Książki/rozdziały (WFPiK)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Prace gospodarza i zajęcia pozadomowe. Słownik języka i kultury mieszkańców okolic Konina(Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2024) Osowski, BłażejNiniejszy słownik powstał w ramach współpracy między Pracownią Dialektologiczną Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu a Szkołą Podstawową im. Juliusza Słowackiego w Golinie oraz I Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w Koninie. Nagrania przeprowadzane były przez uczniów oraz przeze mnie między listopadem 2019 a listopadem 2021 roku i dały 2896 minut (ponad 48 godzin) rozmów. W niniejszej publikacji znajdują się hasła powiązane z pracami polowymi, chwastami i ich usuwaniem, szkodnikami upraw, pracami przy zwierzętach (ale bez krowy, którą najczęściej zajmowały się kobiety), umaszczeniem i zachowaniem tychże, świniobiciem, narzędziami służącymi do wymienionych wcześniej czynności, alkoholem i kulturą picia (w tym traktowaniem alkoholu jako lekarstwa), studnią, dzikimi zwierzętami i polowaniem, rybami, grzybami, drzewami, transakcjami handlowymi i kwestiami finansowymi, jednostkami czasu (od miesiąca). W niniejszym słowniku znajduje się cała leksyka związana z danym zagadnieniem, tym samym reprezentowane są tu wyrazy gwarowe, potoczne, specjalistyczne, a nawet literackie. Publikacja gromadzi 1737 haseł.Item Produkty roślinne i zwierzęce oraz grzyby w kuchni. Słownik języka i kultury mieszkańców powiatu pleszewskiego(Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2023) Osowski, BłażejNiniejszy słownik to kolejna publikacja z serii Wielkopolskie Słowniki Regionalne i efekt współpracy I Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Pleszewie oraz Pracowni Dialektologicznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Podstawę materiałową słowników stanowią rozmowy zarejestrowane w 2018 i 2019 roku, co dało 23 godziny i 12 minut nagrań. Utrwalono język z 19 miejscowości powiatu pleszewskiego i trzech z powiatu jarocińskiego. Słownik ułożono na podstawie przeprowadzonych rozmów, umieszczając w nim określenia związane ze stosowaniem w kuchni roślin, grzybów, mięsa (m.in. produkty spożywcze, potrawy z nich przygotowywane, ich odmiany, cechy i części, czynności, jakim są poddawane, i narzędzia, które są potrzebne do tych czynności, itp.). Kilka nazw dotyczy człowieka jako konsumenta żywności. Dało to w efekcie 742 hasła. Publikacja zawiera także rozdział opisujący system językowy okolic Pleszewa.Item Słownik języka mieszkańców okolic Kłecka. Praca na roli i w gospodarstwie(Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2024) Kobus, Justyna; Wilkosz, KrystynaNiniejszy słownik to kolejna publikacja z cyklu Wielkopolskie Słowniki Regionalne, powstająca w ramach współpracy środowiska naukowego ze środowiskiem lokalnym. Tym razem zaproszenie do wspólnych badań z Pracownią Dialektologiczną UAM przyjęła Szkoła Podstawowa im. Obrońców Kłecka w Kłecku. Badania dialektologiczne objęły 10 miejscowości położonych na terenie gminy Kłecko (pow. Gniezno) – wsie: Biskupice, Bojanice, Charbowo, Czechy, Gorzuchowo, Polska Wieś, Sulin (głównie zdjęcia), Świniary, Wilkowyja, oraz miasto gminne Kłecko. Wstęp zawiera m.in. rozdział "Opis języka mieszkańców okolic Kłecka".Item Kuchnia odświętna. Słownik języka i kultury mieszkańców okolic Konina(Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2024) Osowski, BłażejNiniejszy słownik powstał na podstawie nagrań rozmów przeprowadzonych między listopadem 2019 roku a listopadem 2021 roku. Wywiady przeprowadzone zostały wg metody kwestionariuszowej, jednak starano się pozostawić jak najwięcej możliwości do swobodnych wypowiedzi informatorów. Rozmowy przeprowadzali wolontariusze (uczniowie Szkoły Podstawowej im. Juliusza Słowackiego w Golinie oraz I Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki w Koninie) oraz redaktor publikacji. W słowniku znajdują się następujące tematy związane z kulinarnymi zajęciami gospodyni: kuchnia odświętna (okoliczności rodzinne i doroczne, potrawy, w tym desery, ciasta i owoce), reakcje organizmu związane z jedzeniem, zioła i ich funkcje leczniczo-żywieniowe, nazwy posiłków, określenia miar (w tym pełniące niekiedy tę funkcję jednostki czasu do tygodnia włącznie), ocena jakości potraw, nazwy rodzinne i nazwy osób ze względu na stosunek do jedzenia. Wstęp zawiera m.in. rozdziały "Badanie gwary w Konińskiem dawniej i dziś" oraz "Cechy fonetyczne języka mieszkańców okolic Konina".Item Język w regionie, region w języku 5(Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2023) Osowski, Błażej; Kobus, Justyna; Michalska-Górecka, Paulina; Piotrowska-Wojaczyk, AgnieszkaKolejny – piąty – tom zatytułowany Język w regionie, region w języku pokazuje, że związki języka z regionem mogą przybierać najrozmaitsze formy. Różnorodność ta wynika ze skrzyżowania ze sobą przynajmniej trzech zmiennych. Pierwsza z nich dotyczy badania etnolektów poszczególnych regionów polskiego obszaru językowego, regionów pogranicznych, a także leżących poza granicami Polski. Druga wiąże się z tym, że na zróżnicowanie geograficzne nierzadko nakłada się zróżnicowanie społeczne. Trzecia zaś – z przyjętą perspektywą badawczą: socjolingwistyczną, dialektologiczną, onomastyczną, historyczną, slawistyczną itd. Na tom składa się 25 artykułów, w których autorzy poddają analizie m.in.: • możliwość wykorzystania chronologizacji w "Wielkim słowniku języka polskiego" PAN do badania zjawiska przenikania wyrazów gwarowych do polszczyzny ogólnej, • elementy gwarowe w komunikacji potocznej, • nazwy okien i drzwi w dialektach bojkowskich, • nazwy chleba i kromek chleba w mowie mieszkańców dawnych Kresów, • interferencje etniczno-językowe i dialektalne w XVII-wiecznych nazwiskach parafii trzebieszowskiej, • zielonogórskie urbanonimy i poznańskie chrematonimy, • nazwy kolorów w języku bułgarskim.Item Język w regionie, region w języku 4(Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2021) Osowski, Błażej; Kobus, Justyna; Michalska-Górecka, Paulina; Piotrowska-Wojaczyk, AgnieszkaSformułowanie język w regionie jest bardzo pojemne, mieści bowiem w sobie z jednej strony odmiany regionalne i gwarowe polszczyzny, z drugiej zaś dotyczy m.in. nazw własnych, mediów, zabytków językowych funkcjonujących w danym regionie. Zawarte w niniejszej publikacji 23 artykuły dotyczą wyżej wymienionych aspektów w odniesieniu do regionów polskich (Lubelszczyzna, Lubuskie, Małopolska, Mazowsze, Podhale, Warmia, Wielkopolska), ukraińskich (Podole, Polesie), pogranicznych (Kresy Północno-Wschodnie, Podlasie, Spisz) i brazylijskich (Paraná).Item Tytus Czyżewski sto lat później(„Inter-. Literatura-Krytyka-Kultura”, 2015) Graf, Paweł; Tomasz; Aleksandra; PawełItem Rhetoric in the Service of Roman Comedy. Some Remerks on Jokes and Puns(2023) Skwara, EwaRoman comedy eagerly uses various types of rhetorical figures mainly to construct comic scenes and puns. Alliteration, anaphora, epiphora are all part of the comedic tool-box, homonym and paronomasia, however, allow Plautus and Terence not only to arouse cheerfulness in their viewers, but also to balance on the edge of good taste. If similarly sounding words produce dirty connotations, it is surely the viewers mind, that is responsible for the association. This article presents examples of various types of rhetorical figures used in comedic situations, with particular emphasis on such a variant in which no one comments on the joke on the stage, so it is difficult to state clearly whether this iocus dubius was intended by the playwright or is the result of the audience’s frivolous connotations. It seems that such “unconfirmed” jokes usually refer to obscene subjects, but Plautus and Terence use them in different ways.Item Vy to opravdu slyšíte? A rozumíte tomu? Univerzália a specifika poslechu s porozuměním(Instytut Filologii Słowiańskiej, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, 2023) Bieleń, JitkaItem Queer i gender w nowych tekstach kultury dla dzieci i młodzieży(Poznańskie Studia Polonistyczne, 2022) Bednarek, Magdalena; Kocznur, AgnieszkaWspółczesne teksty kultury adresowane do dzieci i młodzieży podejmują problem wzorców tożsamości genderowej, identyfikacji płciowej, a także form jej ekspresji i społecznych reakcji na nie z rosnącą świadomością ich wagi i skomplikowania. W książkach obrazkowych najmłodsi zobaczyć mogą różne modele rodziny, w tekstach narracyjnych poznać jednopłciową parę pingwinów, starsze dzieci w serialu animowanym podziwiają odważne wojowniczki, a młodzież fantazjuje na temat tożsamości i seksualności bohaterów literackich, filmowych i telewizyjnych w fanfikach. Ten różnorodny i coraz szerszy krąg kulturowych reprezentacji wymaga naukowego namysłu, a monografia Queer i gender w tekstach kultury dla dzieci i młodzieży jest próbą odpowiedzi na to zapotrzebowanie. Niniejsza publikacja przynosi teksty poświęcone obrazowaniu transpłciowości w literaturze dla młodzieży, książkom o nieheteronormatywnych bohaterach w objętej ustawami anty-LGBT Rosji, przekładom na język polski utworów o dziecięcej seksualności i tworzeniu przestrzeni dla osób nieheteronormatywnych w fandomach, kształtowaniu wzorców genderowych w tekstach kultury kierowanych do niedorosłego odbiorcy.Item Jeśli osadzę akcję na pozór gdzie indziej, to i tak... Jedwabne w polskim dramacie najnowszym(Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2016) Kowalski, TomaszItem Powrót do domu. Konstruowanie postaci Shakespeare'a w All is True Kennetha Branagha(Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne, 2021) Kowalski, TomaszItem Słownik frazeologiczny z ćwiczeniami dla uczących się języka polskiego jako obcego(Wydawnictwo Rys, 2021-09-14) Dziamska-Lenart, Gabriela; Woźniak-Wrzesińska, Ewelina; Obertová, Zuzana; Zakrzewska-Verdugo, Magdalena; Zgrzywa, Jan; Dziamska-Lenart, Gabriela; Woźniak-Wrzesińska, EwelinaSłownik składa się z dwu części: I. Słownik frazeologiczny dla uczących się języka polskiego jako obcego; II. Ćwiczenia frazeologiczne z komentarzem dla uczących się języka polskiego jako obcego. Na pierwszą składają się: "Uwagi wstępne" (zawierające dokładną charakterystykę zawartości leksykonu, opis sposobu doboru i porządkowania materiału), "Skróty i symbole stosowane w artykułach hasłowych", "Spis pól w układzie tematycznym", "Bibliografia", a także "Słownik frazeologiczny w układzie tematycznym dla uczących się języka polskiego jako obcego" i "Indeks związków frazeologicznych ułożonych według komponentów". Drugą z kolei tworzą ćwiczenia dla uczących się języka polskiego jako obcego ("A1. Zdrowy jak ryba", "A2–B1. Moje miasto", "B2. Z lotu ptaka", "C1. Od A do Z"), a także zestawy zadań dla tłumaczy specjalizujących się w przekładzie polsko-słowackim / słowacko-polskim ("Igraszki z ogniem w przekładzie literackim", "Przekład do tańca i do różańca?").Item W obcej Leśmianii. Poezja Bolesława Leśmiana w przekładach na język angielski(Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne, 2019) Wieczorkiewicz, AleksandraChoć powszechna opinia głosi, że Bolesław Leśmian jest „poetą nieprzetłumaczalnym”, jego twórczość doczekała się licznych przekładów – między innymi na język rosyjski, niemiecki, angielski czy hebrajski. Niniejsza książka jest próbą prześledzenia przekładowych wcieleń poezji Leśmiana w angielszczyźnie oraz udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy i jak „poeta niemożliwy” – twórca języka idiomatycznego, pełnego neologizmów, poddanego rygorom rytmu i rymu, nasyconego myślą filozoficzną i mocnymi kolorami słowiańskości – może zaistnieć w tłumaczeniu. Rozważania nad związkami myśli Leśmianowskiej z przekładem, aneks zbierający angielskie translacje jego utworów, a przede wszystkim analizy Ballady bezludnej, Dusiołka, Srebronia czy Urszuli Kochanowskiej w tłumaczeniach (m.in. Rochelle Stone, Sandry Celt, Mariana Polaka-Chlabicza i Krzysztofa Bartnickiego) stanowią propozycję czytelniczą dla wszystkich zainteresowanych zarówno poezją autora Łąki, jak i przekładem literackim.Item Piotruś Pan w Ogrodach Kensingtońskich Jamesa Matthew Barriego. Kontekst – interpretacja – przekład(Wydawnictwo KUL, 2018) Wieczorkiewicz, Aleksandra; Cedro, Adam„All children, except one, grow up”. Among all the authors of global classic literature for children James Matthew Barrie is definitely an outstanding writer, known as the creator of the story about Peter Pan – the boy who would not grow up and who lives on the fantastical island of Neverland. However, the eternal boy not always lived on Never Never Land – although he is (and forever will be) „young”, he is not devoid of the past: his story begins in Kensington Gardens. The book is divided into three parts. The opening part is an interpretative essay, in the first instance devoted to James Matthew Barrie himself (who’s biography – unknown in Poland – is essential to understand his work). Subsequently the essay considers textual and generic flexibility of Peter Pan and presents a comprehensive interpretation of Peter Pan in Kensington Gardens (1906) – Barrie’s very first work dedicated to the boy who would not grow up, which somehow forms the origin and prefiguration of famous Peter Pan and Wendy (1911); finally, it offers an exploration of various mythological, cultural and literary motives from which the figure of Peter Pan originates. The second section is a piece of literary translation criticism; it focuses on the two existing Polish translations of Peter Pan in Kensington Gardens: Przygody Piotrusia Pana (1913) by Zofia Rogoszówna and Piotruś Pan w Ogrodach Kensingtońskich (1991) by Maciej Słomczyński. This part consists of a comparative analysis of translations mentioned above; the main challenges that Barrie’s works pose to the translator are highlighted here and translation strategies adopted by Rogoszówna and Słomczyński are critically compared. The third part – central and the most extensive – presents the new translation of Peter Pan in Kensington Gardens, prepared by the author of the monograph in the 110th anniversary of the publication of the original text. The translation is accompanied by Arthur Rackham’s Edwardian illustrations which perfectly capture Barrie’s elusive and whimsical genius, and by the brief afterward written by the youngest translator of Peter Pan in Kensington Gardens.Item Narodziny pisarki dwudziestowiecznej(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2015) Kraskowska, EwaRozdział monografii zbiorowej pt. "Polskie pisarstwo kobiet w wieku XX: procesy i gatunki, sytuacje i tematy" ukazuje proces kształtowania się dwudziestowiecznej tożsamości pisarskiej kobiet na przykładach biografii i twórczości m.in. Marii Rodziewiczówny, Gabrieli Zapolskiej, Marii Komornickiej i in.Item Wyposażenie graficzne "Żywota Pana Jezu Krysta" Baltazara Opeca wydanego przez Hieronima Wietora (1522 i 1538) oraz Floriana Unglera i Jana Sandeckiego (1522)(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2014) Krzak-Weiss, KatarzynaItem Komedie t. II (Pasozyt Formion, Tesciowa, Bracia)(Proszynski i S-ka, 2006) Terencjusz (Publius Terentius Afer); Skwara, EwaItem Komedie t. I (Dziewczyna z Andros, Za karę, Eunuch)(Proszynski i S-ka, 2005) Terencjusz (Publius Terentius Afer); Skwara, E.Item Cynamon na mapie ciała. "The Cinnamon Peeler" Michaela Ondaatjego w przekładach na język polski(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019-09) Wieczorkiewicz, AleksandraMichael Ondaatje w Polsce rozpoznawany jest przede wszystkim jako autor powieści „Angielski pacjent” – jako poeta jest u nas właściwie nieznany. Ondaatje należy do tych poetów, których twórczość kształtowana jest przez doświadczenie biograficzne – jego wiersze często wychylone są w przeszłość i stanowią tej przeszłości imaginacyjne przetworzenie. W lankijskiej intensywności doznań zanurzony jest również jeden z najsłynniejszych i zapewne najpiękniejszych wierszy Ondaatjego, noszący tytuł „The Cinnamon Peeler”. Celem artykułu jest analiza polskich przekładów tego utworu oraz krytyczne porównanie strategii translatorskich przyjętych przez tłumaczy – Jerzego Jarniewicza (Zbieracz cynamonu, „Literatura na świecie” 1998, nr 4/5; M. Ondaatje, Zbieracz cynamonu. Poezje wybrane, Kraków 2016), Krystynę Lenkowską (Obieracz cynamonu. „Fraza” 2001, nr 3) oraz Justynę Drobnik i Zofię Małkowiak (Korowacz cynamonu i Cynamonowy pan, portal ) – którzy dokonują przekładu utworu niełatwego, gdyż zanurzonego w języku i kulturze postkolonialnej.