determine whether and what kind of tools for communication with residents are applied by municipal authorities. How effective are these tools? Does cohabitation type: conflict or peaceful, influence the channel through which residents acquire information? What impact will the changes introduced in 2018 in self-government law (the goal was, among others, to broaden the transparency of self-government work) have on the methods of communication with residents used by the authorities?Item Italian Catholicism in the Face of Contemporary Socio-political Challenges. An Attempt to Analyse(Wydawnictwo Naukowe WNPiD, 2019) Dudała, RafałThe analysis of the attitude of Italian citizens to social challenges - political and economic, assessed from the point of view of their own (non)religiousness, is the purpose of this study. Two methods were used during the study. The comparative one, which allows indicating the diversity of views of socio-religious groups, and the statistical one, including the quantitative and qualitative approach. The implementation of the chosen goal was based on the adoption of research hypotheses confirmed by the collected material. First of all: on many issues, the views of believers are consistent with the opinions of non-believers and distant in relation to the official position of the Church and hierarchy. Secondly, the views of people declaring themselves as believers differ, which proves that religion is not the primary reference for assessing changes within the political system. In the field of research, the change and collapse of the image of a culturally homogenous state can be noticed. The religious homogeneity of Italy does not confirm the growing number of people declaring themselves as non-believers and non-Catholic religionists. This is also not confirmed by the diversity within the group of Catholics who, in the assessment of social phenomena and political events, are inclined to follow non-religious reasons, mainly programs of right-wing parties, often populist and anti-system, which many Italian Catholics support.Item Symulacje komputerowe modeli wieloagentowych (ABM) jako narzędzie badawcze w naukach społecznych(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2019) Karczewski, MaciejArtykuł stanowi podsumowanie badań prowadzonych przez autora w zakresie praktycznego wykorzystania technik symulacji komputerowych w odniesieniu do problematyki nauk społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem politologii oraz socjologii. Głównym przedmiotem badań były wieloagentowe modele symulacyjne (ABM - Agent-Based Models), które znalazły jak dotąd najszersze zastosowanie na gruncie nauk społecznych. Przytoczone przykłady modeli wieloagentowych (model segregacji przestrzennej Schellinga oraz model ewolucji postaw etnocentrycznych Axelroda-Hammonda) oparte zostały na autorskich implementacjach napisanych w języku Python 3.6. Wykorzystano to narzędzie, w celu bezpośredniej weryfikacji ustaleń poczynionych przez cytowanych autorów, a także dokładnego przedstawienia zastosowanej przez nich metodologii. Ujęta w pracy dyskusja obejmuje kwestie związane z prawdziwością modeli symulacyjnych, a co za tym idzie zasadnością ich użycia w celach naukowych.Item Partycypacja kobiet w systemie politycznym Afganistanu w XXI wieku(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2019) Jureńczyk, ŁukaszCelem artykułu jest przedstawienie i ocena partycypacji kobiet w systemie politycznym Afganistanu w XXI wieku. Dotyczy to więc okresu po obaleniu władzy talibów przez międzynarodową koalicję pod amerykańskim przywództwem. Główny problem badawczy zawiera się w pytaniu czy zagwarantowane Afgankom prawa polityczne faktycznie są respektowane oraz czy kobiety mogą swobodnie, na równi z mężczyznami, partycypować w systemie politycznym państwa? Podczas pisania artykułu wykorzystano metodę analizy źródeł tekstowych. Ponadto oparto się na badaniach ankietowych przeprowadzonych w Afganistanie przez Fundację Azjatycką. W artykule przeanalizowano trzy główne zagadnienia, tj. aktywność kobiet-polityków, bariery działalności kobiet w przestrzeni politycznej oraz postrzeganie tej kwestii przez Afgańczyków. Mimo, że w XXI wieku osiągnięto znaczący postęp w formalnym i praktycznym upodmiotowieniu kobiet w systemie politycznym Afganistanu, to nadal istnieje wiele barier, głównie natury społeczno-kulturowej i ekonomicznej, które ograniczają możliwość większego zaangażowania Afganek w procesy polityczne.Item Strategia zwalczania terroryzmu dżihadystycznego w Maroku(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2019) Kosmynka, StanisławArtykuł ukazuje współczesny charakter zagrożeń płynących ze strony terroryzmu dżihadystycznego dla Maroka. Prezentuje uwarunkowania i katalizatory rozwoju radykalnego salafizmu w tym państwie oraz czynniki sprzyjające krystalizacji postaw radykalnych, odwołujących się do selektywnego i wykrzywionego postrzegania islamu. Zawarta w artykule analiza koncentruje się na ukazaniu najważniejszych wymiarów budowanej od lat strategii antyterrorystycznej władz Maroka. Celem tych rozważań jest przybliżenie priorytetów w określaniu kierunków działań podejmowanych w tym zakresie. Artykuł podejmuje refleksję, w jakim stopniu obecne są aktualnie zagrożenia dla bezpieczeństwa Maroka, wynikające z aktywności ekstremizmu dżihadystycznego, jak władze tego kraju usiłują im sprostać oraz czy wysiłki te należy uznać za efektywne. Analiza ta bazuje na integracji metod historycznej i systemowej oraz - diagnozując charakter tworzenia się i funkcjonowania komórek dżihadystycznych - odwołuje się do teorii sieci Marca Sagemana. Głównym wnioskiem płynącym z opracowania powyższych zagadnień jest wskazanie na wielopłaszczyznową politykę antyterrorystyczną władz Maroka, rozwijaną zarówno w wymiarze krajowym, jak i międzynarodowym. Pomimo efektywności wielu rozwiązań, strategii tej powinny jednak, w szerszym zakresie niż do tej pory, towarzyszyć kompleksowe rozwiązania służące inkluzji społeczno-ekonomicznej, skierowane szczególnie do osób młodych, będące istotnym elementem programów na rzecz zapobiegania radykalizacji.Item Konsultacje ludowe. Kilka uwag na tle rozwiązań szwajcarskich(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2019) Aleksandrowicz, MaciejKonsultacje ludowe są jedną ze współcześnie spotykanych form partycypacji obywateli w procesach podejmowania rozstrzygnięć spraw ogólnospołecznych, w tym w procesach prawotwórczych. W czasie nasilonych dyskusji w polskiej sferze publicznej na temat kształtu modelu demokratycznego warto przedstawić, jak tego typu rozwiązanie uregulowane jest w państwie o ugruntowanej demokracji, to jest w Szwajcarii oraz jakie są konsekwencje praktyczne takich unormowań. Wnioski płynące z porównania obu systemów są następujące: choć regulacje polskie można, z pewnymi zastrzeżeniami, ocenić pozytywnie, jako potencjalnie umożliwiające współudział jednostek w procesach decyzyjnych, to realizacja tych założeń normatywnych, na tle praktyki szwajcarskiej nie wygląda okazale.Item Ruchy separatystyczne i dezintegracyjne przełomu XX i XXI wieku w Europie(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2019) Piwnicki, GrzegorzIstnienie w Europie ruchów separatystycznych i dezintegracyjnych, punktów zapalnych oraz konfliktów zbrojnych przekonuje, że nasz kontynent nie jest miejscem spokojnym ani bezpiecznym. Nawet, jeżeli uważamy go za najbezpieczniejszy na naszym globie. Po 1989 roku zapanowała w Europie demokracja, w latach 1999-2013 do zachodnich struktur obronnych (NATO) i gospodarczych (UE) włączono kraje Europy Środkowo-Wschodniej, wiązano z tym wielkie nadzieje na przyszłość. W drugiej dekadzie XXI wieku w Europie pojawiły się zupełnie inne tendencje. W prawie wszystkich krajach europejskich nasiliły się ruchy separatystyczne i populistyczne. W artykule postawiono następujące pytania badawcze: 1. Jakie jest źródło ruchów separatystyczno-populistycznych? 2. Co leży u podstaw odrodzenia nacjonalizmu w państwach europejskich? 3. Dlaczego polityka autonomii regionów nie skutkuje? 4. Co może być skutkiem rozbicia etnicznego kolejnych państw w Europie? Posłużono się metodą komparatystyczną oraz analizą systemową. Rozpoznając badany problem, autor doszedł do następujących wniosków: 1. W Europie występują problemy, które prowadziły i mogą doprowadzić do wojen. 2. Żadne państwo nie może się czuć bezpieczne, nawet, jeśli samo jest stabilne i demokratyczne. 3. Ekstremistyczne ugrupowania i ruchy polityczne mogą zdestabilizować kontynent. 4. Jednym antidotum w uspakajaniu konfliktów oraz eliminowania sytuacji separatystycznych jest ugruntowana i stabilna demokracja. 5. Polityka europejska (UE) powinna w tej kwestii być jednoznaczna i stabilna.Item Socjotechnika lęku - zastosowanie w XXI wieku(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2019) Pawełczyk, PiotrSterowanie ludzkimi masami za pomocą kształtowania poziomu lęku znane jest od tysięcy lat. Zmiana stymulatorów lęku w ciągu ostatnich dekad nie oznacza odejścia od podstawowej zasady socjotechnicznej mówiącej, iż system sterowany utrzymywany w stanie pobudzenia lękowego jest bardziej podatny na wpływ. Współcześnie, środki masowego przekazu, których funkcjonowanie w warunkach globalizacji wpisuje się w tzw. logikę medialną, potrafią ów mechanizm wykorzystywać sprawniej, niż kiedykolwiek. Jednocześnie współtworzą one - zapewne tylko po części świadomie - charakterystyczny dla socjotechniki proces reprodukcji porządku społecznego, którego cele zdeterminowane są interesami systemu społecznego.Item Polityczność różnorodności jako problem hermeneutyczny(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2019) Pietrzak, EdytaW dyskursie publicznym możemy zaobserwować wiele sposobów używania terminu „różnorodność” dlatego niezbędne są w tym zakresie, uporządkowanie pojęć, rzetelna, hermeneutyczna analiza dyskursu, będąca teoretycznym wprowadzeniem do dalszych, szczegółowych badań w ramach różnych dyscyplin i wskazanie jak ta wieloznaczność wpływa na praktykę polityczną. W artykule poddane zostają analizie aspekty różnorodności o politycznym charakterze. Jego celem jest nakreślenie obszaru badawczego, obejmującego polityczny charakter różnorodności, postawienie i uzasadnienie pytań badawczych, które rozwijane będą w dalszych badaniach. Ze względu na specyfikę wykorzystanych w badaniach danych i ich transdycyplinarnego charakteru oraz skrzyżowanie różnych punktów widzenia najbardziej odpowiednią metodą do ich analizy będzie metoda hermeneutyczna Hansa Georga Gadamera. Punktem wyjścia może tu być hipoteza mówiąca, że ze względu na zmianę warunków funkcjonowania sfery publicznej takich jak: procesy globalizacyjne, powszechność edukacji, wzmożoną aktywność migracyjną zaobserwować można, iż reprezentanci różnych grup pozostający dotychczas w cieniu sfery prywatnej lub na obrzeżach sfery publicznej relokują swoją aktywność do jej centrum, zmieniając tym samym dynamikę demokratycznych systemów politycznych.Item Obywatel patriota? Patriotyzm jako czynnik determinujący aktywność obywatelską młodych Polaków(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2019) Marzęcki, RadosławNiniejszy artykuł stanowi propozycję spojrzenia na kategorię patriotyzmu jako na czynnik, który może odegrać istotną rolę w procesie budowy społeczeństwa obywatelskiego w państwie postkomunistycznym. Głównym celem jest analiza i wyjaśnienie, w jakim stopniu (i w jakim zakresie) patriotyzm polskich studentów wpływa na prawdopodobieństwo podejmowania zachowań obywatelskich, prospołecznych i prodemokratycznych. Poszukując odpowiedzi na to pytanie, autor zweryfikował szereg hipotez zakładających związek patriotyzmu (rozumianego na różne sposoby) z zachowaniami i poglądami, które są funkcjonalne z punktu widzenia jakości demokracji. Podstawą analiz były dane z ogólnopolskiego badania ankietowego zrealizowanego wśród studentów z 14 największych uniwersytetów w Polsce w okresie między styczniem a majem 2018 roku (N=980). Wyniki analizy statystycznej prowadzą do generalnej konkluzji, że patriotyzm stanowi względnie słaby, ale istotny predyktor postaw obywatelskich.Item US Espionage against Poland in 1970–1989(WNPiD UAM, 2019) Rosicki, RemigiuszThe objective scope of the research problem presented in the text covers a selection of issues concerned with the US espionage against Poland in the period between 1970 and 1989. The main goal of the text is to present the Polish intelligence services' state of knowledge and habits of mind concerned with the threats springing from the US spying activity. In order to elaborate the research problem, the following research questions have been presented: (1) What was the scope of the recognition of the US espionage by the Polish intelligence services in the period of 1970-1989?, (2) What areas of interest in the US espionage against Poland were predominant in the period of 1970-1989? The text focuses on: (1) an overall description of espionage in Poland (allowing for both the quantitative aspects of the phenomenon and the legal aspects), (2) areas of interest for the US intelligence in Poland (taking into account both the activity of US diplomatic posts and some selected spheres of interest to the US intelligence services, e.g. economy, industry and academia). The text uses material and documentation generated by the Ministry of the Interior and the Ministry of Defence (including subordinate institutions, e.g. special services) in the years 1970-1989. The theory of speech acts by J. L. Austin has been liberally used to critically analyse the material and documentation. Besides, a dogmatic interpretation of the law has been used to analyse the legal issues of espionage.