Język. Komunikacja. Informacja, 2011, tom 6
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item „Absztyfikant założył ancug”, czyli o niemieckich zapożyczeniach we współczesnej polszczyźnie potocznej(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Stefaniak, MałgorzataCelem artykułu jest analiza zapożyczeń z języka niemieckiego, które we współ- czesnej polszczyźnie potocznej należą do słownictwa o zabarwieniu żartobliwym. Mate- riał wyekscerpowano ze słowników ogólnych, specjalistycznych (polszczyzny potocznej, gwary młodzieżowej i studenckiej, wulgaryzmów i seksualizmów) oraz ze słowników wyrazów obcych. W zasobie wynotowanych germanizmów wyodrębniają się cztery złoża chronologiczne: (1) zapożyczenia z okresu staro- i średniopolskiego, (2) pożyczki z XVIII w., (3) zapoży- czenia XIX-wieczne oraz (4) leksyka najnowsza, która weszła do polszczyzny w XX w. Opisane hasła, będące częścią polskiego języka potocznego, mają charakter żartobliwy i przedstawiają pozytywny stosunek do człowieka i otaczającej go rzeczywistości. Mają one charakter antropocentryczny i dotyczą głównie nazw osób (49), nazw ludzkich czyn- ności oraz stanów fizycznych i psychicznych człowieka (36) oraz nazw części ciała (9). Nowe znaczenia o zabarwieniu humorystycznym, które weszły do potocznego języka polskiego w XX w., powstały w procesie derywacji semantycznej opartej na metaforze i metonimii.Item Interferencje fonetyczne we współczesnych językach zachodniosłowiańskich(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Lipowski, JaroslavW komunikacji obywateli Unii Europejskiej nie ma jednego nadrzędnego czy dominującego języka. Język angielski, w znacznej części świata uważany za uniwersalny kod, nie bywa wykorzystywany, jeżeli komunikujący się użytkownicy mogą porozumie- wać się w języku swoim lub blisko spokrewnionym. Choć Unia Europejska nie jednoczy się językowo, możemy zaobserwować pewne tendencje zmierzające do bliższej współ- pracy narodów w ramach grup języków spokrewnionych. Można by spodziewać się takiej współpracy w grupie językowej czesko-polsko-słowackiej. Jednak użytkownicy języków na osi polsko-słowackiej i polsko-czeskiej bez znajomości języka rozmówcy, mimo iż ro- zumieją się, to w ograniczonym stopniu. Warto zauważyć, że przy takiej międzyjęzyko- wej komunikacji występują pewne nadawczo-percepcyjne problemy, pomagające jednak w identyfikacji użytkownika języka sąsiedniego narodu i przyczyniające się do powstawa- nia stereotypów. Pewne elementy fonetyczne mogą być wyraziste i mocno nacechowane z punktu widzenia obcokrajowca – użytkownika języka blisko spokrewnionego. Mogą one służyć jednak jako identyfikatory fonetyczne. W wypadku kontaktu użytkowników języka czeskiego i polskiego lub słowackiego i polskiego może dochodzić do „zgrzytów komunikacyj- nych”, wywołanych np. przez fonetyczne cechy polskich głosek szczelinowych przed- niojęzykowo-dziąsłowych. Z kolei zwarto-szczelinowe spółgłoski słowackie odbierane przez użytkownika języka polskiego jako zbitki spółgłosek zwartej + szczelinowej mogą spowodować wręcz niezrozumienie czy nieporozumienie językowe.Item Międzykulturowe uczenie się na kursie języka polskiego jako obcego(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Stankiewicz, Katarzyna; Żurek, AnnaCelem artykułu jest przedstawienie roli międzykulturowego uczenia języka polskiego jako obcego oraz metod jego integracji z innymi elementami kursu językowe- go. Rozważania obejmą również próbę określenia występowania potencjalnego związku pomiędzy pedagogiką/edukacją międzykulturową a nauczaniem języka polskiego. Część końcowa wystąpienia będzie stanowić prezentację przykładowego scenariusza zajęć, który uwzględni założenia edukacji międzykulturowej w nauczaniu języka polskiego jako obce- go, służące rozwijaniu kompetencji międzykulturowej uczestników kursu.Item Język prasy w krajach Grupy Wyszehradzkiej i poza nią na przykładzie Polski i Wielkiej Brytanii(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Zięba, AnnaCelem artykułu jest prezentacja wyników badań dotyczących różnic kulturo- wych występujących pomiędzy krajami Grupy Wyszehradzkiej a innymi krajami Unii Europejskiej. Przedstawione przykłady dotyczyć będą kultury polskiej oraz kultury bry- tyjskiej. Materiał badawczy stanowić będą pierwsze strony dwóch ogólnokrajowych dzienników: „Gazety Wyborczej” oraz „The Guardian”. Analizie poddane zostanie 20 wy- dań z przełomu stycznia i lutego 2010 roku. Badanie przeprowadzone zostanie za pomocą narzędzi analizy zawartości. Uwagę skupi- my na częstotliwości występowania poszczególnych elementów (m.in. artykułów i poru- szanych w nich tematów, nazw działów, reklam oraz fotografii). Analizie poddane będą również informacje o autorze tekstu. Policzona zostanie także średnia objętość tekstów. Następnie zaobserwowane różnice ujęte zostaną w ramy teorii Edwarda T. Halla dotyczą- cej podziału kultur na wysokokontekstowe i niskokontekstowe. Pod uwagę wzięty zosta- nie również jeden z wymiarów kultury Geerta Hofstedego, mianowicie wymiar unikania niepewności.Item Rola polszczyzny w życiu młodych użytkowników języka polskiego na Ukrainie Zachodniej(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Zielińska, MariaW referacie podejmuje się próbę określenia roli, jaką odgrywa polszczyzna w życiu młodych użytkowników tego języka mieszkających na terenach Ukrainy Zachod- niej. Dla badanej grupy dzieci i młodzieży charakterystyczne jest to, że wszystkie osoby mają pochodzenie polskie i są uczniami polskich sobotnich (niedzielnych) szkół. Podsta- wę materiałową stanowią dane pozyskane za pomocą ankietowania. Celem przeprowadzonych badań jest ustalenie sfer kontaktów językowych, codziennych sytuacji komunikacyjnych, w których badane dwujęzyczne osoby najczęściej posługują się językiem polskim, pobudek, którymi się kierują, postanawiając uczęszczać do polskich szkół, nauczyć się języka polskiego lub pogłębiać znajomość języka swoich przodków. Ze względu na to, że język polski funkcjonuje w dominującym otoczeniu ukraińskojęzycz- nym, interesowały mnie również sytuacje, w których następuje przełączenie kodu języko- wego z ukraińskiego na polski i odwrotnie. Przeprowadzone badania pozwalają spojrzeć na język polski z perspektywy młodego poko- lenia użytkowników tego języka – potomków Polaków i obywateli państwa ukraińskiego.Item Rolo de la planlingvo esperanto en Mez-Orienta Eŭropo(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Koutny, Ilona(Role of the Planned Language Esperanto in Central-Eastern Europe). After a short review of language usage in EU in different fields of international communication, the linguistic situation in the Visegrad-countries will be presented. The questions of costs, efficacy, neutrality and equality in communication will be treated. The avowed goal of multilingualism will be contrasted with the reality of ever expanding English usage. The planned language Esperanto – born in Eastern Europe – offers an alternate tool for egalitarian and cost-effective communication at different levels. Its role in the Central- Eastern European region will be analyzed in teaching, in examination system of the Com- mon European Framework of Reference for Languages and in practical relations between citizens and organizations (such as partner cities). Some Esperanto-related initiatives are manifested in the intercultural communication between people of all ages from grade school pupils to senior citizens. The efforts of Esperanto organizations in European policy (e.g. defense of linguistic human rights for individuals and minorities) also will be re- ported.Item Język telewizji – narzędzie polityki językowej(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Michajłow, AnatolArtykuł obejmuje kwestie związane z językiem używanym w programach tele- wizyjnych. Obecnie zaobserwować można rosnącą tendencję do postrzegania tego języka jako czynnika warunkującego szybki rozwój zbiorowej świadomości i wspomagającego szerzenie wiedzy. W artykule opisywana jest dydaktyczna, edukacyjna i rozrywkowa rola, jaką telewizja pełni w codziennym życiu. Ponadto, podkreśla się fakt, że pewne struktury językowe wykreowane przez telewizję umniejszają wagę przyjętych struktur językowych, co skutkuje stopniową zmianą ich znaczenia. Co więcej, autor zwraca uwagę na wzajemne wpływy świata polityki i telewizji, które prowadzą do kreacji nowych rzeczywistości języ- kowych, niespełniających pewnych standardów. Tekst dotyczy również związku pomiędzy użyciem języka oraz nowych technologii w programach telewizyjnych. Nacisk kładziony jest jednak przede wszystkim na język używany w programach telewizyjnych ze względu na to, że jego destrukcyjny wpływ na telewidzów, a w szczególności na dzieci, nie może zostać niezauważony.Item Czego Czesi dowiadują się o Polakach a Polacy o Czechach?(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Rusin-Dybalska, RenataCelem artykułu jest rekonstrukcja i porównanie wybranych elementów polskie- go i czeskiego medialnego obrazu świata. Bazę materiałową stanowić będą teksty prasowe pochodzące z polskich i czeskich dzienników. Posłużą one do prezentacji wzajemnych relacji pomiędzy kulturowo uwarunkowanymi wzorami poznawania i interpretowania zdarzeń, pokazania ich roli w komunikacji oraz stopnia, w jakim wpływają na ostateczny kształt tekstu. Artykuł podzielony jest na trzy części dotyczące tego kto pisze, co pisze i jak pisze w polskich gazetach o Republice Czeskiej oraz w czeskich gazetach o Polsce.Item Typologie jazykové politiky (s příklady z historie existence češtiny ve vícejazyčném státě)(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Velčovský, Václav[Language Policy Typology (The Historic Experience of the Existence of the Czech Language in a Multilingual Country)]. Language policy can be defined as a set of official and publicly declared regulatory activities (prescriptive or restrictive) concern- ing the use of language, languages, varieties or codes in different areas of public life in the state (government, judiciary, education, armed forces, language landscape etc.). The theory of language management, planning and policy was massively developed in the 60’s in the Anglo-Saxon Areas in the context of decolonization of the British Empire and the national processes of emancipation of African, Asian and Pacific nations. This paper focuses on the most important language policy typologies: Kloss’s (1977) and Schiffman’s (1996) features of language policy, the Kloss’s (1966) types of multilingual communities and the Schiffman’s relationship between language policy and sociolinguistic reality (1996). The above mentioned typologies are compared and generalized and then applied to the history of multilingualism in the territory of the present-day Czech Republic (in 1890, 1930, 1940, 1970 and 2000).Item Information on Civil Society Platform on Promotion of Multilingualism and its Recommendations(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Ó Riain, Sean; Reinvart, JozefThe European Commission’s efforts to promote multilingualism in the EU since 2001 have not been effected a change in the current language situation where the EU and SEÁN Ó RIAIN, JOZEF REINVART24 its citizens are drifting towards a narrow multilingualism of the dominant language(s). In 2009 the Commission invited EU civil society to participate in the promotion of multi- lingualism and present its ideas and recommendations through a new Civil Society Plat- form, which has aimed at formulating a coherent overall framework for the development of multilingual policy in Europe. This includes the importance of multilingualism for social cohesion and intercultural dialogue, for parity of esteem for all European languages, and enhanced language-learning opportunities for all citizens. The Platform set to work in four working groups (WGs): WG1 – Education (including language learning, propaedeutic language teaching, minority languages, lesser used languages, early language learning, motivation and promotion) WG2 – Language planning and policy (equality and use of languages, structural changes, linguistic observatory, possible language ombudsman and possible directive against lan- guage discrimination) WG3 – Linguistic diversity and social inclusion (minorities, learning the language of the host country, intercultural dialogue) WG4 – Translation and terminology (literary translation, subtitling, culture, termi- nology). The members of the Platform (representatives of 29 pan-European NGOs) based their work on responses from citizens and NGOs of most EU Member States to detailed ques- tionnaires. The following recommendations thus emanate from the heart of European civil society. On 30 March 2011 the final version of the Platform’s report and its recommen- dations were presented to the Commission, which intends to use them in drafting its 3rd communication on multilingualism, planned for early 2012.Item Language Contact Issues in Central Europe(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Kontra, MiklósThe paper will review some of the fundamental issues related to language con- tact in Central Europe both from a structural point of view and from the socio-political and historical point of view. Various language contacts, the language rights issues, both national and international, and the linguistic-human-rights-in-education of minorities will be discussed in some detail. It will be shown that most if not all nation-states in the re- gion pursue minority policies that are just about tolerated by the international community. Violations of Linguistic Human Rights in Hungary and other states will be discussed. The impact of the English-Only movement in the USA on Slovak language policy will be dem- onstrated. Finally, the European Union’s language policy will be examined in relation to what impact it may have on the language strife in the region.Item Potreba zásadnej zmeny doterajšej jazykovej a kultúrnej politiky EÚ: výzva pre Vyšehradské krajiny (V4)(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Reinvart, Jozef[The Need for Radical Change in Traditional EU Language and Cultural Policy: A Challenge for the Visegrad Countries (V4)]. The European integration proc- ess at its beginning in 1957 was not built on a firm political basis, “a political union” of 6 founding countries. It aimed to create the conditions to develop a balanced integration process in three dimensions (economy, peace and culture). European integration began through development and cooperation in the economic dimension, i.e. from the economic superstructure. The other two dimensions (peace and culture) were left at the national level for fear of conflicts in the integration of foreign policy and security issues as well as linguistic, educational and cultural confrontations between the countries. Throughout more than 50 years of European integration language and cultural problems have substantially increase, and have not been tackled. The topics has been considered ‘explosive’, ‘emo- tional’ and became a taboo. The language policies of EU institutions are central to the European integration project, but have a low priority politically. The causes of language inequality and inefficiency, and possible solutions, have not being explored except as a side issue of cost-saving exercises resulting in limitation of the use of languages in interpretation and translation (national envelops). This passivity strengthens one language (English) at the expense of all other languages. But when the French or Germans insist on equal rights, they do not appear to notice that demographically smaller languages also have rights. The big countries have a tendency to “solve” them the easy way, so called “realistic and pragmatic way”, through an undemocratic and discriminatory limitation of the use of languages and language rights of citizens, mostly the smaller languages or languages of new EU member states. Although the European Commission endeavours to promote multilingualism (it has pub- lished two communications on multilingualism in 2005 and 2008 and a 3rd one is to be published at the beginning of 2012) and to give all EU official languages a significant in- ternational presence, the “new” member states are convinced that the way their languages have been treated in practice by “old” EU during the enlargement process and since 2004 proves that language equality is merely theoretical and the language hierarchy is evident at all communication level within the European Union. The reports of several expert groups exploring for the European Commission for promo- tion of multilingualism and language issues were reflected in the 2nd European Commis- sion’s communication. The recommendations have not been reflected appropriately bring- JOZEF REINVART34 ing language policy issues higher on the file of EU political priorities. Up to now it does not seem that there is a serious wish to engage with a more just and egalitarian manage- ment of multilingualism, a new common long-term language policy for unifying Europe. If these political sensitive issues and problems will not be discussed at political and expert levels as well as at European and national levels the multiple democratic deficits will mere- ly increase and risk having negative impacts on the whole European integration process. Different forms of language and cultural interactions between the EU system and member states as well as among them should be considered. They should aim at strengthening the involvement of civil society nationally and cross-nationally. There is a hope that recommendations of the Civil Society Platform on the promotion of multilingualism presented to the European Commission, advising an appreciable change in direction of present EU language policy, will be reflected in the 3rd European Commis- sion’s communication. The Platform in its report presents 12 priority recommendations for awareness raising of the EU’s linguistic diversity, improving language learning for achiev- ing the Barcelona objective (1+2 languages) and the removal of barriers to intercultural dialogue and social inclusion. Considering development of the cultural dimension (languages, education and cultural is- sues) of the European integration process, which has remained at national level one can conclude that there has been very little progress. The majority of EU member states do not have a language and cultural policy or strategy, or only have a partial policy, not a com- prehensive one. It is aimed more at national than at external EU language policy. What is missing is an external dimension in their language policies (relations with neighbouring countries, cooperation at regional and European level) for strengthening inter-ethnic coex- istence of citizens and cultural cooperation, European awareness, identity and citizenship. Language and cultural policies of EU member states differ in providing language and cultural rights to their citizens including national minorities and immigrants. Observing the development of the cultural dimension in two founding EU member states, Belgium and Luxembourg, both of which are multicultural and multilingual, it is pos- sible to conclude that they are going in very different directions. Up to now Belgium does not have either a cultural agreement between the two language communities (Flemish and francophone) nor a common language policy for the promotion of bilingualism in the country. Due to the absence of a fundamental political base and other common societal policies for building a common Belgian awareness and identity, which is so important for coexistence and cooperation of citizens. The country has gone from one political crisis to another over the past 4 years. Belgium is since last June without a federal government. The political negotiations are in deadlock and country is close to splitting apart. It is a negative model for other European countries. Luxembourg is a positive model for EU/Europe. Since the codification of the luxembourg- ish language (in 1984) it is promoting and planning its official language, which became the first language of the country and the identity language of all citizens of the country, includ- ing foreigners, who make up more than 40% of the population. Luxembourg is developing a cohesive cultural policy, integrating all citizens of the country, promoting luxembourg- ish awareness, identity and citizenship. It is a positive model EU and integrating Europe should follow. It is a challenge for the V4 countries to start cooperation in this politically sensitive area if they wish to ensure the equal position and development of their languages and cultures, both within their regional grouping and in the EU. They could become the initiators of a European political and expert discussion on seeking democratic and effective language and cultural solutions acceptable to all countries and their citizens, or a new common long-term language and cultural policy which could make a major contribution to unifying Europe, in respect of its diversity.Item Kilka uwag o prawnej ochronie języka polskiego i węgierskiego(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Bańczerowski, Janusz Cz.W związku z nasilającymi się aktualnie na całym świecie, w tym również w Eu- ropie, procesami integracyjnymi i globalizacyjnymi powstaje pytanie, jaka bliższa i dalsza perspektywa zarysowuje się przed językami i kulturami niewielkich społeczności? Czy będą one w stanie zachować swoją tożsamość w obliczu ogromnej i wielostronnej konku- rencji, której warunki dyktują języki światowe, czy też zostaną zepchnięte na peryferie, ulegną degradacji i utracą swoją pierwotną funkcję? Globalizacyjne procesy interlingwal- ne i interkulturowe mogą zasadniczo zmienić dotychczasowy model życia poszczególnych narodów i grup etnicznych. Dostrzegają to niebezpieczeństwo parlamenty wielu krajów, w tym Polski i Węgier, uznając, że język jako zjawisko kultury jest podstawowym ele- mentem tożsamości narodowej i kulturowej, dlatego podjęły decyzję o prawnej ochronie języka, a tym samym i kultury. Pojawiły się odnośne akty prawne. Ustawa o języku pol- skim znacznie różni się od jej odpowiednika węgierskiego. Ma o wiele szerszy zakres, a jej postanowienia konkretnie określają, na czym polega ochrona języka polskiego i jego urzę- dowy status. Ustawa węgierska ogranicza się właściwie jedynie do nazewnictwa towarów i usług, ofert, reklamy, instrukcji obsługi, informacji o towarach i usługach, warunków gwarancji, faktur, rachunków itp. Różnica między obydwoma ustawami dotyczy również wymierzania kary za wykroczenia w wypadku naruszenia obowiązków określonych w da- nym akcie prawnym. Ustawa węgierska nie przewiduje kary grzywny. Ustawa o języku polskim przewiduje powołanie Rady Języka Polskiego, która ma charakter instytucji opi- niodawczo-doradczej w sprawach używania języka polskiego z określonymi kompetencja- mi. W ustawie węgierskiej nie ma mowy o utworzeniu podobnej instytucji naczelnej.Item Języki regionalne w Europie Środkowo-Wschodniej – nowa jakość w polityce językowej, nowy wymiar tożsamości(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Wicherkiewicz, TomaszW artykule omówiono, głównie z perspektywy typologii socjolingwistycznych, stosunkowo nowe zjawisko na polityczno-językowej mapie Europy – tzw. języki regional- ne (czyli kolateralne). Oprócz kryteriów terminologicznych i pozajęzykowych autor wziął pod uwagę i te powstałe w wyniku lub stworzone przez (ogólno)europejski(e) system(y) prawny(e), zwłaszcza w kontekście Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszo- ściowych, która stała się aktywnie wykorzystywanym przez wspólnoty posługujące się ję- zykami regionalnymi i – często skutecznym – instrumentem polityki językowej. Poza tym w artykule odniesiono się do zagadnień planowania korpusu (standaryzacja i upiśmiennie- nie regionalnych kompleksów językowych/dialektalnych) i statusu języków (podniesienie prestiżu i działania na rzecz oficjalnego uznania) – w znacznej mierze wynikających z braku polityki dialektalnej w państwach europejskich.Item Polityka językowa Polski i jej sąsiadów na przykładzie Republiki Czeskiej i Republiki Słowackiej(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Lisek, GrzegorzNiniejszy artykuł skupia się na polityce językowej krajów zachodniosłowiań- skich, takich jak Polska, Słowacja i Czechy. Poruszane kwestie dotyczą zagadnień poli- tyki językowej w Polsce (w tym ustaw i innych regulacji prawnych dotyczących języka oraz sytuacji mniejszości językowych i ich praw) oraz podobnych procesów legislacyj- nych w wymienionych krajach. Zamieszczone porównanie pokazuje, że historia i czynniki społeczno-geograficzne odgrywają w polityce językowej ważną rolę, jednakże nie są jej głównymi i jedynymi determinantami. Przedstawiona analiza wskazuje również na współzależność pomiędzy narodowymi a europejskimi strukturami, które wpływają na procesy legislacyjne.Item Language Law of Slovakia: Amendment in 2009 – in the Eyes of Polish Press(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Pakowski, GrzegorzThe aim of the research is to present opinions and comments expressed in Polish press after the controversial amendment of the language law in Slovakia in 2009 has been in force. The presented analysis concentrates not only on articles published in the biggest Polish newspapers and magazines but also compares these articles to several professional analyses published by Polish think-tank dealing with Central-European issues (Centre for Eastern Studies). The key questions raised here are: to what extent are Polish journalists sharing both Slovakian and Hungarian point of view? Are there any similarities between the point of view of the biggest newspapers and the professional researchers? Finally, what is the general picture of the conflict over the amendment created in Polish press? The paper shows ambivalent attitudes of Polish newspapers ranging from ignoring the conflict to providing in-depth analyses.Item Wielopodmiotowość współczesnej polskiej polityki językowej(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Wiertlewski, StefanSpośród licznych składowych polityki językowej autor skupia się na wybranych podmiotach aktywnych w bieżącej polskiej polityce językowej, a mianowicie na Sejmie, niektórych ministerstwach i agendach rządowych, wpływowych jednostkach, władzach samorządowych, mediach i Kościele katolickim. W celu zaprezentowania dominują- cych obecnie kierunków działań analizie poddano decyzje podejmowane aktualnie przez kreatorów polityki językowej. Zwrócono uwagę na takie zjawiska, jak brak centralnej kontroli i koordynacji polskiej polityki językowej, sprzeczne cele realizowane przez jej aktorów, decyzje wzmacniające lub osłabiające status języka polskiego, a także przypadki naruszenia obowiązującego prawa (np. ustawy o języku polskim z 7.09.1999).Item Rola języka w procesach narodotwórczych w Europie Środkowej(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Skobrtal, MarcinJęzyk jest jedną z najważniejszych cech każdego narodu. Badania nad językiem i literaturą były istotnym elementem procesów narodotwórczych w Europie Środkowej w XIX w., o czym pisali m.in. Miroslav Hroch, Józef Chlebowczyk i Roman Szul. Przed- stawione przez wspomnianych badaczy modele teoretyczne mają zastosowanie w obser- wowanych od lat 90. XX w. regionalnych ruchach etnicznych. Zauważyć można wiele podobieństw między rozwojem nowszych i starszych języków, takich jak kaszubski czy rusiński. Artyści i naukowcy, pracując nad literaturą, gramatyką i słownikami, starają się doprowadzić do kodyfikacji i standaryzacji nowych języków. Następnym krokiem są dzia- łania polityczne związane ze statusem języka oraz jego obecnością w szkolnych progra- mach nauczania. Niemniej jednak, należy pamiętać, że tak jak nie każda grupa etniczna przekształca się w naród, tak nie każdy dialekt/język ewoluuje w ten sam sposób i osiąga najwyższy stopień rozwoju.Item Polityka językowa w kontekście procesów narodotwórczych narodu białoruskiego(SORUS S.C. Wydawnictwo i Drukarnia Cyfrowa, 2011) Bekus, NellyLos języka białoruskiego stanowi jeden z najbardziej wyraźnych wskaźników słabości białoruskiej tożsamości narodowej, co uwidaczniać może fakt, że tylko dla 21% Białorusinów język białoruski jest językiem codziennego użytku. Szczególne znaczenie dla dynamiki politycznego rozwoju Białorusi, mającego wyraz w polityce językowej państwa, miały lata 1989–1994. W roku 1990 parlament białoruski uchwalił ustawę o języku państwowym Białorusi, zgodnie z którą język białoruski został jedynym językiem państwowym w kraju. Szybka zmiana kursu politycznego i polityki językowej nastąpiła w 1994 roku. Język ro- syjski został uznany za drugi oficjalny język kraju, co oznaczało zatrzymanie, a nawet odwrócenie procesów białorutenizacji życia publicznego. W ciągu kolejnych piętnastu lat język białoruski stanowił nie tylko symbol opozycji biało- ruskiej, lecz był także symbolem określonego projektu narodu białoruskiego. Brak popularności tego projektu w społeczeństwie białoruskim stał się jednak powodem do refleksji nad rolą i miejscem języka białoruskiego w rozwoju narodu oraz do zmiany koncepcji narodu białoruskiego. W dyskursie publicznym pojawiły się idee narodu białoruskiego jako wspólnoty, która wskutek swojej geopolitycznej lokalizacji na styku kilku przestrzeni kulturowo-językowych ma charakter wieloetniczny, a także wielojęzykowy. Według takiej koncepcji narodu białoruskiego język rosyjski nie jest językiem obcym, a językiem wspomagającym rozwój kultury białoruskiej.