Porównania, 2010, nr 7
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
- ItemHistoria literatury a współczesne literaturoznawstwo czeskie(Wydawnictwo-Drukarnia Bonami/Pracownia Komparatystyki Literackiej IFP UAM, 2010) Vítová, LenkaAutorka przedstawia stan czeskiej historiografii literackiej ostatnich dekad. Izolacja czeskiej humanistyki i silny wpływ ideologii przed 1989 r. spowodowały po zmianach demokratyzujących wzmocniony napływ myśli humanistycznej z zagranicy i rozpoczęcie gorących dyskusji na temat, jak – ewentualnie, czy w ogóle – pisać historię literatury. Największy projekt tego okresu stanowią Dějiny české literatury 1945–1989. I–IV., pod redakcją Pavla Janouška; to czterotomowe dzieło prezentuje przeważnie tradycyjne podejście do historii literatury. Jako szeroko zakrojone przedsięwzięcie zapowiada się również pierwszy tom serii o literaturze czeskiej XX wieku, Dějiny nové moderny. Česká literatura v letech 1905–1923, pod redakcją Vladimíra Papouška; książka ta zakłada opowiadanie historii tekstów literackich, dążące do wychwycenia powiązań i kontrapunktów i koncentruje się na procesie zmian dyskursu literackiego, paradygmatu epoki. Te dwa kontrastujące podejścia uzupełnia inne publikacje prezentujące różnorodne projekty metodologiczne.
- ItemNieodparta pokusa syntezy literatury czeskiej czy "Neodepřený pokus syntézu české literatury"?(Wydawnictwo-Drukarnia Bonami/Pracownia Komparatystyki Literackiej IFP UAM, 2010) Tarajło-Lipowska, ZofiaAutorka prezentuje problemy, z jakimi spotkała się w trakcie pisania syntezy literatury czeskiej, przeznaczonej dla czytelników polskich (Historia literatury czeskiej. Wrocław 2010): 1. ujęcie terminu „literatura narodowa”, 2. ścisłe powiązania pomiędzy niektórymi „literaturami narodowymi”, 3. historycznie uwarunkowana zmienna sytuacja literatury czeskiej, 4. zalety i wady podejścia komparatystycznego, 5. zalety i wady podejścia niekomparatystycznego, 6. charakter polskich syntez literatury czeskiej w XIX i XX wieku, 7. poszukiwanie kategorii nadrzędnych charakterystycznych dla literatury czeskiej.
- ItemCzesko-polski kontekst literacki (1970-1979)(Wydawnictwo-Drukarnia Bonami/Pracownia Komparatystyki Literackiej IFP UAM, 2010) Poslední, PetrW odbiorze polskiej literatury w dobie rozpoczynającej się „normalizacji” w Czechach, kluczową rolę odgrywa tzw. szara strefa. Stosuje ona szczególną taktykę interpretacyjną, służącą jako kryterium wyboru tytułów oraz jako narzędzie do denkontekstualizacji interpretacji poszczególnych dzieł i tendencji twórczych. Przyczyny takiego nastawienia leżą w odmiennej stratyfikacji publiczności literackiej w obu krajach, ale także w różnym rozumieniu zadań czeskiego samizdatu i polskiego niezależnego (drugiego) obiegu, jak również w innym nastawieniu do kręgów emigracyjnych i programów pokoleń literackich. Dla Polski charakterystyczny jest proces stopniowej integracji literatury narodowej jako całości, dla Czechów – rozpad miarodajnego systemu literackiego. Podczas gdy polska tendencja do integracji jest próbą dla „prawdziwości” znaczenia słów, czeska dezintegracja prowadzi do rozmywania znaczenia i funkcji każdej wypowiedzi.
- ItemNowe historie bałkańskich literatur. Odzyskiwanie utraconych przestrzeni tradycji(Wydawnictwo-Drukarnia Bonami/Pracownia Komparatystyki Literackiej IFP UAM, 2010) Dyras, MagdalenaCelem niniejszej pracy jest nakreślenie strategii zastosowanej przy opracowywaniu nowych historii literatur w krajach post-jugosłowiańskich. Sytuacja polityczna na Bałkanach w latach 90-tych uległa zasadniczej zmianie, a w wyniku zaistniałych przemian powstały nowe suwerenne państwa takie jak Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Serbia i Czarnogóra. We wszystkich tych krajach z dużą intensywnością podjęto kwestie ponownego określenia tożsamości narodowej oraz nowych odczytań zarówno historii jak i historii literatury. Po 1990 roku ukazały się liczne nowe historie literatur. Co znamienne, wydaniom tym towarzyszyły kontrowersje, gdyż nierozstrzygnięte pozostały kwestie sporne jak choćby przynależność poszczególnych pisarzy do określonej literatury czy interpretacje zjawisk literackich (m.in. zawłaszczanie obszarów tradycji przynależących do sąsiadów). Kontrowersje wywoływała także kwestia języków, powstałych po rozpadzie języka serbsko-chorwackiego. W wyniku wspomnianych przemian pojawiły się nowe literatury takie jak bośniacka oraz czarnogórska zaś literatury chorwacką i serbską poddano znaczącym przewartościowaniom.
- ItemPismo alchemiczne w działaniu - o traktatach Michała Sędziwoja(Wydawnictwo-Drukarnia Bonami/Pracownia Komparatystyki Literackiej IFP UAM, 2010) Sójka, TomaszPismo alchemiczne jawi się jako skomplikowany labirynt znaczeń. Jego sens wśród licznych symboli, metafor i poetyckich wizji wydaje się być nieuchwytnym. W prezentowanym artykule proponuję przybliżyć się do alchemicznej treści zawartej w traktatach Michała Sędziwoja poprzez wskazanie na kilka zasadniczych funkcji alchemicznego pisma: pismo jak „pomoc”, jako „upominanie”, jako „naśladowanie” sił natury, „łączenie” przeciwieństw. Ostatnia piąta funkcja – „nierozstrzygalność” – uwypukla treści o charakterze dynamicznym. Interpretacja taka nie aspiruje do odkrycia jednego całościującego sensu pisma alchemicznego, lecz wydobywa kolejne jego aspekty, naświetla sens z różnych perspektyw. Okazuje się, że alchemiczne pismo – mimo, że zaciemnione i zawiłe – jest wypowiedzią precyzyjnie skonstruowaną, retorycznie kontrolowaną, z wyraźnym filozoficznym zapleczem. Jego działanie nie tylko polega na opisaniu nieokreślonej tajemnicy. Pismo alchemiczne jako operacja słowna, procedura werbalna, czy też „wydarzenie słowne” angażuje się w konkretne obszary nauki, filozofii i sztuki.
- «
- 1 (current)
- 2
- 3
- »