Książki/rozdziały (WT)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Doświadczenie mistyczne w doktrynie świętego Jana od Krzyża. Analiza filozoficzna(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - Wydział Teologiczny, 2021) Niziński, Rafał SergiuszKsiążka analizuje naturą doświadczenia mistycznego w doktrynie św. Jana od Krzyża. W przeciwieństwie do wielu prac teologicznych poświęconych temu zagadnieniu, książka ta pochyla się nad aspektem filozoficznym. Autor stara się ustalić główne doktrynalne zasady myśli hiszpańskiego mistyka nawiązujące bardziej do ich aspektu logicznego aniżeli do dogmatów katolickich. Obrana metodologiczna perspektywa ogranicza obszar badań do racjonalnego aspektu doktryny. Najważniejszą perspektywą, jaką autor odkrywa, to ta, która nawiązuje do teorii św. Tomasza z Akwinu wizji uszczęśliwiającej. Dominikanin ukazuje życie po śmierci jako polegające na poznaniu i kochaniu jedynie Boga. Po śmierci oglądanie Boga polega na skoncentrowaniu się tylko na Nim: ludzkie władze nie mogą być niczym innym zajęte. Autor dochodzi do wniosku, że Jan od Krzyża wyjaśnia proces prowadzący do mistycznego zjednoczenia z Bogiem w tym życiu jako antycypację wizji uszczęśliwiającej zgodne z tym, jak ją rozumie Tomasz z Akwinu. Dlatego też kontemplacja jest światłem oraz ogniem, które usuwają z człowieka wszystko to, co nie jest skoncentrowane na Bogu, tak, aby Bóg stał się jedynym przedmiotem działania władz. Kontemplacja, która jest mistycznym doświadczeniem, tak długo jest bolesna, jak długo we władzach znajduje się jakikolwiek inny przedmiot prócz Boga. Gdy są już wolne od wszystkiego, wtedy kontemplacja jest odczuwana jako słodka i pełna miłości. Wskazana perspektywa wyjaśnia, dlaczego Jan wymaga, aby człowiek odrzucił wszystko, aby zjednoczyć się z Bogiem. Co oznacza, że nic oprócz Boga nie powinno się znajdować w umyśle, pamięci i woli. Wspomniana perspektywa kształtująca całą doktrynę jest uzupełniona drugą, która wyjaśnia, jak pogodzić te absolutystycznie brzmiące wymagania z aktualnymi cielesnymi ograniczeniami człowieka. Uwzględniając drugą perspektywę Jan w terminach praktycznych wyjaśnia, co oznacza mieć Boga jako przedmiot poznania, nadziei i miłości. Ta druga perspektywa czyni wymagania wywodzące się z pierwszej bardziej zrównoważonymi i ludzkimi. Na końcu pojawia się trzecia perspektywa – oblubieńcza, ulubiona przez Jan od Krzyża. Perspektywa ta jest mniej uwzględniona w opracowaniu, choć uzupełnia poprzednie. W tej perspektywie święty ukazuje drogę do zjednoczenia w ujęciu rozwoju wzajemnej miłości między człowiekiem a Bogiem. W ramach tej perspektywy Jan mówi o uczuciach i pragnieniach. To w tym obszarze czuje się najlepiej. Aby lepiej zrozumieć kluczowe elementy doktryny Jana od Krzyża, które najczęściej są niewłaściwie rozumiane, zostaje ona porównana z doktryną doświadczenia mistycznego Pseudo-Dionizego Areopagity oraz jogi królewskiej Patańdżalego. Porównanie to pokazuje, że nie można zakwalifikować doktryny Jana do nurtu apofatycznego autorów mistycznych. W przeciwieństwie do praktyk jogicznych, Jan nie ma na celu wygaszenia życia psychicznego osoby. Pragnie on wzmocnić egzystencję osoby oraz jej wewnętrzną witalność. Ostatni rozdział próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy Jan wnosi coś nowego w dyskusję obecną w obszarze filozofii mistyki korzeniami sięgającą do neoplatonizmu Plotyna oraz Pseudo-Dionizego.Item Kontekstualność przemian polskiej szkoły(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, 2018) Rossa, PiotrThe text refers to antropological and cultural as well as sociological-pedagogical approaches to analyse the challenges of the modern world towards the Polish school. Such a wide analysis, going beyond the school environment itself, allowed to outline the ongoing cultural changes, that are bringing many new opportunities with them, as well as posing treeats on the roads to obtaining ethical orientation and the hierarchy of values in the home and school education. In the introduction, I showed the dissimilarity of 20th-century historical experiences for particular regions of Europe, an at the end I made an assessment of the changes taking place in the contemporary Polish educational system and their impact on tasks for parents, teachers and educators.Item Liturgia jako objawienie Misterium Jezusa Chrystusa w ujęciu Javiera Pradesa(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Teologiczny, 2019) Rossa, PiotrThe article attempts to examine the revelation of Christ in the liturgy in its wide context, as understood in the thought of the Madrid systematic theologian, Javier Prades. The history of Salvation which constitutes God's self-donation, with its center in Jesus Christ, has been exteriorized in sacramental signs, especially in the Eucharist. The liturgy is primarily a testimony of God's love revealed in Christ, through which man becomes grafted into the Community of the Triune God. The liturgy makes brotherhood among people possible. The categories of gratuitousness and communio are helpful guidepost for the understanding of Prades' liturgical Christology.Item NEOPLATOŃSKIE INSPIRACJE I ICH KONSEKWENCJE W FILOZOFICZNEJ REFLEKSJI O BOGU XAVIERA ZUBIRIEGO(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Teologiczny, 2018-11) Niziński, Rafał S.Filozofia Xavier Zubiriego jest uznawana za jedną z trudniejszych do zrozumienia. Po napisaniu kilku artykułów poświęconych szczegółowym zagadnieniom związanym z tą myślą, zdałem sobie sprawę, że zawiera ona pewne niezrozumiałe elementy, które utrudniają przedstawienie jej innym a także zrozumienie jej przez nich. Tym samym uświadomiłem sobie, że może zawierać ona pewne ukryte założenie, które nie jest ujawnione ani przez Zubiriego, ani przez kontynuatorów jego myśli. Nawet jeśli zgłębia się tę myśl przez wiele lat, to ukryte założenie ciągle czyni tę filozofię niejasną. Zubiri, omawiając wpływy różnych nurtów na jego myśl, przywołuje jedynie fenomenologię Husserla i metafizykę Heideggera. Przyznaje się także do sięgania do myśli Arystotelesa. Zubiri zaczyna swoje analizy od percepcji rzeczy, przez co czyni zadość fenomenologicznemu wymogowi rozpoczynania refleksji filozoficznej od opisu rzeczywistości. Końcowym etapem tej refleksji jest metafizyka, która wyjaśnia opisywaną rzeczywistość, gdyż ta zawiera w sobie coś enigmatycznego i dlatego wymaga pewnego wyjaśnienia percypowanych faktów. Jednakże podążając tym tropem za myślą Zubiriego, uważam, że jest trudną rzeczą do końca zrozumieć istotę jego filozoficznej refleksji. Co jest tym ukrytym założeniem? W dziele El ser sobrenatural: Dios y la deificación en la teología paulina, które Zubiri napisał w latach 30. i 40. XX wieku Zubiri interpretuje wczesno chrześcijańską neoplatońską teologię. W tym samym dziele wyznaje swoje duże upodobanie do tej metafizycznej wizji rzeczywistości. W tej teologicznej pracy przedstawia, jak świat pochodzi od Boga. Według tego neoplatońskiego schematu Bóg stwarza świat nie jako przyczyna sprawcza, ale jako formalna. Oznacza to, że jest On istotą każdej rzeczy. W ten sposób Bóg wytwarza w każdej rzeczy metafizyczne napięcie miedzy nią a sobą. Zaprezentowany tu sposób poznawania rzeczywistości moglibyśmy nazwać zstępującym. Rozpoczyna się on od objawienia chrześcijańskiego wyjaśniającego w terminach filozoficznych, jak Bóg stwarza i co jest rezultatem tego stwarzania. W tym samym dziele Zubiri stwierdza, że jest możliwe dojście do podobnego rozumienia rzeczywistości poczynając od analizy rzeczy wznosząc się ku Bogu. I właśnie to będzie ukrytym założeniem jego filozofii. Tezą tej książki jest to, że filozofia Zubiriego może być rozumiana jako pewna próba wykazania, że neoplatońska wizja rzeczywistości ukazana w El ser sobrenatural: Dios y la deificación en la teología paulina jest prawdziwa i można do niej dojść na drodze dociekań rozumowych, to znaczy zaczynając od odpisu faktów. Dlatego też twierdzę, że neoplatońska wizja rzeczywistości jest istotnym źródłem inspiracji filozofii Zubiriego. Jak do tej pory nie zetknąłem się z nikim, kto by przypisał podobną rolę temu teologicznemu dziełu w filozofii Zubiriego. W mojej książce próbują ukazać, jak metafizyczne idee zaprezentowane przez Zubiriego w El ser sobrenatural: Dios y la deificación en la teología paulina, są obecne w jego filozofii. Ponadto staram się pokazać, jak Zubiri przenosi do filozofii znaczną część słownictwa z tego dzieła. Wpływ neoplatonizmu na jego filozofię rozpoczyna się od opisu faktów. Następnie Zubiri uzupełnia fakty metafizycznym teoriami, które są odbiciem tych odkrytych w neoplatońskiej teologii. Na końcu Zubiri dochodzi do wniosku, że filozofia potwierdza, iż neoplatońska wizja rzeczywistości zaprezentowana w El ser sobrenatural: Dios y la deificación en la teología paulina, jest tą, która ma najmocniejsze oparcie na faktach oraz jest najbardziej rozumną. Schemat książki jest następujący. W pierwszej części przedstawiam główne idee, które Zubiri zawarł w El ser sobrenatural: Dios y la deificación en la teología paulina, które następnie będzie kontynuował w swojej filozofii. W kolejnych rozdziałach przestawiam jego epistemologie, antropologię, filozofię religii oraz Boga ukazując jak one są odbiciem oraz potwierdzeniem neoplatońskiej teologii.Item Żywe kamienie w Chrystusowej budowli. Eklezjalne implikacje sakramentu chrztu(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Teologiczny, 2016) Nawracała, TomaszItem „Do wszystkich świętych: naszą chlubą jest świadectwo naszego sumienia” (2 Kor 1, 1.12). Próba interpretacji relacji między świętością a sumieniem(Częstochowskie Wydawnictwo Archidiecezjalne Regina Poloniae, 2015) Nawracała, TomaszItem Sakramentale Natur des Galubens(Miriam-Verlag, 2014) Nawracała, TomaszItem „Wszyscy zostaliśmy ochrzczeni w jednym Duchu i wszyscy zostaliśmy napojeni jednym Duchem” (1 Kor 12, 13). Chrzest i bierzmowanie jako sakramenty daru Ducha Świętego(Częstochowskie Wydawnictwo Archidiecezjalne Regina Poloniae, 2016) Nawracała, TomaszItem Chrystus przyczyną naszego zmartwychwstania. Jean-Pierre Torrell komentuje św. Tomasza z Akwinu(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Teologiczny, 2014) Narawcała, TomaszItem „Uczyć się ubóstwa, dotykając ciała Chrystusa ubogiego”. Ubóstwo w kontekście życia kapłańskiego(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Teologiczny, 2015) Nawracała, TomaszItem Ewangelizacja znakiem królestwa Bożego(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Teologiczny, 2014) Nawracała, TomaszItem Przemienienie Pańskie w refleksji Benedykta XVI nad tajemnicą Jezusa Chrystusa w książce „Jezus z Nazaretu”(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny. Redakcja Wydawnictw, 2013) Nawracała, TomaszItem Teandryczność - klucz do zrozumienia eklezjologii [i] chrystologii(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Teologiczny, 2017) Nawracała, TomaszIn contemporary theological literature the concept of theandricism as a key word to express the mystery of Christ and the Church appears frequently. This concept has been known since antiquity, but its use in theology was strongly restricted by the provisions of the Council of Chalcedon. In this article we will show the history of the concept and its possible application in Christology and ecclesiology. It can help us to reach a deeper understanding of the Church’s teaching in these areas, but must be used according to strict rules and one methodology. $ erefore, the article itself tries to point out the rules how to apply the concept of theandricism.Item Kwestia wiary w jednego Boga w perspektywie ksiąg pokutnych i przygotowania do spowiedzi furtkowej(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Teologiczny, 2016) Nawracała, TomaszThe ideal Christian life is expressed in the sentence: to be holy because God is holy. Achieving such holiness is only possible in cooperation with God’s grace, which heals and relieves human weaknesses and sins. The way to holiness leads through confession, in which man receives the forgiveness of sins. In recent years in Poland, the practice of the so-called ‘gateway confession’ has developed. This confession focuses mainly on the first commandment of the Decalogue and greatly suppresses all the others. In the present article we show an approach to confession in the perspective of the practice of gateway confession and preserved recommendations from medieval penitential books. The two approaches are different but – ultimately – both refer to the Decalogue selectively.Item Królestwo Boże w książce „Jezus z Nazaretu” Benedykta XVI(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny. Redakcja Wydawnictw, 2012) Nawracała, TomaszItem „Sakramentalna struktura wiary” w perspektywie Eucharystii(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny. Redakcja Wydawnictw, 2015) Nawracała, TomaszDans l'encyclique 'Lumen fidei', le pape François utilise la notion «structure sacramentelle de la foi». Cet article essaie de mettre en lumière la compréhension et l'application de cet expression dans la perspective de l'Eucharistie. Dans son cas, la notion traditionnelle du sacrement exprime la réalité la plus complète et la plus parfaite, une réalité qui lie le visible et l'invisible, celle qui résulte de la réalité humaine et celle qui est un don de grâce de la part de Dieu. Est-ce que la foi, qui est l'acte d'un homme libre peut avoir une difficile à saisir, mais réelle structure sacramentelle ? Cette structure, bien qu’elle englobe le surnaturel, est-elle en fait une réalité différente que celle d’homme? Si oui, quelle est la foi elle-même: est-elle toujours la réponse de l'homme à la grâce donnée par Dieu?Item Kwestia ewolucji stworzeń w nauczaniu papieża Franciszka(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Teologiczny, 2016) Nawracała, TomaszSince the publication of Darwin's work on the origin of species there has been a dispute between proponents of creationism and evolutionism. For the evolutionists, the existence of man is a consequence of the ongoing, usually long-term, spontaneous changes among other creatures, which lead to their better adjustment to the environmental conditions enhancing their chances of survival. For the creationists, man was created by God and this makes him/her stand out from among all creatures. The Magisterium of the Church spoke several times about human origins. Starting from Pius XI to Francis the line of the popes' teaching remains unchanged in significant elements. The human being is not only the result of evolution. He/she may be subjected to it, provided that his/her ontological spiritual element - the soul, comes directly from God. This article shows the way of individual popes' teaching, simultaneously revealing the assessment of evolution in the encyclical Laudato si'.Item Wieczne kapłaństwo Chrystusa(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny. Redakcja Wydawnictw, 2012) Nawracała, TomaszItem Dialog religijny w świetle Bożego Słowa(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza; Wydział Teologiczny, 2011) Rossa, PiotrThe article presents dialogue as the most basic phenomenon which takes place in the life of man who is understood as homo-religiosus, situated primarily within the experience of an encounter between man and God. The presence of the Word of God in the world, in the areas of culture and media, for instance, has had a good and effective influence on the relationships which are present in the world. The word of God inspires us to defend the rights of man, to live a life in freedom by introducing justice and peace into international relations. It also reminds us of the importance of protecting the natural environment. At the heart of the word of God there is Divine Revelation in its interpersonal dimension, whose summit and fullness is Jesus Christ Himself. This mutual existence of God and man, made complete in Jesus Christ, finds its extension in creation. That is why both an encounter and dialogue with all people of good will and persons of various religious traditions constitutes a foundation for the Church’s activity. It is from this foundation that the article draws the theme of dialogue between Christianity and the great religions of the world, with particular attention being given to Islam, while presenting contemporary Church pronouncements on this subject as well as Christianity’s tasks in the field of interreligious dialogue for the future.Item Sofiologiczna koncepcja ikony(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza; Wydział Teologiczny, 2011) Rossa, PiotrThe article looks at sophiology as a phenomenon integral to Eastern Christianity, presented here as a fundamental notion needed for the understanding of what an icon is. Sophia points to a certain type of wholeness and meaning while remaining as an intermediate sphere between God and the world (creation). Reference to Sophia has become important for Russian thinkers at the turn of the 19th and 20th centuries (V. Solovyov, S. Bulgakov, P. Florensky). Fundamentally, the notion of Sophia remains a reality which is personal, spiritual and dialogical in nature. This made it a difficult issue to contend with in the course of analytical research concerning this reality on the basis of rational notions. The approach to this reality from a unitive and dialogical perspective allowed for the appraisal of Sophia from the stand point of the New Testament, while recognizing in it a synthesis of apparently conflicting currents which are sensual, rational and spiritual in nature. This synthesis has found its particular reflection in the mystery of the Incarnation as the foundation for all iconology. God entrusted His own image and likeness to man in an irrevocable way, and in facing the tarnishing of this image by sin, the Creator appears in the midst of His creation in a totally unexpected manner as the God-Man. The renewal of God’s image in man takes place through service, suffering and the cross, while introducing creation once again into the perspective of the Triune God’s love.The image of God exists and remains in man, then, as the mystery of dignity and calling. This mystery is turned into a palpable reality by man in his enormity by getting closer to Christ, especially through the sacraments in the Church. The community of persons alone bears witness to the iconic dimension of mankind when human society patterns itself after the image of Most Holy Trinity.From this perspective of the Christian understanding of Sophia which is bound mainly to the Incarnate Word of God – Jesus Christ – Russian sophiologists make references to various depictions of beauty, as seen in icons. An icon constitutes for those thinkers a symbolic concretization of the ideal of beauty which directs the observer toward the Unseen. While an icon is read and interpreted under the categories of artwork, it actually also constitutes a revelation of God, a form of prayer and a means for prayer, as a way of dialogue and agreement with God. An icon, as a work of eschatological realism, basically shows forth the image and likeness of God in man. It also points to the impossibility of man’s annihilation. It brings to mind the source, the sense and the purpose of the world and mankind, as well as the role played by spaces (houses of worship) and actions (the liturgy), where icons are present. By finding (thanks to the icon and its presence) God’s mark and sense in man’s personal and universal history, the icon allows mankind to participate in the foretaste of the heavenly liturgy. The unequivocal understanding of the notion of Sophia by these Russian sophiologists as well as the posing of questions concerning the freedom of the human person in one’s encounter with Sophia have brought about some concerns already present in the works of thinkers living in the same era as the above mentioned intellectuals (E. Trubiecko, among others) .