Browse
Recent Submissions
- ItemEkologia i tafonomia heterokorali z femenu z Jebel Bou Ifarherioun (Antyatlas, Maroko)(2023) Dworczak, Patrycja Genowefa; Berkowski, Błażej. PromotorDysertacja przedstawia wyniki badań na temat ekologii i tafonomii fameńskich heterokorali z Jebel Bou Ifarherioun (Antyatlas, Maroko). W proksymalnych częściach kolonii Oligophylloides maroccanus Weyer, 2016 zaobserwowano szkielety epibiontów, które stanowią pierwszą opisaną interakcję syn vivo pomiędzy Heterocorallia a innymi organizmami morskimi. Również po raz pierwszy opisano powierzchnie „regeneracji” świadczące o wstrzymaniu rozwoju i zdolności retrakcji ciała miękkiego u heterokorali. Masywny, pozbawiony ciała miękkiego szkielet stanowił idealne podłoże do osiedlenia się larw epibiontów. Analizom poddano również bioerozje, występujące na powierzchniach szkieletów O. maroccanus. Obserwacje wykazały, że liczne drążenia zostały wykonane przez pąkle z rzędu Acrothoracica. Drążenia te nie wykazują żadnego charakterystycznego ułożenia i orientacji, dlatego zasugerowano, że była to interakcja post mortem. Przeprowadzona rewizja badanych ichnoskamieniałości, podważyła zasadność synonimizacji bioerozji jako ichnorodzaj Rogerella. Ponadto, po raz pierwszy wykonano badania stosunków izotopów stabilnych tlenu i węgla w szkieletach Oligophylloides. Najmniej zmienione diagenetycznie części okazów wykazują ograniczoną zmienność wartości δ13C i δ18O, która jest charakterystyczna dla środowisk głębokomorskich preferowanych przez Heterocorallia. Uzyskane wyniki przypominają typowe, środowiskowe i metaboliczne efekty frakcjonowania zdominowanego przez CO2, charakterystyczne dla koralowców Rugosa, Hydrocorallia i Octocorallia.
- ItemStudium sedymentologiczne osadów deponowanych z przepływów glacifluwialnych w czasie zlodowacenia warty i wisły(2022) Mleczak, Mateusz; Pisarska-Jamroży, Małgorzata. PromotorNa rozprawę składają się 3 recenzowane artykuły podejmujące tematykę przepływów glacifluwialnych zachodzących podczas zlodowaceń Warty i Wisły. W pierwszym z nich opublikowano wyniki badań z dwóch stanowisk badawczych, zlokalizowanych w obrębie moren czołowych, w których sukcesja osadowa zdominowana była przez osady pochodzące z zalewów warstwowych. Wykazano, że występujące na przedpolu lądolodu warunki peryglacjalne istotnie wpływały na styl sedymentacji, kiedy to na skutek ograniczonej erozji przepływy glacifluwialne przyjmowały postać przepływu nieskanalizowanego. W drugim z artykułów, przedstawiono wyniki badań ze stanowiska znajdującego się w obrębie sandru Gwdy. Uzyskane wyniki wykazały, że budowa wielkich sandrów jest znacznie bardziej skomplikowana niż do tej pory sądzono, a wysokoenergetyczne przepływy glacifluwialne, typowe dla stref proksymalnych sandrów, mogły występować także w strefie dystalnej. Z kolei wyniki badań ze stanowiska w Ujściu (3 artykuł) zwracają uwagę na redepozycyjną rolę przepływów glacifluwialnych. Wykazano, że szeroko opisana i zanalizowana drobnopiaszczysta sukcesja osadowa pochodzi z występującej w niedalekim sąsiedztwie formacji wieku mioceńskiego.
- ItemMetodyka ocen georóżnorodności wybranych krajobrazów Polski(2022) Najwer, Alicja Joanna; Zwoliński, Zbigniew. PromotorGeoróżnorodność poprzez swój wkład w rozwój gospodarczy, geoturystykę i rekreację oraz geodziedzictwo zapewnia wiele korzyści społeczeństwu i środowisku naturalnemu. Ma fundamentalne znaczenie dla ochrony różnorodności biologicznej. Wprowadzony w ostatniej dekadzie XX wieku termin georóżnorodności bardzo szybko zyskał aprobatę naukową na całym świecie. Pomimo tego do dnia dzisiejszego, zauważalny jest brak ustalonych ram koncepcyjnych i metodologicznych jej oceny. Problemem badawczym pracy jest wypracowanie algorytmu służącego ocenie georóżnorodności zróżnicowanych morfometrycznie i morfogenetycznie krajobrazów, tj. obszarów nizinnych, wyżynnych i górskich, z wykorzystaniem systemów informacji geograficznej (GIS). Rozprawa doktorska ma formę spójnego cyklu pięciu oryginalnych, powiązanych tematycznie publikacji. Cele rozprawy dotyczą: 1) stanu badań nad georóżnorodnością oraz propozycji metodycznej badań nad jej oceną (Najwer, Zwoliński 2014), 2) systematyki metod badawczych ocen georóżnorodności (Zwoliński i in. 2018), 3) jakościowo - ilościowej oceny georóżnorodności na obszarze nizinnym, wyżynnym i górskim z wykorzystaniem globalnej i lokalnej ważonej kombinacji liniowej (Najwer i in. 2016, Jankowski i in. 2020, Najwer i in. 2022), 4) weryfikacji wypracowanej metodyki oceny georóżnorodności w oparciu o dane eksperckie i crowdsourcingowe (Jankowski i in. 2020, Najwer i in. 2022). W pracy zaproponowano nową, jakościowo - ilościową metodę oceny georóżnorodności, z wykorzystaniem przestrzennej analizy wielokryterialnej (S-MCA) w dwóch wariantach: Globalnie Ważonej Kombinacji Liniowej (G-WLC) oraz Lokalnie Ważonej Kombinacji Liniowej (L-WLC). Podstawą algorytmu analitycznego jest wybór czynników (komponentów abiotycznych środowiska przyrodniczego), reguł ich klasyfikacji oraz odpowiedni dobór wag map czynnikowych. W celu obiektywizacji wyników, do klasyfikacji elementów abiotycznych georóżnorodności oraz wag finalnych, zaproponowano wykorzystanie crowdsourcingu. Informacje przy wykorzystaniu geoankiety zebrano dla trzech parków narodowych. Zaproponowaną w pracy metodę przetestowano na obszarach o zróżnicowanym krajobrazie tj.: (i) nizinnym: zlewnia Dębnicy i Woliński Park Narodowy; (ii) wyżynnym: Roztoczański Park Narodowy oraz (iii) górskim: Karkonoski Park Narodowy. W celu zweryfikowania wyników zastosowano wizję terenową, analizę niepewności lub walidację crowdsourcingowych map georóżnorodności.
- ItemPartycypacja społeczna a edukacja geograficzna – znaczenie Partycypacyjnych Systemów Informacji Geograficznej w organizowaniu zajęć terenowych(2022) Abramowicz, Dawid; Piotrowska, Iwona. Promotor; Hejwosz-Gromkowska, Daria. PromotorBadania geograficzne obejmują zagadnienia przyrodnicze i społeczno-ekonomiczne. Geografia niezbędna jest w kształceniu odpowiedzialnego, aktywnego obywatela, dlatego istotą edukacji geograficznej jest odwoływanie się do globalnych wyzwań środowiskowych, społeczno-gospodarczych i poznawanie najbliższego otoczenia, zwłaszcza w formie zajęć terenowych. Zatem ważne jest uwzględnianie w badaniach geograficznych kontekstu partycypacji społecznej oraz stosowania nowoczesnych technologii, co w geografii znajduje swoje odniesienie poprzez wykorzystywanie Partycypacyjnych Systemów Informacji Geograficznej (PPGIS). Celem pracy jest określenie znaczenia partycypacji społecznej we współczesnej edukacji geograficznej ze szczególnym uwzględnieniem zastosowania PPGIS w organizowaniu zajęć terenowych z geografii. Praca rozszerza wiedzę w zakresie partycypacji społecznej w edukacji geograficznej zarówno poprzez analizę porównawczą podstaw programowych i opracowań geograficzno-dydaktycznych z Polski, Hiszpanii, Anglii i Finlandii, jak i badania sondażowe przeprowadzone wśród nauczycieli z Poznania, Madrytu, Londynu i Helsinek. Biorąc po uwagę znaczenie zajęć terenowych w edukacji geograficznej w pracy przedstawiono proces partycypacji nauczycieli w opracowaniu cyfrowej mapy wspierającej organizację zajęć terenowych przy wykorzystaniu geoankiety (przykład PPGIS). Studium przypadku z Poznania uwzględnia możliwość wykorzystania cyfrowej mapy na rzecz samodzielnego organizowania zajęć terenowych.
- ItemOcena dostępności przestrzeni turystycznej dla osób z niepełnosprawnościami(2022) Lubarska, Anna; Zajadacz, Alina. Promotor; Szymaniak, Adam. PromotorPraca doktorska podejmuje temat dostępności przestrzeni turystycznej dla osób z niepełnosprawnościami. Jej cele obejmują identyfikację założeń polityki w zakresie dostępności przestrzeni turystycznej dla osób z niepełnosprawnościami, identyfikację praktyk zwiększających dostępność przestrzeni turystycznej oraz rozwiązań zwiększających tę dostępność w Polsce. Oprócz tego praca ma również cel metodyczny, którym jest stworzenie katalogu kryteriów oceny dostępności przestrzeni turystycznej dla osób z niepełnosprawnościami, który 1) będzie narzędziem autoewaluacji dla gestorów obiektów turystycznych 2) wesprze proces poprawy uniwersalności oraz jakości oferty turystycznej. W aspekcie teoretycznym praca dostarcza rekomendacji w zakresie tworzenia modelu dostępności przestrzeni turystycznej. W badaniach zastosowano metody takie jak desk research, inwentaryzacja, metoda ekspertów oraz metoda wywiadu. Wyniki wskazują na potrzebę usystematyzowania kwestii związanych z dostępnością oraz współpracy pomiędzy interesariuszami przy wypracowywaniu kryteriów oceny dostępności, aby w tej ocenie uwzględniać elementy kluczowe i istotne.