Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM, 2019, nr 9
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Glosa do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 października 2017 r. (sygn. I OPS 3/17)(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Rozczyński, BeniaminZłożenie wniosku o potwierdzenie prawa do rekompensaty przez osobę uprawnioną w terminie określonym w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. nr 169, poz. 1418 z późn. zm. – obecnie: t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2097 z późn. zm.) skutkuje wszczęciem postępowania administracyjnego również w stosunku do wszystkich pozostałych uprawnionych w rozumieniu art. 3 tej ustawy.Item Split payment – charakterystyka oraz wpływ na uszczelnianie luki podatkowej w podatku od towarów i usług(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Żak, AgataPodatek od towarów i usług jest jednym ze sztandarowych podatków. Ustawodawca podejmując się zapobieganiu występowania oszustw podatkowych oraz wyłudzeń wprowadza liczne rozwiązania. Jednym z wdrożonych rozwiązań jest mechanizm podzielonej płatności. W niniejszym artykule zostało przedstawione pojęcie luki podatkowej oraz uwarunkowania, od których zależy jej występowanie. Następnie w oparciu o przepisy prawa podatkowego oraz prawa bankowego analizie została poddana charakterystyka mechanizmu podzielonej płatności. Omówiona została także nowa regulacja dotycząca obligatoryjnego stosowania mechanizmu podzielonej płatności w wybranych sektorach oraz jej korzystny wpływ na uszczelnianie luki podatkowej w podatku od towarów i usług i niwelowanie występowania oszustw podatkowych.Item Przestępstwo napaści i znieważenia przedstawiciela obcego państwa(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Stankiewicz, JakubW artykule przedstawiono przestępstwo napaści i znieważenia przedstawiciela obcego państwa. Punktem wyjścia czynionej analizy jest regulacja prawa międzynarodowego publicznego, która określa dyrektywy kształtowania przepisów karnoprawnych wobec przestępstwa tzw. „obrazy dyplomatycznej” w państwach-stronach Konwencji o zapobieganiu przestępstwom i karaniu sprawców przestępstw przeciwko osobom korzystającym z ochrony międzynarodowej, w tym przeciwko dyplomatom. W artykule autor wskazuje na międzynarodowy charakter regulacji art. 136 k.k. Opis znamion typu czynu zabronionego poprzedzony został syntetycznym rysem historycznym. W opracowaniu zamieszczono dane statystyczne odnoszące się do częstotliwości popełniania przestępstwa tzw. „obrazy dyplomatycznej”.Item System Rady Europy wobec ochrony praw kobiet(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Nawrot, KatarzynaProblematyka praw kobiet jest stale poruszanym zagadnieniem w kwestii publicznej. Początki walki o równość płci sięgają XVIII wieku, jednak kobiety wciąż padają ofiarami dyskryminacyjnych praktyk. Celem niniejszego artykułu jest zwięzłe przedstawienie podstawowych nurtów feminizmu jako ruchu walczącego o równouprawnienie płci oraz jaki wpływ na sytuację prawną kobiet miała zrodzona z niego feministyczna jurysprudencja. W dalszej części zarysowano mechanizmy antydyskryminacyjne w systemie Rady Europy oraz sposób ochrony kobiet w sferze zatrudnienia. Artykuł wieńczy przedstawienie kilku wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.Item Znaczenie moralności płatniczej dłużnika jako przesłanki upadłości konsumenckiej(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Mizerski, DominikArtykuł prezentuje najważniejsze zagadnienia związane z upadłością konsumencką nie tylko w świetle polskich przepisów, ale także regulacje upadłości konsumenckiej w wybranych porządkach prawnych państw europejskich. Opracowanie podkreśla w szczególności znaczenie moralności płatniczej dłużnika jako jednej z przesłanek tej instytucji. Wskazuje, że głównym celem badania niniejszej przesłanki jest uniemożliwienie oddłużenia dłużników, którzy działają na szkodę swoich wierzycieli. W opracowaniu poruszono również kwestię związaną ze zmianą znaczenia pojęcia moralności płatniczej dłużnika na przestrzeni kolejnych ustaw obowiązujących w Polsce, które regulowały procedurę upadłości konsumenckiej oraz zaprezentowano konsekwencje związane ze stosowaniem konkretnego znaczenia moralności płatniczej dłużnika. Zwrócono uwagę na konieczność stworzenia takiej konstrukcji upadłości konsumenckiej, która zabezpieczy interesy prawne zarówno dłużników, jak i wierzycieli.Item Warunkowe przedterminowe zwolnienie sprawców skazanych na kary najsurowsze – ujęcie de lege lata i de lege ferenda(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Łakomy, KamilArtykuł przedstawia analizę proponowanych zmian legislacyjnych w zakresie zmiany zasad orzekania o warunkowym przedterminowym zwolnieniu z odbycia reszty kary. W projektach zmian zaproponowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości zawarty jest obligatoryjny zakaz stosowania tej instytucji wobec skazanych za kary najsurowsze w określonej konfiguracji procesowej. Takie rozwiązanie zostało poddane analizie z punktu widzenia systemu prawa karnego oraz zgodności z zasadą humanitarnego traktowania wyrażoną w Konstytucji RP. Artykuł uwzględnia również kontekst międzynarodowy oraz prawnoporównawczy stosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia. W podsumowaniu autor dokonuje oceny proponowanej nowelizacji Kodeksu karnego w analizowanym obszarze, z perspektywy aktualnego trendu obecnego ostatnio w polskiej polityce karnej, jakim jest populizm penalny.Item Zajęcie wynagrodzenia za pracę w postępowaniu egzekucyjnym(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Kuchta, DamianNiniejszy artykuł stanowi próbę ukazania rozbieżności zachodzących pomiędzy przepisami postępowania egzekucyjnego a przepisami prawa pracy w zakresie pojęcia wynagrodzenia za pracę. W niniejszym opracowaniu poddano analizie dwa główne świadczenia, tj. periodyczne wynagrodzenia za pracę oraz wynagrodzenie za prace zlecone, a nadto egzekucje z wynagrodzenia prowizyjnego, nagrody, premii, zysku, udziału w funduszu zakładowym oraz szereg innych świadczeń wchodzących w skład egzekucyjnego wynagrodzenia za pracę. W artykule przywołano poglądy zaprezentowane w doktrynie oraz orzecznictwo sądowe, zwłaszcza Sądu Najwyższego.Item Obejście prawa a pozorność jako przesłanki nieważności czynności prawnej(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Krystman, MartynaCelem artykułu jest omówienie, a jednocześnie merytoryczne opracowanie, przesłanek nieważności czynności prawnej, jakimi są pozorność i obejście prawa. Artykuł zawiera zwięzłe przedstawienie postulatów prezentowanych w doktrynie oraz orzecznictwie sądów polskich. Całość rozważań poprzedza wstęp mający charakter zarysu terminologicznego, który ułatwić ma percepcję zawartych w niniejszym opracowaniu treści. W toku przedstawionych rozważań, mających charakter analizy porównawczej, badaniu ulega teza dotycząca wyłączenia możliwości dotknięcia jednej czynności prawnej wadami pozorności i obejścia prawa jednocześnie. Ostateczne konkluzje prowadzą do wniosku, że nie można z całą pewnością wykluczyć sytuacji, w której czynność prawna dyssymulowana zmierza do obejścia prawa.Item Zwolnienie lekarza z tajemnicy zawodowej po śmierci pacjenta w świetle ostatnich zmian legislacyjnych(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Kozioł, Iga; Szucka, KarolinaArtykuł przedstawia problematykę możliwości zwolnienia lekarza z tajemnicy zawodowej po śmierci pacjenta przez osoby pacjentowi bliskie. Znowelizowane brzmienie ustawy o zawodach lekarza wprowadziło do systemu prawnego uprawnienie pacjenta do wyrażenia sprzeciwu wobec ujawnienia informacji związanych z jego leczeniem po jego śmierci. Legislacyjnym novum jest również ustanowienie sądowego trybu wyrażenia zgody na ujawnienie tajemnicy w trzech określonych przypadkach, tj. w sytuacji sporu między osobami bliskimi zmarłego pacjenta, w sytuacji wątpliwości lekarza co do tożsamości osób podających się za osoby bliskie oraz gdy pacjent za życia wyraził swój sprzeciw wobec pośmiertnego ujawnienia związanych z nim informacji. Autorzy przybliżają procedurę wyrażenia zgody sądowej w tychże przypadkach, która oparta jest przede wszystkim na odpowiednich regulacjach postępowania nieprocesowego zawartych w Kodeksie postępowania cywilnego. Jednocześnie artykuł, oceniając znowelizowane przepisy, wskazuje na istniejące wciąż kontrowersje i zagrożenia związane z ochroną tajemnicy lekarskiej po śmierci pacjenta.Item Wyłączenie odpowiedzialności karnej lekarza za wykonanie chirurgicznego zabiegu zmiany płci(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Kozioł, Iga; Łakomy, KamilArtykuł porusza problematykę prawnej dopuszczalności chirurgicznego zabiegu „zmiany płci”, poprzez wyłączenie odpowiedzialności karnej lekarza. Tematyka zabiegu uzgodnienia płci budzi kontrowersje w obszarze prawa karnego z punktu widzenia wyłączenia bezprawności dokonania tego rodzaju zabiegu. Część badaczy stoi na stanowisku, że to zjawisko powinno być traktowane jako zabieg medyczny i w konsekwencji opowiada się za pierwotną legalnością chirurgicznej zmiany płci. Z drugiej strony, powyższe stanowisko jest niekoherentne z tendencją do zaprzestania klasyfikowania transseksualizmu jako choroby psychicznej, która ma na celu ograniczenie stygmatyzacji osób transpłciowych. Tym samym należy zaprezentować inne koncepcje uzasadniające wyłączenie bezprawności zabiegu adaptacyjnego wypracowane przez polską naukę prawa karnego, które są związane z tematyką kontratypów. Owe koncepcje obejmują przede wszystkim kwestie zgody dysponenta dobrem oraz stanu wyższej konieczności. Jednocześnie, rozwiązania prezentowane przez doktrynę nie wydają się być adekwatne dla praktyki w tym zakresie, co uzasadnia konieczność omówienia potencjalnych zmian legislacyjnych w analizowanym obszarze.Item Zasada precedencji jako element porządku protokolarnego na przykładzie wybranych państw(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Kownacka, AnnaPowyższy artykuł ma na celu przedstawienie działania precedencji na przykładzie państw wybranych z uwagi na ich strukturę wewnętrzną (Rzeczpospolita Polska, Francja i Włochy jako kraje unitarne oraz Niemcy, USA i Rosja jako państwa federalne) lub też panujący w nich ustrój (Wielka Brytania i Irlandia Północna oraz Hiszpania jako monarchie). W celu lepszego zobrazowania problematyki opis zwyczajów i regulacji współczesnych poprzedza wstęp historyczny, a także zarys podstaw zasad pierwszeństwa w ramach korpusu dyplomatycznego. Artykuł konkluduje myśl, iż precedencja – znajdująca obecnie zastosowanie niemalże wyłącznie w polityce – powinna występować w wielu dziedzinach życia, ponieważ jest środkiem pozwalającym na rozwiązanie zarówno różnorakich kwestii proceduralnych, jak również konfliktów na tle niezamierzonego okazania braku szacunku.Item Konstytucjonalizacja kompetencji parlamentów narodowych związanych z członkostwem państwa w Unii Europejskiej(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Kłos, Marcin; Wrzalik, MagdalenaProcesy integracyjne zachodzące w ramach Unii Europejskiej łączą się z przeniesieniem na rzecz instytucji unijnych zadań oraz funkcji, uznawanych tradycyjnie za właściwe przede wszystkim państwom członkowskim i ich konstytucyjnym organom, głównie parlamentom. Przekazanie kompetencji Unii Europejskiej w każdym przypadku znacząco zmodyfikowało zakres i sposób wykonywania kompetencji przez organy władzy państwowej. Dotyczy to przede wszystkim działalności parlamentów, która rozszerzona została o podejmowanie decyzji związanych z członkostwem państwa w Unii Europejskiej. Autorzy poddali analizie zagadnienia konstytucjonalizacji uprawnień parlamentów państw członkowskich związanych z uczestnictwem w Unii Europejskiej, na przykładzie przepisów Konstytucji Francji i Ustawy Zasadniczej RFN, a także skrótowo poddali analizie zakres przedmiotowej regulacji w konstytucjach irlandzkiej, czeskiej i chorwackiej.Item Dopuszczalność dowodu w świetle art. 168a Kodeksu postępowania karnego(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Kicińska, AnnaWprowadzenie art. 168a k.p.k. do polskiej procedury karnej budziło spore obawy ze strony doktryny. Przepis miał ograniczyć nielegalne pozyskiwanie dowodów. W praktyce to założenie okazało się złudne, bowiem ustawodawca nie sprecyzował reguł dopuszczalności owoców zatrutego drzewa. Nowela marcowa z 2016 r. nie tylko nie uchyliła tego przepisu, ale całkowicie zmieniła jego istotę. W zamyśle ustawodawcy artykuł miał dać praktycznie nieograniczone przyzwolenie funkcjonariuszom publicznym na naruszanie przepisów ustawy w celu pozyskania materiału dowodowego, w myśl reguły „cel uświęca środki”. Redakcja przepisu pozwala jednak na postawienie tezy, iż art. 168a k.p.k. wprawdzie wprowadza ogólną zasadę dopuszczalności dowodów nielegalnych, natomiast ten sam przepis w drugiej części statuuje istotne, z punktu widzenia ochrony praw i wolności jednostki, wyłączenia od tej zasady. Zakaz dowodowy wypływający z omawianej normy tymczasem pełni funkcję gwarancyjną. Należy podkreślić przede wszystkim, iż wbrew regułom wykładni byłoby interpretowanie omawianego przepisu jako „legalizację nielegalnych” działań funkcjonariuszy, ponieważ stanowiłoby to naruszenie standardów konstytucyjnych i konwencyjnych.Item Rozwój elektromobilności w Polsce w kontekście wybranych zagadnień prawa konkurencji(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Jacolik, MagdalenaArtykuł ma na celu przedstawienie problematyki rozwoju elektromobilności w Polsce w kontekście wybranych zagadnień prawa konkurencji. Rozważania te, poprzedzone są ogólną charakterystyką polityki państwa zawartą w dokumentach strategicznych określających ramy rozwoju tego sektora. Obecnie elektromobilność jest jednym z fundamentalnych założeń polskiej gospodarki. Ma charakter wielopoziomowy oraz wielopodmiotowy – wymaga współpracy wielu zróżnicowanych podmiotów, to znaczy podmiotów publicznych (władzy centralnej oraz samorządowej), podmiotów prywatnych (sektor techniczny), a także podmiotów ze sfery biznesu oraz nauki. Jest nową dziedziną, będącą w procesie rozwoju. Artykuł obejmuje zagadnienia dotyczące celów, instrumentów oraz działalności różnych podmiotów w tym obszarze. Odnosi się do wybranych zagadnień dotyczących prawa konkurencji, przede wszystkim do monopoli, oligopoli oraz do porozumień pomiędzy przedsiębiorstwami. Kwestia porozumień została przedstawiona z perspektywy szans oraz zagrożeń dla polskiej gospodarki. Szczególna uwaga została skupiona na rozróżnieniu współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami, która jest destrukcyjna od takiej, która jest konstruktywna, wręcz pożądana i cechuje się niską szkodliwością.Item Trudności związane ze zdefiniowaniem dobrej wiary w polskim prawie cywilnym(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Hyżorek, AleksanderArtykuł przedstawia instytucję dobrej wiary w polskim prawie cywilnym. Przedstawiono w nim próby zdefiniowania dobrej wiary, a także określono kto z ochrony dobrej wiary korzysta i kiedy owa wspomniana ochrona ustaje. Przybliżono także historyczne zażyłości dobrej wiary i ich wpływ na dzisiejsze ukształtowanie tej instytucji, ze szczególnym uwzględnieniem dzisiejszej regulacji stypizowanej w Kodeksie cywilnym z 1964 roku, a także próby zmian zaprezentowanych przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego działającą przy Ministrze Sprawiedliwości w 2008 roku. Ponadto wymienione i skategoryzowane zostały odpowiednio przepisy, w których ustawodawca różnicuje określone skutki prawne w zależności od działania w dobrej albo złej wierze albo od istnienia dobrej wiary i podano konkretne przykłady. Przedstawiono również domniemanie prawne poprzez domniemanie dobrej wiary. Opisana została również instytucja złej wiary w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym względem unieważnienia małżeństwa.Item Ochrona małoletniego pokrzywdzonego podczas przesłuchania – standardy krajowe i europejskie(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Grygiel, JoannaCelem artykułu jest zaprezentowanie proceduralnych aspektów przesłuchania małoletniego pokrzywdzonego w trybie art. 185a k.p.k. w świetle unijnych standardów minimalnych dotyczących ochrony ofiar przestępstw wynikających z dyrektyw 2011/92/UE, 2011/36/UE oraz 2012/29/UE. W opracowaniu wykazano, że prawo krajowe przewiduje środki zwiększające poziom ochrony pokrzywdzonych dzieci, jednakże niektóre ze standardów minimalnych nie zostały zapewnione. Autorka na poparcie swojego stanowiska wskazuje, że prawo krajowe nie przewiduje procedury indywidualnej oceny służącej ustaleniu szczególnych potrzeb ofiar w zakresie ochrony z uwzględnieniem ich woli. W artykule została poruszona także problematyka udziału małoletniego pokrzywdzonego w konfrontacji i okazaniu. Autorka prezentuje różne poglądy doktryny oraz stara się odpowiedzieć na pytanie, czy te szczególne formy przesłuchania powinny być objęte zakresem zastosowania art. 185a k.p.k.Item Zasada prawdy materialnej a prawo do prywatności w polskim procesie karnym(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Dobrzańska, SaraPrzedmiotem niniejszego artykułu jest przybliżenie relacji jaka zachodzi między obowiązywaniem w polskim procesie karnym zasady prawdy materialnej a ochroną prawa do prywatności jego uczestników. Konieczność poczynienia przez organy procesowe prawdziwych ustaleń faktycznych rodzi bowiem ryzyko ingerencji w sferę prywatną jednostek, które w różnych rolach, biorą udział w postępowaniu karnym. Instytucjami istotnymi, z punktu widzenia realizacji dyrektyw wynikających z zasady prawdy materialnej, dla ochrony prawa do prywatności, są przede wszystkim przesłuchanie świadka, przeszukanie oraz oględziny i to ich szersza analiza, w kontekście potencjalnych ograniczeń, jakich doznaje zasada prawdy materialnej, z uwagi na obowiązek poszanowania prawa do prywatności, stanowi przedmiot rozważań niniejszego artykułu.Item Critical reflection on administrative aspects of the Control of Investment Act(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019) Bałdowski, MichałW 2015 r. Sejm uchwalił ustawę o kontroli niektórych inwestycji, która wprowadza specjalny reżim dotyczący nabywania akcji, udziałów, przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółek wpisanych jako podmioty podlegające ochronie. Głównym celem regulacji jest wprowadzenie administracyjnoprawnych mechanizmów chroniących spółki o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa przed próbami przejęcia przez zagraniczne podmioty. W obecnym kształcie ustawa jest nieprecyzyjna oraz zapewnia właściwym organom bardzo szeroki luz interpretacyjny, tworząc instrumenty, które pozwalają w praktyce na uniemożliwienie dokonania wszelkich transakcji skutkujących osiągnięciem istotnego uczestnictwa lub dominacji w podmiocie podlegającym ochronie. Artykuł zawiera analizę najważniejszych instrumentów uregulowanych ustawą, takich jak zawiadomienie uprzednie i następcze, oraz wskazuje najważniejsze problemy interpretacyjne związane z regulacją. W szczególności omówione zostały kwestie stosowania przepisów dotyczących milczącego załatwiania sprawy do postępowań regulowanych ustawą o kontroli niektórych inwestycji, kwestia charakteru prawnego decyzji administracyjnych wprowadzonych ustawą, kwestia możliwości wydania decyzji aprobującej nabycie istotnego uczestnictwa lub dominacji w podmiocie podlegającym ochronie oraz wybrane zagadnienia związane z zawiadomieniem uprzednim i następczym.