Browse
Recent Submissions
Now showing 1 - 5 of 134
- ItemSpecyfika wschodnioazjatyckiego modelu rozwoju w odniesieniu do Azji Centralnej(2023) Jaskuła, Paweł; Fiedler, Radosław. PromotorNadrzędnym celem tej rozprawy doktorskiej jest ukazanie wybranych elementów Wschodnioazjatyckiego Modelu Rozwoju w kontekście ich potencjalnego zastosowania w państwach Azji Środkowej. Rama teoretyczna prowadzonych rozważań opiera się na dziedzictwie klasyków Ekonomii. Kluczowe wnioski odniesiono do praktycznego ich zastosowania w ramach formułowania polityki gospodarczej Państw Azji Wschodniej i Pacyfiku po 1945 r. W okresie powojennym instytucje międzynarodowe rekomendowały, starając się tym samym odpowiedzieć na problem ubóstwa wielu nowo powstałych państw, liberalizację zarówno ich systemów gospodarczych jak i politycznych. Dlatego też, biorąc pod uwagę, że grupa badawcza przyjęła alternatywną ścieżkę rozwoju, autor uznał, że wartościowym jest ukazanie i wyjaśnienie jej cech charakterystycznych, pozwalającej Japonii i tzw. Tygrysom Azjatyckim dogonić w rekordowo krótkim czasie tzw. tradycyjne państwa rozwinięte. Jest to tym bardziej istotne, że większość z nich, jeszcze na początku lat 60-tych, uchodziła za najbiedniejsze państwa na świecie. Zidentyfikowane w ramach procesu badawczego determinanty uporządkowano w następujących kategoriach: ekonomiczne, instytucjonalne, kulturowe i społeczne, oraz polityczne. Dzięki takiej kategoryzacji, możliwe było utworzenie szeregu rekomendacji rozwojowych dla państw Azji Centralnej, z uwzględnieniem ich obecnego poziomu postępu gospodarczego, demokratyzacji systemu politycznego, przejrzystości i stabilności zespołu instytucji państwowych i miejscowych uwarunkowań kulturowych. Rozdziały dotyczące analizy polityki gospodarczej konkretnych przykładów, obejmują okres od początku lat 50- tych do drugiej dekady XXI w. Wśród wykorzystanych metod badawczych zastosowano analizę systemową, studiów przypadku, a także metodę porównawczą, genetyczną oraz ilościową. Dzięki temu możliwe było wyprowadzenie następujących hipotez badawczych: 1. Przedsiębiorstwa państwowe, działające w ramach State Capitalism, odegrały kluczową rolę w procesie długotrwałego i stabilnego rozwoju państw Azji Wschodniej i Pacyfiku po 1945 r. 2. Azjatycki Nowy Kapitalizm Państwowy jest optymalnym modelem rozwoju dla państw Azji Centralnej Uzyskane wyniki pokazują, że niektóre elementy wykorzystane z pozytywnym skutkiem przez państwa Azji Wschodniej i Pacyfiku w przeszłości, wciąż mogą być użyte jako elementy strategii udanej transformacji gospodarczej w państwach rozwijających się. Ponadto, rosnąca w ostatnich latach popularność tzw. chińskiego modelu rozwoju, w znacznej mierze opartego na własności państwowej, może wskazywać na nieodwracalne zmiany w całej architekturze gospodarki światowej, w której państwa Azji Centralnej chcą się zadomowić, jako pełnoprawni jej uczestnicy, w niedalekiej przyszłości. The primary purpose of this doctoral thesis focuses on the Asian development model and its potential use within Central Asian states today. The analytical framework consists of the theoretical legacy of the economic development heritage and the practical assessment of the policies successfully used in the East Asian countries after 1945. By uncovering their approach to the recommendation given by the international institutions both for economic and political liberalization in the post-II world war epoch, the author examines and explains their alternative path to achieve a uniquely fast level of the catching-up process with other wealthy nations. The identified drivers of this progress include the following categories: economic, institutional, political and social. On this basis were formed the growth recommendations for the Central Asian states. Although the principal part of the dissertation text encapsulates the timeframe from 1950 until today, the first chapter presents an in-depth analysis of the theories from the 16th century up to the beginning of the 2nd decade of the 21st. Owing to this research technique, enriched with system analysis, case studies, and also with comparative, genetic, and quantitive methods, it was possible to demonstrate the following hypothesis: the state-owned enterprises (SOEs) played the primary role in the rapid development of East Asian countries after 1945, and the modern state capitalism is the most sophisticated growth model for Central Asian states today. The obtained results reveal that some elements effectively applied recently by the benchmark governments might still be vital components of the transformation strategies for other low-income countries. Moreover, the rising expansion of the Chinese development model, established on state ownership, might indicate the inevitable changes in the global economic architecture, which Central Asian states want to become full-fledging participants soon.
- ItemPrawa kobiet w programach partii politycznych a partycypacja Polek w życiu publicznym po 1989 roku(2023) Kaczmarek, Jolanta; Musiał-Karg, Magdalena. Promotor; Lubik-Reczek, Natasza. Promotor pomocniczyW systemie demokratycznym kwestia równego udziału kobiet i mężczyzn w rządzeniu państwem jest fundamentalną zasadą prawa międzynarodowego, Unii Europejskiej i Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Stanowi zwieńczenie starań pokoleń kobiet o zrównanie przywilejów obywatelskich całego społeczeństwa. Polki otrzymały prawa wyborcze w 1918 r., co nie oznaczało automatycznego wyrównania reprezentacji obu płci na wysokich stanowiskach państwowych. Polityka II Rzeczypospolitej, Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej oraz III Rzeczpospolitej stereotypowo wiązała zarządzanie z płcią męską. Bariery o charakterze kulturowym, socjoekonomicznym i politycznym, ograniczające kobiece zaangażowanie publiczne, okazały się trudne do wyeliminowania. Partie z różnych stron sceny politycznej nie wykazywały zainteresowania wspieraniem kobiecego akcesu do sfery publicznej. Obecnie kierują pod adresem żeńskiego elektoratu szeroką gamę postulatów dotyczących rozmaitych sfer życia. Warto odnotować, że po 1989 r. liczba kobiet w organach władzy ustawodawczej i wykonawczej zwiększyła się, choć w dość ograniczonym stopniu. Przedmiot badawczy podejmowany w niniejszej dysertacji stanowią zagadnienia obecności kwestii kobiecych w programach polskich ugrupowań politycznych oraz skali partycypacji kobiet w organach władzy ustawodawczej i wykonawczej. Zasadniczym celem rozprawy doktorskiej jest próba odpowiedzi na pytania o zakres obecności kwestii praw kobiet w programach polskich partii politycznych i jego przełożenie na zwiększenie udziału Polek w życiu politycznym. Ramy czasowe dysertacji obejmują lata 1989-2022. In a democratic system, the issue of equal participation of women and men in the governance of the state is a fundamental principle of international law, the European Union law and the Constitution of the Republic of Poland. It represents the culmination of the efforts of generations of women to equalise the civic privileges of society as a whole. Polish women were granted electoral rights in 1918, which did not mean an automatic equal representation of both sexes in high state positions. The politics of the Second Republic, the Polish People's Republic and the Third Republic stereotypically associated governance with the male gender. Barriers of a cultural, socio-economic and political nature, limiting female public involvement, proved difficult to eliminate. Parties on different sides of the political scene have shown no interest in supporting women's entry into the public sphere. Nowadays, they address a wide range of demands to the female electorate concerning various spheres of life. It is worth noting that after 1989, the number of women in the legislative and executive branches of government increased, albeit to a rather limited extent. The research subject addressed in this dissertation is the presence of women's issues in the programmes of Polish political groupings and the extent of women's participation in legislative and executive bodies. The fundamental aim of the dissertation is to attempt to answer questions about the extent to which women's rights issues are present in the programmes of Polish political parties and how this translates into increased political participation by Polish women. The timeframe of the dissertation is 1989-2022.
- ItemStanowisko Alternatywy dla Niemiec wobec integracji europejskiej w latach 2013-2019(2023) Formuszewicz, Ryszarda; Malinowski, Krzysztof. PromotorW stosunkowo krótkim okresie AfD, której głównym celem politycznym była początkowo korekta Unii Gospodarczej i Walutowej, przekształciła się w ugrupowanie kontestujące kompleksowo Unię Europejską i kwestionującą korzyści z członkostwa Niemiec w jej strukturze. Równolegle motywowana ekonomicznie krytyka wspólnej waluty ustąpiła pierwszeństwa agitacji wyborczej skupionej na problematyce polityki migracyjnej i azylowej. Stanowiący ramy teoretyczne analizy model partii eurosceptycznej pozwolił na pozytywną weryfikację przyjętej tezy, zgodnie z którą w ramach ewolucji ideowo-programowej, jaką AfD przeszła w latach 2013-2019, nastąpiła intensyfikacja kontestowania Unii Europejskiej przez tę partię. Intensyfikacja ta wynikała zarówno z radykalizacji ideologicznej, jak i ze względów strategicznych tj. dla umacniania wizerunku opozycji antyestablishmentowej. W rezultacie choć partia początkowo charakteryzowana była w kategoriach miękkiego eurosceptycyzmu, po procesie wewnętrznej radykalizacji należy ją już klasyfikować jako reprezentantkę twardego wariantu krytycznego stanowiska wobec UE. Wobec długofalowej skłonności głównych niemieckich partii do wyłączenia kwestii integracji europejskiej z rywalizacji politycznej, eurosceptycyzm był czynnikiem sprzyjającym ustabilizowaniu AfD w niemieckim systemie politycznym. In a relatively short period of time, the AfD, whose main political goal was initially to correct the Economic and Monetary Union, transformed itself into a grouping that comprehensively challenged the European Union and questioned the benefits of Germany's membership in its structure. At the same time, economically motivated criticism of the single currency gave way to electoral agitation focused on migration and asylum policies. The model of the Eurosceptic party, which constitutes the theoretical framework of the analysis, allowed a positive verification of the thesis adopted, according to which, as part of the ideological and programmatic evolution that the AfD underwent in 2013-2019, there was an intensification of the party's contestation of the EU. This intensification resulted both from ideological radicalisation and for strategic reasons, i.e. to strengthen the image of the anti-establishment opposition. As a result, although the party was initially characterised by soft Euroscepticism, after the process of internal radicalisation it should already be classified as representing a hard variant of the critical stance towards the EU. Given the long-term tendency of the main German parties to exclude the issue of European integration from political competition, Euroscepticism was a factor in stabilising the AfD in the German political system.
- ItemSamorząd terytorialny w procesie rozwoju metropolitalnego a nowe formy partycypacji(2023) Mijalska, Faustyna; Kmieciak, Robert. PromotorRozprawa doktorska stanowi próbę spojrzenia na tematykę współdziałania jednostek samorządowych z mieszkańcami z nieco innej niż dotychczas perspektywy, gdyż jej podłożem są obszary metropolitalne, wokół których obecnie toczy się ożywiona dyskusja. Ważnym aspektem pracy było scharakteryzowanie metropolizacji w Polsce po 1989 r., a także zidentyfikowanie miast, które mogą pretendować do miana metropolii. Dokonany został przegląd polskich aktów prawnych i dokumentów strategicznych poruszających kwestię rozwoju metropolitalnego. Kolejnym elementem było określenie roli jednostek samorządu terytorialnego w procesie metropolizacji, by w końcu przejść do omówienia koncepcji inteligentnych miast, której zrozumienie było istotne dla dalszych rozważań nad tematyką związaną z rozwojem metropolii. Omówione zostały historyczne i prawno-instytucjonalne uwarunkowania partycypacji, a także zwrócona została uwaga na jej silne i słabe strony wraz z określeniem poziomu sprawności współczesnego społeczeństwa obywatelskiego. Zwieńczeniem pracy było poruszenie kwestii administracji elektronicznej, mającej na celu ułatwienie ludziom udziału w partycypowaniu w życiu publicznym, a także problematyki tej z punktu widzenia społeczności lokalnych. Przedstawione zostało ponadto zagadnienie związane z podstawami prawa dotyczącego funkcjonowania administracji cyfrowej, rozszerzonego po wybuchu pandemii Covid-19. Ostatecznie dotknięto również gros aspektów związanych z tzw. government technology oraz civic technology. Za wprowadzenie do tej części posłużyła analiza crowdsourcingu i jego odmian. Research often lacks a holistic view of the issue of local government units interacting with residents, especially in relation to the concept of smart cities. An important component of thesis was the depiction of the metropolization in Poland after 1989, as well as identification of cities that can claim to be metropolises. Polish legal acts and strategic documents addressing the issue of metropolitan development were reviewed. Another aspect was the definition of the role of local government units in the process of metropolization, and finally a discussion on the concept of smart cities, an understanding of which was important for further consideration of topics related to metropolitan development. The subsequent topic was the historical and legal-institutional conditions of participation. Its strengths and weaknesses, along with the determination of the level of efficiency of modern civil socjety, were discussed. The final topic discussed was the issue of e-government, aimed at facilitating people's participation in public life, also considered from the point of view of local communities. In addition, the basics of the law related to digital administration, expanded and improved after the outbreak of the Covid-19 pandemic, was analysed. Finally, the bulk of issues related to the so-called government technology and civic technology were also touched upon. An analysis of crowdsourcing and its variations served as an introduction to this section.
- ItemZakład Ubezpieczeń Społecznych jako podmiot polityki społecznej państwa polskiego - od instytucji ubezpieczeń społecznych w kierunku instytucji zabezpieczenia społecznego(2023) Lewandowska, Magdalena; Grewiński, Mirosław. PromotorDysertacja ma układ chronologiczny i składa się z sześciu rozdziałów. W pierwszym rozdziale, zatytułowanym „Miejsce i rola ubezpieczeń społecznych w polityce społecznej państwa polskiego” przedstawiłam koncepcje i definicje polskiej polityki społecznej oraz uwarunkowania polityczne i gospodarcze w jej tworzeniu. Zaprezentowałam także definicje podstawowych pojęć z zakresu polityki społecznej. Ukazałam także miejsce ubezpieczeń społecznych w systemie zabezpieczenia społecznego państwa. W drugim rozdziale, którego tytuł brzmi „Tworzenie polskiego systemu ubezpieczeń społecznych”, opisałam początki prac nad polskim systemem ubezpieczeń społecznych, scharakteryzowałam pierwsze akty prawne wprowadzające poszczególne rodzaje ubezpieczeń oraz scalenie ubezpieczeń i utworzenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wraz z jego działalnością związaną z realizacją ubezpieczeń, działalnością okołoubezpieczeniową, jak również działalnością niezwiązaną bezpośrednio z ubezpieczeniami oraz ostateczny kształt przedwojennego polskiego systemu ubezpieczeń. Przedstawiłam też główne koncepcje twórców polskiego systemu ubezpieczeń społecznych oraz reakcje opinii publicznej. Ukazałam także wpływ bieżących uwarunkowań politycznych, gospodarczych i społecznych na kształtowanie systemu ubezpieczeń i tworzenie, a także funkcjonowanie instytucji, które realizowały ubezpieczenia społeczne. Kolejny rozdział, zatytułowany „Znaczenie i rola ZUS w okresie II wojny światowej”, poświęciłam na opisanie funkcjonowania instytucji ubezpieczeniowych w okresie II wojny światowej na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką. Przedstawiłam zarówno przepisy prawne wprowadzone przez okupanta (dyskryminujące Polaków, co wynikało z przyjętej przez hitlerowskie Niemcy doktryny dotyczącej roli narodów podbitych przez III Rzeszę), jak i postawy pracowników instytucji ubezpieczeniowych wobec tych przepisów oraz ich udział w konspiracji patriotycznej. Opisałam także prowadzone pod koniec wojny prace koncepcyjne nad powojennym kształtem systemu ubezpieczeń społecznych. Trzeci rozdział nosi tytuł „Odbudowa ZUS po II wojnie światowej i likwidacja Zakładu w latach 50. XX w.”. Poświęciłam go na przedstawienie warunków powojennej odbudowy instytucji ubezpieczeniowych, opisując wpływ sytuacji politycznej na zmiany systemu ubezpieczeń w pierwszym dziesięcioleciu po zakończeniu II wojny światowej i roli ZUS w polityce społecznej państwa. Przedstawiłam także działalność ZUS niezwiązaną z ubezpieczeniami społecznymi w tym okresie, jak również przyczyny, okoliczności i etapy likwidacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W czwartym rozdziale, pt.: „Reaktywacja ZUS i zmiany w systemie ubezpieczeń społecznych w latach 1960-1989”, zaprezentowałam przemiany systemu ubezpieczeń społecznych oraz warunki funkcjonowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w latach 1960–1989. Opisałam także wpływ sytuacji politycznej na zmiany systemu ubezpieczeń i działalność ZUS. Przedstawiłam również zakres działalności niezwiązanej z ubezpieczeniami społecznymi oraz działalności okołoubezpieczeniowej, jaką prowadził w tym czasie Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W ostatnim rozdziale, zatytułowanym „ZUS w systemie ubezpieczeń społecznych po roku 1989”, przedstawiłam kryzys polityczny, gospodarczy i społeczny początku lat 90. XX wieku i jego wpływ na kształt ustawy zmieniającej system ubezpieczeń społecznych z roku 1998, główne założenia reformy systemu ubezpieczeń społecznych oraz wynikające z niej nowe obowiązki dla ZUS. Opisałam także zmiany, jakie były dokonywane w systemie ubezpieczeń społecznych oraz w funkcjonowaniu ZUS do roku 2022, a także zakres działalności okołoubezpieczeniowej i niezwiązanej z ubezpieczeniami społecznymi, jaką w tym czasie prowadził Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ze względu na tematykę pracy nie eksponowałam komparatystyki międzynarodowej. Na zakończenie opisałam także wpływ pandemii koronawirusa na funkcjonowanie i działalność Zakładu oraz zmieniającą się rolę ZUS w polityce społecznej państwa. Na zakończenie przedstawiłam rekomendacje dla kierunków zmian w systemie ubezpieczeń społecznych oraz w dalszym funkcjonowaniu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. The dissertation is arranged chronologically and consists of six chapters. In the first chapter, entitled „The place and role of social insurance in the social policy of the Polish state”, I presented the concepts and definitions of Polish social policy as well as political and economic conditions in its creation. I also presented definitions of basic terms in the field of social policy. I also showed the place of social insurance in the social security system of the state. In the second chapter, the title of which is „Creating the Polish social insurance system”, I described the beginnings of work on the Polish social insurance system, I characterized the first legal acts introducing individual types of insurance, as well as merging insurance and establishing the Social Insurance Institution together with its activities related to the implementation of insurance, related to insurance, as well as activities not directly related to insurance, and the final shape of the pre-war Polish insurance system. I also presented the main concepts of the creators of the Polish social security system and the reactions of the public opinion. I also showed the impact of current political, economic and social conditions on the formation of the insurance system and the creation, as well as the functioning of institutions that implemented social insurance. The next chapter, entitled „The meaning and role of ZUS during World War II", was devoted to describing the functioning of insurance institutions during World War II in the Polish territories under German occupation. I presented both the legal regulations introduced by the occupier (discriminating against Poles, which resulted from the doctrine adopted by Nazi Germany regarding the role of nations conquered by the Third Reich), as well as the attitudes of employees of insurance institutions towards these regulations and their participation in the patriotic conspiracy. I also described the conceptual work carried out at the end of the war on the post-war shape of the social security system. The fourth chapter is entitled „Reconstruction of ZUS after World War II and liquidation of the Institution in the 1950s". I devoted it to presenting the conditions of the post-war reconstruction of insurance institutions, describing the impact of the political situation on changes in the insurance system in the first decade after the end of World War II and the role of ZUS in the social policy of the state. I also presented the activity of ZUS not related to social insurance in that period, as well as the reasons, circumstances and stages of liquidation of the Social Insurance Institution. In the fifth chapter, entitled „Reactivation of the Social Insurance Institution and changes in the social insurance system in the years 1960-1989", I presented the changes in the social insurance system and the conditions for the functioning of the Social Insurance Institution in the years 1960-1989. I also described the impact of the political situation on changes in the insurance system and the activities of ZUS. I also presented the scope of activities not related to social insurance and insurance-related activities conducted at that time by the Social Insurance Institution. In the last chapter, entitled „ZUS in the social security system after 1989", I presented the political, economic and social crisis of the early 1990s and its impact on the shape of the act amending the social security system of 1998, the main assumptions of the reform of the social security system and the resulting new obligations for ZUS. I also described the changes that were made in the social insurance system and in the functioning of ZUS until 2022, as well as the scope of insurance-related and non-insurance activities conducted at that time by the Social Insurance Institution. Due to the subject of the work, I did not expose international comparative studies. Finally, I also described the impact of the coronavirus pandemic on the functioning and operation of the ZUS and the changing role of ZUS in the social policy of the state. At the end, I presented recommendations for the directions of changes in the social insurance system and in the further functioning of the Social Insurance Institution.