Rocznik Integracji Europejskiej, 17/2023
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Pozablokowość w polityce bezpieczeństwa Ukrainy – zapomniana koncepcja?(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Blyzniuk, MarharytaW artykule dokonano pogłębionej analizy polityki bezpieczeństwa Ukrainy we wczesnych latach jej niepodległości. Autorka wyjaśnia na czym polega tytułowa idea „pozablokowości” i charakteryzuje szerszy kontekst międzynarodowy ukraińskiej polityki bezpieczeństwa. Badanie to jest prowadzone w oparciu o teorię realizmu neoklasycznego, która zakłada prymat systemu międzynarodowego, a jednocześnie zwraca uwagę na czynniki wewnątrz państwa mające wpływ na jego aktywność zagraniczną, takie jak np. kwestia percepcji środowiska międzynarodowego przez decydentów. Przedmiotem badania są zarówno elementy koncepcji polityki pozablokowości, jak i jej praktyczna realizacja. Ukazana została aktualność badanej problematyki i jej obecność w dyskursie politycznym w związku z obecną wojną na Ukrainie. Przeprowadzone rozważania nad opcją „finlandyzacji” Ukrainy oraz krytyka niepowodzenia Memorandum Budapesztańskiego z 1994 r. wskazują, że założenia polityki bezpieczeństwa Ukrainy z początku lat 90. mają znaczenie obecnie i mogą okazać się przydatne w procesie poszukiwania rozwiązania pokojowego kończącego wojnę Rosji z Ukrainą. The article provides an in-depth analysis of Ukraine’s security policy in the early years of its independence. The author explains what the title idea of “non-bloc status” is and characterizes the broader international context of Ukrainian security policy. The research is conducted on the basis of the theory of neoclassical realism, which assumes the primacy of the international system and at the same time pays attention to factors within the state that affect its foreign activity, such as the issue of perception of the international environment by decision-makers. The subject of the study is both the elements of the concept of non-bloc policy and its practical implementation. The topicality of the studied issue and its presence in the political discourse in regard to the current war in Ukraine is shown. The consideration of the option of “Finlandization” of Ukraine and criticism of the failure of the 1994 Budapest Memorandum indicate that the assumptions of Ukraine’s security policy from the early 1990s have relevance today and may prove useful in the process of searching for a peaceful solution ending Russia’s war with Ukraine.Item Towards the Politicization of Artificial Intelligence in the EU? External Influences and Internal Dynamics(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Poseliuzhna, IlonaThis paper explores the politicization of Artificial Intelligence (AI) within the EU, examining the interplay between internal dynamics and external influences, particularly from the United States and China. The study aims to identify early signs of politicization in the EU’s AI debate and compare the EU’s AI policy model with those of the US and China. The hypothesis posits that EU public debate on AI is politicized, shaped by both internal factors and responses to external AI policy models. The research uses comparative policy analysis and content analysis. Findings indicate a growing salience of AI in public discourse, evidenced by increased media attention and engagement from a wide range of actors. However, significant polarization on AI issues within the EU is not yet evident. The study also highlights the EU’s strategic response to external AI models, emphasizing a balance between innovation, digital sovereignty, and the protection of democratic values and fundamental rights. W artykule zbadano polityzację sztucznej inteligencji (AI) w UE poprzez wzajemne oddziaływanie dynamiki wewnętrznej i wpływów zewnętrznych (USA i Chin). Badanie ma na celu identyfikację wczesnych oznak polityzacji unijnej debaty na temat AI i porównanie modelu polityki UE w zakresie AI z modelami rozwijanymi w USA i Chinach. Hipoteza zakłada, że debata publiczna w UE na temat AI ulega polityzacji, kształtowana zarówno przez czynniki wewnętrzne, jak i reakcje na zewnętrzne modele polityki AI. W badaniu wykorzystano porównawczą analizę polityki i analizę treści. Wyniki wskazują na rosnącą wagę AI w dyskursie publicznym, o czym świadczy zwiększone zainteresowanie mediów i zaangażowanie szerokiego grona podmiotów. Jednakże znaczna polaryzacja w tej kwestii nie jest widoczna. W badaniu podkreślono także strategiczną reakcję UE na zewnętrzne modele polityki AI. UE kładzie nacisk na równowagę między innowacjami, suwerennością cyfrową oraz ochroną wartości demokratycznych i praw podstawowych.Item Conceptualizing European Strategic Autonomy(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Rekowski, MichałSince the Global Strategy of 2016 which presented European Strategic Autonomy (ESA) a global “ambition” of the European Union, the concept of ESA became increasingly embedded in the EU policymaking. However, its meaning remains elusive due to a plurality of competing definitions and interpretations. The aim of this article is to show and analyse how the concept of European Strategic Autonomy is being defined and to verify the hypothesis: despite many competing conceptualizations of ESA, a common understanding of the notion is emerging in the EU. It traces how the concept of ESA is received and evolves in relation to European think-tanks and EU institutions. The research behind this article is based on an extensive review of academic literature, think-tank publications and official EU documents, as well as interviews conducted with EU officials and members of the European think-tank community. Od momentu publikacji Globalnej Strategii Unii Europejskiej (UE) z 2016 roku, która przedstawiła Europejską Autonomię Strategiczną (EAS) jako „globalną ambicję” UE, koncepcja EAS staje się coraz bardziej zakorzeniona w politykach UE. Jednocześnie, znaczenie tej koncepcji pozostaje ulotne w związku z dużą ilością różniących się od siebie definicji i interpretacji. Celem artykułu jest wskazanie i przeanalizowanie jak koncepcja EAS jest definiowana, a także weryfikacja przyjętej hipotezy: pomimo wielu konkurujących konceptualizacji EAS, w UE wyłania się wspólna jej interpretacja. Artykuł pokazuje, jak idea ESA jest przyjmowana i jak ewoluuje w odniesieniu do europejskich think-tanków oraz instytucji UE. Badania, o które oparto artykuł obejmowały szeroki przegląd literatury uwzględniający publikacje naukowe, publikacje think-tanków i oficjalne dokumenty unijne, a także wywiady z urzędnikami UE i przedstawicielami europejskich think-tanków.Item Włoskie organizacje mafijne jako niepaństwowi aktorzy polityczni(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Niedźwiecki, ArturArtykuł koncentruje się na funkcjonowaniu włoskich organizacji przestępczych w aspekcie politologicznym, których cechą charakterystyczną jest zdobywanie i sprawowanie pozaprawnej władzy nad określonym terytorium, jako warunku wstępnego do osiągania zysków ekonomicznych w wymiarze lokalnym, krajowym i ogólnoeuropejskim. Uzyskując szeroko pojęte wpływy na danym obszarze, mafie – niczym aktorzy polityczni o charakterze niepaństwowym – prowadzą jego eksploatację, wykorzystując swój kapitał społeczny w obrębie mechanizmów gospodarki wolnorynkowej. Aktualnie istotą fenomenu włoskiej przestępczości zorganizowanej jest powstawanie związków między sferą przestępczą a światem polityki, gospodarki oraz instytucji publicznych, czego rezultatem staje się przekształcenie zwykłej działalności kryminalnej w kolejnego, niepaństwowego gracza politycznego, operującego na wielu płaszczyznach na zasadzie procesów ekspansji terytorialnej. The article focuses on the functioning of the Italian criminal organizations in the political science aspect, the characteristic feature of which is to gain and exercise outlaw power over a specific territory as a prerequisite for achieving economic profits in local, national and European dimension. Gaining broadly understood influence in a given area, mafias, like non-state political actors, exploit it, using their social capital within the mechanisms of a free market economy. Currently, the essence of the phenomenon of the Italian organized crime is the emergence of links between the criminal sphere and the world of politics, economy and public institutions, which results in the transformation of ordinary crime activity into another, non-state political player, operating at a multiple of level on the basis of territorial expansion processes.Item Wzmacnianie bezpieczeństwa strefy Schengen: problematyka wielkoskalowych systemów informacyjnych w polityce bezpieczeństwa Unii Europejskiej(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Latos, KamilUtworzenie strefy Schengen stanowi jedno z największych osiągnięć integracji europejskiej, prowadząc m.in. do zniesienia kontroli na granicach wewnętrznych. W celu efektywnego zarządzania granicami zewnętrznymi oraz zapewnienia i wzmocnienia bezpieczeństwa strefy Schengen podjęto decyzję o wdrożeniu wielkoskalowych systemów informatycznych (WSI). Przedmiotem artykułu jest analiza funkcjonujących i wdrażanych WSI UE zarządzanych w wymiarze operacyjno-technicznym przez Europejską Agencję ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości. Celem artykułu jest określenie pierwotnych oraz aktualnych założeń formalnych i funkcjonalności WSI UE (wg stanu na październik 2022 r.), wskazanie roli, istoty, a także identyfikacja czynników warunkujących modernizację i wdrażanie innowacyjnych instrumentów, równolegle obrazując ich przebieg. Celem pośrednim jest zdefiniowanie kierunku polityki bezpieczeństwa UE w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa strefy Schengen w XXI w. Na rzecz weryfikacji przyjętego podejścia badawczego, posłużono się metodą komparatystyczną i analizy instytucjonalno-prawne. The creation of the Schengen area is one of the greatest achievements of European integration, leading among others to lift internal border controls. In order to effectively manage the external borders and ensure and strengthen the security of the Schengen area, decisions were made to implement large-scale information systems (LSIS). The subject of the article is the analysis of the functioning and implemented EU LSIS managed in the operational and technical dimension by the European Agency for the Operational Management of Large-Scale IT Systems in the Area of Freedom, Security and Justice. The aim of the article is to define the original and current assumptions (status for October 2022), to indicate their role and essence, as well as to identify the factors conditioning the modernization and implementation of innovative instruments, simultaneously illustrating their course.. An intermediate goal is to define the direction of the EU security policy in terms of ensuring the security of the Schengen area in the 21st century. In order to verify the adopted research approach, the Author used the comparative method and institutional and legal analysis.Item European Space Programme for the Arctic(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Czachór, Zbigniew; Sójka, Arkadiusz JanSpace technology is among the most rapidly developing sectors. It is also significant for the Arctic. Space technology requires international cooperation, and the effectiveness of European space policy depends on the commitment of its member states. The Arctic and space exploration are essential topics in EU policies, given the recently defined strategies and programmes such as the European Green Deal, where the protection of the Arctic and its many ecosystems is emphasised. They have become an important element of the European space programme. Copernicus Sentinel satellites are already playing a significant role in the Arctic. This activity resulted in the EU Council adopting the conclusions on “Space solutions for a sustainable Arctic” in 2019. Space instruments are fundamental to the implementation of the priorities of the European Union’s integrated Arctic policy on climate change mitigation, climate change adaptation measures and the protection of the Arctic ecosystem. Technologia kosmiczna jest jednym z najszybciej rozwijających się sektorów. Jest ona również istotna dla Arktyki. Technologia kosmiczna wymaga współpracy międzynarodowej, a skuteczność europejskiej polityki kosmicznej zależy od zaangażowania państw członkowskich. Arktyka i eksploracja kosmosu są istotnymi tematami w polityce UE, biorąc pod uwagę niedawno zdefiniowane strategie i programy, takie jak Europejski Zielony Ład, w których podkreśla się ochronę Arktyki i jej wielu ekosystemów. Stały się one ważnym elementem europejskiego programu kosmicznego. Satelity Sentinel programu Copernicus już teraz odgrywają znaczącą rolę w Arktyce. Działania te zaowocowały przyjęciem przez Radę UE w 2019 r. konkluzji w sprawie „Rozwiązań kosmicznych na rzecz zrównoważonej Arktyki”. Instrumenty kosmiczne mają fundamentalne znaczenie dla realizacji priorytetów zintegrowanej polityki Unii Europejskiej wobec Arktyki w zakresie łagodzenia zmiany klimatu, środków adaptacyjnych do zmiany klimatu i ochrony ekosystemu Arktyki.Item The principle of equality and non-discrimination in EU sources of law, and the situation of women in Afghanistan(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Andruszkiewicz Iwetta; Strzemkowska NataliaIn this article, an analysis has been conducted of the European Union’s (EU) actions in the context of women’s rights, with a particular focus on the situation in Afghanistan. Following the overthrow of the Taliban regime in 2001, the EU actively engaged with Afghanistan, prioritizing the delivery of humanitarian aid, supporting development processes, democratization, and the promotion of human rights. Over the years, the European Union played a significant role as the main financial donor to Afghanistan concerning women’s and girls’ rights, investing in areas such as education, healthcare, politics, and the economy. The article provides a detailed analysis of the programs and decisions undertaken by the EU to support women in Afghanistan. Additionally, it is based on a long-term perspective, looking at women’s rights in the context of changing political situation, taking into account the role of the European Union in this process. W niniejszym artykule dokonana została analiza działań Unii Europejskiej (UE) w kontekście przestrzegania praw kobiet ze szczególnym uwzględnianiem sytuacji w Afganistanie. Po obaleniu reżimu talibów w 2001, UE aktywnie nawiązała współpracę z Afganistanem, skupiając się na dostarczeniu pomocy humanitarnej, wspieraniu procesów rozwojowych, demokratyzacji oraz promowaniu praw człowieka. Przez lata Unia Europejska pełniła istotną rolę jako główny donator pomocy finansowej dla Afganistanu w kontekście praw kobiet i dziewcząt, inwestując w obszary takie jak edukacja, ochrona zdrowia, polityka oraz gospodarka. Artykuł przeprowadza szczegółową analizę programów i decyzji podejmowanych przez UE, mających na celu wsparcie kobiet w Afganistanie. Dodatkowo, opiera się na długoterminowej perspektywie, przyglądając się prawom kobiet w kontekście zmieniającej się sytuacji politycznej, uwzględniając rolę Unii Europejskiej w tym procesie.Item Reforma instrumentów ochrony rynku UE i jej wpływ na politykę antydumpingową UE wobec Chin(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Skrzypczyńska, JoannaInstrumenty ochrony rynku, w tym przede wszystkim postępowanie antydumpingowe, są aktualnie jednym z najważniejszych środków protekcji handlowej. Stosowanie tych instrumentów umożliwia UE reagowanie na nieuczciwe zachowania partnerów handlowych. Polityka handlowa UE uwzględniania nie tylko interesy państw członkowskich UE, ale zobowiązania wynikające z członkostwa UE w Światowej Organizacji Handlu. Celem artykułu jest analiza przyczyn, zakresu i efektów reformy unijnych instrumentów ochrony rynku ze szczególnym uwzględnieniem jej wpływu na postępowania antydumpingowe wobec Chin. Trade defense instruments (TDI), including anti-dumping proceedings, are currently one of the most relevant protection measures. The EU responds to the unfair behavior of the trading partners with the TDI. The EU trade policy focuses on the interests of EU member states and the obligations arising from EU membership in the World Trade Organization. The article aims to analyze the causes and effects of the EU trade protection instruments reforms and their impact on anti-dumping proceedings against China.Item Response of the European Union on Return Directive and Readmission Agreements (RDRAs) on Nigerian Irregular Migrants(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Irabor, PeterThis study appraised the EU RDRAs on Nigerian irregular migrants and examined the challenges of RDRAs on Nigerian irregular migrants. The study made use of primary sources of data through in-depth interview conducted on EU delegation to Nigeria and ECOWAS, European External Action Service, Frontex, International Organisation for Migration, Idia Renaissance, Nigeria Immigration Service and the National Agency for the Prohibition of Trafficking in Persons. Findings from the study showed that two types of return directive exits; voluntary return and enforced return. Voluntary returnees are provided with Assisted Voluntary Return and Reintegration (AVRR) while enforced returnees are not provided with AVRR, and they are likely detained, escorted by the policemen through the back door and corridor of the airport and deported to Nigeria or transit countries. Findings from the study showed the challenges of RDRAs on Nigerian irregular migrants in that, most return carried out by the EU are not in compliance with the laid down regulation as some migrants are return to countries of transit. Moreover, the conditionality attached to readmission agreements are only applicable for highskilled migrants, a situation described as brain drain for Nigeria and brain gain for the EU. The study concluded that EU RDRAs are restrictive in nature which provide escape routes for irregular migrants in European countries, and that lack of compliance on RDRAs are the results of unlawful detention of Nigerian irregular migrants by the EU as well as torture and abuse by the security officials and traffickers, a situation that violate human rights. W niniejszym artykule dokonano oceny unijnej dyrektywy powrotowej i umowy o readmisji (RDRA) oraz wskazano wyzwania z nimi związane w kontekście nigeryjskich nielegalnych migrantów. W badaniu wykorzystano pierwotne źródła danych, jak pogłębione wywiady przeprowadzone z delegacją UE w Nigerii i ECOWAS, Europejską Służbą Działań Zewnętrznych, Frontexem, Międzynarodową Organizacją ds. Migracji, Idia Renaissance, Służbą Imigracyjną Nigerii i Krajową Agencją ds. Zakazu Handlu Ludźmi. Wyniki badania wykazały, że istnieją dwa rodzaje powrotów: powrót dobrowolny i powrót przymusowy. Osoby powracające dobrowolnie otrzymują pomoc w powrocie i reintegracji (AVRR), podczas gdy osoby powracające przymusowo nie otrzymują takiej pomocy, przeważnie są zatrzymywane, eskortowane przez policjantów na lotnisko i deportowane do Nigerii lub krajów tranzytowych. Badanie wyszczególniło również wyzwania związane z implementowaniem RDRA wobec nigeryjskich migrantów o nieuregulowanym statusie, ponieważ większość powrotów przeprowadzanych przez UE nie jest zgodna z ustanowionymi przepisami, gdyż niektórzy migranci są odsyłani do krajów tranzytowych. Co więcej, warunki związane z umowami o readmisji mają zastosowanie tylko do wysoko wykwalifikowanych migrantów, co jest określane jako “drenaż mózgów” dla Nigerii i “pozyskiwanie mózgów” dla UE. W badaniu stwierdzono, że unijne przepisy RDRA mają restrykcyjny charakter, co skutkuje powstawaniem dróg ucieczki dla nielegalnych migrantów w Europie, a brak zgodności z przepisami RDRA jest wynikiem bezprawnego przetrzymywania nigeryjskich nielegalnych migrantów przez UE, a także tortur i nadużyć ze strony funkcjonariuszy bezpieczeństwa i handlarzy ludźmi, co stanowi naruszenie praw człowieka.Item Alternative für Deutschland: rhetoric against migrants as a threat to democracy in Germany(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Gołębiowska, KlaudiaThe field of this artice is the far-right populist AfD party in the context of anti-immigrant rhetoric. I intend to establish to what extent the anti-immigrant agenda and activity can pose a threat to democracy in Germany. The field of research is the ideological background of the AfD. I intend to show what the anti-immigrant arguments stem from and what their boundaries are. In conducting research I adopted the main hypothesis according to which: far-right and populist AfD displaying anti-immigrant rhetoric are increasingly going beyond the boundaries of free speech to extremisms that undermine the constitutional order in Germany. The AfD aims to destabilise the democratic landscape by, among other things, building support for anti-immigrant attitudes. Przedmiotem niniejszego artykułu jest skrajnie prawicowa populistyczna partia AfD w kontekście antyimigranckiej retoryki. Celem jest ustalenie w jakim stopniu antyimigrancki program i działalności mogą stanowić zagrożenie dla demokracji w Niemczech. Obszarem badań jest ideologiczne tło AfD. Zamierzam pokazać, z czego wynikają argumenty antyimigranckie oraz jakie są ich granice. Prowadząc badania przyjęłam główną hipotezę, zgodnie z którą: skrajnie prawicowa i populistyczna AfD prezentująca antyimigrancką retorykę coraz częściej wykracza poza granice wolności słowa w kierunku ekstremizmów podważających porządek konstytucyjny w Niemczech. AfD dąży do destabilizacji demokratycznego krajobrazu, między innymi poprzez budowanie poparcia dla postaw antyimigranckichItem Migracje z Ukrainy do państw członkowskich UE w latach 2014–2023(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Łaźniewska, Ewa; Trojszczak, Dariusz; Prytula, KhrystynaProblematyka migracji staje się bardzo istotnym wyzwaniem, z którą mierzą się kraje o różnym rozwoju społeczno-gospodarczym. Stopień w jakim sobie radzą z tym problemem zależy od wielu czynników. Rozważania w artykule koncentrują się na trzech jej przekrojach: migracji z Ukrainy po 2014, migracji uchodźców wojennych oraz migracji z Ukrainy w wymiarze przestrzennym związanym z pograniczem polsko-ukraińskim. Praca powstała na podstawie studiów literaturowych i analizy danych statystycznych. Hipoteza pracy opiera się na stwierdzeniu, szczególnej roli otoczenia instytucjonalnego, makroekonomicznych czynników jako kryteriów warunkujących migrację z Ukrainy w analizowanym okresie. Głównymi celami zaprezentowanej analizy są ukazanie skali zjawiska w różnych okresach i przekrojach regionalnych oraz różnic w skali atrakcyjności regionów i stopnia przygotowania rynku pracy do absorbcji siły roboczej w przekroju Unii Europejskiej. Zaprezentowane analizy są zrealizowane w ramach projektu Challenges for the labour market in counties in the Polish-Ukrainian borderland with regard to the influx of war refugees from Ukraine. Assessment of the situation, conclusions for Polish regions, entrepreneurs, and county labour offices. The issue of migration is now a very important challenge faced by countries with different socio-economic development. The degree to which they cope with this problem depends on many factors. The considerations in the article focus on three cross-sections: migration from Ukraine after 2014 and the migration of war refugees particularly as it pertains to the Polish-Ukrainian border. The work is based on literature studies and analysis of statistical data. The hypothesis is based on discovering the special role played by the institutional environment as well as macroeconomic factors as criteria determining migration from Ukraine in the analysed period of 2014–2023. The main objectives of this analysis are to present the scale of the phenomenon in different periods and regional sections, as well as how regions differ in terms of their attractiveness and the degree to which their labour markets are prepared for the absorption of labour in the European Union. The presented analyses are run within the project NAWA project entitled Challenges for the labour market in counties in the Polish-Ukrainian borderland with regard to the influx of war refugees from Ukraine. Assessment of the situation, conclusions for Polish regions, entrepreneurs, and county labour offices.Item Dylematy kryzysowe Unii Europejskiej: pandemia i zielony ład(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Marcinkowski, TomaszKryzys klimatyczny i kryzys związany z pandemią wirusa SARS CoV-2 stały się istotnym wyzwaniem dla Unii Europejskiej. Postawiły też dylemat dotyczący wyboru priorytetów czy też próby ich pogodzenia. W artykule dokonano przybliżenia odpowiedzi na pytanie na ile działania antykryzysowe związane z COVID-19 uwzględniają także dotychczasowe priorytety europejskiej polityki klimatycznej. Jak dowiedziono pomimo trudności związanych z pandemią UE nie zamierza odejść od dotychczasowych zielonych priorytetów. Planowane działania zarówno w zakresie odbudowy gospodarki, jak i w obszarze zdrowia publicznego są komplementarne z dotychczasowymi celami. The climate crisis and the crisis related to the SARS CoV-2 pandemic have become a major challenge for the European Union. They also posed a dilemma concerning the choice of priorities or attempts to reconcile them. The article provides an approximate answer to the question to what extent anti-crisis measures related to COVID-19 also take into account the existing priorities of the European climate policy. Despite the difficulties associated with the pandemic, the EU does not intend to depart from its previous green priorities. The planned actions both in terms of economic recovery and in the area of public health are complementary to the existing goals.Item Analiza bezpieczeństwa energetycznego Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie dostaw gazu ziemnego w latach 2015–2021 w powiązaniu z działaniami politycznymi oraz prawnymi(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Chmielarz, PatrykAutor skoncentrował się na analizie strategii umożliwiających zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego Rzeczypospolitej Polskiej na tle polityki bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej. Dokonano przeglądu celów oraz założeń postulowanych przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej oraz przez Unię Europejską. Sformułowano wnioski dotyczące współpracy polskiego rządu z państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Scharakteryzowano zagadnienie miksu energetycznego Unii Europejskiej oraz znaczenie samego bezpieczeństwa energetycznego dla społeczeństwa oraz bezpieczeństwa gospodarczego. Autor skoncentrował się na analizie strategii umożliwiających zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego Rzeczypospolitej Polskiej na tle polityki bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej. Dokonano przeglądu celów oraz założeń postulowanych przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej oraz przez Unię Europejską. Sformułowano wnioski dotyczące współpracy polskiego rządu z państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Scharakteryzowano zagadnienie miksu energetycznego Unii Europejskiej oraz znaczenie samego bezpieczeństwa energetycznego dla społeczeństwa oraz bezpieczeństwa gospodarczego.Item Polityka przeciwdziałania ubóstwu energetycznemu UE w latach 2019–2023(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Mering, TomaszCelem artykułu jest analiza mechanizmów i instrumentów mających ograniczać skutki społeczne związane z polityką klimatyczną, wdrażanych zarówno na poziomie Unii Europejskiej, jak i narodowym. Rozważania uwzględniają dwie perspektywy czasowe, tj. krótkookresową, wyznaczoną poprzez ostatni kryzys energetyczny oraz średniookresową, a więc zgodną z harmonogramem działań określonych w europejskim prawie o klimacie. W materiale wskazano na główne problemy związane z horyzontalną koordynacją polityk: społecznej oraz ochrony środowiska naturalnego na poziomie UE, a także zidentyfikowano podstawowe wyzwania wertykalne wynikające z konieczności współpracy pomiędzy instytucjami unijnymi a państwami narodowymi. W artykule wykazano również istnienie sprzeczności pomiędzy priorytetami „zielonej agendy”, a krótkoterminowymi działaniami podejmowanymi w celu ograniczenia wzrostu cen energii oraz zmniejszenia zależności surowcowej od Rosji. W dalszej części artykułu poddano analizie instrumenty finansowe, wskazując na ich możliwości i ograniczenia związane z przeciwdziałaniem ubóstwu energetycznemu. The article aims to analyze the mechanisms and instruments designed to reduce the social impacts of climate policy implemented at the European Union and national levels. The reflections consider two-time perspectives, i.e., the short term, determined by the recent energy crisis, and the medium term, i.e., following the timetable of actions set out in the European climate law. The material points out the main problems of horizontal coordination of social and environmental policies at the EU level. It identifies the main vertical challenges arising from the need for cooperation between EU institutions and nation-states. The article also demonstrates the contradiction between the priorities of the “green agenda” and the short-term measures taken to limit the increase in energy prices and reduce raw material dependence on Russia. The article analyzes financial instruments, pointing out their possibilities and limitations for countering energy poverty.Item Grain issue in relations between Ukraine and the EU(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Donaj, Łukasz; Us, Ivan; Radziyevska, SvitlanaThe paper focuses on grain issue in relations between Ukraine and the EU. The objective of the study is to reveal the reasons for the complication of relations between Ukraine and the countries of Central and Eastern Europe in the spring of 2023. To achieve the objective, the authors: 1) analyze which EU countries themselves have introduced separate restrictive measures against Ukraine; 2) reveal the dynamics of the physical volumes of grain exports from Ukraine; 3) consider the legal aspect of the application of restrictive measures; 4) determine the consequences of measures, and 5) calculate Ukraine’s potential losses. It is underlined that the political step of the EU aimed at supporting the economy of Ukraine in the conditions of the war created additional pressure on the farmers of Central and Eastern European countries, because the warehouse system of these countries was not ready for a significant increase in supplies from Ukraine. The steps taken by the governments of some Central and Eastern European countries ran counter to their obligations as EU members and violated the Association Agreement between Ukraine and the EU. In addition, these steps created the preconditions for an institutional crisis in the EU. It is concluded that avoiding similar problems in the future requires a solution in the triangle Ukraine–European Commission–individual EU members. Artykuł koncentruje się na problematyce zbożowej w stosunkach między Ukrainą a UE. Celem opracowania jest wskazanie przyczyn komplikacji stosunków między Ukrainą a państwami Europy Środkowo-Wschodniej wiosną 2023 roku. W tym celu autorzy: 1) skoncentrowali swoją uwagę na państwach UE, które arbitralnie wprowadziły odrębne środki ograniczające eksport ukraińskiego zboża; 2) przeanalizowali dynamikę fizycznych wielkości eksportu zboża z Ukrainy; 3) rozważyli prawne aspekty zastosowania środków ograniczających; 4) określili konsekwencje działań oraz 5) obliczyli potencjalne straty Ukrainy. W efekcie, ustalono że polityczny krok UE mający na celu wsparcie gospodarki Ukrainy w warunkach wojny wywołał dodatkową presję na rolnikach państw Europy Środkowo-Wschodniej. Spowodowane to było faktem niedostatecznego przygotowania systemów magazynowania tych państw. Podkreślić przy tym należy, że działania podjęte przez rządy niektórych państw Europy Środkowej i Wschodniej były sprzeczne z ich zobowiązaniami jako członków UE i naruszyły układ stowarzyszeniowy między Ukrainą a UE. Ponadto kroki te stworzyły warunki wstępne do wystąpienia kryzysu instytucjonalnego w UE. Uniknięcie podobnych problemów w przyszłości wymaga rozwiązań wypracowywanych w trójkącie Ukraina–Komisja Europejska–poszczególni członkowie UE.Item Energy transition in the European Union – institutional and legal factors(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Rosicki, RemigiuszThe subject of the research problem addressed in the article concerns the importance of institutional and legal (or, more broadly, political) factors of energy transition in the European Union. Following Aleh Cherp and his team, political factors are understood as state objectives, political interests and institutional capabilities and factors of other types. All of them, as a whole, enter into a relationship with other factors, such as socio-technical and techno-economic ones. Referring to F. W. Geels, the European Union can be defined as a kind of socio-technical regime (energy regime), responsive to internal or external threats or adverse events. The main purpose of the analysis is to present the relationship between the institutional and legal, socio-technical, and techno-economic factors. In order to specify the research problem, the research question has been posed of the extent to which institutional and legal factors affect energy transition in the European Union. To answer this question, the analysis relies on the theoretical aspects of energy transition studies, the institutional and legal approach and secondary statistical data. Zakres przedmiotowy problemu badawczego tekstu dotyczy znaczenia czynników instytucjonalno-prawnych, szerzej ujmowanych jako polityczne, transformacji energetycznej w Unii Europejskiej. Przez „czynniki polityczne” rozumie się – za A. Cherpem i zespołem – cele państwowe, interesy polityczne oraz możliwości instytucjonalne i czynniki innego typu. Wszystkie one, jako całość, pozostają w relacji z innymi, do których należy zaliczyć: społeczno-techniczne i techniczno-ekonomiczne. Z kolei za F. W. Geelsem Unię Europejską można określić mianem swoistego reżimu społeczno-technologicznego (reżimu energetycznego), responsywnego wobec wewnętrznych lub zewnętrznych zagrożeń albo zdarzeń niepożądanych. Głównym celem analizy jest prezentacja relacji, jaka występuje między czynnikami: instytucjonalno-prawnym i społeczno-technologicznym oraz techniczno-ekonomicznym. W celu uszczegółowienia zakresu przedmiotowego problemu badawczego w tekście wskazano następujące pytanie badawcze: „W jakim stopniu czynniki instytucjonalno-prawne wpływają na transformację energetyczną w Unii Europejskiej?”. Aby odpowiedzieć na to pytanie, analizę w tekście oparto na teoretycznych aspektach studiów nad transformacją energetyczną, ujęciu instytucjonalno-prawnym oraz wtórnych danych statystycznych.Item Agresja Rosji na Ukrainę i perspektywy jej akcesji do struktur euroatlantyckich(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Fiszer, Józef M.Jak pokazuje tytuł, celem artykułu jest agresja Rosji na Ukrainę w dniu 24 lutego 2022 roku oraz analiza jej przyczyn oraz ukazanie perspektyw dla członkostwa Ukrainy w strukturach euroatlantyckich, czyli w Unii Europejskiej i NATO. Niewypowiedziana wojna Rosji z Ukrainą trwa de facto od 2014 roku, czyli od bezprawnego przyłączenia (aneksji) Półwyspu Krymskiego do Federacji Rosyjskiej. Od tego momentu, a faktycznie już od 2008 roku, tzn. od agresji Rosji na Gruzję, Zachód na czele z USA obiecuje Ukrainie członkostwo w NATO i Unii Europejskiej, ale do dnia dzisiejszego nie rozpoczęto formalnych negocjacji w tym celu. Autor w artykule tym próbuje odpowiedzieć na pytania, dlaczego tak się dzieje i czy agresja Rosji na Ukrainę stanie się akceleratorem jej członkostwa w strukturach euroatlantyckich? Tezą główną jest tutaj konstatacja, że agresja Rosji na Ukrainę tylko w ograniczonym stopniu wpłynie na proces jej akcesji do NATO i Unii Europejskiej. Natomiast proces ten z pewnością przyspieszy dopiero zakończenie wojny, zwłaszcza zwycięstwo Ukrainy i klęska Rosji. As the title suggests, the article aims to analyse Russia’s aggression against Ukraine on 24 February 2022 and its causes, as well as to show the prospects for Ukraine’s membership in the Euro-Atlantic structures, i.e. the European Union and NATO. The undeclared war between Russia and Ukraine has been fought de facto since 2014, i.e. since the Russian Federation illegally annexed the Crimean Peninsula. Since then, or actually even since 2008, i.e. since Russia’s aggression against Georgia, the West led by the USA has been promising Ukraine membership in NATO and the European Union; however, formal negotiations to achieve this goal have not been opened yet. In the article, the author tries to answer the questions why this is happening and whether Russia’s aggression against Ukraine will become an accelerator of its membership in the Euro-Atlantic structures. The main thesis is that Russia’s aggression against Ukraine will only have a limited impact on its accession to NATO and the European Union. However, the process will certainly speed up after the war ends, especially when Ukraine wins the war and Russia suffers a defeat.Item Internet jako przestrzeń „popularyzacji” idei „dezintegracji” Unii Europejskiej. Analiza przekazu radykalnych grup i ruchów politycznych(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Malendowicz, Paweł; Pazderska, AgnieszkaPrzedmiotem artykułu jest analiza krytyki Unii Europejskiej propagowana w internecie przez radykalne grupy i ruchy polityczne. Są to organizacje i nieformalne grupy reprezentujące następujące nurty myśli politycznej: narodowy radykalizm, Trzecia Pozycja, nacjonalizm autonomiczny, neonazizm, monarchizm legitymistyczny, marksizm-leninizm, trockizm i anarchizm. Badania zostały oparte na teorii interpretacjonistycznej. Zastosowano w nich metodę analizy dokumentów, publicystyki i innych form przekazu treści wymienionych nurtów myśli politycznej przez ich propagatorów i adherentów w internecie. W badaniach uwzględniono również osiągnięcia metodologiczne innych dyscyplin naukowych. The subject of the article is an analysis of criticism of the European Union propagated on the Internet by radical groups and political movements. These are organizations and informal groups representing the following trends in political thought: national radicalism, Third Position, autonomous nationalism, neo-Nazism, legitimist monarchism, Marxism-Leninism, Trotskyism and anarchism. The research was based on interpretivist theory. In the research, the authors used the method of analyzing documents, journalism and other forms of transmitting the content of radical trends in political thought by their propagators and adherents on the Internet. The research also took into account methodological achievements of other scientific disciplines.Item Implikacje polityki rozszerzania NATO(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Zięba, RyszardCelem tego artykułu jest ukazanie z perspektywy neorealizmu implikacji pozimnowojennego rozszerzenia NATO. Implikacje te należy widzieć na wielu poziomach: (a) bezpieczeństwa nowych członków Sojuszu Północnoatlantyckiego, (b) USA i spoistości NATO, (c) Rosji, (d) militaryzacji stosunków w Europie, (e) wybuchu wojny między Rosją a Ukrainą, oraz (f) globalnego systemu międzynarodowego. Wojna na Ukrainie – będąca efektem m.in. polityki rozszerzania NATO – jest wojną zastępczą Rosji z NATO o konsekwencjach globalnych, które przyspieszają rekonfigurację całego ładu międzynarodowego. The aim of this paper is to present the implications of post-Cold War NATO enlargement from the perspective of neorealism. These implications should be seen on many levels: (a) the security of the new members of the North Atlantic Alliance, (b) the USA and NATO cohesion, (c) Russia, (d) the militarization of relations in Europe, (e) the outbreak of war between Russia and Ukraine, and (f) the global international system. The war in Ukraine – resulting from, among others, NATO’s expansion policy – is a proxy war between Russia and NATO with global consequences that accelerate the reconfiguration of the entire international order.Item Cultural Diplomacy as a Tool of the External Relations Between the UE and the USA(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Gierat-Bieroń, BożenaThe paper will analyse political strategies deployed for promoting European culture in America. It will compare ‘theoretical’ goals with ‘actual’ actions, that is, cultural activities undertaken by the cultural operators in Washington DC, focusing on spreading the achievements of European art in the US. Finally, it will evaluate the activities undertaken within of cultural diplomacy conducted by the EU and its partners. The paper focuses on how policy/policies is/are performed, discursively negotiated and constructed in different political and cultural environment abroad. Effectiveness of various type of actions such as European Month of Culture, European Days, or European Houses, in prop- agating knowledge about European history of the nations, its culture. The paper investigates strong/weak points of the current state of affairs in implementing the external cultural relations between the EU in the USA, as well as the issue of implementation of the EU’s soft power in America. The paper aims to verify the following research hypothesis: The European Union interacts with the US audiences through culture. In line with the EU’s capacity and institutional limita- tions within the sphere of external relations, the EU’s cultural diplomacy in the USA is formal, hierarchical and proper, which in effect builds a stable but not deepened intercultural bond. Additionally, a research question was formulated: What kind of intercultural dialogue is being formally conducted between the European Union and the USA through the cultural actions of the EU Delegation? Artykuł analizuje strategie polityczne stosowane w celu promowania kultury europejskiej w Ameryce. W ramach komparatystycznej metody badawczej porównane zostaną „teoretyczne” cele z „rzeczywistymi” działaniami, tj. działaniami kulturalnymi podejmowanymi przez operatorów kulturalnych w Waszyngtonie, koncentrującymi się na rozpowszechnianiu osiągnięć sztuki europejskiej w USA. Na koniec dokonana zostanie ocena działań podejmowanych w ramach dyplomacji kulturalnej (soft power), prowadzonej przez UE i jej partnerów. Artykuł koncentruje się na analizie metod kształtowania relacji zewnętrznych EU w stosunku do USA, na tym, w jaki sposób polityka/polityki są wykonywane, negocjowane i konstruowane w różnych środowiskach politycznych i kulturowych za granicą. Analizuje możliwe efekty różnego rodzaju działań promocyjnych UE w USA, takich jak: Europejski Miesiąc Kultury, Dni Europejskie czy Domy Europejskie i ich skuteczność w propagowaniu wiedzy o europejskiej historii narodów i ich kulturze. W artykule wykazano mocne i słabe strony obecnego stanu rzeczy w realizacji relacji zewnętrznych UE w Ameryce, podjęto także kwestię wdrażania miękkiej siły UE w USA. Celem artykułu jest weryfikacja następującej hipotezy badawczej: Unia Europejska wchodzi w interakcje z publicznością amerykańską poprzez kulturę. Zgodnie z możliwościami i ograniczeniami instytucjonalnymi UE w sferze stosunków zewnętrznych, dyplomacja kulturalna UE w USA ma charakter formalny, hierarchiczny i poprawny, co w efekcie buduje stabilną, ale nie pogłębioną więź międzykulturową.