Literackie środowisko Odessy wobec rewolucji i rzeczywistości sowieckiej

Abstract

Praca przedstawia postawy pisarzy wywodzących się z odesskiego kręgu literackiego wobec rewolucji i rzeczywistości sowieckiej. Izaak Babel, Walentin Katajew, Jurij Olesza, Ilja Ilf i Jewgienij Pietrow rozpoczęli swoją drogę twórczą na początku lat dwudziestych XX w. Uwypuklono przy tym specyfikę Odessy, miasta będącego na początku XX w. miejscem wielokulturowym, kosmopolitycznym, gdzie pojawiło się zjawisko południowo rosyjskiej szkoły literackiej. Postawy wyżej wymienionych pisarzy wobec przełomowego 1917 r. przedstawione zostały w odniesieniu do poglądów ogółu inteligencji rosyjskiej. Warstwa, ta zawsze odgrywająca w historii swojego kraju doniosłą rolę, stanęła wobec konieczności akceptacji bądź odrzucenia rewolucji bolszewickiej i nowej rzeczywistości. W pracy podkreślono, iż dla pisarzy urodzonych pod koniec XIX w. rewolucja bolszewicka i związane z nią wydarzenia (wojna domowa) były doświadczeniem pokoleniowym, naznaczającym całą generację. Przedstawiono wpływ na ewolucję postaw pochodzących z Odessy twórców, takich wydarzeń jak: kolektywizacja, industrializacja, terror stalinowski. Znalazły one swoje odzwierciedlenie w ich utworach, które posłużyły jako źródła do niniejszej pracy. Autorka korzystała również z literatury wspomnieniowej oraz monografii, opracowań, szkiców, artykułów w językach polskim i rosyjskim.

Dissertation presents writers from Odessa literary society attitiude to revolution and soviet reality. Isaac Babel, Valentin Kataev, Yuri Olesha, Ilya Ilf i Yevgeny Pietrov started their creation work at the beggining of 20th century. In the 1920s, in Odessa, the multiculture, cosmopolic city, the phenomen of south russian literature school appeard. In the Dissertation writers attitiude to the breakethrough of 1917 has been presented with reference to the russian intelligence society. This class allways played importand role in russian history and stand towards dillemma: accept revolution and new reality or to reject it. It was emphasized that bolshevik revolution and what was connected with it (civil war) experienced all generation of the writers that were born at the end of 19th century. Collectivization, Stalin`s terror influenced on evolution of writers attitiudes. It was reflected in their work, which was source for the dissertation. Author used also reminiscence literature, monographies, elaborations and stories in polish and russian language.