Zeszyt Prawniczy UAM, 2021, nr 11
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Wpływ spójników eksplikatywnych na zrozumiałość uzasadnień orzeczeń sądowych. Językowa analiza wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego w świetle zaleceń redakcji orzeczeń francuskiej Rady Stanu(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Ostrowski, PiotrNiniejszy artykuł podejmuje problematykę relacji między szczegółowym zagadnieniem języka, jakim są spójniki eksplikatywne (wyjaśniające), oraz zrozumiałością uzasadnień orzeczeń sądowych. Autor rozpoczyna wywód od omówienia funkcji uzasadnień w oparciu o Konstytucję RP oraz orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, a także wskazuje obowiązujące w tym zakresie standardy. Następnie przedstawia on językową rolę spójników eksplikatywnych w języku polskim, a także ich praktyczne zastosowanie w uzasadnieniach orzeczeń sądowych. Autor konkretyzuje rozważania w tym zakresie na przykładzie skierowanego do francuskich sądów administracyjnych zbioru rekomendacji redakcyjnych opublikowanego przez tamtejszą Radę Stanu. Rozważania teoretyczne są w kolejnym kroku zestawione z zebranymi przez autora danymi statycznymi w zakresie użycia spójników eksplikatywnych w grupie 100 wybranych wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego wydanych w latach 2015–2019. Ostatnim etapem analizy jest wskazanie oraz omówienie dwóch zaobserwowanych problemów związanych ze stosowaniem tychże spójników w zebranym korpusie badawczym. Na podstawie powyższego autor wysnuwa wnioski w zakresie czynników wpływających na zrozumiałość uzasadnień orzeczeń sądowych, możliwych metod zwiększania standardów w tym zakresie, a także roli spójników eksplikatywnych w uzasadnieniach, wliczając w to wiążące się z ich użyciem (albo nieużyciem) stosowanie modeli rozumowania wyjaśniającego albo dedukcyjnego.Item Umowa przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie z uwzględnieniem nowej regulacji art. 387(1) Kodeksu cywilnego(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Komar, WojciechCelem artykułu jest przeanalizowanie instytucji przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie oraz nowej regulacji kodeksu cywilnego. Poddano analizie dopuszczalność, formę i konstrukcję umowy. Badanie objęło prawa i obowiązki stron umowy, w szczególności przejście własności i zaspokojenie wierzytelności. Przedstawiono wybrane kontrowersyjne problemy podnoszone w doktrynie i orzecznictwie, m.in. obejście prawa przy przenoszeniu własności. Analizowany jest kształt, cel i skutki nowej regulacji w Kodeksie cywilnym. Opisane zostały przesłanki nieważności umowy wprowadzone nowelizacją.Item Przewidywany termin rozpoczęcia i zakończenia robót budowlanych przy zabytku a termin ważności pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Krzanowski, MarcelNiniejszy artykuł porusza tematykę obowiązywania w czasie pozwoleń wojewódzkiego konserwatora zabytków. Na jego łamach dochodzi do polemiki ze stanowiskiem sądów administracyjnych, uznających przewidywany termin rozpoczęcia i zakończenia robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków za jedynie informacyjny oraz niewywołujący skutków prawnych. Autor przedstawia argumenty przemawiające za koniecznością przyjęcia odmiennej optyki, tj. uznania, że termin ten służy ograniczeniu obowiązywania w czasie decyzji administracyjnej. W pracy podejmowana jest również problematyka zgodności z Konstytucją obecnie obowiązujących rozwiązań. Chodzi o dopuszczalność określania w drodze aktu podustawowego elementów akcesoryjnych decyzji administracyjnej.Item Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 21 maja 2019 r. (sygn. III SA/Łd 219/19)(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Pietkun, PaulinaNiniejsza glosa porusza problematykę określenia podstaw prawnych, które umocowują organy administracji publicznej do nałożenia na stronę egzekwowalnych obowiązków. W opracowanej glosie autorka podejmuje próbę polemiki z treścią uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 21 maja 2019 r., zapadłego w związku z wymierzeniem operatorowi gier hazardowych kary pieniężnej z tytułu urządzania zakładów wzajemnych–bukmacherskich z naruszeniem warunków udzielonego zezwolenia i zatwierdzonego regulaminu. Za jedną z podstaw rozstrzygnięcia WSA w Łodzi przyjął pismo o charakterze informacyjnym, skierowane przez Ministerstwo Finansów, Departament Podatków Sektorowych, Lokalnych oraz Podatku od Gier do wszystkich operatorów gier hazardowych.Item Kształtowanie się zasad odpowiedzialności sprawcy czynu zabronionego w kontekście art. 30 Kodeksu karnego(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Matusiak, MarlenaPrzekształcanie się treści przepisów prawnych kolejnych polskich kodyfikacji karnych, dotyczących error iuris, wskazuje wyraźną tendencję do łagodzenia zasad odpowiedzialności sprawcy przestępstwa, będącego w stanie nieświadomości bezprawności. Okoliczność ta unaocznia, że zawarte w art. 30 Kodeksu karnego określenie „błąd usprawiedliwiony” nie pokrywa się merytorycznie ze sformułowaniem „błąd, którego sprawca nie mógł uniknąć”. Obecnie podstawę do ekskulpowania sprawcy i zwolnienia go z odpowiedzialności mogą stanowić różnorodne okoliczności, dotyczące nie tylko właściwości samej osoby pozostającej pod wpływem błędu, ale też całokształtu warunków, w których dopuściła się czynu zabronionego, nawet jeżeli z punktu widzenia abstrakcyjnie ukształtowanego „wzorcowego obywatela”, dałoby się uniknąć błędu prawnego. W opracowaniu wskazano uwarunkowania historyczne, proces ewolucji error iuris, a także dokonana została próba systematyki katalogu okoliczności usprawiedliwiających nieświadomość bezprawności.Item Wybrane aspekty ochrony ludności cywilnej podczas konfliktów zbrojnych w świetle Konwencji genewskich i Protokołów dodatkowych(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Chrząścik, WojciechMiędzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych stanowi obecnie ugruntowane ramy prawne dla ochrony ludności cywilnej i osób cywilnych w czasie konfliktów zbrojnych. Ochrona ludności cywilnej jest współcześnie jednym z najważniejszych i jednocześnie najtrudniejszych celów stawianych prawu humanitarnemu. Spośród wszystkich regulacji szczególne znaczenie posiadają Konwencje genewskie z 1949 r. i oba Protokoły dodatkowe z 1977 r. stanowiące swoisty rdzeń tej ochrony. Jasno określają one zasady postępowania sił zbrojnych stron konfliktu w stosunku do autochtonicznej ludności cywilnej, cudzoziemców, osób poddanych specjalnej lub szczególnej ochronie, zarówno w sytuacji bezpośrednich działań zbrojnych, jak i w trakcie okupacji wojennej. Wreszcie akty te dostarczają również możliwości wykorzystania alternatywnych sposobów ochrony osób i obiektów cywilnych, choćby w postaci ustanowienia stref zdemilitaryzowanych czy zasad pokojowej ewakuacji obszarów wysokiego ryzyka.Item Dopuszczalność zastrzeżenia kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy z powodu naruszenia zobowiązania (nie)pieniężnego(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Bykowicz, KarolinaCelem niniejszego artykułu jest próba ujęcia problematyki dopuszczalności zastrzeżenia kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy, w sytuacji gdy podstawą odstąpienia jest naruszenie zobowiązania o charakterze pieniężnym. Analiza tego zagadnienia zostanie przeprowadzona w oparciu o poglądy orzecznictwa i doktryny. W pierwszej części artykułu zostanie zwięźle scharakteryzowane pojęcie kary umownej. Już z woli samego ustawodawcy, kara umowna ma naprawiać szkodę, która powstała z niewykonania lub nienależytego zobowiązania niepieniężnego. Autorka wskazuje na szereg kontrowersji, jakie powstały w orzecznictwie w związku z możliwością zastrzeżenia kary umownej z tytułu odstąpienia od umowy na wypadek naruszenia zobowiązania o charakterze pieniężnym. W judykaturze wykształciły się dwie linie orzecznicze. Pierwsza opowiada się za dopuszczalnością, na zasadzie swobody umów, takiej konstrukcji prawnej. Druga z kolei wskazuje, iż takie postanowienia umowne są nieważne jako sprzeczne z bezwzględnie obowiązującą regulacją art. 483 k.c. Przełomowa dla niniejszych rozważań pozostaje uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2019 r., opowiadająca się jednoznacznie za niedopuszczalnością zastrzeżenia kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy z powodu naruszenia zobowiązania o charakterze pieniężnym.Item Konstytucyjność ograniczenia wolności zgromadzeń w Polsce w związku z wybuchem pandemii COVID-19(2021) Malinowski, MichałThe article presents issues regarding the essence of the freedom of as sembly, the definition of assembly and possibility of limiting this civil liberty under Article 57 of the Constitution of the Republic of Poland at the level of Article 31 clause 3 and Article 233 of the said Act. The paper are also pre sents issues related to the state of epidemic which was introduced in Poland on 20th March 2020 and the restrictions connected with it. The article also mentions governmental anti-epidemic regulations of the Council of Minis ters and their role in shaping the law aimed at preventing the transmission of SARS-CoV-2 virus. The regulations restricting assemblies introduced by the Council of Ministers have been compiled with the current jurisprudence of common and administrative courts.Item Zakaz łączenia funkcji z członkostwem w zarządzie spółki kapitałowej – zagadnienia wybrane(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Mizerski, DominikW artykule przedstawiono najważniejsze instytucje prawne ograniczające lub wyłączające pełnienie przez członków zarządu określonych funkcji. Opisano m.in. zakaz łączenia stanowisk członka zarządu z członkostwem w radzie nadzorczej tej spółki oraz poruszono problematykę dopuszczalności ustanawiania członków zarządu spółki jej pełnomocnikiem czy prokurentem. W opracowaniu poruszono także problematykę sankcji za złamanie nałożonych na członków zarządu zakazów oraz ograniczeń w pełnieniu innych funkcji ze wskazaniem rozbieżności w doktrynie oraz orzecznictwie w zakresie konsekwencji naruszenia powyższych ograniczeń.Item Zakres zdatności arbitrażowej w prawie polskim(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Wisławska, AleksandraNiniejszy artykuł przedstawia zagadnienie zdatności arbitrażowej z perspektywy prawa polskiego. Pojęcie to jest definiowane jako dopuszczalność rozstrzygnięcia danego sporu przez sąd polubowny. W prawie polskim zdatność arbitrażowa jest uregulowana w przepisie art. 1157 Kodeksu postępowania cywilnego, który uległ istotnej nowelizacji we wrześniu 2019 r. Analizie poddano zakres zdatności arbitrażowej w prawie polskim, odnosząc się do kategorii spraw, które mogą zostać rozstrzygnięte w postępowaniu arbitrażowym, jak również do spraw, które nie posiadają zdatności arbitrażowej, a tym samym nie mogą podlegać kognicji sądów polubownych. W artykule odniesiono się również do skutków nowelizacji zakresu zdatności arbitrażowej, a także dokonano jej pozytywnej oceny z perspektywy prawnoporównawczej, wskazując, że pozwoliła ona na doprecyzowanie stosowania kryterium zdatności ugodowej wyłącznie do sporów o prawa niemajątkowe. Podkreślono, że oparcie zdatności arbitrażowej na kryterium zdatności ugodowej, mając na względzie i porównując tę konstrukcję do konstrukcji nieograniczonej zdatności arbitrażowej sporów o charakterze majątkowym, wydaje się nieefektywne z uwagi na nieprecyzyjny kształt pojęcia zdatności ugodowej.Item Ochrona danych osobowych w sprawach karnych a zakres uprawnień przysługujących jednostce w świetle dyrektywy 2016/680 oraz ustawy o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Boniec-Błaszczyk, DariaPrzedmiotem niniejszego artykułu jest problematyka ochrony danych osobowych w sprawach karnych w kontekście zakresu uprawnień przysługujących jednostce w świetle dyrektywy 2016/680 oraz ustawy o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości. W artykule przedstawiono znaczenie uprawnień osób, których dane dotyczą, dla ochrony danych osobowych w sprawach karnych w świetle podstawowych celów dyrektywy 2016/680. Zasadniczą część artykułu stanowi analiza, której poddano poszczególne uprawnienia statuowane przez dyrektywę 2016/680: prawo dostępu informacji o organie przetwarzającym i warunkach przetwarzania danych, prawo dostępu do danych, prawo do sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych, a także środki ochrony prawnej, poprzez porównanie przewidzianego w dyrektywie 2016/680 wzorca z polską regulacją.Item Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 marca 2019 r. (sygn. III SA/Wa 1079/18)(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Szatkowski, MariuszW komentowanym orzeczeniu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozważył możliwość zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych w stosunku do konkursów polegających na rywalizacji w ramach gry elektronicznej. W artykule przeanalizowano orzeczenie w kontekście uznania określonej formy aktywności z zakresu gier elektronicznych jako sport w rozumieniu ustawy o sporcie. Dopiero bowiem uznanie danego konkursu za konkurs z dziedziny sportu uzasadnia możliwość zastosowania zwolnienia przedmiotowego w stosunku do podatku dochodowego. Dodatkowo, wspomniane zostały wątpliwości przedstawiane przez doktrynę prawa sportowego odnoszące się do zasadności zawierania w akcie prawnym definicji legalnej sportu. Określone zostały także skutki, z jakimi wiąże się uznanie niektórych rodzajów współzawodnictwa e-sportowego dla tych aktywności, z uwagi na zrównanie ich ze sportem tradycyjnym, którego uprawianie i organizowanie uregulowane jest w ramach ustawy o sporcie.Item Instytucja nocnego burmistrza. Analiza prawna na tle uchwały Rady Miasta Krakowa(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Wyszyński, FilipCelem niniejszego opracowania jest analiza instytucji nocnego burmistrza. Instytucja ta została wprowadzona w kilkudziesięciu miastach rozlokowanych na całym świecie. Kraków był pierwszym miastem w Polsce, gdzie w 2019 r. próbowano wprowadzić instytucję nocnego burmistrza. Uchwała była jednak dotknięta nieważnością z punktu widzenia formalnego. W opracowaniu rozważono pozycję prawną nocnego burmistrza w ujęciu prawnoporównawczym.Item Wyłączenie odpowiedzialności osób wykonujących zawody medyczne za zachowania związane z przeciwdziałaniem pandemii spowodowanej rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Bakalarz, Katarzyna; Kleemann, Sylwia; Rozynek, AgataArtykuł ma na celu zwrócenie uwagi na nieustannie zmieniające się okoliczności spowodowane pandemią. Nowa sytuacja wymaga dostosowania, a także zmiany przyzwyczajeń społeczeństwa. Epidemia wpływa również na systemy prawne, zwłaszcza na prawo karne. W związku z tym nasuwają się pytania, w szczególności, w jaki sposób ustawodawstwo może zabezpieczyć przeciążoną służbę zdrowia przed potencjalną odpowiedzialnością karną. W niniejszym opracowaniu omówione zostały najbardziej dyskusyjne aspekty, z którymi może się zmierzyć personel medyczny, w szczególności odmowa udzielania świadczeń zdrowotnych, gdy lekarzowi nie zapewnia się środków ochrony indywidualnej lub konflikt obowiązków podczas leczenia. Ponadto, w artykule przedstawiono nowo wprowadzoną instytucję – klauzulę dobrego samarytanina, która w szczególnych okolicznościach zwalnia od odpowiedzialności karnej pracowników służby zdrowia określonych w ustawie, za wskazane przestępstwa. Kwestie przedstawione powyżej opierają się na bezwzględnie obowiązujących przepisach prawa, poglądach doktryny i orzecznictwa, a także stanowisku służb medycznych.Item Problematyka dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem w polskim postępowaniu cywilnym(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Dwiecki, KrzysztofCelem artykułu jest omówienie problematyki dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem w polskim postępowaniu cywilnym, z uwzględnieniem takich zagadnień, jak: definicja pojęć „dowód” i „dowód uzyskany sprzecznie z prawem”, konieczność rozstrzygnięcia konfliktu dóbr w związku z wykorzystaniem dowodu uzyskanego sprzecznie z prawem oraz poglądy judykatury dotyczące możliwości wykorzystania takich dowodów w procesie. Pomimo braku uregulowania tych kwestii w prawie cywilnym procesowym – Kodeksie postępowania cywilnego – polska doktryna procesu cywilnego ma znaczący dorobek naukowy związany z dowodami uzyskanymi sprzecznie z prawem. Niezależnie od teoretycznych rozważań dokonano przeglądu stanowisk prezentowanych w orzecznictwie polskich sądów powszechnych i Sądu Najwyższego na temat zakazu lub braku zakazu wykorzystywania tego rodzaju dowodów w procesie, na podstawie których można wysunąć wniosek, że nie istnieje jednolita linia orzecznicza opowiadająca się za całkowitym, częściowym lub brakiem zakazu wykorzystania dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem w praktyce sądowej. W związku z powyższym należy stwierdzić, że nie jest możliwe przeprowadzenie precyzyjnego podziału pomiędzy dowodami uzyskanymi sprzecznie z prawem, które mogą lub nie mogą być wykorzystane w procesie, gdyż jest to kwestia podlegająca ocenie w każdym odrębnym stanie faktycznym przez sąd jako organ procesowy.Item Nadużycie prawa procesowego a odmowa nadania klauzuli wykonalności(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Siekierska, DagmaraProblematyka nadużycia prawa procesowego w postępowaniu klauzulowym była przedmiotem rozważań naukowych, jednakże w dotychczasowym systemie prawa procesowego brak było unormowania, z którego w drodze wykładni językowej można byłoby wyprowadzić normę prawną pozwalającą na stosowanie klauzul porządku publicznego do oceny wniosku o nadanie klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym. Wprowadzenie nowelizacją do postępowania klauzulowego art. 7821 Kodeksu postępowania cywilnego, w którym ustanowiono trzy podstawy odmowy nadania klauzuli wykonalności, niewątpliwie uzupełniło niniejszą lukę. W konsekwencji powyższego sąd obecnie ma uprawnienie do oceny czy roszczenie objęte tytułem egzekucyjnym nie jest sprzeczne z prawem, czy nie ma na celu obejścia przepisów prawa, bądź czy nie uległo przedawnieniu. Należy uznać, iż regulacja ta – choć wadliwie sformułowana – zasadniczo zasługuje na aprobatę.Item Prosta spółka akcyjna jako remedium na problemy polskich start-upów(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Nędzyński, SzymonObecna rzeczywistość została zdominowana przez nowoczesne technologie. Proces cyfryzacji nabrał intensywnego tempa, przy czym nie przewiduje się, aby zamierzał on zwalniać. Branża nowych technologii obejmuje już praktycznie każdą dziedzinę życia człowieka. Tak ogromne spectrum działalności oraz zindywidualizowana specyfika każdego startupu, przekładają się na różnego rodzaju problemy prawne w uregulowaniu takich działaności. Wymagają one bowiem elastyczności podczas formułowania umowy spółki, a także gwarancji obejmowania udziałów/akcji również za wkłady w postaci świadczenia pracy lub usług. Oczywistym jest, że to czynnik ludzki, a właściwie praca konkretnej osoby (odkrywcy), jest kluczem do osiągnięcia sukcesu w tej branży. Regulacje dotyczące spółek osobowych nie są jednak wystarczające dla tego rodzaju przedsięwzięć, gdyż startupy – ze względu na wykorzystywane nowoczesne technologie – mogą w ekspresowym tempie zwiększać swoją dochodowość. Taki sukces wiąże się z ogromnymi nakładami finansowymi, co powoduje, iż wspólnicy lub akcjonariusze spółki, powinni mieć zagwarantowaną ograniczoną odpowiedzialność za ewentualne niepowodzenie. Również dotychczasowe spółki kapitałowe wydają się nie być remedium na problemy startupów. Regulacje te przede wszystkim nie umożliwiają obejmowania akcji za pracę na rzecz spółki, utrudniają zbywanie udziałów (np. w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością), a także wprowadzają formalizm podczas sporządzania umowy spółki oraz wymagają pokrycia dużego kapitału zakładowego (np. w spółce akcyjnej). Ustawodawca mając na celu rozwiązanie wyżej opisanych trudności, zdecydował się wprowadzić do Kodeksu spółek handlowych nową instytucję – prostą spółkę akcyjną. W opracowaniu przybliżono charakterystykę startupu, aktualnej sytuacji prawnej tego rodzaju przedsiębiorstw, a także omówiono najważniejsze regulacje prawne, które mogą wywrzeć wpływ na ich funkcjonowanie.Item Opłata od środków spożywczych i jej rola w trosce o zdrowie społeczeństwa(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Namieciński, BartoszAkty prawne wprowadzające obowiązki o charakterze daninowym są niewątpliwie jednymi z najważniejszych w polskim porządku prawnym, nie tylko ze względu na przedmiot regulacji, ale także ze względu na obligatoryjną formę ustawy. Od 1 stycznia 2021 r. obowiązuje nowa danina publiczna o nazwie „opłata od napojów słodzonych cukrem”. Opłata ta budzi wiele kontrowersji, a skutki jej wprowadzenia dotyczą, choćby pośrednio, każdego z nas. Celem opracowania jest próba oceny obowiązujących w tym zakresie rozwiązań prawnych. Na potrzeby podjętych badań, analizie poddano obowiązujące ustawodawstwo oraz dorobek literatury przedmiotu.Item Umowa dzierżawy nieruchomości gruntowej zawierana w związku z budową farmy fotowoltaicznej(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Narodzonek, AnnaZainteresowanie produkcją energii elektrycznej przy pomocy instalacji fotowoltaicznych zauważalnie zwiększa się. Aby było to możliwe, inwestor jest zobligowany do posiadania tytułu prawnego do nieruchomości, na której ma być posadowiona farma, co następuje poprzez zawarcie umowy dzierżawy nieruchomości gruntowej. Postanowienia takiej umowny w znaczący sposób różnią się od modelowych rozwiązań przyjętych w Kodeksie cywilnym i umacniają pozycję dzierżawcy względem wydzierżawiającego. W umowach dzierżawy zawieranych w tym celu znaleźć można postanowienia dotyczące zgody na zawarcie umowy poddzierżawy oraz przelew praw i obowiązków wynikający z umowy dzierżawy. Strony w umowie regulują także czyją własność stanowią urządzenia posadowione na nieruchomości oraz wyłączają zastosowanie ustawowego prawa zastawu przysługującego wydzierżawiającemu. Również postanowienia dotyczące czynszu dzierżawnego odbiegają od klasycznych postanowień umowy dzierżawy. Takie umocnienie pozycji dzierżawcy wynika między innymi z tego, że nie ingeruje on w znaczący sposób w stan nieruchomości, a po wygaśnięciu umowy dzierżawy, wydzierżawiający będzie mógł z niej korzystać.Item Wybrane problemy związane ze szczególnym statusem Skarbu Państwa w spółkach handlowych(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2021) Michalak, SebastianPotrzeby współczesnego społeczeństwa wymagają od państwa aktywnego uczestnictwa w obrocie gospodarczym w celu realizacji zadań publicznych. Jedną z form aktywności państwa w gospodarce są spółki handlowe z udziałem Skarbu Państwa. Autor przeanalizował wybrane problemy związane z uczestnictwem Skarbu Państwa w spółkach handlowych. Przedstawione problemy wynikają z możliwości kolizji interesu państwa realizowanego przez Skarb Państwa oraz interesu spółki, który powinny realizować jej organy. W opracowaniu przybliżono pojęcie interesu państwa oraz przedstawiono sposoby jego realizacji w ramach spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa. Nadto w artykule poruszono problem instrumentów, jakie prawo prywatne oraz prawo publiczne daje stationes fisci Skarbowi Państwa w celu zapewnienia realizacji interesu publicznego przez spółki z udziałem Skarbu Państwa. Istotnym zagadnieniem jest odpowiedzialność członków zarządu, którzy działając zgodnie z interesem państwa, naruszają jednocześnie interes spółki. Na tle powyższych rozważań przedstawiona została kwestia zgodności z prawem Unii Europejskiej regulacji, przewidujących szczególne narzędzia Skarbu Państwa służące do zapewnienia realizacji zadań publicznych, które mogą prowadzić do zniechęcania nowych inwestorów do uczestnictwa w spółce.