Artykuły naukowe (Bib)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Zmiana paradygmatu działania współczesnej biblioteki naukowej w wybranych obszarach informacji i komunikacji naukowej w świetle badania ankietowego(2024) Kuczkowska, MariaZmiana paradygmatu współczesnej biblioteki naukowej w wybranych obszarach informacji i komunikacji naukowej to przede wszystkim wyjście poza standardowe zadania biblioteki i wkroczenie w nowe rejony, często nawet fizycznie zlokalizowane poza budynkiem biblioteki. Dzisiejsza biblioteka naukowa wchodzi w kooperację z innymi działami uczelni, koncentrując się na zadaniach, które wymagają od bibliotekarzy zupełnie nowych kompetencji. Zmiana ta szczególnie widoczna jest w kilku obszarach, które można podzielić na pięć grup: działalność bibliograficzna i bibliometryczna; wsparcie macierzystej uczelni związane ze sprawozdawczością do Zintegrowanego Systemu Informacji o Nauce i szkolnictwie Wyższym POL-on; propagowanie idei Otwartej Nauki; zaangażowanie w działalność związaną z otwartymi danymi badawczymi; uruchamianie platform wydawniczych czasopism naukowych. Zakładając pewną ogólność w sformułowanych pytaniach, poproszono dyrektorów polskich bibliotek szkół wyższych oraz instytutów i placówek naukowych o wypełnienie ankiety, której celem badania było potwierdzenie zmian, jakie zachodzą w bibliotekach naukowych. Metoda – W przeprowadzonym badaniu wykorzystano technikę ankiety i narzędzie w postaci kwestionariusza online, który składał się z 14 pytań. Wiadomość z prośbą o wypełnienie anonimowej i jednorazowej ankiety została wysłana na skrzynki mailowe dyrektorów 169 bibliotek szkół wyższych i placówek naukowych. Wnioski – Przeprowadzone badanie potwierdziło zaangażowanie bibliotek naukowych w szereg różnorodnych i nowych zadań, które wymagają od bibliotekarzy nieustannego podnoszenia kompetencji, a także współpracy z innymi jednostkami uczelnianymi. Najbardziej znacząca zmiana, to wyjście poza schemat pracy: „bibliotekarz w bibliotece i dla biblioteki”. First of all, the paradigm shift in the case of a contemporary research library regarding selected areas of information and communication science means going beyond the standard tasks of libraries and entering new areas, sometimes even with a physical location out of the library premises. Today research libraries cooperate with other university units, focusing on the tasks that require completely new skills from the librarians. This change is particularly well visible in several areas belonging to 5 groups: bibliography and bibliometrics, supporting the university in reporting to POL-on system (Integrated System of Information on Science and Higher Education), promoting the Open Science; involvement in the activities related to open research data; launching publishing platforms for scientific journals. Assuming some level of generality of the questions being asked, the authors requested the directors of Polish university and research libraries to fill in a questionnaire aimed at confirming changes that currently occur in the afore-mentioned library type. Research methods – The authors used a survey technique and the tool of online questionnaire consisting of 14 questions. The request to fill a one-time, anonymous survey was sent to e-mail addresses of 169 directors of university and research libraries. Conclusions – The study confirmed the involvement of research libraries in various new tasks that require librarians to develop their skills and cooperate with other university units. Most significant change observed here is the need to go beyond the pattern „librarians in libraries and for libraries”.Item Czyją drukarnię w 1557 roku umieścił w swoim domu Kasper Goski, burmistrz poznański?(Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2023-02) Wójcik, RafałItem Otwarta nauka – otwarte dane badawcze – nowe zadania bibliotek naukowych: raport z badania pilotażowego(2022) Kuczkowska, Maria; Theus, MonikaOstatnie kilkadziesiąt lat przyniosło zauważalne zmiany w funkcjonowaniu bibliotek naukowych. Niezwykle ważny dla poszerzenia zakresu zadań bibliotek – obok ekspansywnych technologii informacyjno-komunikacyjnych – okazał się ruch Open Access. Aktywny udział bibliotek w rozwoju idei Open Access, a z czasem Open Science, postawił przed bibliotekarzami nowe zadania. Zauważając pewną fragmentaryczność obrazu otwarta nauka – biblioteka naukowa, Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu postanowiła przeprowadzić ilościowe badanie pilotażowe. Zwrócono się z prośbą do pracowników bibliotek państwowych szkół wyższych oraz instytucji naukowych o wypełnienie krótkiego kwestionariusza ankiety na temat otwartej nauki, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień związanych z otwartymi danymi badawczymi. Celem tego sondażowego badania było określenie stopnia zaangażowania bibliotek naukowych w nurt otwartej nauki oraz zdiagnozowanie poziomu wiedzy bibliotekarzy na temat otwartych danych badawczych. Metoda – Zastosowano technikę ankiety i narzędzie w postaci kwestionariusza online, składającego się z 17 pytań. Ankieta miała charakter jednorazowy. Wiadomość z prośbą o wypełnienie kwestionariusza została wysłana na skrzynki mailowe 171 instytucji. Wnioski – Ankieta pozwoliła zweryfikować obraz zmian zauważalnych w działalności bibliotek naukowych – widoczne symptomy to m.in. kształtujący się zawód data steward, powstające zespoły zadaniowe ds. otwartej nauki, budowanie repozytoriów danych badawczych. Badanie wyraźnie potwierdziło, że otwarta nauka wyznacza nowe obszary działania bibliotek naukowych.Item Otwarte dane badawcze: sondażowa analiza doświadczeń i potrzeb pracowników Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu(2021) Kuczkowska, MariaOtwarte dane badawcze od kilku lat stanowią temat dyskusji akademickich – mają zarówno gorących orędowników, jak i zagorzałych przeciwników. Dostrzegając różnorodność postaw, Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu (BU) wraz z pełnomocnikiem ds. otwartego dostępu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (UAM) w Poznaniu zwróciła się z prośbą do naukowców z UAM o wypełnienie ankiety. Celem badania było zdiagnozowanie poziomu wiedzy, umiejętności i potrzeb pracowników z zakresu udostępniania danych badawczych. Postawiono hipotezę, że pracownicy UAM będą w tym zakresie zróżnicowani, a zróżnicowanie to będzie wynikać np. z reprezentowanych przez nich dyscyplin naukowych, stanowiska czy stażu pracy. W badaniu zastosowano technikę ankiety; kwestionariusz udostępniono online w wewnętrznej sieci uczelnianej. Ankieta miała charakter jednorazowy; składała się z 13 pytań – respondenci mieli do wyboru pytania zarówno zamknięte jednokrotnego i wielokrotnego wyboru, jak i pytania otwarte. Wnioski – Hipoteza, iż stosunek do otwartych danych badawczych będzie wynikać z reprezentowanych dyscyplin naukowych, stanowiska czy stażu pracy, potwierdziła się tylko częściowo, ukazując, że choć na UAM tego typu zróżnicowanie występuje, to jego determinantami muszą być inne zmienne. Zaskakująca okazała się słaba znajomość zagadnień prawnych związanych z udostępnianiem danych badawczych. Wyraźnie zaznaczona przez respondentów potrzeba wsparcia w kwestii udostępniania danych badawczych wyznacza nowe zadania przed Biblioteką Uniwersytecką w Poznaniu.Item Agnieszka Borysowska, Kultura książki w dawnym Szczecinie (XVII– –XVIII w.). Studia z pogranicza bibliologii i literaturoznawstwa, Szczecin 2018, Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, ss. 404(Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla w Warszawie, 2020) Wójcik, RafałItem Interpretacje i konteksty paradygmatu zrównoważonego rozwoju. Od nurtu klasycznego do zarządzania bibliotekami(Stowarzyszenie EBIB, 2021) Bródka, MałgorzataDotychczasowa perspektywa badawcza paradygmatu zrównoważonego rozwoju obecna w literaturze przedmiotu nie dała jednej zintegrowanej koncepcji zagadnienia. Aparat pojęciowy i metodologiczny wypracowany przez poszczególne dyscypliny może posłużyć do identyfikacji paradygmatu zrównoważonego rozwoju w bibliologii. Artykuł opiera się na założeniu, że jako praktyczną metodę wdrożenia jego zasad należy przyjąć zarządzanie oparte na połączeniu klasycznych i nowatorskich zadań bibliotek.Item Kilka uwag o symbolice masońskiej(2020) Grażyńska, IulianaSymbolika masońska różni się od tradycyjnej symboliki, ponieważ jest zarezerwowana przede wszystkim dla wtajemniczonych. Wśród prac na ten temat wyróżnia się m.in. Symbolika masońska trzeciego tysiąclecia Irène Mainguy, publikacja przedstawiana w niniejszym artykule. Książka pozwala zapoznać się z poszczególnymi pojęciami, usystematyzować wiedzę teoretyczną i empiryczną na temat symboliki i jej ewolucji oraz znaleźć informację o wszystkich stopniach lożowych w historii Ars Regia. Symbolika masońska ewoluuje i przenika dziedziny oraz obszary związane m.in. z życiem codziennym. Niektóre symbole kojarzy każdy z nas, znaczenie innych nadal pozostaje tajemnicą.Item Utwory pisane prozą i wierszem, do użytku Towarzystwa Wolnomularzy z Lorient(2019) Grażyńska, IulianaZnajdujące się obecnie w Collegium Martineum UAM zbiory masońskie wciąż zaskakują swoją unikalnością. W toku ich opracowywania znaleziono niezwykły rękopis XVIII-wieczny przedstawiający spuściznę francuskich pieśni wolnomularskich z okresu panowania Ludwika XV, napisany przez anonimowego autora. W wyniku analizy rękopisu udało się zidentyfikować: okres, kiedy został zapisany, śpiewniki, z których pochodzi większość tekstów, autorów dwóch pieśni i przewidywane miejsce warsztatu jego składania oraz autora 27 cennych rycin, którymi jest ozdobiony rękopis, czyli założyciela słynnej sieci grawerów w Paryżu w XVII wieku. Rękopis zachwyca techniką składania i równocześnie otwiera pole dla historyków muzyki wolnomularskiej do dalszych poszukiwań w zbiorach muzycznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu.Item Biblioteka i relacje nadawczo-odbiorcze. Uwarunkowania współpracy z użytkownikiem w społeczeństwie informacyjnym(Uniwersytet Mikołaja Kopernika Wydział Nauk Historycznych, 2017) Bródka, MałgorzataItem Elektroniczne czasopisma w sieci: analiza wykorzystania na przykładzie repozytorium AMUR i platformy PRESSto(Wydawnictwo Naukowe i Edukacyjne SBP, 2021) Dodot, Anna; Theus, MonikaItem Rękopisy(2015) Szulc, Alicja; Daina, KolbuszewskaInformator o zasobie rękopiśmiennym Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu. Zawiera krótki opis historii zbiorów, najcenniejszych obiektów i poszczególnych kolekcji oraz bibliografię.Item Modlitewnik Zygmunta I Starego. Facsimile(Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne, 2016) Wójcik, Rafał; Krzak-Weiss, Katarzyna; Wydra, Wiesław; Wójcik, RafałPlik zawiera wstęp do faksymilowej edycji "Modlitewnika Zygmunta I Starego", powstałego w słynnym warsztacie Stanisława Samostrzelnika. Modlitewnik Zygmunta I Starego znajduje się obecnie w British Library w Londynie (sygnatura: Add. 15281). Prezentowane wydanie zawiera facsimile rękopisu oraz wstęp (w językach polskim i angielskim), w którym opisano historię zabytku, jego zawartość oraz walory artystyczne. Wyposażenie modlitewne kodeksu składa się z dwóch głównych części. Część pierwszą rozpoczyna tzw. Psałterz św. Hieronima, natomiast część drugą stanowi Clipeus spiritualis. Modlitewnik jest formatu małego quarto i zawiera 203 karty pergaminowe oraz 15 kart papierowych. Tekst główny został zapisany kaligraficzną rotundą humanistyczną oraz italiką, natomiast notatki kreślono kursywą. Zapiski upiększają liczne ozdobne inicjały. Kolumny otacza potrójna listwa, oddzielająca od tekstu spore marginesy, z których wiele ozdobiono mniej lub bardziej dekoracyjnymi bordiurami. Najpiękniejszym elementem modlitewnika są cztery miniatury: Św. Hieronim w skryptorium, Chrystus udzielający komunii Zygmuntowi I, Maria z Dzieciątkiem oraz frontyspis do drugiej części kodeksu.Item Modlitewnik Zygmunta I Starego. Facsimile(Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne, 2016) Wójcik, Rafał; Krzak-Weiss, Katarzyna; Wydra, Wiesław; Wójcik, Rafał; Gajda, KrzysztofThe file contains an introduction to the prayer book of the king Sigismund I the Elder, one of the most important kings of Poland. The prayer book has been made in the workshop of Stanisław Samostrzelnik, famous book illuminator of the 16th century Poland.Item Introduction in: Modlitewnik królowej Bony 1521-1528. Facsimile.(Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne, 2016) Wójcik, Rafał; Gajda, KrzysztofThis file contains an introduction to the facsimile edition of the prayer book belonging to the queen Bona Sforza, wife of Sigismund I the Elder. The illuminations in the prayer book have been made in a workshop of Stanisław Samostrzelnik, the most famous book illuminator in Poland of the 16th century.Item Modlitewnik królowej Bony 1521-1528. Facsimile. Wstęp Rafał Wójcik.(Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne, 2016) Wójcik, Rafał; Krzak-Weiss, Katarzyna; Wydra, Wiesław; Wójcik, RafałPlik zawiera wstęp do faksymilowej edycji "Modlitewnika królowej Bony", zwanego także Godzinkami królowej Bony, który znajduje się w Bodleian Library w Oksfordzie (sygnatura: Douce 40). Oprócz ewidentnych wskazówek, jakimi są herby na kilkunastu miniaturach, o tym, iż manuskrypt sporządzono dla królowej Bony, świadczy także jej imię, dwukrotnie zapisane w jednej z modlitw (k. 249, 249v). Prezentowane wydanie zawiera facsimile rękopisu oraz wstęp (w językach polskim i angielskim), w którym opisano historię zabytku, jego zawartość oraz walory artystyczne. Otwierający Modlitewnik kalendarz obejmuje przedstawienia wszystkich znaków zodiaku, podaną w nagłówku liczbę dni każdego miesiąca i dni miesięcy księżycowych, złote liczby oraz tzw. litterae feriales na określenie dni tygodnia. Modlitewnik został ozdobiony 15 całostronicowymi miniaturami oraz licznymi bordiurami typu włoskiego i północnego. Jego wystrój malarski uznawany jest powszechnie za szczytowe osiągnięcie Stanisława Samostrzelnika – artysty, który stworzył dekoracje również trzech innych modlitewników zachowanych do naszych czasów.Item The freemason music collection in the University Library of Poznań(2018) Grażyńska, IulianaItem Virgil Gheorghiu – poetul Romaniei si al Lui Hristors(1996) Grażyńska, IulianaItem Colecţia masonică a Bibliotecii Universitare din Poznań(2015) Grażyńska, IulianaItem Otwarty dostęp do piśmiennictwa naukowego. Przegląd funkcjonujących form – legalnych i nielegalnych(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2018) Rychlik, Małgorzata; Theus, MonikaArtykuł prezentuje nowy podział form otwartego dostępu (OD), począwszy od zielonej i złotej drogi poprzez diamentowe, brązowe i hybrydowe ścieżki aż do zjawisk patologicznych funkcjonujących w obszarze OD. Tym ostatnim poświęcono szczególną uwagę, opisując zjawiska cyfrowego piractwa, klasyfikowanych jako czarny OD sieci społecznościowych dla naukowców oraz czasopism drapieżnych. Toczące się dyskusje w środowisku naukowym na temat nielegalnych dróg OD prowadzą do wniosków wskazujących konieczność wprowadzenia zmian w otwartym modelu publikowania, tak aby zapobiec takim nadużyciom.