Browsing by Author "Ewertowski, Tomasz"
Now showing 1 - 20 of 22
Results Per Page
Sort Options
Item "Anhelli" Juliusza Słowackiego - próba odczytania postkolonialnego(Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy, 2010) Ewertowski, TomaszW artykule poemat Juliusza Słowackciego "Anhelli" poddany jest interpretacji z perspektywy postkolonializmu. Zasadnicza część artykułu podzielona jest na trzy części. W pierwszej analizowane są zagadnienia geografii wyobrażonej, w drugiej kwestia kolonialnego spojrzenia na ludy Syberii, w trzeciej, najdłuższej, omawiany jest obraz rozpadu wspólnoty w sytuacji imperialnej dominacji.Item Chiny a polskie podniebienie ‒ reprezentacje chińskich kulinariów w polskich tekstach podróżopisarskich(Department of Polish Studies Tokyo University of Foreign Studies, 2015-03-31) Ewertowski, TomaszThe main topic of the paper is exoticism and familiarization of China through descriptions of Chinese cuisine. The primary focus of the paper is the literary works of following Polish authors: Konstanty Symonolewicz, Witold Urbanowicz, Kamil Giżycki and Władysław Michał Zaleski. They visited China at the end of the 19th century (Zaleski) and at the beginning of the 20th century (Symonolewicz, Giżycki, Urbanowicz). Topic of food and eating habits is treated as a one of the ways of creating the otherness or familiarizing it. Remarks about Chinese food made by Zaleski and Giżycki emphasized strangeness of Chinese culture. However, descriptions of food and eating habits were not only a way to create the image of China as an exotic land. E.g. Symonolewicz tries to dispel myths about strange customs of the Chinese through the detailed description of a traditional Chinese dinner. Urbanowicz compares Chinese and American eating habits, introducing a principle of relativism.Item Cultural Exchange between China and the West from the perspective of two Eastern European Travellers – Travelogues of Milutin Velimirović and Konstanty Symonolewicz(Sun Yat-Sen University Press, 2015) Ewertowski, TomaszThe main aim of the paper is to analyze and interpret the image of relations between China and Europe in two travelogues written by the Eastem Europeans. The first is a book entitled “ Kroz Kinu” (“Through China”）by the Serbian diplomat Milutin Velimirović. The second is a book “Moi Chińczycy” （“My Chinese")， by the Polish diplomat Konstanty Symonolewicz. The main concepts of the paper are based on imaginary geography and imagology. Both authors lived in China in 1910 ’ and 1920 ’. Authors visited the Far East at a very specific historical moment, when China was politically fragmented and was forced to sign uneaual treaties. Symonolewicz and Velimirović paid attention to contemporary political situation, and also to the great history of China and yarious issues connected with intercultural communication. Two authors had a specific point of view, because they represented Europe, however they belonged to the Eastern part of European civilization, to nations which did not take part in imperial expansion. They perceived China from the European perspective, but on the other hand they could also distance themselves from various European prejudices. In the paper their descriptions and remarks about contacts between China and Europę in the early 20th century will be compared and analyzed.Item Demitologizacja czy remitologizacja Europy Środkowej? Stasiuk i Andruchowycz na prowincji(2009) Ewertowski, TomaszW artykule teksty Andrzeja Stasiuka i Jurija Andruchowycza są interpretowane w kontekście zagadnienia Europy Środkowej i pojęcia prowincji. Pierwsza część to krótkie wprowadzenie w dyskurs środkowoeuropejski. W drugiej części przedstawiona zostaje specyfika wizji "mojej Europy" w twórczości obu pisarzy. W trzeciej części rozważane jest postawione w tytule pytanie: na ile teksty Andruchowycza i Stasiuka są demitologizacją, a na ile jedynie przeformułowaniem starych „mitów”? Odwołując się do koncepcji Larry'ego Wolffa, autor stawia tezę, że zwłaszcza w pisarstwie Stasiuka dochodzi do reprodukowania stereotypów związanych z orientalizowaniem wschodniej części kontynentu.Item Doświadczanie przestrzeni jako konstruowanie kulturowego obrazu. Przykład Bałkanów I Syberii(Pracowania Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych WFPiK UAM, 2011-03-31) Ewertowski, TomaszThe paper analyses the process of the experiencing of space as constructing image. In the first part of the paper the main theoretical assumptions are presented. They are based on the postcolonialism theory, Erazm Kuźma’s semiological idea of the unessential nature of the term ‘East’, and Jeep Leerssen’s concept of image. The main idea is that the process of the experiencing of space always produces an image of space which consists more cultural than geographical information. This image corresponds to the ideological categories of its progenitors. In the second part of the paper two examples of the analysed process are described. The author demonstrates different phenomena connected with images of the Balkans and Siberia. This part focuses on such concepts as ‘balkanism’ (according to Maria Todorova), ‘the reproduction of orientalism’ (according to Milica Bakić-Hayden), and the mataphorization of image (the romantic image of Siberia was also used to describe Western culture).Item Dva pogleda na Večni grad - doživljaj Rima u stvaralaštvu Njegoša i Mickijeviča(Матица српска, 2014) Ewertowski, TomaszЦиљ рада је да се прикажу и упореде различите димензије доживљаја Рима у стваралаштву двојице песника, П. Његоша и А. Мицкијевича. Предмет анализе су писма, записи и књижевна дела српског и пољског песника, као и сведочанства њихових сапутника (Л. Ненадовића и А. Одињца). Компаративна анализа пружа могућност да се сагледа Његошево стваралаштво у новом контексту.Item Hybrydyczność a literackie obrazy poturczenia i rusyfikacji w romantyzmie serbskim i polskim(Universitas, 2016) Ewertowski, TomaszTematem artykułu jest analiza postaci poturczeńców oraz zrusyfikowanych Polaków w wybranych tekstach literackich odpowiednio serbskiego i polskiego romantyzmu. Zjawiska poturczenia i rusyfikacji traktowane są jako odejście od wartości, wyznaczających tożsamość zbiorowości i przejście na stronę „kolonizatora”, a interpretowane będą przy pomocy kategorii hybrydyczności. Interesuje mnie, w jaki sposób w literaturze romantycznej, będącej elementem procesu konstruowania wspólnoty wyobrażonej narodu, przedstawiano takie sytuacje. Wskazać różne typy realizacji motywy poturczenia i rusyfikacji. Postacie mogą być ofiarami dominacji, którym przemocą jest narzucana tożsamość wroga (np. Anhelli Słowackiego, niektóre postacie z dramatu Jelisaveta, knjeginja crnogorska Đ. Jakšicia). Czasami ukazywane są jak zdrajcy, arywiści przechodzący na stronę nieprzyjaciela (np. poplecznicy Senatora w Dziadach, Vuk Branković w tekstach serbskich odwołujących się do mitu kosowskiego). Inny wariant to postawa bohaterska – mimo opresji postacie opierają się naciskom i demonstrują niezłomny opór, czasami jednak ulegając wrogiej dominacji w inny sposób (np. rewanżyzm oraz przejmowanie wzorców zachowania pochodzących od nieprzyjaciół jako forma zniewolenia w III części Dziadów). Kwestia odstępstwa od monolitycznej tożsamości narodowej może być również powiązana z kwestiami płci i erotyki (opowiadanie Neverna Tijana Đ. Jakšicia, powiązanie wątku miłosnego i problematyki syberyjskiej w Fantazym Słowackiego) czy pytaniami metafizycznymi (Górski wieniec P.P. Njegoša, relacje polityczne i „migracje” duchów polskich, ruskich i mongolskich w filozofii genezyjskiej Słowackiego). Szczególnie interesujące są przypadki, w których opozycja zostaje zamieniona przez układ trójstronny (zbiorowość narodowa – nieprzyjaciel – kultura zachodnia): np. w dramatach Górski wieniec P.P. Njegoša, Maksim Crnojević L. Kosticia i Jelisaveta, knjeginja crnogorska Đ. Jakšicia obok przeciwstawienie Czarnogóry i Turcji pojawia się również kontekst Wenecji jako przestrzeni obcej kulturowo, będącej potencjalnym sprzymierzeńcem, ale jednocześnie zagrożeniem.Item Images of Rome in Polish and Serbian literature of the Romantic Period(КарГУ, 2013) Ewertowski, TomaszThe main aim of the paper is to analyze and interpret various images of Rome in Polish and Serbian literature of the Romantic period. The main concepts are based on imaginary geography. Michael Foucault's concept of heterotopia is also used. The primary focus of the paper is the literary works of the following Serbian and Polish authors: P. Njegoš, L. Nenadović, A. Mickiewicz, J. Słowacki, Z. Krasinski, C. Norwid. It corroborates how various philosophical ideas and ideological values are demonstrated in representations of the ruins of Rome.Item Kanton w podróżopisarstwie polskim pierwszej połowy XX wieku(Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, Instytut Polonistyki, Guangdong University of Foreign Studies) Ewertowski, Tomasz; Mao, Yinhui; Jasińska, AgnieszkaCanton in Polish Travel Writing of the First Half of the 20th Century The topic of the paper are the descriptions of the city of Canton in Polish travel writing of the first half of the 20th century. The primary focus is the works of following Polish authors: Halina Bujakowska, Roman Fajans, Antoni Ferdynand Ossendowski, Witold Urbanowicz. Methodology of research is based on imagology and postcolonialism. The analysis of the image of Canton will concentrate on three broad topics: 1) Canton as the heart of China, 2) Canton as a city of contrasts, 3) curiosities of Canton.Item Latinitas w polskiej i serbskiej literaturze okresu romantyzmu(2013-05-09) Ewertowski, Tomasz; Mikołajczak, Aleksander Wojciech. PromotorGłównym celem rozprawy jest analiza i interpretacja różnych modeli recepcji kultury łacińskiej w polskiej i serbskiej literaturze okresu romantyzmu, skutkiem czego można uzyskać pełniejszy obraz tradycji literackiej. Według stereotypowego podejście do historii literatury, serbskie związki z Bizancjum skutkowały ograniczoną recepcją kultury łacińskiej w literaturze serbskiej. W odniesieniu do literatury polskiej przyjmuje się, że okres romantyzmu to moment zerwania z kulturą łacińską ze względu na romantyczny filhellenizm, fascynację folklorem i narodowy partykularyzm. Hipoteza badawcza rozprawy głosi, że dokładna lektura dzieł romantyków pozwala zanegować te opinie i może prowadzić do odkrycia wielu odniesień do kultury łacińskiej w okresie romantyzmu nie tylko w polskiej, ale też w serbskiej literaturze, nawet jeśli recepcja starożytnych tradycji przyjmowała inne formy niż wcześniej. Głównym przedmiotem zainteresowania są dzieła serbskich i polskich autorów (P. Njegoš, L. Kostić, L. Nenadović, M. Jovanović, Đ. Jakšić, J.J. Zmaj, A. Mickiewicz, J. Słowacki, Z. Krasinski, C. Norwid i inni). Podstawę badań stanowi spojrzenie na recepcję kultury łacińskiej przez pryzmat pojęcia Latinitas. Istotę tego podejścia stanowi spojrzenia na ideowe i aksjologiczne znaczenie różnych zjawisk postrzeganych jako powiązane z kulturą łacińską. Cztery obszary zjawisk, łączących się z Latinitas, stanowią podstawę dla czytania dzieł romantyków: 1) stereotypy ideologiczne kojarzone z łacińskością, 2) motywy i tematy powiązane z kulturą łacińską, 3) obecność języka i alfabetu łacińskiego, 4) chrześcijaństwo zachodnie jako depozytariusz kultury łacińskiej.Item Mitologiczny patchwork – strategie współczesne i romantyczne(Uniwersytet Zielonogórski, Pracownia Mitopoetyki i Filozofii Literatury, 2014) Ewertowski, TomaszThe article compares diverse strategies of using mythological motifs in modern and romantic literature. The key concept here is that of patchwork – the term metaphorically describing the presence in a literary text of motifs of diverse provenience which function in different ways. In such popular and representative texts of culture as novels by Wiktor Pielewin, short stories by Michał Guzek, comic books and novels by Neil Gaiman (the artistic merit of the works in question is not the subject of the present discussion) elements borrowed from various mythologies are transformed and placed in new contexts. This strategy can be described with the help of postmodern theories (Baudlillard “game”, Barth’s “literature of exhaustion”) and it exhibits traits that are regarded as typically postmodern – eclecticism, ludic nature or intertextuality. On the other hand, mythological games in contemporary literature have also a lot in common with the literature of romanticism. In the present article the texts of contemporary authors mentioned above will be juxtaposed with works of Juliusz Słowacki (Beniowski, Samuel Zaborowski) and Novalis.Item NORTHEAST CHINA AS A CONTACT ZONE IN POLISH AND SERBIAN TRAVELOGUES, 1900-1939(Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences, 2017) Ewertowski, TomaszHistorically, Northeast China (Manchuria) was a border zone between China and nomadic peoples, as well as between Russian and Qing empires since the 17th century. In the second half of the 19th century and in the first half of the 20th century, a number of factors (penetration by foreign powers, collapse of the Qing Empire, revolution in Russia, Japanese expansion and demographic changes) transformed this area into “a contact zone” in the sense given by Mary Louise Pratt. The main focus of the article is the way in which this contact zone was described by Polish and Serbian travellers. Their can provide a special outlook, because Poland and Serbia did not participate extensively in the colonial penetration into China, however, Serbs and Poles travelled there, often representing Russian institutions. Therefore they were observing China as agents of imperial force, but they did not identify themselves fully with it. Our analysis of the image of Northeast China as a contact zone will be divided into three broad sections: 1) political and military expansion, 2) economic and demographic relations, 3) transcultural phenomena of everyday life.Item Pompeja i dva egzistencijalna iskustva - komparativna interpretacija pesama Petra II Petrovića Njegoša i Ciprijana Kamila Norvida(Matica srpska, 2012) Ewertowski, TomaszW artykule przedstawiona jest komparatystyczna interpretacja dwóch romantycznych poematów poświęconych Pompejom: "Polazak Pompeja" Petara Njegoša i "Pompeja" Cypriana Norwida. Główny kontekst stanowi problem romantycznej wizji ruin i dziedzictwa klasycznego.Item Rzym wyobrażony w wierszach Juliusza Słowackiego, Józefa Bohdana Zaleskiego i Zygmunta Krasińskiego(Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM, 2013) Ewertowski, TomaszArtykuł jest próbą zbadania obrazu Rzymu w polskiej poezji okresu romantyzmu. W pierwszej części tekstu przedstawione są założenia metodologiczne. Koncepcja oparta jest na imagologii i geografii wyobrażonej. Inspirację stanowią prace Edwarda Saida, Marii Todorovej, Larry’ego Wolffa, Božidara Jezernika i Erazma Kuźmy. Wykorzystywane jest także pojęcie heterotopii Michela Foucaulta. W drugiej części artykułu wprowadzone są pewne generalne tezy dotyczące obrazu Rzymu w polskiej poezji. W trzeciej, głównej części artykułu interpretowane są trzy wiersze – Rzym Juliusza Słowackiego, Przechadzka poza Rzymem Józefa Bohdana Zaleskiego oraz Do Elizy Zygmunta Krasińskiego.Item Słowianie pod włoskim niebem. Rzym w oczach Zygmunta Krasińskiego, Petara Njegoša, Ljubomira Nenadovicia(LIBRON, 2014) Ewertowski, TomaszPrzedmiotem artykułu jest obraz Rzymu w twórczości Zygmunta Krasińskiego i dwóch pisarzy serbskich: Ljubomira Nenadovicia i Petara Njegoša.Item The Great Wall of China in Polish and Serbian Travel Writings (from the 18th to the mid-20th century)(Vernon Press, 2018) Ewertowski, TomaszThis is a draft version of a chapter in the book Borders and Beyond. Orient-Occident Crossings in Literature edited by Adam Bednarczyk, Magdalena Kubarek, Maciej Szatkowski, published in 2018 by Vernon Press, link: https://vernonpress.com/book/436 The topic of the paper is the image of the Great Wall of China in Polish and Serbian travel writing. This construction is recognized as a historical border of China proper, which made it also a border zone between sedentary, farming Chinese civilization and nomadic or semi-nomadic peoples from the steppes and forests. In the paper we will analyze how the Great Wall was presented by Polish and Serbian travelers, who wrote about China in the 18th, 19th and the first half of the 20th century. We will concentrate not only on narratives a physical construction, but mostly on cultural and axiological aspects of descriptions of the famous edifice. The methodology of research is based on Vladimir Gvozden’s concept of travel writing, imagology, Pratt’s idea of a contact zone, Edwards Said’s concept of creative geography and as well as on post-colonial theory.Item The Image of the Chinese in the Southeast Asian Contact Zone. National Comparisons in the Travelogues of Milan Jovanović and Władysław Michał Zaleski(Russian and Foreign Literature Department of Tomsk State University, 2016-12) Ewertowski, TomaszThe main aim of the article is to examine the ideological background and sociopolitical framework of two different images of the Chinese communities in Southeast Asia as presented in two travelogues respectively written by the Polish clergyman Wladyslaw Michal Zaleski and Serbian writer and doctor Milan Jovanovic. Southeast Asia is treated as a “contact zone” whereby different communities are intertwined in a struggle for hegemony. The writers’ trips to Asia were conditioned by European capitalistic expansion; however, being respectively Polish and Serbian, they came from countries which were also oppressed by great powers. Analysis of their travel writings shows how imperialist and orientalist discourse might have been influenced by various factors. Differences between the two writers issued mostly from their different outlooks on the world; Jovanovi being liberal, and Zaleski being conservative and Catholic.Item 'Yellow Race' in Polish and Serbian Travel Writing from the Second Half of the 19th Century and the First Half of the 20th Century(2018-12) Ewertowski, TomaszThe main goal of the paper is to show how a discourse on the so-called yellow race functioned in the Polish and Serbian travel writings from the second half of the 19th century and the first half of the 20th century. Examination of the semantics of the term ‘yellow race’ is also proffered. Analysis of writers from Poland and Serbia makes it possible to introduce an interesting comparative perspective. Three main problems analyzed in the article are: a conflict of races, interracial relationships and the so-called yellow peril.Item Zapach smoka, czyli o poetyce zmysłów w podróżopisarstwie na temat Chin(2018) Ewertowski, Tomasz; Cushman Rose, ElizaCelem artykułu jest przekroczenie paradygmatu wzrokocentrycznego rozpowszechnionego w refleksji nad podróżopisarstwem. Głównym obiektem zainteresowania są reprezentacje wrażeń zapachowych: sposób ich tworzenia oraz funkcja w tekście. W tym celu analizowane są wybrane polskie i serbskie teksty podróżopisarskie na temat Chin z drugiej połowy XIX i pierwszej połowy XX wieku.Item Zesłaniec kolonizatorem? "Listy ze stepów kirgizkich" Adolfa Januszkiewicza(Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM, 2013-06-10) Ewertowski, TomaszCelem artykułu jest analiza listów i notatek Adolfa Januszkiewicza o jego pobycie wśród "Kirgizów" (Kazachów) przy użyciu narzędzi teorii postkolonialnej. Januszkiewicz uczestniczył w procesie opanowywania terenów dzisiejszego Kazachstanu przez Rosję, jednocześnie samemu będąc ofiarą systemu carskich represji. Eurocentryzm i przekonanie o misji cywilizacyjnej łączyły się z autentycznym uwielbieniem dla „Kirgizów”. Właśnie ze względu na współistnienie różnych doświadczeń i poglądów, Listy ze stepów kirgizkich zawierają tak bogaty materiał dla odczytania postkolonialnego.