The Iranian Foreign Policy in the Persian Gulf Region under the Rule of President Hassan Rouhani: Continuity of Change
Loading...
Date
2014
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Title alternative
Polityka zagraniczna Iranu w Zatoce Perskiej pod rządami prezydenta Rowhaniego: kontynuacja czy zmiana
Abstract
Although Iran borders with many states and has direct access to the Caspian Sea as well as the Indian Ocean, the Persian Gulf region seems to be the most vital area to its security and prosperity. Yet since the 70’s Iran’s relations with the Arab states in the region have been rather strained and complex. The main reason for that had been the success of the Islamic revolution in 1979 which later resulted in a new dimension of Sunni-Shia rivalry. Moreover, post-revolutionary Iranian authorities also intended to maintain the regional hegemony from the Imperial State of Iran period. As a result, successive Iranian governments competed for hegemony in the Persian Gulf with the littoral Arab states which consolidated their regional positions due to close links and intensive cooperation with the West especially with the United States. Despite some political and economic initiatives which were undertaken by President Mahmoud Ahmadinejad, this rivalry was also evident between 2005–2013. The main aim of this article is to find out whether Iranian foreign policy towards the Arab states in the Persian Gulf region has undergone any significant changes since Hassan Rouhani became the President of the Islamic Republic of Iran in August 2013. According to Mohammad Reza Deshiri, the Iranian foreign policy after 1979 can be divided into so-called waves of idealism and realism. During dominance of idealism values and spirituality are more important than pragmatism while during the realistic waves political as well as economic interests prevail over spirituality. Iranian idealism is connected with export of revolutionary ideas, Shia dominance as well as the restoration of unity among all muslims (ummah). On this basis both presidential terms of Mahmoud Ahmadinejad can be classified as ‘waves of idealism’, albeit some of his ideas were very pragmatic. The question is if Hassan Rouhani’s foreign policy represents a continuity or a change. Is the current Iran’s foreign policy towards the Persian Gulf region idealistic or rather realistic? The main assumption is that there will be no Arab-Iranian rapprochement in the Persian Gulf without a prior normalization of political relations between Iran and the West especially the United States.
Chociaż Iran graniczy z wieloma państwami i posiada bezpośredni dostęp zarówno do Morza Kaspijskiego, jak i do Oceanu Indyjskiego, region Zatoki Perskiej wydaje się być dlań najważniejszy z punktu widzenia jego żywotnych interesów – bezpieczeństwa i rozwoju. Jednakże od lat 70. XX wieku stosunki Iranu z arabskimi państwami Zatoki Perskiej są napięte i złożone. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy stał się sukces rewolucji irańskiej w 1979 roku oraz będące jej efektem zmiany ustrojowe i zapowiedź promowania doktryny szyickiej w regionie. Główną płaszczyzną konfliktu stała się rywalizacja wyznaniowa pomiędzy sunnitami i szyitami. Ponadto, w praktyce władze Islamskiej Republiki Iranu nie zrezygnowały z dążenia do zapewnienia Iranowi pozycji regionalnego hegemona, co stanowiło jeden z celów irańskiej polityki zagranicznej jeszcze w okresie Cesarstwa Iranu. W praktyce wszystkie kolejne rządy Iranu rywalizowały z arabskimi państwami w regionie, które z kolei w coraz większym stopniu dążyły do umocnienia swej regionalnej pozycji dzięki bliskiej współpracy z Zachodem, a zwłaszcza ze Stanami Zjednoczonymi. W ten sposób wykorzystywały, z korzyścią dla siebie, napięte stosunki pomiędzy USA a Iranem. Pomimo kilku inicjatyw politycznych i gospodarczych, podjętych przez administrację Mahmuda Ahmadinedżada, stosunki irańsko-arabskie pozostawały napięte w latach 2005–2013. Głównym celem niniejszego artykułu jest zbadanie czy polityka zagraniczna Iranu względem państw arabskich w Zatoce Perskiej uległa zmianie po objęciu urzędu prezydenckiego przez Hassana Rouhaniego w sierpniu 2013 roku, czy też nie. Według Mohammada Rezy Deshiriego, politykę zagraniczną Iranu po 1979 roku można podzielić na tzw. fale idealizmu oraz fale realizmu. W okresach prymatu idealizmu, wartości oraz duchowość związana z doktryną szyicką przeważają nad pragmatyzmem. Z kolei podczas dominacji realizmu, pragmatyzm oraz interesy polityczne i gospodarcze przeważają nad duchowością. Podstawę irańskiego idealizmu stanowią eksport ideałów rewolucji, zapewnienie dominacji doktrynie szyickiej oraz odtworzenie wspólnoty wszystkich muzułmanów (ummah). Na tej podstawie okres obu kadencji Mahmuda Ahmadineżada można określić mianem fal idealizmu, choć część z jego inicjatyw miała także pragmatyczny charakter. Podstawowe pytanie badawcze dotyczy tego czy prezydentura Hassana Rouhaniego oznacza kontynuację czy też zmianę polityki zagranicznej. Czy bieżąca polityka zagraniczna Iranu wobec państw arabskich w Zatoce Perskiej jest idealistyczna czy też realistyczna? Główne założenie stanowi twierdzenie, iż w obecnej sytuacji jakiekolwiek zbliżenie arabsko-irańskie w regionie Zatoki Perskiej nie będzie możliwe bez uprzedniej normalizacji stosunków pomiędzy Iranem a państwami zachodnimi, ze szczególnym uwzględnieniem Stanów Zjednoczonych.
Chociaż Iran graniczy z wieloma państwami i posiada bezpośredni dostęp zarówno do Morza Kaspijskiego, jak i do Oceanu Indyjskiego, region Zatoki Perskiej wydaje się być dlań najważniejszy z punktu widzenia jego żywotnych interesów – bezpieczeństwa i rozwoju. Jednakże od lat 70. XX wieku stosunki Iranu z arabskimi państwami Zatoki Perskiej są napięte i złożone. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy stał się sukces rewolucji irańskiej w 1979 roku oraz będące jej efektem zmiany ustrojowe i zapowiedź promowania doktryny szyickiej w regionie. Główną płaszczyzną konfliktu stała się rywalizacja wyznaniowa pomiędzy sunnitami i szyitami. Ponadto, w praktyce władze Islamskiej Republiki Iranu nie zrezygnowały z dążenia do zapewnienia Iranowi pozycji regionalnego hegemona, co stanowiło jeden z celów irańskiej polityki zagranicznej jeszcze w okresie Cesarstwa Iranu. W praktyce wszystkie kolejne rządy Iranu rywalizowały z arabskimi państwami w regionie, które z kolei w coraz większym stopniu dążyły do umocnienia swej regionalnej pozycji dzięki bliskiej współpracy z Zachodem, a zwłaszcza ze Stanami Zjednoczonymi. W ten sposób wykorzystywały, z korzyścią dla siebie, napięte stosunki pomiędzy USA a Iranem. Pomimo kilku inicjatyw politycznych i gospodarczych, podjętych przez administrację Mahmuda Ahmadinedżada, stosunki irańsko-arabskie pozostawały napięte w latach 2005–2013. Głównym celem niniejszego artykułu jest zbadanie czy polityka zagraniczna Iranu względem państw arabskich w Zatoce Perskiej uległa zmianie po objęciu urzędu prezydenckiego przez Hassana Rouhaniego w sierpniu 2013 roku, czy też nie. Według Mohammada Rezy Deshiriego, politykę zagraniczną Iranu po 1979 roku można podzielić na tzw. fale idealizmu oraz fale realizmu. W okresach prymatu idealizmu, wartości oraz duchowość związana z doktryną szyicką przeważają nad pragmatyzmem. Z kolei podczas dominacji realizmu, pragmatyzm oraz interesy polityczne i gospodarcze przeważają nad duchowością. Podstawę irańskiego idealizmu stanowią eksport ideałów rewolucji, zapewnienie dominacji doktrynie szyickiej oraz odtworzenie wspólnoty wszystkich muzułmanów (ummah). Na tej podstawie okres obu kadencji Mahmuda Ahmadineżada można określić mianem fal idealizmu, choć część z jego inicjatyw miała także pragmatyczny charakter. Podstawowe pytanie badawcze dotyczy tego czy prezydentura Hassana Rouhaniego oznacza kontynuację czy też zmianę polityki zagranicznej. Czy bieżąca polityka zagraniczna Iranu wobec państw arabskich w Zatoce Perskiej jest idealistyczna czy też realistyczna? Główne założenie stanowi twierdzenie, iż w obecnej sytuacji jakiekolwiek zbliżenie arabsko-irańskie w regionie Zatoki Perskiej nie będzie możliwe bez uprzedniej normalizacji stosunków pomiędzy Iranem a państwami zachodnimi, ze szczególnym uwzględnieniem Stanów Zjednoczonych.
Description
Sponsor
Keywords
Iran, Iran, Persian Gulf, Zatoka Perska, President Rouhani, Prezydent Rowhani
Citation
Przegląd Strategiczny, 2014, nr 7, s. 249-262.