Biblioteka, 2017, nr 21 (30)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item „Biblioteki” w paleolicie(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Kotuła, Sebastian DawidInstytucje wspomagające procesy zarządzania informacją i wiedzą, jakimi są biblioteki, pojawiły się w wyniku wprowadzenia do komunikacji społecznej pisma oraz nośników pisma, a więc m.in. tabliczek glinianych, zwojów papirusowych, kodeksów pergaminowych. W bibliologii i informatologii historia bibliotek jest dobrze opracowana naukowo. Natomiast okres rozwoju ludzkości przed kulturą książki wymaga uzupełnienia. Celem niniejszego tekstu jest wykazanie, jakie metody zarządzania informacją i wiedzą stosowano przed pojawieniem się bibliotek i książek (także proto-książek). Wybrane na potrzeby artykułu przykłady pochodzą z paleolitu górnego i dotyczą wczesnych homo sapiens sapiens. Przedstawiony wywód jest wstępem do szerzej zakrojonych badań, a jego celem jest zasygnalizowanie możliwości rozszerzenia obszaru badawczego bibliologii i informatologii na okres poprzedzający narodziny bibliotek, proto-książek i książek sensu stricto.Item „Czarować chciała tylko powabem umysłu”. O formacji intelektualnej Marianny z Ciecierskich Skórzewskiej na podstawie inwentarza jej księgozbioru(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Kłudkiewicz, KamilaMarianna z Ciecierskich Skórzewska (1741–1773), majętna szlachcianka, żona generała Franciszka Skórzewskiego dzieliła czas między Wielkopolskę (pałac generałostwa w Margonińskiej Wsi) oraz Berlin. W stolicy Prus młodą Skórzewską zaciekawiły nauki przyrodnicze, które w XVIII wieku cieszyły się szczególnym zainteresowaniem amatorów. Wyrazem tej pasji generałowej jest jej księgozbiór. Na podstawie pośmiertnego inwentarza ruchomości Marianny Skórzewskiej można dokonać rekonstrukcji zawartości jej biblioteki. Generałowa posiadała klasyczne i popularne pozycje literatury pięknej, książki z zakresu historii, a także wyróżniający się zbiór dzieł z fizyki, matematyki, astronomii.Item Podróż naukowa Karola Libelta do Galicji w 1869 roku i rękopiśmienna pamiątka po niej w zbiorach Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Baszko, AgnieszkaW 2012 roku przekazano do zbiorów specjalnych Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu rękopiśmienny album (sygn. Rkp. 4498) będący pamiątką z podróży naukowej Karola Libelta do Galicji w 1869 roku. Filozof odwiedził wówczas z wykładami Kraków i Lwów, był serdecznie przyjmowany przez mieszkańców obu miast. 17 kwietnia 1869 roku młodzież akademicka wręczyła Libeltowi w podziękowaniu i w dowód uznania album z kartami zawierającymi 348 podpisów słuchaczy Uniwersytetu Jagiellońskiego i Instytutu Technicznego w Krakowie. Artykuł zawiera opis podróży Karola Libelta do Galicji oraz albumu z wpisami krakowskich studentów, m.in. Michała Hieronima Bobrzyńskiego, Karola Stanisława Olszewskiego, Tadeusza Browicza, Józefa Krzepeli czy Piotra Hubala Dobrzańskiego.Item Biblioteka Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu 1926–2016(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Tomaszewski, RomanBiblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu powstała w 1926 roku, równocześnie z powołaniem do życia uczelni. Zadaniem niniejszego artykułu jest ukazanie zarysu dziejów Biblioteki w najbardziej istotnych obszarach jej działalności. Zaprezentowano zmieniające się uregulowania prawne, zgodnie z którymi na przestrzeni 90 lat funkcjonowała, wiele miejsca poświęcono także strukturze organizacyjnej oraz sytuacji kadrowej. Wskazano, że przez długie lata Biblioteka zmagała się z trudną sytuacją lokalową. Przedstawiony został proces systematycznego tworzenia i opracowania księgozbioru. Dobitnie wyróżniono ewolucję funkcji informacyjno-dokumentacyjnych. W artykule nie pominięto również innych zagadnień istotnych dla życia Biblioteki, takich jak: działalność wydawnicza, publikacyjna, dydaktyczna i inne. Zaznaczona została wyraźnie czołowa rola Biblioteki Głównej w sieci bibliotek uczelni. Celem artykułu jest przedstawienie nie tylko historii i rozwoju Biblioteki Głównej UEP, ale też jej miejsca i roli jako jednostki wspierającej proces naukowo-dydaktyczny w życiu uczelni.Item „Nowe porządki” z socjalizmem w tle. Szkic do powojennych dziejów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu (1945–1956)(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Mania, ElżbietaPowojenna historia biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu zapisała się wieloma rozdziałami. Pierwszym był trudny okres usuwania zniszczeń. Drugim – organizowanie i rozwój działalności oddziałów bibliotecznych. Ważnym zadaniem bibliotekarzy było także zabezpieczanie księgozbiorów porzuconych i opuszczonych z terenów Wielkopolski, Ziem Odzyskanych i Śląska. tymczasem, jeszcze zanim usunięto ślady obecności Universitätsbibliothek zorganizowanej w murach poznańskiej biblioteki w czasie okupacji, ówczesna sytuacja polityczna narzuciła nowe – sowieckie wzorce. Odtąd powinnością bibliotekarza, oprócz gromadzenia, opracowywania i udostępniania zbiorów, była walka o postawę ideologiczną czytelnika. Wpływowe władze partyjno-państwowe wprowadziły zatem szereg zarządzeń, by czuwać nad całokształtem działalności bibliotekarstwa polskiego. Praktyki te przybierały różne formy, kreśląc kolejne karty bibliotecznych dziejów. im poświęcony będzie niniejszy artykuł.Item Archiwum literackie Wincentego Różańskiego w świetle założeń krytyki genetycznej(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Przybyszewska, AlicjaTekst prezentuje spuściznę literacką Wincentego Różańskiego jako materiał badawczy dla krytyki genetycznej. Jest to metodologia pracy dokumentacyjnej, interpretacji i edycji, stawiająca w polu zainteresowania analizę genetyczną tekstu, przygotowanie genetycznego dossier oraz edycję, której celem jest rekonstrukcja etapów powstawania tekstu w formie cyfrowego wydania naukowego. Krytycy genetyczni poddają zatem wnikliwemu oglądowi bruliony i autografy, wprowadzają do badawczego instrumentarium pojęcie przed-tekstu, na który składają się różne wersje tekstu oraz wszelkie notatki i uzupełnienia autora, znajdujące się w obrębie rękopisu. Owe warianty, nie tekst zwany ostatecznym, stanowią w tej koncepcji klucz do zrozumienia procesu twórczego i odkrycia innej historii literatury niż ta, którą ustanawia się na podstawie drukowanego dorobku twórców. Archiwum twórcze Różańskiego, znajdujące się w zbiorach Ośrodka Dokumentacji Wielkopolskiego Środowiska Literackiego (Domu Literatury Biblioteki Raczyńskich), tworzą setki nieopublikowanych, pozostawionych w rękopisach wierszy poety. Stanowią one znakomity materiał do analizy i – być może – wydania genetycznego, którego koncepcję dotyczącą ineditów zaproponował francuski teoretyk badania genezy Pierre-Marc de Biasi.Item Profesor Aleksander Birkenmajer jako dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu w latach 1939–1947(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Głowacka-Helak, MałgorzataArtykuł przedstawia profesora Aleksandra Birkenmajera, przedwojennego dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu. Okazją do jego przypomnienia jest przypadająca w 2017 roku 50. rocznica śmierci. Kierownictwo Biblioteki Uniwersyteckiej rozpoczął w marcu 1939 roku, tuż przed wybuchem II wojny światowej. Podczas okupacji na kilka lat rozstał się ze współpracownikami. Do Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu powrócił w marcu 1945 roku, aby uczestniczyć w niezwykle trudnej odbudowie życia bibliotecznego w latach 1945–1947. Do napisania artykułu zostały wykorzystane materiały archiwalne zachowane w Archiwum Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu.Item Biblioteka Krajowa w Poznaniu 1894–1902(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Wenzel, B.; Skutecki, JakubLiczący 115 lat tekst prezentuje okoliczności powstania i pierwsze lata działalności niemieckiej Biblioteki Krajowej (Landesbibliothek) w Poznaniu, której księgozbiór stał się w 1902 roku istotną częścią Biblioteki im. Cesarza Wilhelma (Kaiser-Wilhelm-Bibliothek). Dziś jest to fragment zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu.Item Jak powstawała korbutowa bibliografia Adama Mickiewicza?(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Przychodniak, ZbigniewRanga i zakres twórczości Adama Mickiewicza określają potrzebę i znaczenie opracowań bibliograficznych obejmujących twórczość i literaturę przedmiotową autora Dziadów i Pana Tadeusza. Początki bibliografii Mickiewiczowskich sięgają lat 40. XIX wieku; w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku powstało wiele bibliografii cząstkowych. Zainicjowana przez Gabriela Korbuta w 1917 roku bibliografia literatury polskiej stała się po roku 1950 podstawą do stworzenia nowej, pełniejszej redakcji w postaci 19-tomowej serii bibliografii poszczególnych epok i wybranych pisarzy. Trwający dziesięciolecia proces przygotowywania i opracowywania dla serii „Nowego Korbuta” zaplanowanego tomu 10 poświęconego Mickiewiczowi przyniósł realizację pierwszej części (literatury podmiotowej) i daje szansę na stworzenie jego nowoczesnej mutacji w formie internetowej strony Bibliografii Mickiewiczowskiej.Item Księgozbiory beletrystyczne w polskich akademickich bibliotekach specjalistycznych(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Dobrzyńska-Lankosz, EwaGromadzenie i udostępnianie literatury beletrystycznej w bibliotekach uniwersyteckich jest sprawą oczywistą, bowiem tego typu literatura jest warsztatem pracy określonej grupy naukowców i studentów uniwersytetów. Statutowego obowiązku gromadzenia beletrystyki nie mają natomiast specjalistyczne biblioteki techniczne, medyczne, rolnicze, ekonomiczne, wojskowe, niemniej w niektórych z nich jest ona dostępna. W artykule omówione zostaną: proweniencja księgozbiorów beletrystycznych w akademickich bibliotekach specjalistycznych, zainteresowanie beletrystyką ze strony użytkowników, sposoby udostępniania i pozyskiwania nowości, źródła finansowania.Item A Subject Analysis of Pentecostalism in the Dewey Decimal Classification System(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Stewart, AdamPropozycje klasyfikacji dzieł dotyczących zagadnień ruchu zielonoświątkowego w najnowszym wydaniu klasyfikacji dziesiętnej Deweya (KDD) ujawniają wiele błędów w definicjach i historycznych pomyłek, które mogą wprowadzić spore zamieszanie przy ich katalogowaniu, jak również zmniejszyć możliwości dotarcia do odpowiednich dzieł poświęconych pentekostalizmowi tym użytkownikom bibliotek, którzy w swoich poszukiwaniach posługują się układem KDD. Artykuł identyfikuje źródła tych błędów, proponuje sposoby naprawcze i uzasadnia znaczenie regularnej współpracy między bibliotekarzami a specjalistami dziedzinowymi w celu zachowania maksymalnej precyzyjności systemu klasyfikacji zbiorów bibliotecznych i towarzyszącej mu odpowiedzialności społecznej.Item Czytelnictwo jako narzędzie kształtowania rzeczywistości (na kanwie koncepcji noosfery Władimira Wiernadskiego)(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Melentiewa, Julia; Wojciechowski, JacekItem „Roczniki Biblioteczne”, R. LX, 2016, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2016, s. 410(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Wojciechowski, JacekItem Andrzej Dróżdż, Zapomniany bibliocyd. Szkice o ludziach i książkach w czasach stalinizmu, Bibliotheca Iagellonica. Fontes et Studia, t. 30, Kraków: Księgarnia Akademicka 2017, s. 145, nlb. 3(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Nowak, PiotrItem Metody i narzędzia badań piśmiennictwa cyfrowego i jego użytkowników, red. Małgorzata Góralska, Agnieszka Wandel, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2016, s. 220(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Wojciechowski, JacekItem Michał Janeczek, Katalog starych druków Archiwum Państwowego w Poznaniu, Poznań: Archiwum Państwowe w Poznaniu, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych 2016, s. 420(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Małecka, MonikaItem LaTeI. Z badań nad wykorzystaniem technologii informacyjnych w bibliologii i informatologii, red. Grzegorz Gmiterek, Mikołaj Ochmański, Marcin Roszkowski, Nauka – Dydaktyka – Praktyka, nr 168, Warszawa: Wydawnictwo SBP 2015, s. 216(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Wojciechowski, JacekItem Mariusz Jarocki, Open source w bibliotekach w świetle badań publicznych uczelni akademickich w Polsce, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2015, s. 300(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Kotuła, Sebastian DawidItem Biblioskan. Monitoring i ewaluacja w bibliotekach publicznych, red. Aleksandra Marciniak, Paulina Milewska, Iwona Sójkowska, Łódź: Fundacja Normalne Miasto – Fenomen 2016, s. 243(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Wojciechowski, JacekItem Daniel Koteluk, „Papierowa propaganda” w bibliotece w osadzie wiejskiej Czerwieńsk w powiecie zielonogórskim od 1949 do 1956 roku, Zielona Góra: PRO LIBRIS 2016, s. 184(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2017) Domke, Radosław