Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2010, nr 3
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item NEKROLOGII(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010)Wspomnienie o profesorze Zbigniewie Czerwińskim Uczniowie Profesora.Item SPRAWOZDANIA I INFORMACJE(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Zmierczak, Maria Z.;; Nowicka, Aurelia;; Kokocińska, KatarzynaProfesor Henryk Olszewski doktorem honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego (Maria Z m i e r c z a k), s. 211-212; Profesor Stanisław Sołtysiński doktorem honoris causa Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (Aurelia N o w i c k a), s. 213-215; Profesor Teresa Rabska Honorowym Obywatelem Miasta Poznania (Katarzyna K o k o c i ń s k a), s. 215-217.Item PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Kaczmarek, Jerzy; Sandorski, Jan; Forlicz, Stefan; Bogdańska-Czyrnek, Dorota; Grabowski, Grzegorz; Kosmalski, Roman; Szostak, PiotrStanisław Lisiecki, O granicach naturalnych, politycznych, społecznych i... granicach w głowie. Szkice do socjologii pogranicza polsko-niemieckiego, Poznań 2009 (rec. Jerzy K a c z m a r e k), s. 193-196; Karol Karski, Osoba prawna prawa wewnętrznego jako podmiot prawa międzynarodowego, Warszawa 2009 (rec. Jan S a n d o r s k i), s. 196-199; Bogusław Guzik, Wstęp do badań operacyjnych, Poznań 2009 (rec. Stefan F o r l i c z), s. 199-200; Rozwój w dobie globalizacji, red. Anna Bąkiewicz, Urszula Żuławska, Warszawa 2010 (rec. Dorota B o g d a ń sk a-C z y r n e k), s. 200-202; Chiny – Indie. Ekonomiczne skutki rozwoju, red. Kazimierz Kłosiński, Lublin 2008 (rec. Grzegorz Grabowski), s. 202-205; Bogusław Guzik, Podstawowe modele DEA w badaniu efektywności gospodarczej i społecznej, Poznań 2009 (rec. Roman K o s m a l s k i), s. 205-208; Karolina Sitkiewicz, Stan pragnienia – oblicza mac(k)donaldyzacji, Poznań 2009 (rec. Piotr S z o s t a k), s. 208-210Item 1. Spis treści 72, 2010, z. 3(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010)Item PAŃSTWO NARODOWE – KRYZYS CZY ODRODZENIE?(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Bondyra, KrzysztofTematyka prezentowanego opracowania koncentruje się na dwóch kwestiach. Po pierwsze, próbie porządkowania pojęciowego dyskursu dotyczącego państwa narodowego w Polsce w związku z katastrofą lotniczą pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r., mającą wielorakie konsekwencje społeczne i polityczne. Tak określone zadanie wydaje się istotne, ponieważ część argumentów wyrażanych publicznie przez strony biorące udział w debacie miała charakter asocjologiczny oraz ahistoryczny. Wyrazem tego było na przykład mniej lub bardziej świadome przyjmowanie perspektywy negującej istnienie fenomenu, jakim jest naród, lub też przecenianie społecznego potencjału samoorganizacji na bazie narodowej. Po drugie, zasadniczym celem artykułu jest refleksja – wycinkowa z natury rzeczy – nad funkcjonowaniem i generalnie kondycją państwa narodowego na przykładzie Polski jako kraju członkowskiego Unii Europejskiej. Tezą artykułu jest zatem konstatacja, że mamy do czynienia ze zjawiskiem renacjonalizacji Unii Europejskiej. A w szerszym wymiarze, przyjęte zostało założenie, że mówienie o śmierci państwa narodowego – wbrew niektórym opiniom – jest zdecydowanie przedwczesne.Item Bona fides kapitalizmu. Stosunki kontraktowe w teorii Talcotta Parsonsa i Neila Smelsera(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Wechta, PrzemysławCelem artykułu jest socjologiczna analiza stosunków kontraktowych w gospodarce kapitalistycznej. Jej podstawą jest teoria Talcotta Parsonsa i Neila Smelsera. Rozwinięty kapitalizm niesie ze sobą możliwość „przełamywania” przewagi przetargowej w stosunkach kontraktowych. Wymaga to jednak zasobów, których „podaży” nie można zmienić bieżącymi sankcjami ekonomicznymi. Należą do ich zaufanie, reputacja i lojalność. Analiza instytucji kontraktu Parsonsa i Smelsera dostarcza wartościowych narzędzi badania współczesnego kapitalizmu.Item ODWIECZNE ZDERZENIE WYOBRAŻEŃ O TYM, JAK FUNKCJONUJE ŚWIAT: KONTRAST WIZJI I PROPONOWANYCH INSTYTUCJI(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Winiecki, JanBadania nad instytucjami ekonomicznymi, które silnie wpływają na funkcjonowanie i efekty procesów alokacji i tworzenia zasobów mają, już swoje ugruntowane miejsce w teorii ekonomii. Niewiele jednak poświęcono uwagi czynnikom kształtującym wybór takich, a nie innych instytucji w procesie historycznym. A tymczasem ci, którzy takich wyborów dokonują, kształtują swoje preferencje według jakichś kryteriów. Niniejszy artykuł próbuje uogólnić typy rozumowania i wynikające stąd preferencje dla koncepcji tego, jak funkcjonuje świat (i jak według tych typów rozumowania powinien funkcjonować). Autor wyodrębnia dwa typy rozumowania, które określa alternatywnie jako idealistyczno-moralistyczny oraz realistyczno-pragmatyczny, i formułuje tezę, że rodzaj proponowanych instytucji wynika z takich lub innych wyobrażeń o funkcjonowaniu świata. Najobszerniejszą część artykułu stanowi swoisty tour d’horizon przez mniej więcej 2500 lat historii z perspektywy ścierania się tych dwóch typów rozumowania. W różnych epokach preferowane instytucje państwa, społeczeństwa i gospodarki były bardzo podobne i zależały właśnie od wykazywanych preferencji dla danego typu rozumowania: od starcia idei Platona i Arystotelesa do starcia totalitaryzmów i liberalizmu w XX w. Autor kończy pesymistycznymi wnioskami. Biorąc pod uwagę trwałość ludzkich wyobrażeń o tym, jak funkcjonuje świat, nie można wykluczyć, że dysfunkcjonalne i ograniczające wolność instytucje nie będą – okresowo – wypierać instytucje sprzyjające wolności, realizacji idei państwa prawa i zdolności do tworzenia bogactwa.Item WCZORAJ, DZIŚ I JUTRO POLSKIEJ SOCJOLOGII. JUBILEUSZ 90-LECIA SOCJOLOGII NA UNIWERSYTECIE IM. ADAMA MICKIEWICZA, POZNAŃ, 26 MAJA 2010 R.(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Nowak, MarekW 2010 r. poznańska socjologia ma aż dwa powody do świętowania. Pierwszy z nich to przypadająca na ten rok dziewięćdziesiąta rocznica powstania w Polsce socjologii akademickiej (z początkiem roku akademickiego 1920/21 z inicjatywy Floriana Znanieckiego katedra, której kierownictwo niedawno objął – Katedra Filozofii III na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Poznańskiego − została przekształcona w Katedrę Socjologii i Filozofii Kultury). Druga okazja do świętowania to czterdziestolecie Instytutu Socjologii UAM. Czterdziestolecie Instytutu Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i dziewięćdziesięciolecie polskiej socjologii akademickiej wydają się dobrym uzasadnieniem pewnego bilansu. Rzeczywiście, spróbowaliśmy się o taki bilans pokusić. Obie rocznice są jednak również dobrym pretekstem do tego, by zastanowić się nad kondycją dzisiejszej poznańskiej (i polskiej) socjologii oraz nad perspektywami jej rozwoju, nad jej szansami i nad czyhającymi na nią zagrożeniami. Obu tym celom podporządkowana została konferencja zatytułowana Wczoraj, dziś i jutro polskiej socjologii. Z jednej strony, miała ona skłonić do refleksji i sprowokować dyskusję na temat różnych tradycji teoretyczno-badawczych polskiej socjologii (również tych zapoznanych), ocenić związki i powiązania (również te subtelne, ledwie widoczne, niekiedy zacierane) pomiędzy polską socjologią z okresu przedwojennego i z czasów PRL-u a jej dziejącym się na naszych oczach „dziś”. W szczególności jednak owa historyczna, zwrócona ku przeszłości część miała raz jeszcze określić rolę, jaką w formowaniu się polskiej socjologii odegrał Florian Znaniecki. Z drugiej – konferencja potraktowana została przez organizatorów jako okazja do zastanowienia się nad tym, jak jest kondycja współczesnej socjologii, w jakim stopniu spełnia ona wiązane z nią nadzieje, czy (i jak bardzo) jest ona specyficzna (być może prowincjonalna?) na tle socjologii światowej, w jakim stopniu udaje jej się wyjaśniać procesy gwałtownych zmian zachodzące w społeczeństwie polskim itd. Oczywiście wspomniana konferencja była tylko częścią, choć niewątpliwie centralną, uroczystości jubileuszowych. Towarzyszyła jej m.in. prezentacja sesji posterowej studentów poświęconej studiowaniu socjologii, promocja książki Studiować socjologię w XXI wieku, premiera filmu Profesor Kwilecki, a także wystawa fotografii socjologicznej. Z okazji obu rocznic Instytut Socjologii przygotował również publikację zatytułowaną 40/90. 40 lat Instytutu Socjologii UAM w Poznaniu, 90 lat socjologii akademickiej w Poznaniu. Praca ta (na razie dostępna w wersji elektronicznej) pomyślana została jako publikacja, której głównym zadaniem jest odnotowanie wszystkich najważniejszych faktów i wydarzeń w dziejach poznańskiej socjologii. Służyć ma temu otwierające książkę kalendarium oraz wykaz, poczynając od roku 1924 aż po dziś dzień, obronionych prac doktorskich z socjologii (najpierw na Wydziałach Humanistycznym i Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Poznańskiego, następnie na Wydziale Filozoficzno-Historycznym i na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, wreszcie – w samym Instytucie Socjologii UAM), a także wykaz prac habilitacyjnych przedłożonych na Wydziale Humanistycznym UP (w latach 1930-1950), na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UP (w latach 1951-1955), na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UAM (w latach 1955-1975) i na Wydziale Nauk Społecznych UAM (poczynając od roku 1975). Drugim, równie ważny celem publikacji, było uhonorowanie wszystkich absolwentów Instytutu Socjologii UAM (i jego „instytucjonalnych poprzedników”) oraz wszystkich jego dotychczasowych pracowników. Honorowy patronat nad uroczystościami jubileuszowymi dziewięćdziesięciolecia akademickiej socjologii w Polsce i czterdziestolecia Instytutu Socjologii UAM objęli Rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu prof. Bronisław Marciniak oraz Prezydent Miasta Poznania Ryszard Grobelny.Item EFEKTYWNOŚĆ WYKORZYSTANIA KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO W KRAJACH CZŁONKOWSKICH UNII EUROPEJSKIEJ W ROKU 2004 I 2007(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Osińska, MonikaWzrost gospodarki XXI w., określanej mianem „gospodarki opartej na wiedzy” lub „gospodarki napędzanej wiedzą”, jest wywoływany głównie dzięki kapitałowi intelektualnemu, a w szczególności dzięki wykwalifikowanej sile roboczej. Z roku na rok rosną wymagania stawiane potencjalnym pracownikom, którzy bardzo często nie są w stanie im sprostać i nie znajdują zatrudnienia na legalnym rynku pracy. W niniejszym artykule zaproponowano wskaźniki pomiaru potencjału intelektualnego na poziomie krajów z punktu widzenia walki z bezrobociem, biernością zawodową oraz wspierania legalnego zatrudnienia. Mierniki te stanowią pewną modyfikację wskaźnika NICI (National Intellectual Capital Index) zaproponowanego przez Nicka Bontisa w 2004 r. Stworzono również ranking krajów członkowskich Unii Europejskiej ze względu na poziom kapitału intelektualnego mierzonego za pomocą tych wskaźników oraz podjęto próbę zbadania efektywności wykorzystania swego kapitału intelektualnego na rynku pracy przez te kraje w latach 2004-2007.Item LIBERALIZACJA HANDLU MIĘDZY KRAJAMI AZJI POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Kruszka, MichałW niniejszej pracy badaniu poddano związek liberalizacji polityki handlowej z dynamiką realnego importu towarów w wybranych dziesięciu państwach Azji Południowo-Wschodniej. Estymacje przeprowadzono, wykorzystując modelowanie danych panelowych, skonstruowanych na podstawie rocznych obserwacji z lat 1981-2007. Oszacowano elastyczność dochodową, cenową oraz ustalaną wobec zmian stawki celnej, posługując się zlinearyzowaną zagregowaną funkcją popytu na import. Wyniki estymacji wykazały, że PKB i ceny relatywne są istotnymi argumentami takiej funkcji. Import towarów w badanych państwach azjatyckich okazał się elastyczny w stosunku do wzrostu dochodu. Oznacza to, że wzrost gospodarczy, ceteris paribus, skojarzony jest z coraz szybszym powiększaniem się importu. Może to wskazywać na potencjalne niebezpieczeństwo pogorszenia się deficytu handlowego. Równocześnie popyt na import towarów charakteryzował się niską elastycznością cenową. Sugeruje to nieskuteczność dewaluacji waluty krajowej jako instrumentu poprawy bilansu handlowego. Uzyskane wyniki analiz ilościowych wskazują, że redukcja barier celnych i pozacelnych istotnie zwiększa tempo wzrostu realnego importu towarów. Można zatem stwierdzić, że liberalizacja handlu efektywnie stymuluje wyminę z krajami Azji Południowo-Wschodniej wówczas, gdy zmniejszenie obciążeń celnych łączy się z szerszym otwieraniem się gospodarek na konkurencję międzynarodową.Item NEGATYWNA SELEKCJA NA POLSKIM RYNKU KREDYTÓW HIPOTECZNYCH W LATACH 2007-2009(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Bludnik, IzabelaZgodnie z podejściem neokeynesowskim, w obliczu asymetrii informacji wszystkie dobra i podmioty muszą być traktowane identycznie. Prowadzi to do wystąpienia zjawiska negatywnej selekcji. Oferowaniu na rynku gorszej jakości oraz wypychaniu z niego jakości lepszej można zapobiec odpowiednimi ograniczeniami instytucjonalnymi oraz ilościowych. Ilustracją tej neokeynesowskiej teorii, sięgającej swymi korzeniami XVI-wiecznego prawa Kopernika-Greshama, może być sytuacja obserwowana na polskim rynku kredytów hipotecznych w latach 2007-2009. Globalny kryzys finansowy zwiększył ryzyko niewypłacalności polskich kredytobiorców hipotecznych. Aby zapobiec pogorszeniu jakości swych klientów, banki komercyjne wprowadziły ograniczenia cenowe i ilościowe dla wszystkich ubiegających się o środki na zakup nieruchomości. W rezultacie wiele potencjalnie uczciwych i wiarygodnych podmiotów zostało całkowicie wykluczonych z rynku kredytów hipotecznych.Item NOWY ROZDZIAŁ MIĘDZYNARODOWEGO ZARZĄDZANIA INTERNETEM − AFFIRMATION OF COMMITMENTS(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Kulesza, JoannaArtykuł zawiera omówienie Affirmation of Commitments – umowy zawartej 30 września 2009 r. między Internetową Korporacją ds. Nadanych Nazw i Numerów (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers − ICANN) a Departamentem Handlu Stanów Zjednoczonych, dotyczącej zarządzania podstawowym zasobem elektronicznym Internetu (systemem nazw domenowych). W treści umowy, zgodnie z oczekiwaniami społeczności międzynarodowej, wprowadzono rewolucyjne zmiany w omawianym zakresie. Dokument ten przekazuje kompetencje kontrolne wobec Korporacji, dotychczas sprawowane unilateralnie przez rząd Stanów Zjednoczonych (za pośrednictwem Departamentu Handlu), w ręce społeczności międzynarodowej, nadając ważną rolę Rządowemu Komitetowi Doradczemu ICANN, tj. przedstawicielom władz krajowych. Stanowi on pełną realizację projektu, który powstał 11 lat wcześniej, a przygotowany został przez administracje Billa Clintona, oddolnego zarządzania podstawowymi zasobami sieci, choć jednocześnie uwzględnia roszczenia władz krajowych do wpływu na polityki realizowane w przedmiotowym zakresie. Dokument ten otwiera nową epokę w zarządzaniu siecią globalną, obiecując nowy podział ról na arenie międzynarodowej.Item TYP KWALIFIKOWANY CZYNU ZABRONIONEGO A NADZWYCZAJNE OBOSTRZENIE KARY W POLSKIM PRAWIE KARNYM(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Pieniężny, TomaszOpracowanie koncentruje się na porównaniu instytucji nadzwyczajnego obostrzenia kary oraz kwalifikowanego typu czynu zabronionego na gruncie aktualnie obowiązującego Kodeksu karnego. Wychodząc od wskazania praktycznych konsekwencji wynikających z przyporządkowania danej regulacji do jednej z wyżej wymienionych kategorii, autor wskazuje i omawia kryteria, które mogą odgrywać rolę w tym procesie. Analizie poddane zostały również argumenty podnoszone w dyskusjach toczonych w przedmiocie charakteru przepisów art. 178 oraz art. 148 § 3 k.k. pod kątem ich uogólnienia i zastosowania również do innych tego typu przypadków. Autor dochodzi do wniosku, że przy ustalaniu, czy w konkretnym przypadku dany przepis ustanawia przesłankę nadzwyczajnego obostrzenia kary, czy też kwalifikowany typ czynu zabronionego, decydujące znaczenie ma konstrukcja samego przepisu. Powinno bowiem z niego wynikać, czy przewidziane w nim zaostrzenie sankcji karnej jest efektem przypisania sprawcy realizacji znamion surowiej karanego typu czynu zabronionego, czy też zaostrzenie to znajduje zastosowanie dopiero na etapie określania sankcji karnej za już przypisane sprawstwo przestępstwa. Pozostałe wymienione w artykule czynniki, takie jak umiejscowienie analizowanej regulacji w akcie prawnym czy charakter okoliczności stanowiących podstawę zaostrzenia sankcji, mogą odgrywać jedynie pomocniczą rolę w procesie interpretacji.Item NOWE ŚRODKI OCHRONY POKRZYWDZONEGO W POLSKIM PRAWIE KARNYM PROCESOWYM NA TLE EUROPEJSKIEJ POLITYKI KARNEJ(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Paluszkiewicz, HannaPrzedmiotem rozważań są w szczególności nowe rozwiązania karnoprocesowe, które w wyniku zmian Kodeksu postępowania karnego ustawą z 5 listopada 2009 r., zaczęły obowiązywać w polskim porządku prawnym z dniem 8 czerwca 2010 r. Analiza postanowień Decyzji Ramowej 2001/220 WSiSW i uczynienie jej punktem odniesienia oceny ostatnich zmian w polskim prawie karnym procesowym pozwala uznać, że znowelizowane lub nowe przepisy – w zakresie, w jakim odnoszą się one do sytuacji procesowej pokrzywdzonego – powinny być postrzegane jako instrumenty ochrony karnoprocesowej i pomocy karnoprocesowej dla ofiar przestępstw. Polski ustawodawca w omawianej nowelizacji rozszerza zakres uprawnień procesowych pokrzywdzonych będących osobami fizycznymi, ale tym samym jednocześnie wyrównuje (w zakresie przyznanych środków ochrony i pomocy karnoprocesowej) ich pozycję procesową z pozycją posiadaną już przed nowelizacją przez pokrzywdzonych nie będących osobami fizycznymi. Procesowa ochrona pokrzywdzonych w toku procesu karnego jest realizowana na kilku płaszczyznach i różnymi środkami. Wprowadzone do polskiego systemu prawa zmiany wpisują się w europejski nurt ochrony karnoprocesowej ofiar przestępstw i jako środki pomocy karnoprocesowej mogą stanowić realne wsparcie dla pokrzywdzonych.Item O SŁUSZNOŚCIOWYCH GRANICACH PRAWA(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Mikołajewicz, JarosławRefleksja sprawiedliwościowa, usystematyzowana już w starożytności przez Arystotelesa, towarzyszy ludzkości od czasu, gdy rozpoczęła autorefleksję. Szczególnie ożywiona jest w odniesieniu do prawa. Zasadniczo rzecz biorąc, konstrukcje sprawiedliwościowej treści prawa dotyczyć mogą dwóch kategorialnie odmiennych zagadnień. Po pierwsze − treści samego prawa (sąd sprawiedliwościowy) służyć tu może zarówno krytyce, jak i aprobacie moralnej norm prawnych, a także stanowić podstawę czy element dookreślania samej treści norm prawnych; po drugie – kwalifikacji moralnej aktów stosowania prawa, aż po odmowę nadawania im cech prawności. Ten drugi aspekt jest często w ogóle niedostrzegany. Akcent bywa przesuwany na samo prawo, do którego wprowadza się przesłankę negatywną – mianowicie, że dyskwalifikacji ontologicznej, jako prawo, ulega ta część wytworów czynności zasadniczo prawotwórczych, których treść w jakimś sensie jest niegodziwa. Takie ujęcie, pomijając kwestię samej jego zasadności ze względów logicznych, ma tę podstawową wadę, że dokonuje pewnego zafałszowania odpowiedzialności moralnej za wytwór kulturowy, którym jest prawo. Przeciwne stanowisko, odrzucające komponentę słusznościową samej istoty prawa pozytywnego, opiera się na etyce odpowiedzialności, fundowanej na takim pojęciu godności ludzkiej, które zakłada wolną wolę. Stąd również dopuszcza możliwość czynienia zła. Brak jakichkolwiek argumentów metafizycznych, aby odrzucić jako prawo taki pozytywny wytwór moralny, który urągałby elementarnym wymogom sprawiedliwości czy przekraczał granicę słuszności tak dalece, że wzbudzałby uzasadniony sprzeciw moralny. Zwolennicy tego poglądu podnieśliby również argument z operatywności pojęć moralnych. Wprowadzanie komponenty słusznościowej do pozytywistycznie pojmowanego prawa osłabia postawy wobec niego krytyczne. W ramach grupy problemów sprawiedliwościowych, odniesionych do samego prawa, a nie do aktów jego stosowania, należy wyróżnić problematykę sprawiedliwościowej treści norm prawnych. W tym wypadku sądy sprawiedliwościowe są niejako inkorporowane do treści prawa, a nie stanowią podstaw jego zewnętrznej oceny. Tak pojmowana sprawiedliwość prawa, poza koncepcją Petrażyckiego, której treść uniemożliwia legitymizację sprawiedliwościową jakichkolwiek norm z innych względów niesłusznych, dla zachowania etycznej koherencji wymaga korekt innymi wartościami, takimi jak prawość, epika czy miłosierdzie. Co istotne, aczkolwiek mogłoby się wydawać, że sprawiedliwość stosowania prawa zagwarantowana jest przez formalną i treściową sprawiedliwość prawa, to jednak trzeba zauważyć, iż nigdy nie da się wykluczyć sytuacji, że prawo samo w sobie bynajmniej nie niesprawiedliwe w okolicznościach konkretnego przypadku przedstawia się jako wprost niemiłosierne. W takim przypadku dla zachowania obrazu słusznego moralnie prawa konieczna jest korekta aktów jego stosowania z punktu widzenia innych wartości niż sprawiedliwość. Tak czy inaczej idea petrażycjańska ma tę podstawową zaletę, że jest dostateczna i bezwyjątkowo konkluzywna, a to w tym sensie, iż nie wymaga żadnych korekt z punktu widzenia sądów słusznościowych sądów sprawiedliwościowych. Co w przypadku koncepcji arystotelejskiej, dla zachowania etycznej koherencji, jest nierzadko konieczne. Ideami takimi są w szczególności prawość, epikea czy w innym ujęciu miłosierdzie, którym przyjdzie nam się bardziej szczegółowo zająć.Item UZASADNIANIE PRZEZ TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY ODROCZENIA UTRATY MOCY OBOWIĄZUJĄCEJ AKTU NORMATYWNEGO(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Smolak, MarekZgodnie z artykułem 190 ust. 3 Konstytucji, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wchodzą w życie z dniem ogłoszenia, z tym że Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Przepis ten nie jest jasny i źle oddziałuje na stosunki między Trybunałem a sądami. Dlatego doniosłą rolę w tym obszarze zagadnień odgrywa argumentacja Trybunału Konstytucyjnego na rzecz odroczenia terminu utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Autor wskazuje, że argumentacja ta może być ujęta na trzy sposoby. Pierwszy – deontologiczno-aksjologiczny – polega na wskazaniu, że odroczenie utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego jest uzasadnione ze względu na to, iż chroni/realizuje określone zasady/wartości konstytucyjne bez odniesienia się do jakichś skutków owego odroczenia dla stron postępowania. Drugi sposób uzasadniania – teleologiczno-konsekwencyjny – opiera się na założeniu, że odroczenie przynosi określone skutki dla stron, które to skutki są oceniane dodatnio, ze względu na cele/wartości samego postępowania. Trzeci sposób – mieszany – łączy elementy dwóch wcześniej wymienionych sposobów argumentowania na rzecz odroczenia utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego.