Teologia i Moralność, 2011, Tom 10
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Argumentacja antropologiczna w bioetyce(Wydział Teologiczny, UAM, 2011) Kieniewicz, PiotrBioetyka jest młodą, dynamicznie rozwijającą się nauką. Jej zadaniem jest – według niektórych – wyznaczenie granic etycznych dla interwencji medycznych; inni są zdania, że ma ona wskazać kierunek rozwoju medycyny. Niezależnie od przyjętego celu, praktyczny charakter przedstawianych rozstrzygnięć wyznaczany jest w oparciu o przyjęte założenia antropologiczne. Niniejsze studium ukazuje podstawowe kierunki dyskusji antropologicznej w bioetyce i ich konsekwencje dla medycyny.Item Istota argumentacji teologicznej w bioetyce(Wydział Teologiczny, UAM, 2011) Muszala, AndrzejArtykuł „Istota argumentacji teologicznej w bioetyce” porusza kwestię związku bioetyki z teologią. Ukazuje, w jakim zakresie prawdy teologiczne i dogmatyczne stanową bazę refleksji i rozstrzygnięć kazusów bioetycznych. Na wstępie porusza kwestię problemów bioetycznych zawartych w Biblii, przedstawiając niektóre fragmenty, w których księgi Starego i Nowego Testamentu omawiają problematykę związana z życiem i śmiercią człowieka (np. Wj 21,12-32; Hi 10, 8-12, Psalmy, Listy św. Pawła). Autor stawia istotny postulat właściwej egzegezy tekstów biblijnych oraz dokładnej ich analizy od strony lingwistycznej. Z kolei prezentuje wkład starożytnych ojców Kościoła w myśl bioetyczną, uwypuklając wybitne przemyślenia Tertuliana w tej kwestii, zawarte w traktatach „Apologetyk” i „O duszy”. Z kolei odwołuje się do prawd dogmatycznych, podkreślając szczególnie takie prawdy, jak: odwieczny akt rodzenia Syna przez Ojca oraz Wcielenie drugiej osoby boskiej. Następnie przechodzi do dość marginalizowanej w ostatnich czasach intuicji wiary, ukazując na przykładzie kazusu sztucznej macicy, jak wartościowa może się okazać owa intuicja w rozstrzyganiu najnowszych problemów etycznych w biomedycynie. W końcu odwołuje się do niektórych autorytetów, zwłaszcza do nauczania zwyczajnego Kościoła.Item Argumentacja bioetyczna w rozumowaniu prawniczym(Wydział Teologiczny, UAM, 2011) Królikowski, MichałEthical argumentation pertaining to the protection of human life and dignity is certainly present in legal reasoning. The latter, seeking credibility, adopts constructions which are intuitively or culturally accepted as capable of justifying answers to arising dilemmas. Law makes use of bioethical argumentation in various ways and rather eclectically. The author presents three basic forms assumed by relations between law and ethics - interpretation of notions, figures of responsibility, reconstruction of protected goods. Detailed grounds of legal decisions are discussed as a background for the ethical issues involved.Item Zapłodnienie in vitro w kontekście sakramentu pojednania i pokuty(Wydział Teologiczny, UAM, 2011) Bryl, DamianPraktyka zapłodnienia pozaustrojowego «in vitro» rozpowszechnia się coraz szybciej. Osoby w różnorodny sposób uczestniczące w tych procedurach, często nie potrafiące właściwie ich ocenić, przychodzą do sakramentu pojednania i pokuty. Jak spowiednik winien przyjąć te osoby, jakie warunki muszą zaistnieć, aby dokonało się autentyczne pojednanie z Bogiem? Artykuł jest próbą ukazania i analizy kilku fundamentalnych kwestii odnoszących się do problemów związanych z zapłodnieniem «in vitro» w kontekście sakramentu pojednania i pokuty. Analizy zostały podjęte w trzech punktach. Pierwszy dotyczy troski o ważność sakramentu i podejmuje dwa istotne dla sakramentu warunki: żal za grzechy oraz zadośćuczynienie, a także potrzebę uwzględnienia czasu przystąpienia do sakramentu, w odniesieniu do przebiegu procesu «in vitro». Drugi punkt ukazuje potrzebę uwzględnienia różnorakich uwarunkowań ze strony penitenta oraz ich wpływu na świadomość i dobrowolność podejmowanych działań, a także odpowiedzialności różnych osób zaangażowanych w sztuczne zapłodnienie. Artykuł kończy punkt dotyczący ukazania wagi postawy samego spowiednika.Item Duchowość komunii człowieka z Bogiem(Wydział Teologiczny, UAM, 2011) Wejman, HenrykTreść artykułu zorientowana jest na ukazanie istoty i wartości duchowości komunijnej w ujęciu ks. kard. S. Wyszyńskiego. W świetle jego nauczania istota owej duchowości polega na bezgranicznym zaufaniu człowieka Bogu. Jej zaś wartość ujawnia się w skutecznym jego oddziaływaniu na otoczenie, tj. miłosiernej wrażliwości na potrzeby bliźnich i poszanowaniu środowiska ich egzystowania.Item Pobożność maryjna w służbie komunii z Bogiem i ludźmi w nauczaniu Sługi Bożego kardynała Stefana Wyszyńskiego(Wydział Teologiczny, UAM, 2011) Hadryś, JacekArtykuł przybliża nauczanie Prymasa Tysiąclecia dotyczące pobożności maryjnej w kontekście jej roli w drodze do komunii z Bogiem i ludźmi. Całość zagadnienia została podzielona na trzy części. Pierwszą z nich poświęcono nauczaniu Prymasa Tysiąclecia dotyczącemu uzasadnieniu pobożności maryjnej, następną roli pobożności maryjnej w drodze do komunii z Bogiem, a ostatnią wypowiedziom Księdza Prymasa podkreślającym znaczenie maryjnej pobożności w realizowaniu przykazania miłości bliźniego. Temat zrealizowano poddając analizie ponad 3000 wypowiedzi Sługi Bożego skierowanych do członkiń świeckiego Instytutu Pomocnic Maryi Jasnogórskiej, Matki Kościoła. Przeprowadzone badania upoważniają m.in. do stwierdzenia, iż związanie życia z Maryją sprzyja osobistemu uświęceniu i prowadzi do czynnej miłości bliźniego, a w ten sposób przyczynia się do budowania komunii z ludźmi.Item Prezbiter - świadek i sługa komunii. Aktualność przesłania Listu do moich kapłanów(Wydział Teologiczny, UAM, 2011) Olczyk, MaciejInspiracją dla autora artykułu stały się zebrane w Liście do moich kapłanów refleksje Prymasa Wyszyńskiego na temat tożsamości i misji prezbitera. Zawierają one wiele wątków, które niewątpliwie łączy przenikająca całe dzieło troska o jedność kapłanów w służbie eklezjalnej komunii. Dla Prymasa Tysiąclecia społeczna natura człowieka była czytelnym potwierdzeniem prawdy o jego powołaniu do życia we wspólnocie, nie tylko tej doczesnej, ale i tej nadprzyrodzonej. Należało tę naturalną zdolność do wchodzenia w relacje z innymi właściwie odczytać w świetle Bożego Objawienia. Bogate życie wewnętrzne pozwala kontemplować tajemnicę Trójcy Świętej i dostrzegać w Niej źródło eklezjalnej i międzyludzkiej komunii. Obdarowanie nadprzyrodzoną mocą wspólnoty z Bogiem w Kościele, uzdalnia wierzących w Chrystusa do nowych braterskich relacji, czyniąc z nich prawdziwą Bożą rodzinę. Proces ten dokonuje się dzięki pośrednictwu posługi kapłańskiej, dlatego też prezbiterzy są szczególnie wezwani, aby w ich wzajemnych relacjach jaśniał ten nowy, wspólnotowy styl życia. Osobista więź z Bogiem, relacja z ordynariuszem, pomiędzy prezbiterami, czy też z wiernymi świeckimi to podstawowe wymiary, w których kapłani mają jawić się jako świadkowie i słudzy komunii.Item Prymas Tysiąclecia darem Opatrzności dla narodu polskiego(Wydział Teologiczny, UAM, 2011) Kołodziej, BernardOd 28 maja 1981 roku minęło już ponad trzydzieści od śmierci Prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego, zwanego Prymasem Tysiąclecia. Jego posługa pasterska oraz wszelka działalność dla dobra Narodu dokonywała się w czasie wielkich zmian społecznych i politycznych, jakie miały miejsce w Polsce, Europie, a potem i na całym współczesnym świecie. On to przeprowadził Naród poprzez lata zniewolenia dyktaturą narzuconej władzy komunistycznej. Był spadkobiercą swojego poprzednika kard. Augusta Hlonda, a u jego boku wzrastała kolejna wielka postać – osoba pasterza krakowskiego, kard Karola Wojtyły, błogosławionego już papieża Jana Pawła II. Po swoim wyborze na papieża wystawił najlepsze świadectwo kard Wyszyńskiemu, mówiąc: „..nie byłoby na Stolicy Piotrowej tego Papieża Polaka, który dzisiaj pełen bojaźni Bożej, ale i pełen ufności rozpoczyna nowy pontyfikat, gdyby nie było Twojej wiary, nie cofającej się przed więzieniem i cierpieniem. Twojej heroicznej nadziei, Twego zawierzenia bez reszty Matce Kościoła, gdyby nie było Jasnej Góry i tego całego okresu dziejów Kościoła w Ojczyźnie naszej, które związane są z Twoim biskupim i prymasowskim posługiwaniem”.Item Prymas Wyszyński - obrońca zakonów wobec prześladowań władz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej(Wydział Teologiczny, UAM, 2011) Kaczmarek, EwaPo II wojnie światowej instalowano w Polsce system komunistyczny wrogi wobec religii i Kościoła. Prowadzona przez rząd polityka antykościelna zakładała miedzy innymi walkę z zakonami, która ostatecznie miała doprowadzić do całkowitej likwidacji życia zakonnego w Polsce. W tym celu wykorzystano cały wachlarz metod administracyjnych, prawnych i ekonomicznych. Próbowano pozbawić zakony możliwości realizacji własnych charyzmatów i przekonać społeczeństwo o bezużyteczności życia zakonnego. Prymas Wyszyński, jako głowa Kościoła w Polsce podjął się obrony zakonów przez złośliwą i wrogą polityką państwa. Jego działania zmierzały do zapewnienia rodzinom zakonnym choć minimum przestrzeni potrzebnej do funkcjonowania i realizacji charyzmatów. Troska o los zakonów była obecna zarówno w dokumentach dotyczących relacji państwo – Kościół wychodzących z sekretariatu Prymasa, jak i w jego osobistych spotkaniach z przedstawicielami najwyższych władz w państwie. Obok tych działań Kardynał Wyszyński podjął prace zmierzające do podniesienia poziomu życia duchowego w zgromadzeniach i konsolidacji wszystkich zakonów w Polsce. Wielokierunkowa działalność Prymasa Wyszyńskiego i jego wielki autorytet sprawiły, że życie zakonne w Polsce Ludowej przetrwało czas prześladowań i wyszło z tej walki umocnione.Item Biblijny obraz ludzkiej społeczności jako wzorczy normatyw ładu społecznego(Wydział Teologiczny, UAM, 2011) Zabielski, JózefWspółcześnie bardzo często obserwujemy różne formy zakłócania społecznego ładu i porządku. Ludzie szukają jednak sposobu przezwyciężenia tego problemu. Dla chrześcijan Objawienie Boże stanowi wyraz Bożej woli w tym względzie. W Biblii zostało ukazane, że Bóg człowieka uczynił panem wszechświata. Ludzie powinni okazywać posłuszeństwo Bogu i tylko na tym budować społeczny porządek. W Starym Testamencie podstawą ładu społecznego było zjednoczenie Izraela z Bogiem i Dekalog. W Nowym Testamencie Jezus Chrystus stanowi osobowe centrum ludzkiej społeczności, zaś przykazanie miłości jest normatywnym fundamentem społecznego porządku. Na tych podstawach winna być budowana jedność międzyludzka oraz zjednoczenie ludzi z Bogiem. To także stanowi gwarancję trwałego pokoju oraz zapewnia ład społeczny.Item Formacyjny wymiar sakramentu pokuty(Wydział Teologiczny, UAM, 2011) Mizak, JacekIstotnym elementem sakramentu pokuty jest podjęcie przez penitenta na nowo odpowiedzialności za siebie i za innych. Dlatego można powiedzieć, że sakrament ten jest najbardziej osobistym sakramentem, ponieważ w nim grzesznik staje przed Bogiem w postawie żalu i ufności, ale również z programem realizacji swego powołania do świętości. U kratek konfesjonału z pomocą łaski Bożej oraz kompetentnego spowiednika dokonuje się dzieło formacji sumienia penitenta. A z kolei dobrze uformowane sumienie stanowi wydatną pomoc na drodze do świętości penitenta. Aby jednak ten cel formacyjny został osiągnięty, penitent musi się właściwie do sakramentu pokuty przygotować. Nie ulega wątpliwości, że w tym przygotowaniu każdy z warunków sakramentu pokuty odgrywa istotną rolę, z żalem za grzechy na czele. Autor jednak w niniejszym opracowaniu ukazuje przede wszystkim rolę rachunku sumienia oraz sam moment spowiedzi – a w nim także zaangażowanie spowiednika – dla formacyjnej wartości sakramentu pokuty. Bowiem, by sakrament ten mógł spełniać w życiu penitenta swą ważną formacyjną rolę w sposób właściwy, potrzebny jest do tego wysiłek zarówno penitenta, jak i spowiednika.Item Posługa sakramentalnej pokuty i kierownictwa duchowego w perspektywie świętości chrześcijańskiej(Wydział Teologiczny, UAM, 2011) Pryba, AndrzejW marcu 2011 roku Kongregacja ds. Duchowieństwa opublikowała dokument pt.: „Kapłan – szafarz miłosierdzia Bożego”, który jest pomocą dla spowiedników i kierowników duchowych. Analiza treści tego dokumentu wskazuje na potrzebę odkrycia na nowo sakramentu pojednania oraz kierownictwa duchowego, tak przez kapłana, jak i przez penitenta. To właśnie poprzez sakrament pojednania, jak również i przez kierownictwo duchowe dokonuje się poprawna formacja sumień osób wierzących. Omawiana rzeczywistość jest również elementem składowym nowej ewangelizacji, która ma na celu doprowadzenie człowieka do osobistego spotkania z Osobą Jezusa Chrystusa, a tym samym do wzrostu na drodze świętości.Item Facylitacja zmian w obszarze psychicznym i duchowym (weryfikacja empiryczna za pomocą warsztatów żywego uczenia)(Wydział Teologiczny, UAM, 2011) Szopiński, Józef; Drobot, PawełThe method of work is the TCI- Living Learning, a useful pedagogical model that enables introduction of realistic changes in the process of group teaching. Teaching is focused on participants' needs and interactions between them within a real situational context. In order to briefly characterize the specificity of this method of work we need to respect and take into consideration the strength, experience, talents, and capabilities of all the participants. The aim of the workshop is help in overcoming individual crises and barriers which stand in the way of harmonious functioning in the family and professional environment. The final change is not limited to the elimination of symptoms but is connected with giving the cured person a feeling of fulfillment and peace.