Porównania, 2009, nr 6
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Now showing 1 - 5 of 20
- ItemDwie mentalności Europy Środkowo-Wschodniej z punktu widzenia państwowości(Wydawnictwo-Drukarnia Bonami/Pracownia Komparatystyki Literackiej IFP UAM, 2009) Spiró, GyörgyAutor porównuje mentalność polską i węgierską, pod pojęciem mentalności rozumiejąc stosunek przeciętnego obywatela do własnego państwa narodowego. Omawia punkty zwrotne w historii Polski i Węgier, poczynając od średniowiecza po współczesne nam czasy zmiany ustroju, koncentrując się na wykazaniu najbardziej charakterystycznych różnic w postrzeganiu historii własnego kraju przez Węgrów i Polaków, szczególnie podkreśla przy tym wagę kwestii żydowskiej oraz odrębną sytuację mniejszości narodowych. Za kluczowy dowód na poparcie swych tez uznaje zestawienie konstytucji polskiej i węgierskiej, w którym na przykładzie różnic w zapisach obydwu ustaw zasadniczych prezentuje odmienny stosunek obywateli polskich i węgierskich do własnej państwowości.
- ItemOd "Subaltern studies" do "Provincializig Europe". Kilka postkolonialnych refleksji na temat historii(Wydawnictwo-Drukarnia Bonami/Pracownia Komparatystyki Literackiej IFP UAM, 2009) Chakrabarty, DipeshTekst wskazuje II połowę XX wieku jako cezurę wyznaczającą kres dziewiętnastowiecznego pojęcia historii, służącego europejskim imperiom do uzasadnienia ekspansji kolonialnej. Na przykładzie kontrastu Indii i Zachodu dowodzi, że myślenie historyczne jest uwarunkowane kulturowo. Ruchy antykolonialne odwracają dyskurs kolonialny, czyniąc z niego argument dla szybkiej demokratyzacji społeczeństw, odbiegającej od modelu europejskiego za sprawą zredukowanej liczby etapów postępu cywilizacyjnego i rezygnacji z perspektywy historycznej. Seria Subaltern Studies podważa uniwersalność europejskiego modelu nowoczesności i jego adekwatność na terenach byłych kolonii po upadku zachodnich imperiów.
- ItemOd identyczności do sobornosti. Kilka uwag z powodu dyskusji o białoruskiej tożsamości(Wydawnictwo-Drukarnia Bonami/Pracownia Komparatystyki Literackiej IFP UAM, 2009) Rudkouski, PiotraAutor twierdzi, że lojalność znacznej części Białorusinów wobec panującego reżimu świadczy o potrzebie silnej, totalitarnej tożsamości. Nostalgia wobec mocnej tożsamości obserwowana jest też w dyskursach opozycyjnych, w ich stosunku do oficjalnego białoruskiego dyskursu. Według autora dyskurs tożsamości nie sprzyja dyskursowi wolności. W wypadku Białorusi kategorię tożsamości należy porzucić na korzyść kategorii sobornosti. Kategoria ta została wypracowana przez rosyjskich prawosławnych myślicieli i oznacza bycie zebranym, bycie-powołanym przez Boga. Można jednak nadać jej świecką interpretację. Sobornost’ zdejmuje imperatyw bycia podobnym do innych, każdy ma prawo do bycia zgodnie ze swoją własną wolnością. Akceptacja sobornego charakteru wspólnoty białoruskiej i przyjęcie zasady asymetrii etycznej mogą doprowadzić do radykalnej zmiany wewnątrz społeczeństwa białoruskiego. Białorusinów z założenia nazywa się narodem tolerancyjnym i cierpliwym. Jednak częściej mamy do czynienia z milczeniem, za którym chowa się nietolerancja i agresja w stosunku do „innych”. Z kolei nietolerancja schowana za milczeniem bierze się z lęku przed różnością i różnorodnością. I tu możliwe są dwie „terapie” tego lęku: albo pokonanie różności na drodze unifikacji, albo poznanie i wejście w dialog z innymi. Pierwsza wersja bytuje w dyskursie tożsamości, druga – w dyskursie sobornosti, czyli dyskursie wolności.
- ItemWielka idea a budowanie jedności i tożsamości narodowej Greków(Wydawnictwo-Drukarnia Bonami/Pracownia Komparatystyki Literackiej IFP UAM, 2009) Ciszek, HannaWielka Idea była pewnym irredentystycznym pojęciem greckiego nacjonalizmu, który miał na celu restytucję wielkiego państwa greckiego obejmującego wszystkich rodowitych Greków mieszkających poza granicami państwa, głównie pod panowaniem osmańskim. Po odzyskaniu przez Grecję niepodległo- ści w 1830, Wielka Idea na wiele lat zdominowała nie tylko politykę wewnętrzną i zagraniczną, ale również zdeterminowała badania naukowe, architekturę i literaturę. Pomimo że wyznawcy Wielkiej Idei dążyli do budowania jedności i tożsamości greckiego narodu, ich wysiłki zakończyły się wielką klęska militarną i spowodowały rozłam narodowy. Tekst prezentuje wpływ i znaczenie Wielkiej Idei na kształtowanie jedności i tożsamości narodowej odrodzonej Grecji.
- ItemSpołeczne oraz kulturalne stosunki Polski i Gruzji w XVI-XVIII wieku(Wydawnictwo-Drukarnia Bonami/Pracownia Komparatystyki Literackiej IFP UAM, 2009) Occheli, WieraArtykuł przedstawia zwięzłą historię kontaktów gruzińsko-polskich od wieku XV do XIX, na tle kontaktów Gruzji z Europą, z podkreśleniem roli literatury podróżniczej oraz relacji politycznych. Polska i Gruzja od wieku XV brały udział w koalicjach politycznych oraz wojskowych skierowanych przeciwko islamskiej Turcji zagrażającej obu państwom w XV–XVIII wiekach. Autorka podkreśla znaczenie kontaktów handlowych oraz kulturalnych. W polskiej literaturze podróżniczej ważne dla poznania Gruzji są relacje księcia M. Radziwiłła-Sierotki. W poezji gruzińskiej wieku XVIII odnotowuje się wpływ literatury słowiańskiej, zwłaszcza na twórczość Mamuka Barataszwili i Dawida Guramiszwili.