DLACZEGO NEOPRAGMATYZM KOCHA LITERATURĘ, CZYLI O WYŻSZOŚCI „MĄDROŚCI POWIEŚCI" NAD „MĄDROŚCIĄ FILOZOFII"

Kwiek, Marek

DLACZEGO NEOPRAGMATYZM KOCHA LITERATURĘ, CZYLI O WYŻSZOŚCI „MĄDROŚCI POWIEŚCI" NAD „MĄDROŚCIĄ FILOZOFII"

dc.contributor.author	Kwiek, Marek
dc.date.accessioned	2014-03-31T08:23:37Z
dc.date.available	2014-03-31T08:23:37Z
dc.date.issued	1994
dc.description.abstract	W swoich peregrynacjach po meandrach Rortowskich rozważań o literaturze zacznijmy od stwierdzenia najważniejszego i zarazem najogólniejszego: Rorty'ego spojrzenie na nią jest wynikiem jej konsekwentnie „solidarnościowego" ujęcia; „druga strona" — literacka autokreacyjność — pozostaje przezeń poważniej nie tknięta. Można wręcz odnieść wrażenie, że literatura została przez niego obarczona brzemieniem odpowiedzialności... Bo czyż w refleksjach Rorty'ego tryskają z niej źródła skrzących się metafor, ba, światów całych wykrzesanych mocą wyobraźni? czy w niej jest ów inny wymiar rzeczywistości, w której nie obowiązują skuwające człowieka, ziemskie zobowiązania i gdzie można dać upust skrywanym pożądaniom i namiętnościom? Nie, świat takiej literatury, o jakiej pisze Richard Rorty, jest światem spragmatyzowanym — zaś ona sama ma nam pomagać pierwej w budowie, a następnie w obronie demokratycznego, liberalnego ładu jako jedna z żywiących ów ład utopii. Na przeciwnym biegunie, dodajmy od razu, znalazła się filozofia z danym jej prawem do wyboru autokreacji. Wyglądałoby to może tak: pisarz musi być odpowiedzialny (wręcz — choć z innym ideałem w zamierzeniu — jak w Sartrowskiej koncepcji littérature engagée), filozof na pewną nieodpowiedzialność — czy raczej irrelewancję w stosunku do kwestii społecznych — pozwolić sobie może. Trochę to tak, jakby wezwać „poetów" z powrotem do polis po z górą dwóch tysiącach lat i kazać im myśleć o państwie i prawie, zwalniając jednocześnie część filozofów z zaszczytnego Platońskiego zadania „oświetlania mroków" tego świata. W dzisiejszym klimacie intelektualnym łatwiej chyba pogodzić się z nową rolą filozofów niż zaakceptować przerzucenie części odpowiedzialności za powodzenie przygodnego eksperymentu liberalnych demokracji na barki pisarzy. Rorty zdaje się więc robić jakby zarazem krok do przodu i dwa kroki w tył, bo też jego pragmatyzm nie pozwala na zostawienie społeczeństwa na łasce bezdusznych technokratów, społecznych inżynierów przyszłości, kiedy to poeci i filozofowie nie mają już wiele do powiedzenia.	pl_PL
dc.identifier.citation	W: A. Pałubicka (red.), Szkice z filozofii kultury. Poznań: Wydawnictwo Naukowe IF UAM. 1994. 83-103.	pl_PL
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/10593/10380
dc.language.iso	pl	pl_PL
dc.subject	Richard Rorty	pl_PL
dc.subject	neopragmatyzm	pl_PL
dc.subject	nowy pragmatyzm	pl_PL
dc.subject	filozofia amerykańska	pl_PL
dc.subject	filozofia a literatura	pl_PL
dc.subject	Milan Kundera	pl_PL
dc.subject	mądrość powieści	pl_PL
dc.subject	Zdradzone testamenty	pl_PL
dc.subject	intelektualista	pl_PL
dc.subject	zwrot językowy	pl_PL
dc.subject	Przygodność, ironia i solidarność	pl_PL
dc.subject	Filozofia a zwierciadło natury	pl_PL
dc.subject	liberalny ironista	pl_PL
dc.subject	Jacques Derrida	pl_PL
dc.subject	ponowczesność	pl_PL
dc.subject	postmodernizm	pl_PL
dc.subject	filozofia ponowoczesna	pl_PL
dc.subject	ironia	pl_PL
dc.subject	liberalizm	pl_PL
dc.subject	rola publiczna	pl_PL
dc.subject	zaangażowanie	pl_PL
dc.subject	filozofia a polityka	pl_PL
dc.subject	filozofia a władza	pl_PL
dc.subject	dekonstrukcja	pl_PL
dc.subject	dekonstrukcjonizm	pl_PL
dc.subject	autokreacja	pl_PL
dc.title	DLACZEGO NEOPRAGMATYZM KOCHA LITERATURĘ, CZYLI O WYŻSZOŚCI „MĄDROŚCI POWIEŚCI" NAD „MĄDROŚCIĄ FILOZOFII"	pl_PL
dc.type	Artykuł	pl_PL

Files

Original bundle

Now showing 1 - 1 of 1

Name:: KWIEK_dlaczego_neopragmatyzm_kocha_literature.pdf
Size:: 423.8 KB
Format:: Adobe Portable Document Format

Download

License bundle

Now showing 1 - 1 of 1

Name:: license.txt
Size:: 1.49 KB
Format:: Item-specific license agreed upon to submission
Description:

Download

Collections

Artykuły naukowe (WNS)