Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, 2017, nr 2
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Podział lewica–prawica w perspektywie konstruktywistycznej(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2017) Lipiński, ArturPrzypadek Polski doskonale pokazuje skalę rozbieżności pomiędzy badaczami, którzy z jednej strony krytykują specyficzny charakter polskiej wersji podziału lewica–prawica, a z drugiej strony dostrzegają jednak jego ważną rolę w procesie samoidentyfikacji aktorów politycznych i społecznych oraz zdolność do porządkowania życia politycznego – partie definiują się w określony sposób, a wyborcy trafnie owo pozycjonowanie rozpoznają i w oparciu o nie podejmują decyzje wyborcze. Celem niniejszego artykułu jest sproblematyzowanie owych rozbieżności w dwojaki sposób. Po pierwsze, poprzez ukazanie, iż u genezy tego „problemu” tkwią założenia związane z teorią racjonalnego wyboru. To pozytywistyczna ontologia oraz epistemologia leżące u podstaw paradygmatu racjonalnego wyboru pozwoliły na sformułowanie problemu, który z perspektywy podejść interpretatywnych byłby raczej nieodłączną częścią życia politycznego. Po wtóre, poprzez zastosowanie do badania podziału lewicowo-prawicowego założeń konstruktywizmu w celu zbadania roli, jakie pełni omawiana dychotomia w procesach komunikowania i konstruowania porządku politycznegoItem Dylematy bezpieczeństwa państw bałtyckich po aneksji Krymu(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2017) Kuczyńska-Zonik, AleksandraObawy o rewizjonistyczną politykę Rosji w regionie bałtyckim wzrosły w 2008 r. po konflikcie rosyjsko-gruzińskim. Jednak to aneksja Krymu i wojna we wschodniej Ukrainie spowodowała znaczący spadek poczucia bezpieczeństwa w regionie. Rosja postrzegana jest jako największe zagrożenie w regionie. Podczas gdy środki militarne budzą największy niepokój w państwach bałtyckich, Litwa, Łotwa i Estonia obawiają się także rosyjskiej presji na ich system polityczny, gospodarkę, kulturę, życie społeczne oraz tożsamość narodową. Poniższa praca będzie miała na celu wskazanie dynamiki dyskursu bezpieczeństwa w państwach bałtyckich w związku z wydarzeniami we wschodniej Ukrainie. Analiza będzie dotyczyła w szczególności odpowiedzi na pytania, w jaki sposób „kryzys ukraiński” wpłynął na postrzeganie bezpieczeństwa w państwach bałtyckich oraz jakie działania zostały podjęte na po- ziomie narodowym i regionalnym. Dodatkowo, zbadana zostanie relacja pomiędzy narodowymi a regionalnymi interesami w sferze bezpieczeństwa w państwach bałtyckich.Item Rola i zadania kontrwywiadu w obszarze funkcjonowania państwa z uwzględnieniem wybranych aspektów polityki bezpieczeństwa III RP(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2017) Górka, MarekArtykuł kładzie nacisk na funkcjonowanie kontrwywiadu w obszarze bezpieczeństwa państwa, które obecnie jest centralnym punktem każdego obszaru funkcjonowania państwa. Polityka powinna być sztuką zarządzania państwem zgodnie z istniejącym kodeksem moralnym, prawnym i ekonomicznym, ale musi także stanowić lub kreować takie rozwiązania, które pozwolą wyjść z niestabilnej lub konfliktowej sytuacji z jak najmniejszymi stratami dla państwa. Najważniejszą rolę odgrywają tu służby kontrwywiadowcze. Polityka bezpieczeństwa jest bowiem kształtowana przez rosnący czynnik niepewności i zagrożenia. W przypadku Rosji działalność służb specjalnych jest filarem zarówno polityki wewnętrznej, jak i zagranicznej. Neutralizacja i zwalczanie rosyjskiego wywiadu w przypadku Polski jest niezwykle trudne, biorąc pod uwagę wieloletnią tradycję, za którą stoi wiedza i ogromne doświadczenie. Kontrwywiad odgrywa istotną rolę dla znaczenia i rozwoju każdego państwa, ponadto dostrzega znaczenie informacji publicznej dla bezpieczeństwa państwa, która ma pomóc m.in. w przewidywaniu i zapobieganiu przyszłym zagrożeniom. Priorytetem jest ochrona informacji przed obcymi służbami działającymi na niekorzyść interesu państwa.Item Populism in Poland – between demagoguery and demophilia(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2017) Kasprowicz, Dominika; Hess, AgnieszkaThe goal of this paper is to present the evolution of populism in Poland using the examples of two political parties: the “Samoobrona” (“Self-Defense”) political party of Andrzej Lepper (a populist party which garnered most support in the first decade of the 21st century) and the “Kukiz ‘15” movement – the dark horse of the last Polish parliamentary elections. Both of these groups superbly illustrate the demagogy characteristic of populism, linked with an affirmation of the people (nation) which in turn would not be possible without the anti-establishment stance of the political leaders and the electorate. A comparison of these two examples al- lows us to monitor the transformations occurring in populist groups over the last few years, especially in the age where the Internet is employed as a vital means of communication. The paper presents the alternative conceptualizations of the idea of populism, and moves on to employ the N. Baar scheme (2009) and secondary and primary data (data obtained from the “Barometr Wyborczy” voting advisory application), and press releases to draft various types of correspondence between these two cases, which makes it possible to identify new, interesting characteristics of populism.Item Политизация социальных сетей Интернета и легитимность власти(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2017) Федорченко, СергейВ работе публикуются итоги научного проекта – «Глобального исследования политизации социальных сетей». По мнению автора, подрыв доверия граждан различных государств к таким демократическим институтам как партии и парламент приводит не только к видимым последствиям – полиическому абсентеизму и общественному эскапизму, но и провоцирует более глубокий процесс стремительной политизации сообществ социальных сетей Интернета. В качестве научной методологии был избран контент-анализ полиического дискурса. Проект показал, что в странах различных регионов – от Европы до Латинской Америки – существуют провластные, умеренно оппозиционные и радикальные сетевые сообщества. Сделан вывод, что политизация современных сетей пока больше способствует архаизации и радикализации социальных отношений, чем упрочнению легитимности демократических режимов и конструктивному диалогу общества с властью. Наиболее политизироваными социальными сетями оказались Facebook и Twitter.Item Programy polskich partii politycznych jako materiał empiryczny w badaniach dyskursu politycznego(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2017) Woźniak, WojciechProgramy partyjne są jedynymi dokumentami, które można uznać za całościowe wizje porządku społecznego opracowane przez partie polityczne – jedyne polityczne instytucje, które mają potencjał ich wdrożenia w przypadku zwycięskich wyborów. Są to również opracowania, które lokują partię w konkretnej, historycznej i ideowej przestrzeni, stąd powinno się je traktować w naukowym dyskursie poważnie, jako opisy pożądanej przyszłości narodu, państwa i społeczeństwa. Artykuł ma na celu omówienie problematyki programów partyjnych jako specyficznego materiału źródłowego, przedstawienie najważniejszego sposobu ich porównawczej analizy oraz zaprezentowanie doświadczeń autora z własnych badań, które obejmowały jakościową analizę treści 63 polskich programów wyborczych z lat 2001–2011. Celem artykułu jest wskazanie specyfiki polskich programów politycznych, próba wyjaśnienia ich wyjątkowości na tle innych dokumentów politycznych oraz rozważanie ich zalet/ słabości jako materiałów empirycznych w analizie polskiego dyskursu politycznego oraz ideologicznych afiliacji polskich ugrupowań partyjnych.Item Bezpieczeństwo jako zjawisko społeczne(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2017) Skarzyński, Ryszard; Kużelewska, ElżbietaBezpieczeństwo słusznie zostało w Polsce zaliczone do nauk społecznych. Carl von Clausewitza głosił, że wojna jest kontynuacją polityki innymi środkami. Według Clausewitza, wojna jest „aktem stosunków pomiędzy ludźmi”, czyli jest zjawiskiem życia społecznego. Clausewitz nie tylko wyjaśnił fenomen walki i wojny, ale także ich genezę przez pryzmat funkcjonowania społeczeństwa i kwestii bezpieczeństwa – nie jako stanu braku zagrożeń, ale takiego reagowania na zagrożenia. Celem artykułu jest ukazanie bezpieczeństwa jako zjawiska społecznego poprzez rozróżnienie pomiędzy bezpieczeństwem i przetrwaniem. Trafnie Hobbes twierdził, iż zapewnienie bezpieczeństwa społeczeństwu funkcjonującemu w formie zbiorowości (czyli poza państwem) nie jest możliwe, ponieważ nad jego egzystencją nikt nie czuwa. Oznacza to, że takich bytów społecznych dotyczy jedynie problem przetrwania w warunkach wewnętrznej rywalizacji małych grup, których proporcje sił łatwo i szybko się zmieniają. Problem bezpieczeństwa staje się jeszcze bardziej znaczący, gdy pojawia się ewentualność dezintegracji takiej całości, czy to od wewnątrz (np. zdrada), czy przez obcych, gdy dokonują oni penetracji związku (imigracja), albo próbują go zniszczyć w warunkach rywalizacji (agresja).Item Новый Закон о бедных 1834 года как основа современной системы местного управления Великобритании(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM w Poznaniu, 2017) Сорока, СветланаСтатья посвящена рассмотрению нового Закона о бедных 1834 года как основы для создания современной системы местного управления Великобритании. Проанализированы причины и предпосылки принятия Закона 1834 года, в частности определено, что началом реформ в местном управлении следует считать реформу избирательной системы в 1832 году. Определены основные нововведения Закона «Об изменениях к законодательству о бедных» и особенности их внедрения на практике. Рассмотрен процесс проведения реформы опеки над бедными 1834 года и утверждается, что это не были меры с целью отмены существующей системы, наоборот, они ее развили и усовершенствовали. Изменения, которые привнесла реформа вызревали давно. Свидетельством этого было принятие в конце ХVIII – начале XIX века законодательных актов рекомендательного характера, которые содержали в себе отдельные мероприятия позже усовершенствованные и консолидированные в едином акте «Об изменениях к законодательству о бедных» 1834 года. Автор утверждает, что именно этот закон заложил фундамент современной системы местного самоуправления в Великобритании, а основанные согласно нему учреждения трансформировались в другие учреждения или с расширением сферы их влияния и функций, или с передачей некоторых функций другим институтам.