Przegląd Politologiczny, 2015, nr 1
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Antropofagia i stosunki międzynarodowe. Fabrykacja kanibalizmu i anarchiczności(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2015) Gałganek, AndrzejW artykule autor stawia tezę o analogii i dyskursywnych związkach między antropofagią i fabrykacją anarchiczności a nauką o stosunkach międzynarodowych i fabrykacją anarchiczności jako istoty międzynarodowości. Odwołując się do tezy Williama Arensa o konieczności uznania antropofagii za dyskursywną praktykę w relacjach miedzy społecznościami i w oparciu o wybrane relacje z podróży ukazano przyczyny i sposób fabrykowania kanibalizmu jako uzasadnienia dla praktyk podboju, kolonializmu, prozelityzmu i eksterminacji. Podobnie, odwołując się do analizy filozofii politycznej T. Hobbesa, ukazano brak zasadności w jej wykorzystaniu do sformułowania tezy o anarchiczności stosunków międzynarodowych jako najważniejszej regule według której są one zorganizowane. Autor stawia tezę, że fabrykacja anarchiczności jako istoty międzynarodowości była produktem rodzących się na przełomie XIX i XX wieku nauk politycznych i nauki o stosunkach międzynarodowych oraz prawa międzynarodowego. Ostatecznie, tak jak dyskurs o kanibalizmie jest trudny do wymazania, równie trudno usunąć z nauki o stosunkach międzynarodowych tezę o ich anarchiczności definiującej narodowe tożsamości poprzez odniesienie do „innego”. W rezultacie fundament dla polityk zagranicznych nadal stanowią wyrastające z dyskursu o anarchiczności fabrykacje „innych”.Item Dziedzictwo IRE: współczesny model samoorganizacji dziennikarzy śledczych na świecie(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2015) Adamczyk, WojciechArtykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o wpływ modelu organizacyjnego Investigative Reporters and Editors na powstające od kilku dekad na całym świecie stowarzyszenia dziennikarzy śledczych. Autor omawia rozwój struktur zrzeszających reporterów dochodzeniowych w różnych państwach, w szczególności przyjętych przez nie form działania oraz celów. Rosnąca liczba oraz globalny charakter tego zjawiska prowadzi do instytucjonalizacji dziennikarstwa śledczego na świecie. Scharakteryzowane zostały w artykule wybrane organizacje, w szczególności te, które zaadaptowały model wypracowany przez IRE. W odniesieniu do pozostałych stowarzyszeń dziennikarskich autor wskazuje na przyczyny odrzucenia formuły wypracowanej przez amerykańskich muckrakerów.Item Bezpieczeństwo narodowe Rzeczypospolitej Polskiej – aspekty logistyczne(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2015) Skarżyński, MirosławW artykule przedstawiono różnorodność uwarunkowań bezpieczeństwa narodowego i wykazano potrzebę badania jego aspektów logistycznych. Zaprezentowano poglądy amerykańskie na rolę logistyki w zapewnieniu bezpieczeństwa narodowego. Przedstawiono i dokonano oceny treści podstawowych dokumentów dotyczących bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej pod względem zawartości problematyki logistyki. Na końcu artykułu zawarto wnioski i postulaty.Item Straż miejska i gminna w obliczu demokracji partycypacyjnej(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2015) Magiera, MaciejDemokracja partycypacyjna, obecnie jakże masowo propagowana i wdrażana, z jednej strony doprowadziła do powstania straży gminnej (miejskiej), lecz z drugiej narzuciła jej pewne ograniczenia. Społeczeństwo polskie zapomniało o zawężonym charakterze tej formacji i zaczęło wymagać od niej aktywności adekwatnej dla Policji. Dodatkowo w wyniku zawiązania się społecznej potrzeby kompleksowego minimalizowania ryzyka pojawił się dylemat nad umiejscowieniem straży w systemie bezpieczeństwa publicznego, co nasila niejasności wokół niej i pogarsza jej odbiór społeczny.Item Program i działalność CasaPound Italia a model antypartii Ryszarda Herbuta(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2015) Józefowicz, MariaCasaPound Italia, której program i model organizacyjny są przedmiotem analizy, jest jednym z największych skrajnie prawicowych ugrupowań społeczno-politycznych działających obecnie we Włoszech. Celem artykułu jest prezentacja programu, struktury organizacyjnej oraz zasad działania CasaPound w aspekcie modelu antypartii sformułowanego przez Ryszarda Herbuta. Teoretycznym tłem dla przedstawienia modelu antypartii są wyniki badań dotyczące konceptualizacji pojęcia antypartyjności i antypartyjnych nastawień. Analiza przeprowadzanych kampanii, propagowanych wartości, wysuwanych haseł oraz sposobów podejmowania wyzwań przez CasaPound Italia prowadzi do odpowiedzi na pytanie czy można posłużyć się modelem Herbuta do deskrypcji i usystematyzowania profilu organizacji.Item Wpływ diasporalnych grup nacisku politycznego na przebieg wyborów federalnych w Stanach Zjednoczonych na przykładzie „lobby pro-izraelskiego”(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2015) Karczewski, MaciejCelem artykułu jest określenie roli i znaczenia diasporalnych grup interesu w systemie politycznym Stanów Zjednoczonych oraz ocena ich realnego wpływu na przebieg wyborów federalnych w tym państwie. Przedmiotem analizy jest działalność żydowskich organizacji diasporalnych określanych potocznie mianem „lobby pro-izraelskiego”. W ramach postawionego problemu badawczego opisane zostały również narzędzia oraz mechanizmy wykorzystywane przez żydowskie grupy nacisku politycznego w zakresie wywierania wpływu na instytucje demokratyczne w USA.Item „Alternative für Deutschland” – niemiecka eurosceptyczna partia pozaparlamentarna. Próba analizy wizerunku w przestrzeni internetu(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2015) Walecka-Rynduch, AgnieszkaAlternatywa dla Niemiec jest nową partią na niemieckiej scenie politycznej. Mimo krótkiej obecności politycznej i medialnej (partia została utworzona w lutym 2013 roku), udało jej się mocno zaznaczyć swoją obecność w przestrzeni społeczno-politycznej. AfD występuje bowiem przeciwko establishmentowi. Co ciekawe, nazywana jest “partią profesorską”, ponieważ jej członkowie i zwolennicy wywodzą się głównie ze środowisk tzw. intelektualnych: naukowych, politycznych, to cenieni eksperci z wielu dziedzin. AfD spowodowała spore zamieszanie w ostatnich niemieckich wyborach parlamentarnych (2013 r.). Z jednej strony poparło ją 4,7% wyborców, zatem otarła się o próg wyborczy, z drugiej strony niechęć do niej solidarnie wykazali działacze większości opcji politycznych. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie: Co miało wobec tego decydujące znaczenie przy budowaniu tak stosunkowo wysokiego wyniku wyborczego (o mały włos dającego mandat wyborczy)? Czy był to potencjał społeczny, programowy czy wizerunek medialny zbudowany w sieci? Który z tych elementów dał AfD 7% poparcie w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 r.?Item Płynna demokracja w programie Partii Piratów(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2015) Piechocki, MarcinWykorzystanie nowych technologii komunikacyjnych w obszarze polityki przez wielu uważane było za remedium na jej problemy. Spadająca partycypacja, która pociąga coraz mniejszą legitymację ugrupowań zasiadających w parlamentach prowadzi do wzrostu niezadowolenia z funkcjonowania demokracji. Partie Piratów obecne w kilkudziesięciu państwach postulują, by demokrację zwrócić obywatelom. Jednym z instrumentów, które temu mają służyć jest płynna demokracja, którą znaleźć można w ich programach politycznych. Rozwiązanie to nie jest jedynie teoretycznym konstruktem, bowiem przez dwa lata wdrażano je w jednym z niemieckich powiatów. Choć LiquidFreisland nie spotkał się z masowym zainteresowaniem obywateli powiatu, to jednak poziom uczestnictwa nie odbiegał od udziału w innych projektach cyfrowej demokracji.Item Depolityzacja jako element stylu życia młodzieży(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2015) Marzęcki, RadosławW naukowej refleksji nad postawami młodych ludzi w sferze politycznej czy publicznej rzadko zwraca się uwagę na konsekwencje zmiany młodzieżowego stylu życia. Tymczasem nowy model postępowania w życiu codziennym w gruncie rzeczy pomija politykę i wszystko co polityczne, jako obiekty mało atrakcyjne. W hierarchiach wartości młodzi ludzie przyznają polityce marginalne miejsce. Nie stanowi ona również wypełnienia czasu wolnego, który młode pokolenie woli poświęcić rozrywce. Rzadko bywa ona przedmiotem konwersacji z najbliższym otoczeniem – rodziną czy przyjaciółmi. Na podstawie zaprezentowanych danych autor stara się uargumentować tezę, że znaczna część młodego pokolenia mieszkańców Unii Europejskiej (ze szczególnym uwzględnieniem młodych Polaków) preferuje „zdepolityzowany” styl życia.Item Aktywność polityczna Polaków w świetle ewolucji postaw społeczno-politycznych związanych z przeobrażeniem systemu politycznego(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2015) Kurcewicz, UrszulaArtykuł zawiera analizę postaw i zachowań politycznych obywateli, opis ich treści i dynamiki zmian zachodzących pod wpływem ewolucji polskiego systemu politycznego. Analizę partycypacji politycznej Polaków przedstawiono w odniesieniu do teoretycznego konstruktu postaw społecznych leżących u podstaw demokracji, zaproponowanego przez R. Dahla. W kontekście stosunku społeczeństwa do demokracji i zaufania do instytucji przedstawiono analizę porównawczą partycypacji wyborczej w kolejnych wyborach parlamentarnych i samorządowych. Proces kreowania społeczeństwa obywatelskiego – różne formy uczestnictwa w organizacjach pozarządowych przedstawiono w odniesieniu do postaw współdziałania, zaufania społecznego i dbałości o wspólne dobro. Dla ilustracji postaw egocentrycznych i partykularnych grupowych dokonano analizy działań obywateli uczestniczących w polityce protestu. Liczne demonstracje, jakie miały miejsce w ostatnich latach o znaczeniu symbolicznym, stanowiące wyraz dawania świadectwa wartościom posłużyły jako materiał do analizy ideologicznego stosunku do problemów politycznych. Podsumowując problem partycypacji politycznej Polaków można stwierdzić, iż dynamika form i treści partycypacji politycznej świadczą o pogłębiającym się uczestnictwie obywateli w procesie rządzenia państwem, co niewątpliwie stanowi pozytywny aspekt rozwoju demokracji. Zauważyć jednakże należy, że u podstaw aktywności politycznej znacznej części społeczeństwa nie leżą postawy sprzyjające demokracji. Silne zróżnicowanie, niespójność i chwiejność postaw przekłada się na formy i treść partycypacji politycznej.Item Uwarunkowania frekwencji w wyborach do Parlamentu Europejskiego na Podkarpaciu (okręg nr 9) w 2014 roku(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2015) Maj, PrzemysławAutor dokonał analizy wyborów do Parlamentu Europejskiego w 2014 r. w podkarpackim okręgu nr 9. Celem artykułu było określenie czynników kształtujących partycypację wyborczą. Wskazano na determinanty o charakterze politycznym, demograficzno-społecznym, prawnym i systemowym oraz świadomościowym. Autor argumentował, że w wyborach europejskich w analizowanym okręgu na frekwencję wpływają przede wszystkim determinanty prawne, systemowe i w pewnym stopniu świadomościowe, a w mniejszym klasyczne wskaźniki demograficzno-społeczne.Item EU Pre-accession Process of Turkey – Determinants and Prospects(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2015) Szymański, AdamThis article concerns the current pre-accession process of Turkey and the question of its prospects. In order to answer this question the author conducts an in-depth analysis of factors that can influence the process on three main levels: EU (i.e. general political and economic situation, EU enlargement policy, EU institutions), member states and Turkey. He wants to verify the hypothesis that although the situation in this candidate country is crucial for the future of Turkey-EU relations, the decisive factors are in the EU and member states. The pre-accession process of Turkey will be continued but its pace and course will depend to a large extent on the position of the main Union’s powers, the clear vision of the EU as well as the economic/political situation and public feelings in Europe.Item Poland’s Gas Security(WNPiD UAM, 2015) Rosicki, RemigiuszThe subject matter analyzed in the text is Poland’s energy security as illustrated with the security of gas supply (gas supply security). The text analyzes a selection of problems concerned with gas security and so the focus is on: (1) a description of gas supply contracts, and (2) an assessment of gas supply security with regard to the technical import capabilities of the transmission infrastructure. In both cases two time-frames were applied: (1) 2006–2010, (2) the period after 2010 with a prospect for 2022. The text goes on to verify the following questions: (1) In what scope was real action undertaken in order to strengthen the security of gas supply to Poland in the years 2006–2010?, (2) How have the technical and real capabilities to diversify the gas supply to Poland changed after 2010?