Między Rzeczpospolitą a Rosją. Konfederacje dysydenckie 1767-1768
Loading...
Date
2023
Authors
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
Between the Commonwealth and Russia. Dissident Confederations in 1767-1768
Abstract
Konfederacje słucka i toruńska nie posiadają osobnego opracowania. W historiografii były traktowane wyłącznie jako środek nacisku caratu na państwo polsko-litewskie. Dlatego też celem niniejszej pracy jest przedstawienie związków różnowierczych oraz tworzącego je stronnictwa jako podmiotu politycznego w relacjach z Rosją przejawiającej się w świadomości politycznej członków, środkach podejmowanych do realizacji celów oraz w próbach oddziaływania na cesarstwo przez dyplomacje. Praca składa się z dwóch części. Pierwsza z nich obejmuje lata 1764-1766 i została poświęcona szerokiemu kontekstowi sprawy dysydenckiej oraz genezie konfederacji. Wyjaśniono w niej pojęcie „dysydenta” i „tolerancji”. Przedstawiono sytuacje prawą i społeczną różnowierców. Zaprezentowano cele rosyjskiej polityki wobec dysydentów i próby jej realizacji. Opisano stronnictwo dysydenckie i czynione przez nie zabiegi polityczne, w tym działania dyplomatycznej podejmowane w Petersburgu. Druga część natomiast została poświęcona konfederacjom w latach 1767-1768. Otwiera ją rozdział o negocjacjach na dysydencko-rosyjskich na temat utworzenia związków. Następnie opisano okoliczności ich zawiązania, cele, strukturę, liczebność, podejmowane przez nią działania oraz relacje z konfederacją generalną. Przedstawiono misje dyplomatyczną delegatów konfederackich na rosyjskim dworze. Omówiono udział różnowierców w komisji sejmowej do spraw religii oraz ich działania po zakończeniu jej prac. Podsumowanie pracy pokazuję, że mimo znaczącej dominacji Rosji w relacjach z dysydentami zachowali swoją podmiotowość polityczną.
The Slutsk and Torun confederations have been treated in historiography only as a means of Russian pressure on the Polish-Lithuanian state, for which reason they need new research. The aim of this dissertation is to show both the dissident associations and the associated party as a political entity in their relations with Russia, manifested in their political consciousness, measures taken to achieve their goals and diplomatic actions. The dissertation consists of two parts. First one covers the period 1764-1766 and reveals context of the dissident cause and the origins of the confederation. It explains the notion of 'dissident', 'tolerance'. Describes the legal position and social of dissenters. Next recounts the aims of Russian polictics towards dissidents. Repesend actions dissidents party and their political efforts both in Petersburg. The second part covers the confederations’ groundwork and their activities in period 1767-1768. It opens with a chapter devoted to the negotiations between dissidents and Russia. Next description of the circumstances of their foundation, their goals, structure, numbers, actions undertaken and the unification with the general confederation. The diplomatic activities of the confederated delegates at the Russian court were presented. The participation of the dissenters in the Sejm's committee for religious affairs was discussed. The dissertation shows that despite significant Russian domination in relations with dissenting nobility, they retained their political independence.
Description
Wydział Historii
Sponsor
Keywords
dysydenci, Stanisław August, Katarzyna II, konfederacje 1767 r., tolerancja, dissidentes, Stanislaw August, Catherine the Great, confederation 1767, tolerance